به گزارش خبرگزاری مهر، با وجود اینکه روباتها هنوز به تمامی خانه ها راه پیدا نکرده اند اما طی سالهای اخیر به تدریج توانسته اند راه خود را به جهان واقعی یافته و برخی از فعالیتها از قبیل تمیز کردن ساختمانها، انتقال دارو و یا حتی سرگرمی را به عهده بگیرند.
آغاز این دوره از حضور روباتها باعث شده تا انسان شناسها و متخصصان روباتیک گزارشهای اولیه خود را که کاملا با یکدیگر متناقض هستند از حضور و تعامل این ابزار هوشمند با انسان ارائه کنند. با وجود اینکه شواهد نشان می دهد روباتها می توانند همکارانی مفید و دوست داشتنی باشند در عین حال می توانند باعث مزاحمت و اعمال خشونت شوند. نتیجه این گزارشها می تواند در ساخت بهتر روباتها در آینده بسیار تاثیرگذار باشد.
یکی از تحقیقاتی که توسط محققان کارنگی ملون انجام گرفته نشان می دهد چگونه فرهنگ عمومی می تواند بر روی پذیرش یک روبات تاثیر داشته باشد. طی این تحقیق افرادی به یک روبات جارو برقی به نام "رومبا" معرفی شدند که از توانایی های محدودی برخوردار بود اما همین برداشت نخستین که از توانایی های آن به دست آمد به رومبا کمک کرد و افراد توانستند با آن ارتباط برقرار کنند.
تحقیقاتی شش ماهه درباره تاثیر رومبا بر روی اهل خانواده ها نیز از این یافته پشتیبانی کرد. به گفته محققان برخی انسانها این روبات را به عنوان دوست دائمی در زندگی خود می بینند و با آن ارتباطات قوی احساسی برقرار می کنند. حتی آنهایی که کارهای رومبا را در خانه انجام می دهند، روبات را سرزنش نمی کنند بلکه می گویند این کاری است که همیشه انجام می داده اند.
با این حال از تمامی روباتها نیز به این خوبی استقبال نمی شود. تعدادی از بیمارستانهای آمریکا از نوعی روبات به نام TUG برای انتقال دارو میان بخشهای مختلف استفاده می کنند که نتیجه بررسی تعامل کارمندان بیمارستان با این روبات نشان داد برخی از کارمندان به این روبات به چشم یک همکار نگاه کرده و آن را دوست دارند در حالی که بخشی دیگر از کارمندان آن را موجودی می دیدند که تنها جلب توجه می کند و از آن ابراز انزجار می کردند.
شاید این مطالعات مقیاسهای کوچکی به شمار روند اما می توانند مهارتهایی که روباتها برای تعامل با انسان به آن نیاز دارند را آشکار کنند. محققان سوئدی در این راستا به تازگی پروژه ای 10 ماهه را به منظور بررسی چگونگی تعامل 6 خانواده مختلف با دایناسوری روباتی به نام Pelo آغاز کرده اند. از ویژگی های تاثیرگذار این روبات واکنش به صدا و لمس است که این ویژگی ها به تدریج واکنشهای مثبتی را نسبت به روبات برانگیخته است. اما کمبودهایی مانند عمر کوتاه باطری و این حقیقت که روبات مانند آنچه در گفته شده بود از شخصیتی و هوش واقعی برخوردار نیست از میزان این تاثیرگذاری کاسته است. برای مثال Pelo هرگز چیزی یاد نمی گیرد و به گفته یکی از اعضای این پروژه "این روبات به همان نادانی است که دیروز بود."
در این میان محققان دانشگاه کالج لندن راه حلی را ارائه کرده اند تا میزان علاقه انسانها به روباتها را بیافزایند. به گفته آنها در صورتی که تعدادی روبات به شکل کودک ساخته شوند افراد تصور می کنند این روباتها ذهنی کودکانه دارند و به این شکل بیشتر می توانند اشتباهات رخ داده توسط روبات را بخشیده و فراموش کنند. در عین حال این گونه فرض می شود ظاهر این روباتها موجب انگیزش حس حمایت افراد شده و از میزان نارضایتی آنها خواهد کاست.
با این حال تحقیقات نشان می دهد ظاهری محقر و کوچک همیشه نیز نمی تواند احساسات انسانها را برانگیزد زیرا روباتی مربعی مانند TUG که فعالیتهایش را مستقلانه انجام داده و با صدایی مشابه صدای انسان صحبت می کند انتظار افراد را نسبت به انجام رفتارهایی متناسب با این توانایی ها افزایش می دهد.
شاید انتظار فرد از یک جعبه بر روی چهار چرخ چندان زیاد نباشد اما TUG به عنوان یک روبات، کارمند بیمارستان و یک همکار باید انتظارات زیادی را در رابطه با هوش اجتماعی برآورده کند و عدم وجود هوش اجتماعی باعث کاهش تاثیرگذاری روبات بر روی انسان شده است. برای مثال یکی از ضعفهای TUG صحبت کردن به شیوه ای یکنواخت و یکسان در محیطهای شلوغ و خلوت است.
بر اساس گزارش نیوساینتیست، این یافته ها اطلاعاتی هستند که بسیاری از شرکتهای روباتیک قصد دارند از آن به عنوان ابزاری برای بهبود روباتهای خود استفاده کنند. به گفته متخصصان روباتیک کنترل تعامل میان روباتی مانند TUG و کاربران آن باید از نو طراحی شود، سطح صدای آن باید تنظیم شده و توانایی تغییر بلندی صدا در محیطهای مختلف به آن افزوده شود.
به گفته متخصصان روباتها به عنوان همزیستان آینده انسانها و به عنوان ابزارهایی که بخش بزرگی از زندگی آینده انسان را به دوش خواهند گرفت باید از توانایی های کافی برای برقراری ارتباط با انسانها برخوردار باشند تا در نهایت بتوانند مورد پذیرش نسل بشر قرار بگیرند. این در حالی است که گروهی دیگر از برقراری روابط قوی عاطفی میان انسان و روبات در آینده ای نه چندان دور ابراز نگرانی می کنند و تا آنجا پیش می روند که روباتها را تهدیدی جدی برای نسل بشر می دانند.
