تبیان، دستیار زندگی

      رسول خدا (ص) می فرماید :

هر که در صبح 10 مرتبه و در هر شام 10 مرتبه بر من صلوات فرستد ، من او را دریابم در وقتی که محتاج به آن باشد .

اللهم صل علی محمد وآل محمد و عجل فرجهم

شهادت امام‏جواد(علیه السلام):

مأمون در سال 218 هجرى درگذشت و پس از او برادرش «معتصم» جاى او را گرفت. او در سال 220 هجرى امام را از مدینه به بغداد آورد تا از نزدیك مراقب او باشد و چنانكه قبلاً ذكر شد، در مجلسى كه براى تعیین محل قطع دست دزد تشكیل داده بود، امام را نیز شركت داد و قاضى بغداد (ابن ابى دُؤاد) و دیگران شرمنده شدند و چند روز بعد از آن «ابن ابى دؤاد» از حسد و كینه توزى نزد معتصم رفت و گفت: از باب خیر خواهى، به شما تذكر مى‏دهم كه جریان چند روز قبل به صلاح حكومت شما نبود، زیرا در حضور همه دانشمندان و مقامات عالى مملكتى فتواى ابو جعفر (امام جواد علیه السلام )، یعنى فتواى كسى را كه نیمى از مسلمانان او را خلیفه و شما را غاصب حق او مى‏دانند، بر فتواى دیگران ترجیح دادى و این خبر میان مردم منتشر و خود دلیل قاطعى بر حقانیت او نزد شیعیانش شد.

معتصم كه مایه ابراز هر نوع دشمنى با امام را در نهاد خود داشت، از سخنان «ابن ابى دؤاد» بیشتر تحریك شد و در صدد قتل امام برآمد و سرانجام منظور پلید خود را عملى ساخت و امام را توسط منشى یكى از وزرایش مسموم و شهید نمود ؛امام هنگام شهادت بیش از بیست و پنج سال و چند ماه نداشت .

جلوه‏اى از علم گسترده امام علیه السلام :

امام جواد - علیه السلام - غیر از مناظراتشان كه نمونه ای از آن یاد شد(در ویژه نامه شهادت جواد الائمه (ع) (4)  یكشنبه19/9/86)، گاه از راههاى دیگر نیز بی مایگى فقها و قضات دربارى را روشن نموده برترى خود بر آنان را در پرتو علم امامت ثابت مى‏نمودند و از این رهگذر اعتقاد به اصل «امامت» را در افكار عمومى تثبیت مى‏فرمودند. از آن جمله فتوایى بود كه امام در مورد چگونگى قطع دست دزد صادر كردند كه تفصیل آن بدین قرار است:

«زُرقان»، كه با «ابن ابى دُؤاد» دوستى و صمیمیت داشت، مى‏گوید: یك روز «ابن ابى دُؤاد» از مجلس معتصم بازگشت، در حالى كه بشدت افسرده و غمگین بود. علت را جویا شدم. گفت: امروز آرزو كردم كه كاش بیست سال پیش مرده بودم! پرسیدم: چرا؟

گفت: به خاطر آنچه از ابو جعفر (امام جواد علیه السلام) در مجلس معتصم بر سرم آمد!

گفتم: جریان چه بود!

گفت: شخصى به سرقت اعتراف كرد و از خلیفه (معتصم) خواست كه با اجراى كیفر الهى او را پاك سازد. خلیفه همه فقها را گرد آورد و «محمد بن على» (حضرت جواد علیه السلام) را نیز فرا خواند و از ما پرسید:

دست دزد از كجا باید قطع شود؟

من گفتم: از مچ دست.

گفت: دلیل آن چیست؟

گفتم: چون منظور از دست در آیه تیمم: «فَامْسَحُوا بِوُجُوهکمْ وَاَیْدِیكُمْ»: «صورت و دستهایتان را مسح كنید» تا مچ دست است.

گروهى از فقها در این مطلب با من موافق بودند و مى‏گفتند: دست دزد باید از مچ قطع شود، ولى گروهى دیگر گفتند: لازم است از آرنج قطع شود، و چون معتصم دلیل آن را پرسید، گفتند: منظور از دست در آیه وضو «فَاغْسِلُوا وُجُوهَكُمْ وَاَیْدِیَكُمْ اًّلىَ الْمَرافِقِ» «صورتها و دستهایتان را تا آرنج بشویید»  [ سوره مائده آیه 5 ] ) تا آرنج است.

آنگاه معتصم رو به محمد بن على (امام جواد علیه السلام) كرد و پرسید: نظر شما در این مسئله چیست؟

گفت: اینها نظر دادند، مرا معاف بدار.

معتصم اصرار كرد و قسم داد كه باید نظرتان را بگویید.

محمد بن على  علیه السلام (فرمود) : چون قسم دادى نظرم را مى‏گویم. اینها در اشتباهند، زیرا فقط انگشتان دزد باید قطع شود و بقیه دست باید باقى بماند.

معتصم گفت: به چه دلیل؟

فرمود : زیرا رسول خدا (صلی الله علیه و آله) فرمود: سجده بر هفت عضو بدن تحقق مى‏پذیرد: صورت (پیشانى)، دو كف دست، دو سر زانو، و دو پا (دو انگشت بزرگ پا). بنابراین اگر دست دزد از مچ یا آرنج قطع شود، دستى براى او نمى‏ماند تا سجده نماز را به جا آورد، و نیز خداى متعال مى‏فرماید: « وَ اَنّ الْمَساجدَ  لله فَلا تَدْعُوا مَعَ  الله أحَداً» [سوره جن آیه 18]:  « سجده گاهها (هفت عضوى كه سجده بر آنها انجام مى‏گیرد) از آن خداست، پس، هیچ كس را همراه و همسنگ با خدا مخوانید (و عبادت نكنید)»  و آنچه براى خداست، قطع نمى‏شود.

«ابن أبى دُؤاد» مى‏گوید: معتصم جواب محمد بن على (علیه السلام) را پسندید و دستور داد انگشتان دزد را قطع كردند (و ما نزد حضار، بى آبرو شدیم!) و من همانجا (از فرط شرمسارى و اندوه) آرزوى مرگ كردم!

خدایا! مرا ثنا و دعایی رسا عطا کن که گر به کعبه روم، جز سنگی نیست و گر به مسجد آیم، جز دیواری نیست زین رو به آستان تو رو می آورم و بی هیچ واسطه ای با لطف بی زوال تو دست در آغوش می شوم.