هفت صبح: سریال کمدی «سایه سلطان» پسر مستبد ناصرالدین شاه را در سه موقعیت جذاب گذشته، حال و آینده قرار داده و یکی از گزینه های متفاوت تلویزیون در نوروز 91 است. مرتضی آتش زمزم، کارگردان این مجموعه از مراحل تولید این سریال به «هفت صبح» می گوید
وقتی پسر ناصرالدین شاه یا همان والی مستبد اصفهان 100 سال پیش، با همان لباس های سلطنتی و سلاح و درجه ها یک مرتبه سر از تهران امروز دربیاورد و در این عصر مدرن، شروع کند به حکمرانی و فرمان دادن، قطعا کمدی متفاوتی خلق می شود که حتی تصورش هم خنده دار است. حالا اگر همین ظل السلطان خشن، از اوضاع و شرایط امروزی ما هم جلو بزند و وسط تهران 30 سال آینده سبز شود که دیگر نور علی نور است!
همه این مسائل قرار است در سریال نوروزی «سایه سلطان» به کارگردانی مرتضی آتش زمزم اتفاق بیفتد؛ سریالی با بازی بهزاد فراهانی، هوشنگ حریرچیان، شهرام قائدی، یوسف تیموری و... که قصد دارد شخصیت ظل السلطان را در سه مقطع گذشته، حال و آینده به صورت کمدی نشان دهد.
این سریال با همکاری مرکز اصفهان تولید شده و نوروز امسال، یکی از گزینه های قطعی شبکه «شما»ست که البته به گفته کارگردان، همزمان از یکی از شبکه های سراسری سیما هم روی آنتن می رود. به همراه آتش زمزم، ابعاد مختلف سریال را بررسی می کنیم.
سفر ظل السلطان از سال 1290 به 1420
قضیه «سایه سلطان» در سه دوره گذشته، حال و آینده اتفاق می افتد و شخصیت اصلی ماجرا یعنی بزرگترین پسر ناصرالدین شاه که 40 سال حاکم اصفهان بوده، حالا به دلایلی سر از دنیای امروز و 30 سال بعد در می آورد. آتش زمزم درباره انتخاب این سوژه برای سریال نوروزی می گوید:
«مسعود میرزا ملقب به ظل السلطان، پسر بزرگ ناصرالدین شاه بود که نزدیک به 40 سال حکومت اصفهان را به دست گرفت این شاهزاده آنقدر خشن و مستبد بود که خود ناصرالدین شاه از حضورش در تهران می ترسید و اجازه ورود سربازهایش به دروازه های این شهر را نمی داد. آنطور که در تاریخ آمده، او نزدیک به 70 درصد از آثار ملی اصفهان را در دوران حکومتش ویران کرده و ضرری بیشتر از حمله مغول به ایران تحمیل کرده.»
به گفته این کارگردان، شخصیت مستند ظل السطان، به خودی خود، جذابیتی برای تبدیل شدن به سریال نداشته و او تصمیم گرفته با قراردادنش در موقعیت کمدی، فضای این رویداد تاریخی را عوض کند:
«ظل السلطان، آنقدر شخصیت سیاه و تلخی داشت که قطعا اگر می خواستیم به زندگی اش بپردازیم، قصه جذابی از آب درنمی آمد و هیچ کس حاضر نمی شد آن را تماشا کند. برای همین سعی کردیم، این کاراکتر را با همان تفکر مستبدانه به اصفهان امروز و 30 سال آینده بیاوریم.»
کمدی به سبک «سلطان و شبان» و «دایی جان ناپلئون»
پخش کمدی هایی با موضوعاتی کاملا شبیه به هم که همگی در یک آپارتمان اتفاق می افتد و همگی از یک سری بازیگر خاص استفاده می کنند، باعث شده این روزها حتی مخاطبان هم نسبت به سریال های کمدی، خوش بین نباشند و دنبال یک جور تنوع و تفاوت در کارهای جدیدی بگردند.
«سایه سلطان» به گفته آتش زمزم، کمدی متفاوتی را در بستری کاملا متنوع، خلق می کند؛ سبکی که به گفته آتش زمزم، متاثر از سبک رئالیسم جادویی در ادبیات است:
«روزی که خواستیم کار را شروع کنیم، تمام فکر و ذکرمان این بود که بتوانیم کمدی خلق کنیم که با کمدی های روتین و آپارتمانی که این روزها بدجور فراگیر شده، فرق داشته باشد. دلمان می خواست کاری کنیم که مردم از اسم کمدی، فقط یاد طنزهای 90 شبی با بازیگران تکراری نیفتند.»
مدل کمدی این سریال، به گفته کارگردان شباهت بینابینی به «سلطان و شبان» و «دایی جان ناپلئون» دارد و سعی دارد شوخی با تاریخ را جایگزین استفاده از اصطلاحات و تکیه کلام های سخیف در سریال های کمدی روز کند.
اصفهان، 30 سال بعد از این
به تصویر کشیدن اصفهان در سال 1420، جدای از جذابیتی که برای مخاطبان دارد، کار سخت و پردردسری است و قطعا نیاز به تخیل بسیار قوی دارد. آتش زمزم درباره اینکه در تصویرسازی اصفهان 30 سال بعد به چه نکاتی دقت کرده و چطور توانسته آن را تجسم کند، می گوید:
«بیشتر از هر چیز روی وسایل ارتباط جمعی که احتمال دارد تا 30 سال آینده در ایران فراگیر شود، تمرکز کردیم. اینکه مثلا مردم اصفهان، 30 سال آینده به جای تلفن صوتی و تصویری، با تجهیزات نوری با هم در ارتباط هستند و به سفرهای مجازی می روند. تمام این صحنه ها را با ویژوال افکت درآورده ایم و به نظر خودمان کار جذابی از آب درآمده.»
به گفته این کارگردان، رو به رو شدن ظل السلطان که با زندگی 100 سال گذشته اصفهان رو به رو بوده، با تکنیک های نوری و مجازی 30 سال آینده، موقعیت خاصی را پدید آورده که قطعا می تواند برای مخاطبان جذابیت داشته باشد.
همکاری مشترک ایران و لبنان
از آنجایی که ظل السلطان، اواخر عمرش سفری به فرانسه دارد و از طرف دیگر، قصه از مرور یادداشت های درون یک دفترچه توسط یک دختر فرانسوی شروع می شود، قطعا لازم بوده که بخش هایی از کار در این کشور اتفاق بیفتد. آتش زمزم در این باره توضیح می دهد:
«به خاطر مشکلات سفر به فرانسه تصمیم گرفتیم، بخش هایی از کار را در لبنان تصویربرداری کنیم. از آنجایی که لبنان، مدتی مستعمره فرانسه بوده و بنای بسیاری از ساختمان هایش شباهت زیادی به خیابان های فرانسه دارد، فکر کردیم قطعا در شبیه سازی فرانسه 100 سال پیش می توانیم موفق باشیم.»
عوامل مختلف سریال «سایه سلطان»
سریال «سایه سلطان» در 13 قسمت 45 دقیقه ای به عنوان یکی از گزینه های اصلی پخش نوروزی از شبکه «شما» معرفی شده اما با هماهنگی معاونت سینما و امور استان ها قطعا همزمان از یکی از شبکه های سراسری سیما هم روی آنتن می رود.
بهزاد فراهانی، هوشنگ حریرچیان، شهرام قائدی، یوسف تیموری، بابک انصاری، اسماعیل موحدی، شراره رخام، مریم امینی، محمد علی میاندار، سعید محقق، بیژن رافعی، پری کربلایی، حسین جویره، طناز تجدد و حسین توکلی در این سریال بازی دارند. مجدی مشموشی، رنیا سلوان، ماریتا رز و ژوزف حاجه نیز بازیگران لبنانی سریال نوروزی سایه سلطان هستند.
سایر عوامل سریال هم عبارتند از:
نویسنده: مجید شاکری
فیلمنامه اولیه: محسن صفوی
مدیر تصویربرداری: محمد فضیله
تدوین: کاوس آقایی و کارولین امری
طراح صحنه و لباس: محسن شریفی
صدابردار: مسعود اردلانی
موسیقی: بهنود یخچالی
مدیر برنامه ریزی: مهرداد یزدانی
جلوه های ویژه رایانه ای: بهنام علی نسب، امیرحسین مدرس و سپهر کشن فلاح
طراح گریم: علی بهادری
مجری طرح: بهرام زنده دل ثابت
مدیر تدارکات: حسین توکلی
مدیر تولید: مجتبی آتش زمزم
ناظر کیفی: یوسف افشارنیا
