اندامهای مورد استفاده این گیاه برگ ، دانه و ریشه غده ای آن می باشند . ریشه این گیاه دارای یك گلوكوزید گوگرد دار و چندین مادهُ معدنی می باشد كه دارای مواد غذایی زیادی است .

این گیاه محرك و دارای خواص اكسپكتورانت و ضد اسكوربوت ، وضد كم خونی ، محرك كبد و كیسه صفرا و تقویت كنندهُ دستگاه تنفسی ، اشتها آور ، هضم كننده ، و آرامبخش می باشد ، كمبود مواد معدنی بدن را مرتفع می سازد و در رفع بیماریهای دهان و پیوره موُثر است .

آب تربچه رنگ چهره را باز و روشن می كند ، نیروبخش است ، گرفتگی كبد را رفع می سازد سنگ صفرا را از میان می برد، آلرژیها و خارشها ، كهیر ، یرقان و سرفه های خشك مرتفع می گردند . مصرف آن به افرادی كه در ریه های آنها بلغم جمع می شود وایجاد ناراحتی می كند توصیه می شود . طبیعت این گیاه گرم و تراست گرمی پوست و برگــــش زیـــــــاد تر از مغز آن است .

آب تربچه سیاه بهتر است و برای سرفه های رطوبی نیز مفید است. ادرار را نیز زیاد می كند و سنگ مثانه را دفع میكند.آب تربچه جهت رفع سنگ كلیه بسیار كارساز است . تربچه ویتامین C ، آهن ، منیزیم و پتاسیم فراوانی دارد . طعم تند آن مربوط به مادهُ سینئول است .

تربچه دارای كمی مواد قندی ، نشاسته ، مواد چرب ، اسید فسفریك ، هیدروكربنه و مواد ازته و مقدار مناسبی ویتامین B و كاروتن می باشد. آب تربچه اگر بطور عادی مصرف شود خاصیت پاك كنندگی و نرم سازی بدن بخصوص در مخاطهای بینی ، سلولها ، مجاری معده ، كیسه صفرا ، كبد ، روده ها ، كلیه و ریه ها را دارد . و برای معالجه روماتیسم موُثر است .

آب تربچه را بایست با سایر آب میوه جات و سبزیها تواُم نمود ، چون خالص آن طعم تندی دارد . جهت مصرف و آبگیری تربچه های قزمز تازه و جوانه های سبز همراه با برگ انتخاب شود .

میوه ای آبدار ، ریز ، شیرین ، و لذیذ است . درخت توت سفید ، بزرگ تنومند و دارای برگهای پهن است كه در تغذیه كرمهای ابریشم مورد استفاده قرار می گیرد.  قسمتهایی كه در تغذیه و پزشكی مورد استفاده است عبارتند از : میوه – برگ – شیره – پوست شاخه های تازه – توت سفید را تازه می خورند و برای مصارف زمستان آن را خشك كرده و

مانند كشمش می خورند . در زبان عربی توت سفید را « توت الاًبیض » گویند.

خواص
توت سفید سرشار از املاح معدنی ،تانن ، مواد چربی و ویتامین های A و C  میباشد. جوشانده‏ً پوست خشك شاخه های جوان و تازه درخت توت برای لینت مزاج مفید است .

مواد غذایی توت سفید وقتی جذب بدن میشود كه صبح ناشتا یا عصر در فاصله غذایی ظهر و شام خورده شود(یعنی درست زمانی كه شكم از غذا خالی است). قند موجود در توت سفید به كسانی كه مبتلا به مرض قند میباشند ضرر ندارد و آنان غالباً به جای قند سفید مصنوعی ، چای را با توت خشك میخورند .

دیگر خواص: ملین ، سهل كردن جریان ادرار ، جوشانده برگ آن با برگ انگور جهت رنگ مو ، ضماد كوبیده برگ با روغن زیتون برای درمان سوختگی .

ریحان گیاهی است علفی یكساله و معطر كه ارتفاع ساقه آن تا 60 سانتیمتر می رسد. برگهای آن بصورت متقابل بیضوی و نوك تیز با كناره های دندانهدر می باشد . گلهای آن معطر و كوچك به رنگهای سفید، قرمز و گاهی بنفش مشاهده می شود . تخم آن سیاه و ریز است . برگ ریحان و سرشاخه

های جوان آن بمصرف تغذیه می رسد ریحان در ایران و افغانستان بطور خودرو می روید در اكثر نقاط دنیا كاشته می شود .

خواص داروئی:

چون ریحان بسیار معطر است بنابراین برای معطر ساختن غذاها از آن استفاده می شود ریحان از لحاظ قدیم ایران كمی گرم و خشك است .

1 )دم كرده برگ ریحان اثر ضد تشنج درد مقوی و مدر است .

2)دم كرده برگ ریحان معالج سردردهای میگرن و عصبی است .

3)خوردن ریحان دستگاه هاضمه راتقویت می كند .

4)نوشیدن یك فنجان دم كرده ریحان نفخ و گاز معده را از بین میبرد .

5)برگ ریحان درمان كننده ناراحتی های حاصل از نیش حشرات است كافی است كه محل گزش حشرات را با برگ ریحان ماساژ دهید خارش و درد را برطرف می كند.

6)جویدن برگ ریحان برای زخم های دهان مفید است .

7)جوشانده ریحان تب بر است .

8)دم كرده تخم ریحان مسكن است .

9)اگر تخم ریحان را بكوبید و با صمغ عربی مخلوط كنید داروی خوبی برای درمان اسهال است .

10)تخم ریحان برای رفع دل درد مفید است .

11)برگ ریحان اثر زیا كننده شیر دردو مادران شیر ده حتما باید از این گیاه استفاده كنند .

12)دم كرده دانه ریحان برای درمان ورم كلیه و ترشحات زنانه بكار می رود .

13)دم كرده برگ ریحان درمان كننده سرگیجه است .

14)برگ ریحان را همراه غذا بخورید در هضم غذا موثر است .

15)اگر گلدان ریحان را جلوی پنجره بگذارید حشرات و مگس را فراری می دهد و آنها ودر خانه نخواهند شد .

میوهای است سرشار از ویتامین وبه علت داشتن آهن و سایر عناصر دیگر دی هضم می باشد .خوردن دانه های انار به مراتب بهتر از نوشیدن آب اناراست . انار میوه ای است كه به آن خون ساز می گویند  و به همین علت بهترین موقع برای مصرف آن صبح وقبل از صبحانه است . انار مقوی قلب ، مفرح ، دفع كننده چربی ، رفع كننده سموم اغلب عفونتهای

داخلی ، دافع حرارت می باشد و خوردن انار با پرده های سفید آن شكم را دباغی میكند ، رب انار ، برگ انار در ضعف معده ، كمی اشتها ، تهوع ، ضعف عمومی ، تصفیه خون ، خاصه در دختران جوان و دررفع میگرن بسیار مفید است.

دانه های میوه ی جنگلی انار كه به (نار دان)شهرت دارد در معالجه اسهال بسیار موثر است . اب انار شیرین باشكر ونشاسته برای درد سینه وسرفه توصیه می شود . رب انار نیز برای رفع خماری موثر است.

ایران بزرگترین صادر کننده انار در جهان

وسعت كشت:  انار درخت كوچكی است كه ارتفاع آن تا 6 متر می رسد و در مناطق نیمه گرمسیری می روید . شاخه های آن كمی تیغدر و برگهای آن متقابل ، شفاف و ساده است .

گلهای انار درشت برنگ قرمز اناری ولی بی بو می باشد . میوه آن كروی با اندازه های مختلف دارای پوستی قرمز رنگ و یا زرد رنگ می باشد .

کشت و توسعه انارعلاوه برایران در کشورهای هندوستان ، ترکیه ، اسپانیا ، تونس ، مراکش ، افغانستان ، چین ، یونان، ژاپن ، فرانسه ، ارمنستان ، قبرس ، مصر و ایتالیا و فلسطین اشغالی رایج است .

تولید كنندگان بزرگ انار در جهان ایران،قزاقستان،اسپانیا و آمریكا می باشند. ایران با داشتن 60 هزار هكتار سطح زیر كشت و 700 هزار تن تولید سالیانه به عنوان بزرگترین تولید كننده این محصول در جهان بوده و مقام اول جهان را داراست.
 

محصول انار: محصول انار به صورت آب انار،رب و كنسانتره  قابل حصول است.
انتخاب انار: در انتخاب انار انواع سنگین تر آن بهتر است و پوست آن باید صاف ،شفاف ، نازک و بدون ترک باشد.

در صد گرم دانه انار مواد زیر موجود می باشد :
انرژی 38 كالری
آب 82 گرم
پروتئین 0/4 گرم
چربی 0/3 گرم
مواد نشاسته ای 10 گرم
كلسیم 4 گرم
سدیم 3 میلی گرم
پتاسیم 260 میلی گرم
آهن 0/5 میلی گرم
ویتامین ب 1 0/2 میلی گرم
ویتامین ب 2 0/03 میلی گرم
ویتامین ب 3 0/02 میلی گرم
ویتامین ث 4 میلی گرم

خواص انار

از جمله خواص آن می توان به موارد زیر اشاره نمود :

1- انار خون را تصفیه كرده و تقویت كننده قلب و كلیه است.
2- انار اشتها آور است وبهتر است قبل از غذا مصرف شود.
3- انار در رفع اوره و كلسترول ، دفع سموم و تعادل مایعات بدن به خصوص خون نقش مهمی را ایفا می كند.
4- مصرف انار شیرین، ایجاد شادی نموده و رنگ رخسار را باز می كند.
5- مصرف انار شیرین تقویت كننده كبد می باشد و در معالجه یرقان( زردی) مفید است.
6- انار ترش و شیرین( ملس) باعث كاهش فشار خون می شود.
7- مصرف انار در معالجه راشی تیسم، كم خونی و ضعف اعصاب مؤثر است و به بدن نیرو می بخشد.

امام صادق(ع) می فرماید : به كودكان خود انار بخورانید زیرا آنها را زودتر به حد جوانی می رساند.

تذكرات

1- انار برای اشخاصی كه دچار یبوست هستند، مضر است.
2- انار میوه ای سرد است، بنابراین اشخاصی كه سرد مزاج هستند پس از خوردن آن، مقداری آب جوش با نبات باید بخورند.
3- انار برای كسانیكه دچار نفخ معده هستند، ضرر دارد. زیاده روی در مصرف انار ترش ایجاد زخم معده می كند.
4- جوشانده پوست درخت و پوست ریشه آن كه برای رفع كرم بكار می رود ممكن است ایجاد سرگیجه و استفراغ كند.

خواص قسمت های دیگر درخت انار:

1- جوشانده پوست انار برای گلو درد و زخم گلو ورفع بواسیر مفید می باشد.
2- جوشانده گل انار برای از بین بردن زخم های دهان و اسهال مزمن وبهمراه كنجد برای بهبود سوختگی مفید می باشد.
3- جوشانده ریشه انار برای دندان درد و تنظیم عادت ماهیانه در زنان مفید می باشد.
4- جوشانده پوست درخت انار اثر ضد كرم دارد.

كنسانتره انار

شركت Roj Enterprises یكی از بزرگترین تولیدكنندگان كنسانتره انار در هندوستان است. كنسانتره انار در هندوستان بعنوان یك محصول لوكس بشمار می آید كه مشتریان قیمتهای بالایی را بابت آن پرداخت می كنند. این محصول در اروپا و ژاپن نیز بعنوان یك نوشیدنی سالم شهرت دارد.

خاصیت‎ ضد سرطانی‎ آب‎ انار

پژوهش‌های‎ جدید نشان می‎دهد آب‎ انار خاصیت‎ ضد سرطانی‎ دارد. طبق تحقیقات سازمان کشاورزی ایالات متحده آمریکا (USDA) انار منبع خوبی از آنتی اکسیدان‌ها، پتاسیم و ویتامین C است پژوهشگران‎ آکادمی‎ علوم‎ امریکا دریافته اند كه ، مصرف‎ آب‎ انار از ابتلاء بـه‎ سرطان‎ پروستات‎ جلوگیری‎ می‎کند.

دکتر احسان‎‎ مختار استاد سرطان شناسی‎ دانشگاه‎‎ ویسکانسین‎ و رئیس‎ گروه تحقیقمی گوید كه باکشف‎ جدید راه‎‎ دستیابی‎ بـه خواص‎ ضد سرطانی‎ و نحوه‎‎ معالجه سرطان‎ با آب‎ انار هموارتر شده‎ است‎ . متخصصان‎ تغذیه‎ مصرف‎ آب‎ انار را صبح‎ و پیش‎ از صبحانه‎‎ توصیه می‎ کنند.
 

صادرات: بررسی ها نشان می دهد که روند صادرات انار درسالهای اخیر رشد مناسبی داشته است . چنانکه آمار موجود حکایت از صادرات بیش از150 هزار تن انار به کشورهای مختلف ارو پایی ، روسیه ، اوکراین ، کشورهای عربی و کشورهای آسیای میانه دارد .

صادرات انار نیزمانند صادرات بسیاری ازمحصولات کشاورزی هنوز با مشکلات متعددی درزمینه مسائل مربوط به حمل و نقل محصول ، مقررات دست و پاگیر اداری ، آشنا نبودن باغداران وصادر کنندگان با روش های علمی مواجه است که می تواند صدمات زیادی به صادرات این محصول وارد کند .

این در حالی است که می توان با بررسی بازارهای هدف ، استفاده از روش های علمی برای توسعه کشت ارقام مختلف این محصول ، توجه به استانداردهای کشورهای وارد کننده و آشنایی صادر کنندگان با بازاریابی این محصول ، زمینه حفظ و گسترش صادرات اناررا فراهم کرد .

یکی از قدیمی ترین گیاهان مورد مصرف غذایی و دارویی گیاه سیر است.  قدیمی ترین اسناد به جای مانده در مورد سیر مربوط به کتیبه های سومریان است که از 2600 سال قبل از میلاد مسیح به جای مانده است.

همچنین سیر یکی از مهمترین داروهای مصر باستان است که حداقل 22 خاصیت درمانی برای آن قائل بوده اند و در پاپیروس های به جای مانده از 1550 سال قبل از میلاد مسیح ثبت شده است.

هرودوت مورخ مشهور یونان که در 45 سال قبل از میلاد مسیح به مصر سفر کرده اند و در تاریخ خود می نویسد: کارگران که که ساخت اهرام مصر رابه عهده داشته اند از مقادیر زیادی پیاز، تربچه و سیر استفاده می کرده اند هرودرت همچنین اضافه می کند که برای سیصد و شصت هزار کارگر سازنده اهرام مصر مقادیر بسیار زیادی سیر هر ساله جهت جلوگیری از امراض عفونی مورد نیاز و مصرف بوده است.

اقوام یهود مصارف و فوائد سیر را از مصریان آموخته و سپس این تجربیات را به بیرون از مصر انتقال دادند. در بازار دارویی، اشکال مختلف فراوده های سیر وجود دارد که بیش تر از همه به صورت تنطوره ، قرص و یا پرل های حاوی روغن هستند که توضیحات خلاصه ای درباره آنها داده می شود.

تنطور سیر شامل عصاره ی آبی الکلی مواد موجود در سیر است که به طور تقریبی همان خاصیت سیر را دارد ولی دارای بوی شدید بوده به همین دلیل از آن کمتر جایی استفاده می شود.

قرص سیر حاوی پودر سیر خشک شده است که بهترین شکل دارویی آن است و خواص آن تا حدودی شبیه سیر تازه است و مواد موجود در ان نیر حاوی اکثر موادی است که در سیر تازه وجود دارد.

 بیش ترین فراوردهای سیردر جهان به این شکل است، و از آن جا که این قرص ها دارای روکش هستند، لذا دارای بوی سیر نبوده ولی بعد از خوردن کمی بوی سیر از دهان به مشام می رسد.

سوال مهمی که اکثر افراد دارند این است که آیا خواص سیر به شکل ترشی و یا در غذاهای پختنی و یا سرخ کرده نیز مانند سیر تازه است؟

 از نظر علمی ، ترکیبات و مکانیسم اثر سیر تا حد زیادی پیچیده است و به طور مثال ترکیبات موجود در سیر تا زمانی که پوست حبه ها جدا نشده باشد با زمانی که سیر پوست کنده و خرد شود کمی متفاوت است، یعنی به محض له شدن سیر و مجاور شدن آن با هوا تغییراتی در آن روی می دهد.

چون مواد اصلی و موثر سیر نسبت به هوا و به ویژه حرارت حساس هستند. هر چه سیر بیش تر حرارت داده شود خواص آن کمتر می شود.

بنابراین اثر سیر در غذاهای پخته و سرخ شده به مراتب کم تر از سیر تازه است. همان بویی که در آشپزخانه از غذاهای پختنی و یا سرخ شده ی حاوی سیر به مشام می رسد مربوط به مواد گوگردی سیر است که بالاتر از 60 درجه حرارت ، کم کم متصاعد می شوند.

هم چنین سیر وقتی به صورت ترشی در می آید دست خوش تغییراتی خواهد شد که به حرارات محیط ، سرکه زمان نگه داری و فاکتورهایی از این قبیل بستگی دارد ولی در اکثر موراد دارای خواصی شبیه به سیر است.
 

خواص مهم دارویی سیر:  سیر دارای خواص متعددی است که از زمان های قدیم تا کنون برای آن قائل بوده اند اما خواص عمده و مهم آن که امروز از نظر داروسازی و پزشکی مورد توجه قرار گرفته و از نظر علمی و کلینیکی مورد تایید قرار گرفته اند شامل این موارد می شود:

1- اثر پایین آوردنده چربی خون که باعث جلوگیری از تنگ شدن عروق قلبی و در نتیجه جلوگیری از بیماری های قلبی و سکته می شود.
 

2- اثر کاهش کلسترول خون که این اثر مانند اثر قلبی در جلوگیری از تنگ شدن عروق و مشکلات قلبی عروقی موثر است .

3- سیر می تواند به طور ضعیف قند خون را کاهش دهد، بنابراین می تواند در رژیم افراد مبتلا به بیماری قند قرار گیرد.

4- سیر هم چنین دارای اثر کاهش فشار خون است. البته باید توجه کرد که سیر نمی تواند فشار خون های بالا را مهار کند بلکه در صورت مصرف مداوم به خصوص فراورده های دارویی آن تا حدی فشار خون کاهش می یابد .

5- ترکیبات سیر می توانند از چسبندگی پلاکت ها جلوگیری کرده و با این اثر به اصطلاح عامیانه در کاهش غلظت خون و در جلوگیری از امراض قلبی و عروقی موثر باشد .

6- سیر میکروبها و ویروسهای مضر بدن را از بین می برد .به خصوص در مواقعی که سیستم دفاعی بدن دچار ضعف است ، استفاده از سیر در معالجه عفونتها سودمند است وبرعکس آنتی بیوتیکها هیچ گونه عوارض جانبی ندارد؛ حتی موجب تقویت بدن نیز می گردد از این خاصیت در مدت جنگ جهانی دوم برای درمان عفونت های مجروحان استفاده می کردند.

7- سیر اعضای داخلی و روده را پاک کرده ، به خصوص بر روی انگل های روده ای اثری قابل توجه دارد. استفاده آن برای اطفال مبتلا به کرم های کوچک روده ای ضروری می باشد .

8- سیر پاک کننده ی مناسبی برای دستگاه تنفسی است ونه تنها با میکروبهای موجود در آنها مبارزه می کند ، بلکه باعث باز شدن مخاطها نیز می گردد.

نکته بسیار مهم دیگری که مورد سوال بسیاری از مصرف کنندگان سیر است این که بعضی افراد می پرسند آیا می توان حبه ی سیر را بدون جویدن بلعید تا هم بوی کم تری در دهان ایجاد کند و هم از خواص آن بهره مند شوند؟

باید گفت که تمام مواد موجود در گیاهان، در سلول های آن نگه داری شوند. شرط خروج این مواد از سلول ها له شدن یا پاره شدن و یا شکستن دیواره ی سلول هاست بنابراین تا وقتی که گیاهان به صورت له شده و یا پودر (خرد یا آسیاب شده) مورد مصرف قرار نگیرند. مواد موثر آن ها در بدن استخراج نشده و قسمت اعظم آن دفع می شود.

بنابراین هر چه سیر بیش تر له شود مواد بیش تری از آن در بدن آزاد می شود و در صورتی که به صورت حبه یا تکه های بزرگ مصرف شود، کمترین مقدار مواد موثر آن به بدن می رسد .

نکته ی دیگر این که برای از بین بردن کامل بوی سیر از دهان راهی وجود ندارد چون ترکیبات گوگردی سیر پس از وارد شدن به بدن و خون از راه ریه ها و پوست بدن دفع می شود و ارتباطی به دهان ندارد.

یعنی ترکیبات گوگردی که مسئول بوی سیر هستند در بازدم از ریه و با عرق بدن خارج می شوند لذا فقط بعضی مواد و یا خوش بو کننده ها می توانند به طور موقت و جزئی بوی دهان را تغییر داده و یا کمی بوی سیر را کاهش دهند .

منبع : iranmania