تبیان، دستیار زندگی

می‌توانید زمینی را تصور كنید كه قطب شمالی ندارد؟ خرس قطبی سفید ندارد؟... اگر برای شما هم تصور چنین چیزی دشوار و باورنكردنی است دست به كار شوید. گرمایش زمین كه ما انسان‌ها عامل اصلی‌اش هستیم قطب‌های زمین را از بین خواهد برد و به دنبال آن گونه‌های فراوانی از حیوانات قطبی و حتی اسكیموها زندگی خود را از دست خواهند داد.
اثرات آن حتی به ما كه در عرض جغرافیایی ۳۵ درجه نشسته‌ایم خواهد رسید؛ جریان‌های آب و هوایی و اقیانوسی دستخوش تغییرات عظیمی خواهند شد؛ چرا كه قطب ‌های زمین مانند پمپ‌های عظیم آب گرم، سرد و جریان ‌های اقیانوسی زمین هستند.
به نظر می‌رسد شمالگان (قطب شمال) بیشتر از سایر مناطق زمین تحت تاثیر گرم شدن زمین باشد زیرا یخ‌ها بازتاب‌كننده‌های بسیار خوبِ نور خورشید هستند و آب شدن آنها موجب می‌شود آب اقیانوس‌ها گرمای بیشتری را جذب كنند و دمای منطقه بسرعت بالا برود.
داده‌ها نشان می‌دهد نرخ میانگین افزایش دمای شمالگان در چند دهه اخیر دو برابر سایر مناطق زمین بوده است. یخ‌ ها و یخچال ‌ها بسرعت آب می‌شوند. از سال ۱۹۷۹ بیش از ۲۰ درصد كلاهك قطبی شمال آب شده است و به دنبال آن سطح آب دریاها و اقیانوس‌ها بالا آمده است.
از بین رفتن یخ‌ها زندگی خرس‌های قطبی، فوك‌ها و حیوانات و پرندگانی را كه به سرزمین‌های قطبی مهاجرت می‌كنند و در آنجا تخم‌گذاری می‌كنند، به خطر خواهد انداخت و به دنبال آن بر زندگی انسان‌هایی كه از این حیوانات برای تامین نیازهایشان استفاده می‌كنند تاثیر خواهد داشت.
در زمین‌های شمالگان درختان بیشتری رشد می‌كنند و گرچه درخت دی‌اكسید كربن را كه از گازهای مهم گلخانه ‌ای است جذب می‌كند از طرفی چون بازتاب‌كننده خوبی نیست موجب می‌شود گرمای بیشتری از خورشید جذب زمین شود.
جنوبگان (قطب جنوب) نیز از بسیاری جهات بر گرمایش زمین تاثیر خواهد گذاشت و از آن تاثیر خواهد گرفت. این قاره از نظر اندازه تقریبا نصف قاره آفریقا است كه حدود ۹۸ درصدش از یخ پوشیده شده است؛ پس می‌توان گفت بزرگترین بازتاب‌كننده گرما و نور خورشید در زمین است. جریان‌های بسیار پیچیده اقیانوسی این قاره را در برگرفته‌اند و جریان‌های هوایی شدیدی تحت تاثیر این سرزمین یخی هستند.
در سال ۱۹۸۷ دانشمندان متوجه سوراخ لایه ازن بر فراز قاره جنوبگان شدند. جنوبگان از دهه ۱۹۵۰ تاكنون ۸۰۰۰ كیلومتر مربع از پوسته یخی‌اش را از دست داده است و این در حالی است كه هواشناسان از افزایش دمایی در حدود ۲ درجه سانتی‌گراد در این مدت خبر می‌دهند.
آنچه مشاهده می‌شود این است كه مناطق قطبی زمین كه در تعادل آب و هوایی سیاره نقش بسیار مهمی ایفا می‌كنند بشدت تحت تاثیر گرمایش زمین هستند. شاید اگر گرم شدن زمین ادامه پیدا كند نه تنها دیگر قطب شمال و خرس قطبی نداشته باشیم بلكه زندگی خودمان و سایر جانوران در مناطق دیگر زمین هم دستخوش تغییراتی شود.