تبیان، دستیار زندگی

كسي كه از مستحق طلبكار است و مي خواهد طلب خود را بابت خمس حساب كند، بنابر احتياط واجب بايد خمس را به او بدهد و بعد مستحق بابت بدهي خود به او برگرداند. ولي اگر با اذن حاكم شرع باشد اين احتياط لازم نيست .

مستحق نمي تواند خمس را بگيرد و به مالك ببخشد، ولي كسي كه مقدار زيادي خمس بدهكار است و فقير شده و اميد چيزدار شدنش هم نمي رود ومي خواهد مديون اهل خمس نباشد، اگر مستحق راضي شود كه خمس را از او بگيرد و به او ببخشد، اشكال ندارد.

اگر خمس را با حاكم شرع يا وكيل او يا با سيد، دست گردان كند وبخواهد در سال بعد بپردازد نمي تواند از منافع آن سال كسر نمايد، پس اگر مثلاهزار تومان دست گردان كرده و از منافع سال بعد دو هزار تومان بيشتر از مخارجش داشته باشد، بايد خمس دو هزار تومان را بدهد، و هزار توماني را كه بابت خمس بدهكار است از بقيه بپردازد.