تبیان، دستیار زندگی

همشهری آنلاین:

پوست شما با افزایش سن‌تان دچار شماری از تغییرات می‌شود. چگونگی پیرشدن پوست شما به چندین عامل بستگی دارد، از جمله: سبک زندگی، رژیم غذایی، وراثت و سایر عادات شخصی (مانند سیگار کشیدن).

قرارگیری در معرض نور آفتاب علت اصلی آسیب پوست. آسیب پوست ناشی از نور خورشید به علت اشعه ماورای بنفش موجود در آن است که بافت الاستیک (کشسان) در پوست را تخریب می‌کند و باعث کشیدگی، چین و چروک یا آویزان شدن پوست می‌شود، پوست را لکه‌دار می‌کند، و گاهی ضایعات مستعد سرطانی شدن یا  سرطان در آن ایجاد می‌کند.

سایر عوامل دخیل در پیری پوست فقدان بافت چربی میان پوست و عضلات (بافت پشتیبان زیرپوستی)، استرس، کشیدگی، حرکات روزمره صورت (برای مثال لبخند زندن یا اخم کردن) است.

تغییراتی که به طور رایج در پوست رخ می‌دهد، شامل این موارد است:

 خشکی یا خشن‌شدن پوست

 توده‌های خوش‌خیم پوستی مانند کراتوز سبوره و آنژیوم‌های (توده‌های عروقی).

 شل شدن پوست صورت، به خصوص در اطراف چشم، گونه‌ها و خط فک.

 نازک یا شفاف شدن پوست.

 کبود شدن سریع پوست به علت کاهش انعطاف‌پذیری آن.

شش عارضه پوستی شایع در پیری

چین و چروک: چین و چروک شایع‌ترین عارضه قابل‌مشاهده پوستی در سالمندان است. چین و چروک ناشی از قرارگیری طولانی‌مدت به نور خورشید است و هنگامی ایجاد می‌شود که پوست انعطاف‌پذیری خود را از دست می‌دهد. سیگاری‌ها نسبت به غیرسیگاری‌ها چین و چروک پوستی بیشتری دارند.

خطوط پوستی ناشی از حرکات صورت: این خطوط (که به آنها خطوط خنده یا خطوط نگرانی هم می‌گویند) هنگامی که پوست به تدریج از دهه 40 و 50 زندگی به بعد کشسانی خود را از دست می‌دهد، بیشتر نمودار می‌شوند. این خطوط ممکن است به طور افقی روی پیشانی، به طور عمودی در بالای بینی، یا به طور منحنی روی شقیقه‌ها، بخش بالایی گونه‌ها و اطراف دهان و چشم‌ها ظاهر شوند.

خشکی و خارش پوست: خشکی پوست و پوسته‌ریزی یک مشکل در سالمندان است. از دست دادن غدد چربی (که پوست را نرم نگه می‌دارند) علت اصلی خشکی پوست است. ندرتا خشکی و خارش پوست ممکن است نشانه از یک بیماری زمینه‌ای ماند دیابت، بیماری کلیوی یا بیماری کبدی باشد.

سرطان پوست: قرار گیری در معرض اشعه ماورای بنفش نور خورشید شایع ترین علت ضایعات پیش‌سرطانی و سرطان پوست (چه از نوع "کارسینوم سلول فلسی" و چه از نوع "کارسینوم سلول پایه") در سنین بالا است.

لکه‌های پیری: "لکه‌های پیری،" لکه‌های قهوه‌ای رنگی هستند که در بخش‌های در معرض نور خورشید بدن (صورت، دست‌ها و ساعدها) در دوران سالمندی ظاهر می‌شوند.

زخم بستر:

زخم بستر (یا زخم فشاری) زخم‌های پوستی هستند که هنگامی که فرد مجبور می‌شود برای مدت‌های طولانی در رختخواب دراز بکشید یا روی صندلی بنشیند، ایجاد می‌شوند. زخم‌های بستر در سالمندانی که دچار اشکال حرکت هستند، نسبتا شایع هستند.

افراد مبتلا به دیابت به علت مشکلات گردش خون و کاهش حس در پوست بیشتر در معرض زخم بستر هستند. جابه‌جا کردن یا تغییر وضعیت دادن مکرر سالمند به پیشگیری از زخم بستر کمک می‌کند.

چطور درمان کنیم؟

چین و چروک: چین و چروک را نمی‌توان "علاج کرد"، اما می‌توان با استفاده از کرم ترتینوئین (رنووا) این چین‌ها را به خصوص اگر ناشی از اثر آفتاب باشند، تا حدی هموارتر کرد تا کمتر به چشم بخورند.

خشکی پوست: بهترین درمان برای خشکی پوست استعمال مواد نرم‌کننده از راه استفاده از منظم از لوسیون‌های مرطوب‌کنننده معمول است. این لوسیون‌ها به پوست کمک می‌کنند تا رطوبت را در خوب نگهدارد. دستگاه‌های مرطوب‌کننده هوا نیز به جلوگیری از خشکی پوست کمک می‌کنند. حمام کردن مکرر خشکی پوست را تشدید می‌کند.

سرطان پوست: تغییرات ظاهری خال یا ظاهر شدن یک توده پوستی جدید باید بوسیله متخصص پوست مورد قرار گیرد تا در صورت لزوم نمونه‌برداری برای رد کردن احتمال سرطان انجام گیرد.

چطور پیشگیری کنیم؟

هیچ اقدامی نمی‌تواند اثر آسیب‌زنده نور آفتاب را به طور کامل برطرف کند، اما پوست تا حدودی می‌تواند خودش را ترمیم کند. در زیر به برخی از نکات برای سالم نگهداشتن پوست اشاره می‌کنیم:

 

در بیرون از خانه از کرم ضدآفتاب استفاده کنید. فاکتور محافظت از خورشید یا SPF کرم باید 30 یا بیشتر باشد تا بیشترین محافظت را ایجاد کند.

هنگامی در بیرون از خانه هستید، کلاه به سر بگذارید یا از پیراهن‌ یا بلوز آستین بلند استفاده کنید و عینک ضدآفتاب به چشم بزنید تا مانع رسیدن اشعه ماورای بنفش به پوست شوید.

به طور منظم پوست خودتان را از لحاظ ایجاد تغییرات در خال‌ها یا توده‌های پوستی معاینه کنید.

اغلب خانواده‌ها که بستگان سالمندی دارند، نهایتا باید به این پرسش پیچیده و رقت‌انگیز پاسخ دهند: چطور می‌توان دریافت که فرد سالمند نیاز به کمکی بیشتر از حدی دارد که خانواده می‌تواند فراهم کند.

از یک طرف سالمندان بسیاری وجود دارند که حتی در سنین 90 سالگی زندگی کاملا مستقلی را دارند؛ از طرف دیگر بسیاری از سالمندانی که در دهه 60 و 70 زندگی‌شان هستند، هر روز نیاز به کمک بیشتری پیدا می‌کنند.

 هیچ پسر یا دختر بزرگسالی نمی‌خواهد بپذیرد که پدر یا مادرش که او را به دنیا آورده و بزرگ کرده و سال‌ها به او یاری رسانده است، اکنون نیاز به نوعی از مراقبت دارد که فرزند از عهده انجام آن بر نمی‌آید.

در این مطلب سعی می‌کنیم به این پرسش‌ها پاسخ دهیم- و پنج نشانه را معرفی می‌کنیم که در صورت بروز آنها در بستگان سالمند‌تان ممکن است لازم باشد از خدمات مراقبتی حرفه‌ای در یک آسایشگاه دائمی سالمندان یا مراکز روزانه "کمک کار زندگی" (assisted-living)  استفاده کنید.

1- سالمند سالم است، اما زندگی تنها برایش با خطراتی همراه است

حتی سالم‌ترین افراد ممکن است در معرض حوادثی مانند لغزیدن یا سقوط قرار بگیرند. اما بستگان سالمند شما در معرض خطر بسیار بیشتر شکستگی استخوان قرار دارند که ناشی از تحلیل رفتن پیشرونده توده استخوانی است. یک فرد سالمند که از جنبه‌های دیگر کاملا سالم به نظر می‌رسد (گرچه تا حدی نحیف است)، ممکن است دچار آسیبی وخیم شود که نیاز به مراقبت مداوم برای این آسیب، او را با چالش‌های جدید روبه‌رو کند.

هنگامی که فرد سالمند ‌ آنقدر مستقل هست که نیاز به رفتن به یک آسایشگاه تمام وقت سالمندان نداشته باشد، ممکن است هنوز نیاز به کمک زیادی برای انجام کارهای روزانه مانند دستشویی رفتن، پخت و پز، تعویض لباس وارد و خارج شدن ایمن از وان حمام نداشته باشد. در این افراد اقامت در مراکز "کمک کار  زندگی"- که در فاصله استقلال کامل و مراقبت دائمی قرار میگیرند- ممکن است مفید باشند

2- مراحل ابتدایی آلزایمر

آلزایمر یکی از علل اصلی زوال عقل در سنین بالا است. این بیماری حافظه، قضاوت و ادراک فرد را مختل می‌کند. این بیماری چالشی بزرگ در زندگی بیماران و بستگان آنها ایجاد می‌کند.

 معمولا علائم این بیماری در حدود سن بازنشستگی یا پس از آن بروز می‌کند. در مراحل ابتدایی ممکن است فرد در پردازش اطلاعات، به یاد آوردن موارد یا وظایف ساده و تمرکز دچار اشکال شود. این افراد گرچه هنوز در اغلب اوقات می‌توانند از خودشان مراقبت کنند، با گذر ماه‌ها و سال‌ها توانایی آنها برای زندگی مستقل کاهش پیدا می‌کند. حتی در مراحل ابتدایی بیماری، یک وقفه آنی در روند فکر ممکن است در موارد رانندگی، راه رفتن در اطراف خانه یا مصرف داروهای روزانه باعث نتایج مصیبت‌باری شود.

بسیاری از خانواده‌ها بستگان مبتلا به آلزایمرشان را همراه خود در خانه نگاه می‌دارند. اما مشکلات مراقبت از بیمار آلزایمر در خانه مرتبا افزایش می‌یابد؛ درست در زمانی که فکر می‌کنید کمک کافی برای عزیز بیمارتان برای کنار آمدن با میزان معینی از ناتوانی را فراهم کرده‌اید، نیازهای تازه‌ای سر بر می‌آورند.

افراد حرفه‌ای در آسایشگاه‌های مراقبت سالمندان اغلب برای کمک به افراد مبتلا به آلزایمر تعلیم دیده‌اند و تجهیزات لازم را دارند. به محض آنکه در یکی از عزیزان‌تان تشخیص آلزایمر داده شد، باید بحث برای گزینه‌های در اختیار برای مراقبت طولانی مدت را با سایر اعضای خانواده آغاز کنید.

3- بیماری یا ناتوانی جسمی

تشخیص اینکه فردی نیاز به میزانی از مراقبت دارد که فراتر از حدی است که خانواده بتواند در اختیار او بگذارد، کار آسانی نیست. برخی از بیماری‌ها مانند دیابت را پیش از آنکه نیاز به مراقبت حرفه‌ای پیدا شود، برای مدت‌های درازی می‌توان در خانه کنترل کرد.

بسیاری از بیماری‌ها مانند بیماری پارکینسون یا نارسایی کلیه در میان سالمندان شایع هستند و نیاز به مراقبت مداوم دارند که اعضای خانواده نمی‌توانند به سادگی انجام دهند.

دیابت پیشرفته اغلب بر بینایی تاثیر می‌گذارد، و باعث می‌شود انجام کارهای روزانه برای فرد خطرناک شود. اختلال بینایی همچنین فرد سالمند را در معرض خطر فراوانی از لحاظ اشتباه در مصرف داروها قرار می‌دهد.

هنگامی که به نظر می‌رسد عزیر بیمارتان به علت مشکلات گوناگون در اغلب اوقات در بیمارستان بستری است، گزینه قرار گرفتن تحت مراقبت دائمی در یک آسایشگاه حرفه‌ای را باید در نظر بگیرید.

4- نزول سطح بهداشت شخصی یا تغییرات در شخصیت سالمند

نزول قابل‌توجه در سطح بهداشت شخصی، ظاهر یا عادات اجتماعی، چه صرفا به علت پیری باشد و چه به علت بروز زوال عقل یا دمانس، ممکن است نشانه‌ای از این باشد که عزیز سالمندتان باید به یک مرکز کمک کار زندگی یا مرکز مراقبت پیشرفته منتقل شود.

هر چه سن ما بالاتر می‌رود، تاوانی که اغلب باید برای عمر طولانی بپردازیم، شامل دچار شدن به علل جدید و غیرمنتظر درد و ناراحتی و برخوردن مکرر به نام‌های آشنایان درگذشته در صفحه تسلیت روزنامه‌ها است. مشکلات جدید زندگی روزانه، از بی‌اختیاری گرفته تا نیاز به کمک برای عوض کردن لباس‌ها نیز ممکن است یاس‌آور باشد.

همه این مشکلات اغلب با حسی فزاینده از افسردگی همراه می‌شود. افسردگی نه تنها باعث می‌شود چشم انداز فرد از آینده تیره و تار شود، بلکه اثرات زیانباری بر دستگاه ایمنی به جای می‌گذارد، و فرد افسرده را مستعد بیماری‌های جسمی بیشتری می‌کند.

 اگر متوجه شدید که عضو سالمندی از خانواده‌تان دیگر نمی‌تواند (یا به ظاهر نمی‌تواند) حداقلی از شان، معاشرت اجتماعی و خشنودی خود را در زندگی حفظ کند، ممکن است استفاده از مراقبت، توجه و تفاهمی که مراکز مراقبت حرفه ای فراهم می‌کنند، به نفعش باشد.

5- بار بیش از حد بر خانواده سالمند

خانواده‌ها در همه جهان برای برآوردن نیازهای شغلی، نگهداری از کودکان و والدین در حال پیرشدن‌شان در تلاش هستند. اما ممکن است خانواده به نقطه‌ای برسد که الزامات ناشی از مراقبت از یک والد در حال پیر شدن از حد منابع مالی، عاطفی و  تجهیزات در دسترسش فراتر رود.

واقعیت این است که نقطه‌ای در روند مراقبت از سالمند وجود دارد که افراد حرفه‌ای می‌توانند محیطی ایمن‌تر و سالم‌تر از محیط خانواده برای او فراهم آورند.

اعضای خانواده باید از کارشان مرخصی بگیرند، مسافات طولانی را روزانه رانندگی کنند، و هزینه‌های مربوط به وام‌ها، مصارف روزانه و سایر صورت‌‌حساب‌ها را بپردازند. به جز این هزینه پرستاران برای مراقبت خانگی، بردن به بیمارستان، انتقال با آمبولانس و سایر هزینه‌های بهداشتی هم وجود دارد.

همچنین هنگامی که یکی از بستگان از فرد سالمند دارای نیازهای زیاد مراقبت می‌کند، نه تنها کیفیت مراقبتش معمولا کمتر از مراقبت انجام شده بوسیله یک فرد حرفه‌ای است، بلکه این عضو خانواده مجبور شده است شغل تمام‌وقت با دریافت حقوقش را به خاطر این شغل تمام وقت بدون حقوق کنار بگذارد.

فشار ناشی از فراهم کردن مراقبت از سالمند بدون کمک بیرونی ممکن است منابع خانواده را به تحلیل ببرد و سلامت عاطفی آنان مختل کند. پیش از این که به چنین وضعیت برسید، باید گزینه فرستادن درازمدت عضو خانواده را به آسایشگاه در نظر بگیرید.