- چوب مورد استفاده در هر یك از تصاویر زیر باید چه ویژگی هایی داشته باشد؟

    چوب پله باید در مقابل سایش و رطوبت و حرارت مقاوم باشد ، ترك نخورد و در مقابل حشرات نیز قابل نفوذ نباشد. گره نداشته باشد و ضربه پذیر باشد. چوب تراورس باید از مواد نفتی اشباع شده باشد و مقاوم وضربه پذیر باشد. در خانه های چوبی ، چوب به كار رفته باید در مقابل رطوبا و عوامل جوی مقاوم باشد. سبك بوده و پیچیده نشود و ترك نخورد.

2- دونوع درخت نام ببرید كه چوب آنها كمی سخت است.

   چنار و راش

3- سه نوع درخت نام ببرید كه چوب آن ها نرم است.

   سپیدار و نمدارو توسكا

4- دو نوع درخت نام ببرید كه چوب آن ها سخت است.

    انجلی و ممرز

5- چوب ها را بر اساس شكل برگ به چند قسمت تقسیم می كنند . نام ببرید.

    دو نوع . سوزنی برگ و پهن برگ

6- درختان سوزنی برگ را تعریف كنید و دو مثال بزنید.

    درختان سوزنی برگ همان طور كه از نام آن ها مشخص است دارای برگ های سوزنی شكل اند . مانند كاج و سرو.

7- درختان پهن برگ را تعریف كرده و 5 مثال بزنید.

   درختان پهن برگ دارای برگ های پهن اند. مانند گردو ، ملچ ، افرا ، بلوط ، گردو ، تبریزی  

8- مهم ترین منبع تولید چوب جنگل است.

9- جنگل های ایران عمدتا دارای درختان پهن برگ است .

10- سوزنی برگان معمولا دارای چوب های نرم و پهن برگان اكثرا دارای چوب های سخت هستند .

11- سختی و نرمی چوب ها را با چه وسایلی تشخیص می دهند.

     اره ، رنده و مغار.

12- موارد استفاده ی از پهن برگان را بنویسید .

      از پهن برگان در كارهای تزئیناتی ، ساخت مبلمان و هم چنین تهیه ی روكش ها و تخته چند لایی بیش تر استفاده می شود.

13- تنوع رنگ در چوب های پهن برگ بیش تر از سوزنی برگ است .

14- تراورس چیست؟

    تخته های چوبی ضخیمی كه در عرض راه آهن ، زیر ریل ها می گذارند تا ریل ها در مقابل عبور واگن ها مقاومت بیش تری داشته باشند.

15- درخت به طور كلی از چند قسمت تشكیل می شود؟ آنها را نام ببرید.

     از سه قسمت : ریشه ، تنه ، تاج.

16- كار ریشه چیست؟

     ریشه پایین ترین قسمت درخت است كه در خاك قرار دارد و كار آن گرفتن آب و مواد غذایی از زمین و رساندن آن ها ، از طریق تنه و شاخه ها ، به برگ هاست.

17- تنه چیست؟

     قسمت بالاتر از ریشه ، تنه نام دارد. چوب مورد نیاز در صنایع چوب از تنه تهیه می شود.

18- تاج درخت را تعریف كنید.

     بالاترین قسمت درخت نیز تاج درخت است كه از شاخه ها و برگ ها تشكیل شده است.

19- چرا چوب را نمی توان بلافاصله برای ساخت محصولات چوبی مورد استفاده قرار داد؟

     مقدار زیادی از مواد غذایی كه درخت جذب می كند ، آب است و چون درختانی كه تازه قطع شده اند ، معمولا دارای مقدار زیادی آب اند.

20- چرا چوب ها را خشك می كنند.

     تا جمع شود ، وزن آن كاهش یابد و مقاومتش نیز افزایش یابد. در این صورت ، قابل پرداخت و رنگ كردن خواهد بود.

21- چوب ها را به طور كلی به چند روش خشك می كنند؟ آن ها را نام برده و نام دیگر آنان را بنویسید.

      1- خشك كردن طبیعی (در هوای آزاد)

      2- خشك كردن مصنوعی چوب (كوره های چوب خشك كنی)

22- متداول ترین روش خشك كردن چوب در كارخانه های كوچك صنایع چوب و كارگاه های درودگری چیست؟

      خشك كردن چوب در هوای آزاد یكی از روش های متداول در كارخانه های كوچك صنایع چوبی و كارگاه های درودگری است.

 23- خشك كردن طبیعی چوب را تعریف كنید.

       در این روش ، چوب ها را در یك فضای باز بر روی یكدیگر قرار داده و در بین هر ردیف از آن ها چوب دستك هایی قرار می دهند تا بین هر ردیف ، فاصله ی لازم برای برقراری جریان هوا بوجود آید. در نتیجه ی آن رطوبت موجود در سطح چوب بخار می شود و چوب سریع تر خشك می گردد.

24- چوب دستك چیست؟

     به چوب هایی كه در بین هر ردیف از چوب ها قرار می دهند تا بین هر ردیف فاصله ی لازم برای برقراری جریان هوا بوجود آید.

25- چرا در خشك كردن طبیعی چوب دسته های چوب را در زیر یك مكان سقف دار قرار می دهند.

     برای جلوگیری از تابش مستقیم نور خورشید و هم چنین حفاظت از بارندگی ، دسته های چوب را در زیر مكان سقف دار كه اطراف آن كاملا باز باشد ، قرار می دهند.

26- مدت زمان خشك كردن چوب در طریقه ی طبیعی به چه عواملی بستگی دارد؟

     به نوع چوب و ضخامت آن

27- چرا چوب را با استفاده از كوره های چوب خشك كنی خشك می كنند.

     از آن جا كه خشك كردن چوب در هوای آزاد نمی تواند رطوبت چوب را تا مقدار مورد نیاز برای مصارف خاصی از قبیل مبلمان و تزئینات داخلی ساختمان كاهش دهد و همچنین زمان خشك كردن چوب به روش طبیعی بسیار طولانی است ، چوب آلات را با كوره های چوب خشك كنی خشك می كنند.

28- كوره ی چوب خشك كنی را تعریف كنید.

     این كوره یك اتاقك است. در آن درجه حرارت ، جریان هوا و مقدار رطوبت نسبی تحت كنترل است.

 

29- مزایای مصنوعی خشك كردن چوب را بنویسید.

     چوب های خشك شده در كوره های چوب خشك كنی روشن تر و فاقد پوسیدگی و حشره زدگی است( به علت كوتاه بودن و درجه حرارت بالای كوره) و كار كردن با این نوع چوب آسان تر است و قابلیت و رنگپذیری آن نیز بهتر است.

30- چه عواملی در مدت زمان خشك كردن مصنوعی چوب مؤثر است؟

     عواملی مانند نوع چوب (سوزنی برگ و پهن برگ) ، گونه ی چوب ، ضخامت تخته ، رطوبت اولیه ی چوب ها و سیستم كوره ی چوب خشك كنی .

31- برای ضربه زدن به مغار باید از چكش چوبی استفاده كرد.

32- همیشه مواظب لبه تیز مغار باشید و آن را نباید در جیب بگذارید و از مغارهایی كه دسته ی آن ها شكسته است استفاده نكنید.

1- مهمترین اجزای محیط زیست به ترتیب عبارت است از هوا و آب و خاك .

2- عامل اصلی آلودگی محیط زیست چیست؟

    افزایش بی رویه جمعیت  عامل اصلی محیط زیست است.

3- افزایش جمعیت چگونه موجب آلودگی هوا شده است؟

    از افزایش وسایل نقلیه و افزایش مصرف سوخت و انرژی  آلودگی هوا نتیجه شده است.

4- رفتار و فعالیت انسان در میزان سلامت و حفاظت از محیط زیست مؤثراست. 

5- افزایش جمعیت چگونه موجب كاهش ذخائر و آلودگی خاك شده است؟

    افزایش جمعیت موجب استفاده ی بی رویه از زمین و ذخائر آن برای تولید محصولات كشاورزی ، دامی ، صنعتی و در نتیجه موجب كاهش ذخائر و آلودگی خاك شده است.

6- یكی از منابع اصلی محیط زیست و از مهم ترین نیازهای انسان آب است.

7- فعالیت های بسیاری از جمله كشاورزی و صنعتی و شهری و خانگی و حمل و نقل به آب وابسته اند.

8- فعالیت كدام صنایع و كارخانه ها بدون آب متوقف می شوند؟

    پارچه بافی و كاغذ سازی

9- آب آلوده دشمن سلامتی است.

10- انواع فاضلاب را نام ببرید. 

      خانگی ، شهری ، كشاورزی و صنعتی.

11- چرا فاضلاب ها می توانند موجب بیماری و مرگ انسان و سایر موجودات زنده خشكی و آبزی شوند؟

      زیرا دارای انواع میكروب ، انگل ، سم و مواد شیمیایی اند به آب های جاری و زیرزمینی نفوذ می كنند و موجب بیماری می شوند.

12- ویژگی های آب آشامیدنی را بنویسد.

     آب آشامیدنی باید پاك و سالم ، بدون رنگ، بدون بو ، بدون مزه ، صاف و زلال باشد.

13- چه عواملی موجب خالی شدن ذخائر آب وآلودگی آن شده است؟

     افزایش جمعیت ، توسعه ی شهرنشینی ، پیشرفت صنعت و استفاده ی بیش از اندازه از منابع آب موجب خالی شدن ذخائر آب و آلودگی آن شده است.

14- ویژگی های آب آشامیدنی را بنویسید.

     آب آشامیدنی باید پاك و سالم ، بدون رنگ ، بدون بو ، بدون مزه، صاف و زلال باشد.

15- انواع روش های سالم سازی آب را بنویسید .

     بهترین روش تصفیه ی آب در تصفیه خانه های بزرگ است (شامل : ته نشین ، صاف كردن ، هوادهی ، گندزدایی).سایر روش های ساده سالم سازی آب عبارت است از : جوشاندن آب ، استفاده از محلول كلر (كلرینه كردن آب)، استفاده از صافی شنی ، صاف كردن به وسیله ی صافی و نقره ی فعال( نقره خاصیت میكروب كشی دارد).

16- مناسب ترین آب برای آشامیدن چیست؟

    آب تصفیه شده مناسب ترین آب برای آشامیدن است كه از طریق لوله كشی مورد استفاده می گیرد.

17- عادات و رفتارهای افراد ناسالم به فرد و جامعه خسارت های بهداشتی و اجتماعی و اقتصادی جبران نا پذیری وارد می كند.

18- رفتارهای ناسالم كم خطر را توضیح داده و 9 مثال بزنید.

      این رفتارها بیش تر به سلامت خود شخص صدمه می زنند و اغلب می توان به راحتی این رفتارها را كنترل و صدمات ناشی از آن را جبران كرد. مانند ورزش نكردن، خواب كم تر از 7 ساعت در شبانه روز ، خوردن تنقلات ، چربی و شیرینی زیاد.

19- انواع رفتارهای ناسالم را نام ببرید.

      كم خطر و پر خطر

20- رفتارهای ناسالم پرخطر را توضیح داده و 9 مثال بزنید.

      بعضی از رفتارهای ناسالم در گروه پرخطر قرار می گیرند و می توانند زیان های جبران نا پذیری برای فرد و جامعه ایجاد كنند. مثل استفاده از سیگار و مواد مخدر ، رانندگی با سرعت و بدون استفاده از وسایل ایمنی و بدون توجه به مقررات ، دوستی با افراد ناباب و معاشرت های ناسالم كه بیماری های خطرناكی مثل ایدز را به دنبال دارد.

21- بررسی پیامدهای مثبت و منفی تصمیمات به افراد كمك می كند تا عاقلانه تر رفتار بكنند.

22- نوجوانانی كه در آستانه ی استقلال قرار دارند دارای چه ویژگی هایی هستند؟

     سعی می كنند خود تصمیم بگیرند و روش زندگی شان را انتخاب كنند ؛ در نتیجه تجربه كسب می كنند و یاد می گیرند كه با عواقب تصمیمات خود ، زندگی كنند اما آنها باید بتوانند خود را كنترل كنند و از تصمیمات نادرست و مرگبار پرهیز كنند.

23- در انتخاب روش زندگی ، چه عواملی تأثیر گذارند؟ آن ها را نام ببرید.

     در انتخاب روش زندگی ، عوامل و افراد مختلفی تأثیرگذارند ؛ مثل خویشاوندان ، دوستان ، مذهب ، آداب و رسوم و رسانه ها (رادیو،تلویزیون،روزنامه ها و...)

24- تغییری كه در بدن به وسیله ی دارو به وجود می آید بستگی به نوع دارو دارد.

25- معمولا داروها به پیش گیری و كنترل و درمان بیماری ها كمك می كنند.

26- داروها ممكن است منشأ گیاهی و حیوانی و یا معدنی داشته باشند .

27- امروزه بیشتر داروها به چه روشی تهیه می شوند؟ 3 مثال .

      امروزه بسیاری از داروها به روش شیمیایی تهیه می شوند. مثل : آنتی بیوتیك ها ، كپسول ، پماد.

28- چند نوع بیماری نام ببرید كه نیازی به دارو ندارند و با استراحت و غذای مناسب و مراقبت درمان می شوند.

     سرماخوردگی ساده و سرفه های خفیف ، ضعف های جزئی و اسهال های ساده.

29- داروهایی كه استفاده بی رویه از آن ها ایجاد وابستگی می كند را نام ببرید.

     داروهای كاهنده و داروهای محرك

30- داروهای كاهنده را تعریف كنید و 3 مثال بزنید.

     داروها ، میزان فعالیت بدن را كاهش می دهند و باعث می شوند كه اعضای بدن وظایف خود را به خوبی انجام ندهند. داروهای آرام بخش ، خواب آور ، مسكن.

31- داروهای محرك را توضیح داده و چند مثال بزنید.

     این نوع داروها میزان فعالیت بدن را زیاد كرده و در كار طبیعی اعضا اختلال ایجاد می كنند.

32- كافئین را تعریف كرده و بنویسید در كدام یك از مواد غذایی وجود دارد.

     كافئین نوعی داروی محرك است كه به مقدار كم در نوشابه های غیر الكلی ، قهوه ، چای و كاكائو وجود دارد.

33- داروهای محرك چه عوارضی برای شخص ایجاد می كند.

     بعضی از داروهای محرك اثر قوی تری دارند و موجب افزایش ضربان قلب ، فشار خون و تنفس می شود.

34- داروهای مجاز را تعریف كرده و مثال بزنید.

     داروهایی كه فایده ی آنها بیشتر از زیان آن هاست مانند آنتی بیوتیك.

35- داروهای غیرمجاز را تعریف كرده و مثال بزنید.

     بعضی از داروها كه معمولا در پزشكی كاربرد ندارند به آنها داروی غیر مجاز می گویند.این دارو در بدن تغییرات بد و منفی ایجاد می كنند و برای مصرف كننده ، اطرافیان و به طور كلی جامعه بسیار خطرناك اند . قانون نیز استفاده و حمل این گونه داروها را ممنوع اعلام كرده است. مشروبات الكلی و دخانیات و مواد مخدر از این گروه

- آیا می دانید در شهر چه استفاده هایی از برق می شود؟

    استفاده ی برق در كلیه ادارات ، بیمارستان ها ، منازل ، هتل ها ، سیستم حمل و نقل ، مخابرات و ... به صورت اصلی ترین نیاز انسان و صنایع در آمده است.

2- در منزل خود چه استفاده هایی از برق می كنید؟

    كلیه ی وسایل صوتی و تصویری ، سیستم های حرارتی و برودتی و سیستم های روشنایی و ... از موارد استفاده ی برق در منازل می باشد.

3- وسایل برقی تصاویر بالا را با توجه به كاربرد آنها دسته بندی كنید .

    تلفن و رادیو و تلویزیون به عنوان وسایل ارتباط جمعی ، اتومبیل و قطار و كشتی و هواپیما به عنوان وسایل حمل و نقل ، دوربین عكاسی به عنوان وسایل تفریحی و ثبت خاطرات و حوادث ، ماشین لباس شویی به عنوان وسایل بهداشتی و شست و شو دهنده .

4- برای پیشگیری از خسارت ناشی از برق لازم است افرادی كه با برق و وسایل برقی سر وكار دارند با حفاظت و ایمنی در برق آشنا باشند.

5- حفاظت الكتریكی را تعریف كنید .

    مجموعه ی اقداماتی است كه باید در تأ سیسا ت الكتریكی انجام میشود تا خطرها وخسارت های ناشی از جریان برق برای افراد و تأ سیسا ت به حداقل برسد.

6- خطرات ناشی از جریان برق ممكن است بر اثر چه موادی ایجاد شود .

    اتصال سیم فلز به زمین – اتصال سیم فاز به بدنه یا قسمت فلزی وسایل برقی – اتصال دو سیم حامل جریان الكتریكی به یكدیگر بدون واسطه ( اتصال كوتاه).

۷- اتصال سیم فار به زمین موجب ایجاد چه خطراتی می شود ؟

    این نوع اتصال موجب ایجاد جرقه و آتش سوزی می شود.

8- اتصال كوتاه چیست؟

    اتصال دو سیم حامل جریان الكتریكی به یكدیگر بدون واسطه .

9- اتصال كوتاه باعث ایجاد چه خطراتی می شود ؟

    این نوع اتصال موجب ایجاد قوس الكتریكی یا جرقه و آتش سوزی می شود .

10- در مدارهای الكتریكی چند عدد سیم ورودی وجود دارد؟

      سیم نول ، اتصال به زمین و فاز.

11- سیم اتصال به زمین چه كاربردی دارد؟

      سیم اتصال  به زمین باعث می شود كه هنگام اتصال سیم فاز به بدنه ی وسایل برقی با عبور جریان از سیم زمین ، فیوز مربوطه قطع شود و خطر برق گرفتگی برای اشخاص به وجود نیاید .

12- برای یادگیری نقشه ی سیم كشی ساختمان با یك اتاق لازم است با علامت اختصاری وسایل الكتریكی كه در نقشه كشی مورد استفاده قرار می گیرد آشنا شویم .

 

 

13- شمای فنی كلید یك پل را رسم كنید .

14- شمای حقیقی یك پل را در حالت خاموش رسم كنید .

15- شمای حقیقی كلید یك پل را در حالت روشن رسم كنید .

16- شمای فنی كلید دوپل را رسم كنید .

17- شمای حقیقی كلید دو پل را رسم كنید .

18 شمای حقیقی جعبه تقسیم را رسم كنید .

                                X    *

19- شمای فنی جعبه تقسیم را رسم كنید .

                          ۳

20- شمای فنی پریز را رسم كنید .

   3

21- شمای حقیقی پریز را رسم كنید .

                                            X

22- شمای فنی سرپیچ را رسم كنید .

   3

   

23- شمای حقیقی سرپیچ را رسم كنید .

                                         E

24- در نقشه كشی و نقشه خوانی مدارهای الكتریكی N و L1 و PE به چه معناست.

      N  یعنی نول ، PE یعنی اتصال به زمین ، L1  یعنی فاز .

25- كلید دو پل را توضیح دهید .

      كلید دو پل در حقیقت ، مانند دو كلید یك پل است كه در كنار هم قرار گرفته اند . با هر پل آن به صورت مستقل می توان یك یا تعدادی لامپ را روشن و خاموش كرد . كلید دو پل دارای یك پیچ (اتصال) مشترك است كه سیم فاز به آن وصل می شود و هر پل آن می توند از یكدیگر یك یا چند لامپ را خاموش یا روشن كنند .

27- وسایل الكتریكی را تعریف كنید .

      قطعات اصلی وسایل الكتریكی شامل موتور ، كلید مقاومت و خازن است كه مستقیما به برق متناوب شهر متصل می شود و از آن تغذیه می كند . این وسایل را الكتریكی می گویند .

28- از قطعات الكترونیكی 5 مورد را نام ببرید .

      مقاومت ، خازن ، سلف ، دیود ، ترانزیستور و آی سی.

29- قطعات الكترونیكی وسایل الكترونیكی روی برد مخصوص نصب می شود .

30- از ویژگی های وسایل الكترونیكی 4 مورد را نام ببرید .

     این قطعات با جریان برق مستقیم و ولتاژ كم (3 تا 12 ولت) كار می كنند و نمی توان آن ها را مستقیما به جریان برق متناوب وصل كرد . جریان برق مستقیم توسط باتری تامین می شود و یا مبدل (آداپتور) جریان برق متناوب را به جریان برق مستقیم تبدیل می كنند .

31- جریان برق مستقیم توسط باطری تامین می شود . مانند عروسك .

32- آداپتور چیست ؟

      جریان برق مستقیم توسط باتری تامین می شود و مبدل ها (آداپتور) جریان برق متناوب را به جریان برق مستقیم تبدیل می كنند .

33- فرآیند ساخت برد الكتریكی را بنویسید .

     فیبر مدار چاپی برد - نصب قطعات – لحیم كاری – برد كامل شده .

34- انواع مقاومت برای كاربردهای مختلف به صورت ثابت و متغیر ساخته میشوند .

35- چرا ماده ی اصلی بیشتر مقاومت ها از جنس كربن است ؟

    كربن به علت مقاومت الكتریكی زیاد ماده ی اصلی بیشتر مقاومت های مورد استفاده در مدارهای الكترونیكی است .

36- انواع مقاومت ها را نام ببرید .

      مقاومت با قدرت بالا ، مقاومت متغیر و مقاومت كربنی با قدرت كم .

37- نوارهای رنگی روی بدنه ی مقاومت الكنیكی چه كاربردی دارند؟

      مقدار مقاومت های كربنی با نوارهای رنگی روی بدنه آن ها مشخص می شود .

38- واحد اندازه گیری مقاومت الكتریكی چیست؟ علامت آن چیست؟

     واحد اندازه گیری مقاومت اهم است .

39- هر هزار اهم برابر با یك مگا اهم است .

40- كار اصلی مقاومت الكتریكی چیست ؟

     كار اصلی مقاومت ها در مدارهای الكترونیكی كنترل مقدار ولتاژ و جریان است .

41- نحوه ی محاسبه ی مقدار مقاومت اهمی را شرح دهید .

     محاسبه ی مقدار اهم مقاومت های رنگی بر اساس جدول رمز مقاومت ها بسیار ساده انجام می گیرد . به روی بدنه ی مقاومت ها معمولا چهار رنگ وجود دارد . برای محاسبه از نوار رنگی سمت چپ (نزدیك به كناره) شروع می كنیم . ابتدا شماره ی دو رنگ اول را می نویسیم و سپس به میزان عدد رنگ سوم مقابل دو عدد قبلی صفر قرار می دهیم تا مقدار مقاومت بر حسب اهم به دست آید.

42- روی بدنه ی مقاومت الكتریكی كاربرد نوار اول ، دوم ، سوم ، چهارم را بنویسد .

     ابتدا شماره ی دو رنگ اول را می نویسیم و سپس به میزان عدد رنگ سوم ، در مقابل دو عدد قبلی صفر قرار می دهیم تا مقدار مقاومت بر حسب اهم به دست آید . نوار چهارم مقدار خطا را نشان می دهد.

43- بر اساس جدول رمز مقاومت اعداد رنگ های سفید ، خاكستری ، بنفش ، آبی ، زرد، نارنجی ، قرمز، قهوه ای و سیاه را بنویسید.

      1،2،3،4،6،7،8،9

44- چنانچه نوارهای روی مقاومتی به رنگ های قهوه ای ، سبز ، نارنجی و زرد باشد . مقدار مقاومت را محاسبه نمایید .

      150K

45- كار خازن چیست؟

     كار خازن ها ذخیره ی انرژی است.

46- انواع خارن را نام ببرید.

      الكترونیكی – عدسی

47- خازن الكترونیكی و عدسی بیشترین كاربرد را در الكترونیك دارد.

48- واحد اندازه گیری خازن چیست؟ علامت آن را بكشید.

      فاراد. F

49- یك فاراد یك میلیون میكروفاراد و یك میكرو فاراد هزار نانو فاراد است.

50- واحدهای خازن و مقاومت را به ترتیب بنویسید .

      فاراد- میكروفاراد- نانوفاراد واحدهای خازن و اهم – كیلواهم – مگا اهم واحدهای مقاومت هستند .

51- در الكترونیك بیشتر از واحدهای میكرو و نانو در خازن استفاده  می شود.

52- لامپ های دیود دوقطبی و تریود سه قطبی را می توان آغاز الكترونیك نامبد.

53- چه موقع در صنایع الكترونیك تحول شگفتی ایجاد شد؟

     بعد از كشف نیمه هادی ها  دیودها و ترانزیستورهای سیلیكونی جایگزین لامپ ها شدند.

54- نام دیگر دیود چیست؟

      LED

55- كار دیود معمولی چیست؟

      برای یكسو سازی جریان برق متناوب به مستقیم.

56- انواع دیود را نام ببرید.

     دیود معمولی – دیود نوری – دیود پل

57- چه موقع در مدارهای الكترونیكی تحول ایجاد شد؟

     با ساخت ترانزیستور

58- ترانزیستور دارای سه پایه به نام های امیتر و كلكتور و بیس و با علامت های B,C,E   نشان داده میشود.

59- در ترانزیستورها می توان مقدار جریان عبوری امیتر به كلكتور را به وسیله ی جریان بیس كنترل كرد.

60- نام دیگر مدار مجتمع چیست؟

     IC

61- IC  را تعریف كنید.

     مداری است كه از انواع قطعات الكترونیكی در یك قطعه تشكیل شده است.

62- ماده اصلی سازنده IC چیست؟

     سیلیكون

63- توسعه ی ICها به ساخت تراشه ها  یا چیپس می انجامد.

فناوری و سیستم

1- مراحل ساخت یك محصول فناوری را به ترتیب نام ببرید.

      نیاز-  طراحی -  دانش و مهارت - مواد و ابزار-  تولید – ارزشیابی

2- مهرتهای زندگی در اثر  آموزش   و  تجربه   كسب می شود .

3-عوامل موثر بر رشد و تكامل فناوری را نام ببرید.

     نیاز ، تحقیقات علمی – كنجكاوی و تفكر انسا ن .

4- برخی از كارخانه ها دارای بخش تحقیقات  هستند كه در تكامل محصولات فناوری بسیار مهم است .

5- علم چه رابطه ای با فناوری دارد؟

    علم موجب پیشرفت فناوری می شود و این خود باعث آسان تر شدن كارها و افزایش سرعت در انجام امور می گردد.

6- دانشمندان چه استفاده ای از نتایج تحقیقات خود می كنند . 3 مثال بزنید .

    دانشمندان با استفاده از نتایج همین تحقیقات علمی است كه به كشف یا اختراعی تازه دست می یابند و از این راه ، زندگی را برای بشر آسان تر می كنند .

7- انسان به طور ذاتی موجود كنجكاو  و علاقه مند است .

8- انسان برای تغییرات در پدیده های اطراف خود از قوانین علمی  و تجربیا ت گذشته استفاده می كند .

9- از اختراعات و كشف های جدید می توان رباط ها  و فضا پیماها و درمان با لیزر را نام برد .

10-فناوری چگونه تكامل پیدا می كند ؟

     فناوران می توانند با استفاده از فناوری گذشته ، چیزهای جدیدی تولید كنند یا به تكمیل تولیدات پیشین بپردازند .

11- در مقایسه ی بین دوچرخه و سیم چین ، به نظر شما : الف – كدام سیستم پیچیده تر است ؟ چرا ؟  ب- كدام سیستم ساده تر است ؟ چرا؟

      الف- دوچرخه . چون از اجزای بیشتری تشكیل شده است .ب- سیم چین . چون از اجزای كم تری تشكیل شده است .

12- انواع سیستم را نام ببرید .

      ساده و پیچیده .

13- سیستم را تعریف كنید .

      سیستم مجموعه ی منظمی از اجزای به هم وابسته است كه برای هدف مشترك با هم كار می كنند .

14- ارتباط بین اجزا ی یك سیستم چگونه است ؟

     اگر یكی از اجزای سیستم درست كار نكند ، كل سیستم دچار مشكل می شود .

15- با ذكر مثال قسمت های اصلی یك سیستم تولیدی را مشخص كنید .

      ورودی (مواد خام) – پردازش (فرایند تولید) – خروجی (محصول ساخته شده)

16- قسمت های اصلی یك سیستم را نام ببرید .

     ورودی – پردازش – خروجی

17- مرحله ی ورو دی یك سیستم را تعریف كنید .

     ورودی به مجموعه ای از مواد خام ، ابزار ، وسایل ، نیروی انسانی و ... گفته می شود كه برای تولید یك محصول وارد سیستم می شود .

18- مواد خام ، ابزار ، وسایل و نیروهای انسانی  اجزای ورودی یك سیستم هستند.

19- مرحله ی پردازش یك سیستم را تعریف كنید .

     پردازش به كلیه ی كارهایی مانند طراحی ، تغییر مواد ، ساخت و ... كه برای تبدیل ورودی به یك محصول انجام می گیرد ، گفته می شود .

20- طراحی و تغییر مواد  و ساخت جزء مرحله ی پردازش یك سیستم است .

21- مرحله ی خروجی یك سیستم را تعریف كرده و 3 مثال بزنید .

     آنچه كه به عنوان محصول نهایی از یك سیستم بدست می آید ، خروجی نام دارد . مانند خودرو ، قند ، نان كه به ترتیب در كارخانه ی خودروسازی ، كارخانه ی قندسازی و نانوایی تولید می شود .

22- آیا رایانه یك سیستم است؟

     رایانه نیز یك سیستم است و از اجزای مختلفی تشكیل شده است .

23- رایانه یك سیستم پیچیده است .

24- ورودی سیستم رایانه را توضیح داده و توسط چه قسمتی از رایانه انجام می شود .

     ورودی اطلاعاتی است كه وارد رایانه می شود . این كار توسط صفحه كلید انجام می شود .

25- ورودی سیستم رایانه توسط موس و صفحه كلید و اسكنر انجام می شود .

26- پردازش سیستم رایانه را توضیح دهید .

     كلیه اطلاعات وارد شده به سیستم به وسیله ی دستگاه ها و برنامه هایی كه قبلا توسط انسان به سیستم داده شده است ، مورد تغییر و تحول قرار می گیرد كه به این عمل پردازش می گویند .

27- پردازش در سیستم رایانه توسط چه قسمتی انجام می شود ؟

     كیس

28- خروجی سیستم رایانه را توضیح داده و توسط كدام قسمت انجام می شود ؟

     كلیه اطلاعاتی است كه بر روی صفحه ی نمایش نشان داده می شود یا توسط دستگاه چاپگر چاپ می شود.

29- خروجی سیستم رایانه توسط مانیتور و یا چاپگر و یا بلندگو انجام می شود .

پیشینه هستی (نجوم)

انفجار بزرگ

دانشمندان بر این باورند که کائنات در حدود 14 میلیارد سال پیش در پی پدیده‌ای عظیم، به نام بیگ بنگ (انفجار بزرگ) به وجود آمده است. تمامی فضا، زمان، انرﮋی و موادی که امروزه جهان ما را تشکیل می‌دهند در پس این انفجار بزرگ ایجاد شده اند. دنیای پیش از بیگ بنگ یک دنیای بینهایت کوچک، فشرده و داغ بوده است. در نخستین کسرهای ثانیه اول فقط انرﮋی وجود داشت. هنگامی که دنیا شروع به بزرگ شدن و سرد شدن نمود، چهار نیروی اولیه (گرانش، الکترو مغناطیس، نیروی ضعیف و نیروی قوی پیوندهای هسته ای ظاهر شدند. کوارک‌ها و سپس ذرات اتمی و ذرات ضد آنها (ضد مواد) به عرصه پیوستند. ماده و ضد ماده در مجاورت یکدیگر همدیگر را خنثی کرده(با برتری جزئی ماده نسبت به ضد ماده( و تولید انرﮋی و ماده اولیه یعنی هیدروﮋن و هلیوم نمودند. پس مانده ضعیف گرمای ناشی از بیگ بیگ همچنان در سراسر آسمان دیده می‌شود

کهکشانها

در ابتدا توزیع انرﮋی و ذرات در کل جهان یکسان نبود. این ناهمگونی‌ها این امکان را به انواع نیروها داد تا بتوانند ذرات را گردآوری و متمرکز کنند. این توده سازی و متمرکزسازی آغاز شد تا ساختارهای پیچیده تر به وجود آیند. تمرکز ذرات منجر به پدیدار شدن غبارها در آسمان گردید و سپس غبارهای فشرده و متمرکز تبدیل به ستاره‌ها و مجموعه‌های ستارگان شدند. مجموعه‌هایی که به آنها کهکشان می گوییم. از حرکت و گردش کهکشانها پیداست که ستارگان و گازهای پراکنده و غبارها یی که در یک کهکشان قابل مشاهده هستند تنها یک دهم جرم کل یک کهکشان را تشکیل می‌دهند و بیشتر جرم یک کهکشان مربوط به بخش غیر قابل مشاهده ایست که اصطلاحا "ماده تاریک" خوانده می‌شود. این بخش نامرئی راز سرنوشت کائنات را در بر گرفته است. آیا کائنات تا ابد به انبساط خود ادامه خواهد داد یا اینکه در اثر نیروهای گرانشی که مقدار آن تا به امروز در ماده تاریک مخفی مانده پس از دوره انبساط دوران انقباض را آغاز خواهد نمود. از دیدگاه توسعه و بسط حیات، آنچه اهمیت دارد این است که هر کهکشان یک کارخانه ستاره سازیست که ستاره‌ها ی خود را از غبارها و ابرهای عظیم تولید می‌کند. هر ستاره یک کارخانه شیمیاییست که در آن عناصر سبک به عناصرسنگین تر و پیچیده تر تبدیل می‌شوند و حیات نیز مجموعه ایست از همین عناصرو مولکول‌های پیچیده. نوع کهکشانها با محاسبه چگونگی توزیع ستارگان و درخشش یا تاریکی آن مشخص می‌شود.

ابرهای عظیم مولکولی

بیشترین ساکنین کهکشانها ابرهای عظیم مولکولی هستند که مواد اولیه برای تشکیل ستاره‌ها و سیارات را در بردارند. ابری با ضخامت 300 سال نوری (هر سال نوری برابراست با حدود 10 تریلیون کیلومتر) جرم کافی برای ساخت ده هزار تا یک میلیون ستاره، هر یک به اندازه جرم خورشید ما را دارد. 10 درصد از این ابر چگالی کافی برای تشکیل چند صد تا چند هزار ستاره را دارد.عمر این ابرها بین 10 تا 100 میلیون سال است و بعد از آن از هم می پاشند.

 غبارها و تولد ستارگان

گرانش بر ذرات خاصی اثر می گذارد تا مجموعه‌ای از ذرات را ایجاد نماید که آنها خود جذب کننده ذرات دیگرند. در شرایط مناسب، گرانش، قدرت غلبه بر نیروهای مخالف خود را پیدا می‌کند و توده‌ای از غبار را تولید می‌کند که به اندازه کافی، برای آفرینش یک ستاره، فشرده است. اما این ستاره جوان احتمالاً هنوز در نور مرئی آشکار نیست. این ستاره در میان پوششی از غبار غلیظ و مات احاطه شده است. زمانیکه ستاره غبار اطرافش را پراکنده می‌کند، توسط دوربین‌های فروسرخ به صورت نقطه‌ای سوزان در بین یک ابر غلیظ مولکولی قابل رویت می‌شود. در نهایت بادهای ستاره‌ای پس مانده غبارها و ابرها ی مولکولی را کنار می‌زنند و در این زمان با تلسکوپ‌های اپتیکال نیزقابل رویت خواهد بود. ستارگان بالغ و ترکیبات هسته ای ستارگان جوان در عرصه تلاش برای حفظ تعادل بین نیروی گرانش، که سعی در فرو کشیدن ستاره دارد و فشارهای ناشی از فعل و انفعالات هسته‌ای درون خود، که سعی در از هم پاشیدن ستاره دارد قرار می‌گیرند. ستاره‌ها ی بالغ به آن تعادل دست پیدا کرده اند و تقریباً همه عمر خود را در تعادل سپری می‌کنند. اندازه ستاره، رنگ آن، درخشش آن و حتی طول عمر آن ارتباط مستقیم با جرم ستاره دارد. ستاره‌ها یی با جرم کمتراز خورشید ما کوتوله‌ها ی قرمزی می‌شوند که تا چندین بیلیون سال زنده اند. ستاره‌ای به اندازه خورشید 10 بیلیون سال زندگی می‌کند و ستاره‌ها ی غول پیکر همه سوخت هسته‌ای خود را در ظرف چند میلیون سال با شدت تمام می سوزانند. ستاره‌ها همه عمر در هسته خود هیدروﮋن را سوزانده و به هلیم تبدیل می‌کنند. در ادامه هلیم نیز به قدری فشرده و داغ می‌شود که به عناصر سنگینتر تبدیل می‌گردد. این چرخه تبدیل ادامه دارد. چرخه‌ای که هر لایه آن انرﮋی و گرمای بیشتر و بیشتری می طلبد. این انرﮋی از انفجارهای ناشی از فعل و انفعالات لایه‌های زیرین تامین و منجر به تشکیل عناصر سنگین و سنگین تر می‌شود. گرمای زیادی که در ستاره ایجاد می‌شود آن را متورم می‌کند .

مرگ ستاره

در نهایت سوخت هسته‌ای همه ستارگان روزی تمام می‌شود. آنها تعادل خود را از دست می‌دهند طوریکه نیروی گرانش غالب می‌شود. تفاوت جرم ستارگان باعث تفاوت در مرگ آنها نیزمی شود. ستاره‌های کم جرم به آرامی باقیمانده سوخت خود را سوزانده و می‌میرند. ستاره‌هایی به اندازه خورشید، به سرعت به یک کوتوله سفید به اندازه زمین تبدیل می‌شوند. لایه بیرونی ستاره که از اتمهایی تشکیل شده که در فرایند تبادلات هسته‌ای به وجود آمده اند، از آن جدا شده و به شکل ذرات در عرصه بی انتهای آسمان رها می‌شوند. هسته یک ستاره غول پیکر تقریباً به شکل آنی منفجر می‌شود. هسته به سمت بیرون پخش می‌شود و با ذراتی برخورد می‌کند که به سمت درون ستاره کشیده شده اند. این برخورد با تولید انرﮋی انبوهی همراه است که هم عناصر سنگین موجود در کائنات را پدیدار می نماید و هم منجر به تکه تکه شدن ستاره می‌شود. این انفجار ابر نواختر، منشا اولیه همه عناصر سنگین یافت شده در اجرام، ستاره ها، سیاره‌ها و فضاهای میان کهکشانهاست. در اعماق سرد فضا، عناصری مانند کربن، اکسیﮊن و نیتروژن می‌توانند با عنصر اولیه یعنی هیدروژن ترکیب شده و مولکولهای پیچیده‌ای را بسازند مخصوصا در فضاهای با چگالی و غلظت بالاتر که امکان برخورد ذرات به یکدیگر بیشتر است. تعداد بسیار زیادی از انواع مولکولهای پیشرفته، به خصوص مولکولهایی که اتم کربن در ترکیب آنها حضور دارد، در فضای میان ستارگان یافت شده است.

شکل گیری سیارات

صفحات سیاره‌ای

مرحله شکل گیری یک سیاره ممکن است که به صورت یک صفحه درخشنده و یا تاریک در مقابل یک جرم آسمانی درخشان به چشم آید. برخی از این صفحات در انبوه گاز و غبار مخفی و تنها در نور فروسرخ نمایان می‌شوند. صفحات سیاره‌ای دیگر به صورت گرده‌های ذراتی شبیه به ستاره‌های دنباله دار دیده می‌شوند که در اثر وزش بادهای ستاره‌ای شکل گرفته اند. وسعت هر یک از این مناطق سیاره خیز بیش از 20 برابر منظومه شمسی ما است. همه ذرات و مواد موجود در صفحات سیاره‌ای در یک جهت در حال چرخش به دور یک ستاره می‌باشند. محتویات صفحات سیاره ای، شامل مولکول‌های پیچیده‌ای است که برخی از آنها تنها در شرایط موجود دراین گونه صفحات به وجود می‌آیند و برخی مولکولهایی هستند که در فضاهای میان ستاره‌ها و کهکشانها نیز یافت شده اند.

تشکیل اجرام

ضمن گردش صفحات به دور ستاره، گرانش به انبوه این ذرات اجازه تشکیل اجرام کوچک را می‌دهد. فلزات سنگین و سیلیکاتها در معرکه داغ محدوده نزدیک به ستاره نیز دوام می‌آورند اما ذرات سبک تر و مولکول‌های فرار از جمله آب و گاز هیدروﮋن در قسمت‌هایی از صفحه که از ستاره دورتر است امکان ادامه حیات دارند. توده‌ها ی ذرات سنگین پس از اینکه جرم کافی به دست آوردند شروع به سخت شدن می نمایند و در اثر برخورد و تصادم ذرات با آنها رفته رفته اجرام بزرگی می‌شوند. سرانجام این توده‌ها و اجرام با یکپارجه شدن و جذب گازها و غبار اطراف بر فضای خود مسلط می‌شوند.

شکل گیری سیاراتی چون زمین و مشتری

اختلافات ماهرانه در توزیع ذرات بین قسمت‌های مختلف یک صفحه سیاره‌ای تعین کننده مکان و بزرگی سیارات در آن صفحه است. اجرام کوچک صخره‌ای و فلزی درمنظومه شمسی سیاره‌ای همچون زمین را به شکل گدازان پدید آورده اند. در پی سرد شدن این سیارات لایه‌های سخت آنها تشکیل می‌شود. احتمال می‌رود که با گذشت زمان همه بخش‌های این سیارات منجمد گردد. این سیارات تحت بمباران‌های اجرام کوچک صخره‌ای قرار می‌گیرند که حامل عناصر و مولکولهایی از جمله مهم‌ترین عنصر شناخته شده حیات یعنی آب می‌باشند. اجرام سرد و یخی که در فاصله بیشتری از خورشید قرار داشتند سیاره‌ای چون مشتری را به وجود آورده اند. این سیارات ممکن است دارای هسته‌های فلزی و سخت باشند ولی سطح خارجی آنها به شکل مایع و پوشیده از لایه‌های گازاست. ساختار سیاره‌ای چون مشتری بسیار شبیه ستاره ایست که گرد آن در گردش است. این سیارات نیز مدام تحت آماج برخوردهای اجرام کوچک قرار می‌گیرند.

 

کیمیای حیات

در ساختار کائنات و بالطبع سیارات، مولکولهای پیچیده کربن و اسیدهای آمینه، دورکن اصلی تشکیل حیات، وجود دارند. با انتشار دقیق و ترکیب این اجزا و ذرات اولیه، طبیعت قادر به ساخت DNA شالوده اساسی حیات و زندگی در کره زمین گردیده است. چگونگی و شرایط ترکیب این اجزا هنوز در حال بررسی است. اما این حقیقت که این ترکیب در حال حاضر صورت گرفته و منجر به ایجاد حیات در کره زمین شده است و با در نظر گرفتن زنجیره ذرات در کائنات، رخ دادن این گونه ترکیبات و در نتیجه وجود حیات در قسمت‌های دیگری از کائنات همواره امکان پذیر می‌باشد.

ستاره دنباله دار چیست؟

<!--[if !vml]--><!--[endif]-->

ستاره دنباله دار یك جسم آسمانی یخی ست كه دور خورشید می گردد. بیشتر ستاره های دنباله داری كه از زمین دیده می شوند، در مدارهایی بلند و بیضی شكل دور خورشید می گردند. ستاره دنباله دار از یك هسته (متشكل از خاك، گرد و غبار وگاز و یخ منجمد شده) تشكیل شده كه به وسیله یك جو ابری به نام كوما (بخارآب، دی اكسید كربن و گازهای دیگر) و یك یا دو دنباله بلند (ساخته شده از گرد و غبار و گازهای یونیزه شده) احاطه شده. دنباله موقعی كه ستاره دنباله دار به خورشید نزدیك است، رشد می كند.
دم بلند یونی ستاره دنباله دار به خاطرنیروی بادهای خورشیدی همیشه از خورشید دورتر قرار می گیرد. بلندی دم می تواند تا 250 میلیون كیلومتر برسد و بیشترین چیزی كه ما از یك ستاره دنباله دار می توانیم ببینیم همین دم است. ستاره های دنباله دار فقط وقتی كه نزدیك خورشید و در مدارهای بیضی هستند، قابل دیدن هستند.
بیشتر ستاره های دنباله دار به قدری كوچك یا به قدری ضعیفند كه بدون تلسكوپ دیده نمی شوند. اما بعضی از ستاره های دنباله دار چند هفته با چشم غیرمسلح قابل دیدن هستند. علت قابل دیدن بودنشان این است كه از نزدیك خورشید عبور می كنند. ما به خاطر این می توانیم ستاره های دنباله دار را ببینیم كه گاز و گرد و غباری كه در كوما های آنها هستند و همچنین دنباله ها، نور خورشید را بازتاب می دهند. همچنین گازها انرژی ای را كه از خورشید جذب كرده اند آزاد می كنند كه این باعث می شود تابناك و درخشان شوند.
ستاره شناسان ستاره های دنباله دار را بر این مبنا طبقه بندی می كنند كه چقدر طول می كشد كه آنها دور خورشید بگردند. آنهایی كه در دوره كوتاه تری دور خورشید می گردند كمتر از 200 سال طول می كشد تا یك دور گردششان به دور خورشید را كامل كنند. در حالی كه 200 سال یا بیشتر طول می كشد كه آنهایی كه مدت بیشتری طول می كشد تا به دور خورشید بگردند یك دور گردششان را كامل كنند.
ستاره شناسان باور دارند كه ستاره های دنباله دار، از مجموعه ای از گاز، یخ ، سنگ و گرد و غبار تشکیل شده اند كه حدود 6/4 میلیارد سال پیش سیاره های خارجی تر از آنها شكل گرفته اند. بعضی از دانشمندان باور دارند كه ستاره های دنباله دار در ابتدا مقداری آب و مولكول های با پایه كربن را به زمین آورده اند كه زمینه حیات در زمین را به وجود آورده.
قسمت های تشكیل دهنده یك ستاره دنباله دار <!--[if !vml]--><!--[endif]-->
هسته: هسته ستاره دنباله دار عبارت ازیك توپ یخی و ذرات گرد وغبار سنگی ست وبه طورکلی شبیه یك گلوله برفی كثیف است. یخ به طور كلی از آب یخ زده تشكیل شده. اما ممكن است شامل مواد یخ زده دیگر مثل آمونیاك، دی اكسید كربن، مونوكسید كربن و متان هم باشد. دانشمندان باور دارند كه هسته بعضی از ستاره های دنباله دار ممكن است نازك و شكننده باشد چون چندین ستاره دنباله دار بدون دلیلی كه مشهود باشد از هم پاشیده اند. ولی به هر حال هسته هر چند كه خیلی كوچك هم باشد، با این همه بیشتر جرم ستاره دنباله دار را در خود دارد. پهنای هسته بیشتر ستاره های دنباله دار ده مایل ( 16 كیلومتر) یا كمتر از این است. ولی قطر بعضی از آنها هم حدود یك میلیون مایل یا 6/1 میلیون كیلومتر است.
كوما: كوما تقریباً فضایی از گاز است كه هسته را احاطه كرده است و حدود یك میلیون كیلومتر عرض دارد. هنگامی كه ستاره دنباله دار به منظومه شمسی داخلی نزدیك می شود گرمای ناشی از خورشید مقداری از یخ روی سطح هسته را بخار می كند و ذرات گاز و گرد و غبار را به فضا بیرون می دهد. این همان كوماست. كوما ازتركیب بخار آب، گاز دی اكسید كربن، آمونیاك، گرد وغبار و گازهای طبیعی كه از هسته خاكی تصعید شده، تشكیل شده. كوما و هسته سر ستاره دنباله دار را تشكیل می دهند.

دنباله یونی: دنباله ای كه از گازهای یونی است. باد خورشیدی بعضی از گازها را به یون تبدیل می كند. جریان این یون ها از كوما دور می شود و یك دنباله یونی را به وجود می آورد. دنباله یونی به خاطر وجود بادهای خورشیدی (بادهای خورشیدی یون هایی هستند كه با سرعت بالا از سمت خورشید جریان پیدا می كنند) كه آنها را دفع می كند، همیشه رویش را از خورشید بر می گرداند. وقتی كه ستاره دنباله دار به خورشید نزدیك می شود، دنباله یونی عقب می ماند و وقتی كه ستاره دنباله دار خورشید را ترك می كند، دنباله یونی به جلو می رود. هنگامی كه دنباله از خورشید دور می شود، از بین می رود. طول دنباله ستاره دنباله دار می تواند به بیش از 100 میلیون كیلومتر هم برسد.

دنباله گرد وغبار: امواجی كه از خورشید ساطع می شود, ذرات گرد وغبار را از كوما دور می كند. این ذرات دمی را به نام دم گرد وغباری تشكیل می دهند.

مدار ستاره دنباله دار
<!--[if !vml]--><!--[endif]-->ستاره های دنباله دار در مدارهای بسیار بیضی شكل دور خورشید می گردند. سرعت آنها وقتی كه نزدیك خورشیدند خیلی زیاد می شود. ستاره های دنباله دار وقتی روشن می شوند كه به خورشید نزدیك می شوند و تبخیر می شوند. وگرنه ستاره های دنباله داردر قسمت بیشتر مسیر مدارشان تاریك و غیر قابل دیدن هستند .بعضی از ستاره های دنباله دار با خورشید برخورد می كنند یا آن قدر به خورشید نزدیك می شوند كه می سوزند. یك نظریه جدید می گوید كه ستاره های دنباله دار با تركیب آب یخ زده زمین را بمباران می كنند. این گلوله های برفی در جو بخار می شوند و به بخار آب زمین اضافه می شوند و به محیط زمین می آیند. به طور كلی باور بر این است كه ستارگان دنباله دار تركیباتی از ماده پایه ای برای زندگی را دارند. این مواد در تشكیل ستارگان و سیاره ها مورد استفاده قرار گرفته اند. به عنوان مثال عناصر غنی از پایه كربن احتمالاً كلیدهایی درباره طبیعت مواد سازنده منظومه شمسی ما به دست می دهند. اما مهم تر از آن این است كه شواهدی وجود دارد كه بر اساس آن ستاره های دنباله دار آب را به زمین آورده اند و زندگی را بر روی زمین امكان پذیر كرده اند.

 

 

 

سنگ‌های ساحل

سنگ به موادی از پوسته زمین اطلاق می‌شود که از یک یا چند کانی که با یکدیگر پیوند یافته‌اند، درست شده‌است.

سنگ یا خاک

از نقطه نظر زمین شناسی، سنگ به موادی از پوسته زمین اطلاق می‌شود که از یک یا چند کانی که با یکدیگر پیوند یافته‌اند، درست شده‌است. در مقابل خاک توده‌ای از ذرات با دانه‌های منفصل یا دارای پیوند سست است که بر اثر هوازدگی سنگ‌ها و به طور برجا تشکیل شده‌است.

 عوامل کوه زایی

فشارهای کره مذاب درون زمین را که به پوسته جامد سطح آن وارد می‌شود را می‌توان عامل فرایند کوه زایی و خشکی زایی نامید.

 عوامل هوازدگی یا کوه سایی

هر یک از چند روندی را که باعث خرد شدن و تغییر شکل مواد سخت سطح زمین و موادی که با جو در تماس هستند، هوازدگی می‌نامند. عوامل فرسایش یا هوازدگی به دو گروه فیزیکی و شیمیایی تقسیم می‌شوند.

 هوازدگی شیمیایی

محصول هیدراتاسیون، انحلال، آبکافت، اکسیداسیون و یا عکس العمل آب‌های اسیدی با املاح تشکیل دهنده سنگ هاست.

 هوازدگی فیزیکی

این پدیده توسط عواملی چون یخبندان، تغییرات حرارت در جو و در نتیجه انبساط و انقباض، نیروی جاذبه زمین، رشد گیاهان، باد، جریان آب و عمل جانوران و مانند اینها شکل می‌گیرد و باعث خرد شدن سنگ‌ها و تغییر شکل آنها به دانه‌های ریزتر می‌شود.

 ساختمان شیمیایی سنگ‌ها

سنگ‌ها خود از قسمت‌های ساده تری به نام کانی ساخته شده‌اند. کانی‌ها مواد جامد، طبیعی، معمولاً متبلور، غیرآلی، همگن و با ترکیبات شیمیایی مشخص اند. تاکنون بیش از ۳۰۰۰ کانی در طبیعت شناخته شده که تنها حدود ۲۴ کانی در سنگ‌های پوسته زمین فراوان هستند و آنها را کانی‌های سنگ ساز می‌نامند.

 طبقه‌بندی شیمیایی سنگ‌ها

چون کانیهای تشکیل دهنده سنگ‌ها متنوع هستند، بسته به میزان وجود بعضی دیگر از ترکیبات شیمیایی که در آنها است سنگ‌ها را به چهار دسته تقسیم می‌کنند:

• کربنات‌ها
• سولفات‌ها
• اکسیدها
• سیلیکات‌ها

 طبقه‌بندی سنگ‌ها از نظر نحوهٔ تشکیل

سنگ‌ها از نظر نحوهٔ تشکیل به سه گروه زیر تقسیم می‌شوند:

• سنگ‌های رسوبی
• سنگ‌های آذرین
• سنگ‌های دگرگون شده

 سنگ‌های رسوبی

بعضی از سنگ‌ها بر اثر ته نشین شدن مواد داخل آب به وجود می‌آیند. رودها مقدار زیادی مواد را با خود به دریاها و دریاچه‌ها می‌برند. این مواد به دلیل سنگینی به ته دریا می‌روند. روی هم قرار می‌گیرند و پس از سفت شدن سنگ‌هایی را به وجود می‌آورند که به آنها سنگ‌های رسوبی گفته می‌شود. سنگ‌های رسوبی لایه لایه‌اند که رنگ یا جنس هر لایه با لایه دیگر متفاوت است. سنگ‌های رسوبی در کوه‌های البرز و زاگرس به فراوانی یافت می‌شوند. ریگ، شن و سنگ‌های آهکی نمونه‌هایی از سنگ‌های رسوبی هستند.

 سنگ‌های آذرین

گروه دیگری از سنگ‌ها بر اثر سرد شدن مواد بسیار داغ به وجود آمده‌اند که قبلاً در زمین بوده‌اند. دمای اعماق زمین زیاد است و بعضی سنگ‌ها را ذوب می‌کند. این سنگ‌ها در زیر یا سطح زمین دوباره سرد می‌شوند و سنگ‌هایی را به وجود می‌آورند که به آنها آذرین می‌گویند. سنگ‌های کوه‌هایی مانند دماوند و الوند از نوع آذرین است. سنگ‌های آذرین از بلورهای ریز یا درشت تشکیل شده‌اند.

 سنگ‌های دگرگون شده

بعضی از سنگ‌های رسویی یا آذرین اگر مدت زیادی در اعماق زمین بمانند، باید فشار و گرمای زیادی را تحمل کنند. این سنگ‌ها مانند آجر پخته می‌شوند و شکل قبلی خود را از دست می‌دهند و به همین دلیل به آنها سنگ‌های دگرگون شده می‌گویند. (مانند سنگ مرمر(

 استفاده

سنگ‌ها و کانی‌ها در ساختمان سازی، صنایع، پزشکی و غیره به کار می‌روند.

انواع سنگ‌های ساختمانی

 

 

سنگ تراورتن موج دار

این سنگ‌ها در دسته‌های گوناگون و متنوعی نام گذاری می‌شوند که بعضا نام معدن سنگ به عنوان اسم آن استفاده می‌شود.رایج‌ترین سنگ‌های ساختمانی عبارتند از:^۶

• گرانیت
• ماسه سنگ‌ها
• سنگ‌های آهکی
• کوارتزیت
• سنگ‌های رسی
• تراورتن^۷

 مشخصات کلی انتخاب سنگ برای مصارف ساختمانی

سنگ‌های مورد استفاده در کارهای ساختمانی باید دارای مشخصات زیر باشند:^۸

۱- بافت سنگ باید ساختمانی سالم داشته باشد، یعنی بدون شیار، ترک و رگه‌های سست باشد (کرمو نباشد)

۲- بدون هرگونه خلل و فرج باشد

۳- پوسیدگی نداشته باشد

۴- یکدست، یکنواخت و همگن باشد

۵- سنگ ساختمانی نباید آب زیاد جذب کند، لذا نباید:

الف- در آب متلاشی یا حل شود

ب- تمام یا قسمتی از آن بیش از ۸ درصد وزن خود آب بمکد

۶- سنگ ساختمانی نباید آلوده به مواد طبیعی و مصنوعی باشد

۷- سنگ باید شرایط فیزیکی و شیمیایی محیط را تحمل کند، لذا باید:

الف- در برابر باد، یخبندان، تغییرات دما و در صورت وجود جریان آب در مقابل آن و کلیه عوامل فرسایش مقاومت کند

ب- در برابر محیط‌های شیمیایی اسیدی و قلیایی و همچنین عمل آبکافت و اکسیداسیون مقاومت کند

۸- مقاومت فشاری برای قطعات باربر نباید کمتر از ۱۵۰ کیلوگرم بر سانتی متر مربع باشد

۹- در مقابل سایش مقاوم باشد

 طبقه بندی سنگ‌های طبیعی براساس

• گروه بازالت: آندزیت، بازالت، پرفیریت‌های قلیایی، دولومیت‌ها، اپیدیوریت، لامپروفیر، کوارتز-دولویت و اسپلیت
• گروه فلینت: چرت، فلینت
• گروه گابرو: دیوریت قلیایی، گنایس قلیایی، گابرو، هورن بلند، نوریت، پریدوتیت، پیکریت و سرپانتینت
• گروه گرانیت: گنایس، گرانیت، گرانودیوریت، پگناتیت، کوارتز-دیوریت و سینیت
• گروه سنگ‌های ماسه‌ای و آذرین: آرکوز، گریویک، ماسه سنگ و توف
• گروه هورن فل: همه سنگ‌های ناشی از دگرگونی غیر از مرمر
• گروه سنگ آهک: دولومیت، سنگ آهک و مرمر
• گروه شیست‌ها: فیلیت، شیست و اسلیت
• گروه پروفیری: آپلیت، داسیت، فلسیت، گرانوفیر، گراتوفیر، میکرو گرانیت، پروفیری، کوارتز-پروفیریت، ریولیت و تراشیت
• گروه کوارتزیت: گانیستر، ماسه سنگ‌های کوارتزیتی و کوارتزیت دوباره بلوری شده

 فساد در سنگ

عامل اصلی فساد در سنگ‌ها اثر نمک‌های محلول بر آنها می‌باشد. آلودگی محیط، یخبندان و پوسیدگی در قطعات فلزی و وجود رگه‌های ضعیف و همچنین عملیات اجرایی ضعیف نیز موجب تخریب سنگ‌ها می‌شود.

 اثر نمک‌های محلول

چنانچه رطوبتی که به همراه خود نمک‌های محلول دارد از سطح سنگ تبخیر شود مقداری نمک در سطح آن به صورت شوره و لایه‌ای هم در خلل و فرج سنگ باقی می‌گذارد. تداوم دور رطوبت-تبخیر موجب افزایش حجم بلورها و پوسته شدن سطح سنگ می‌گردد. لذا سنگ‌هایی که متخلخل ترند در برابر نمک‌های محلول حساس ترند.^۹

 آلودگی محیط

سنگ‌های دارای کانی کربنات کلسیم به خصوص در برابر محیط‌های اسیدی حساس هستند. اکسید گوگرد در محیط مرطوب و اکسیژن موجود در هوا تولید اسید سولفوریک می‌کند که بر سنگ‌های آهکی اثر می‌گذارد و تولید سولفات کلسیم می‌نماید. سنگ‌های آهکی و ماسه سنگ‌های آهکی در این مورد حساس ترند.

در مورد سنگ‌های آهکی، سولفات کلسیم حاصل شده در سطح، به وسیله آب شسته می‌شوند. ولی در سطوحی که قابل شستشو نیستند، سطح به وسیله دوده سیاه می‌شود و مبدل به پوسته‌های سخت و برآمدگی‌هایی می‌شود که گرد آهکی در اطراف آن وجود دارد.

در انواع سنگ‌های آهکی منیزیم دار، ایجاد سولفات منیزیم روند فساد را تسریع می‌کند.

در ماسه سنگ‌ها خلل و فرج توسط گچ (سولفات کلسیم) پر می‌شوند، پوسته‌های سخت ایجاد شده اغلب به علت تفاوت انبساط حرارتی فرو می‌ریزند. ماسه سنگ‌های سیلیسی گرچه مستقیما بر اثر تهاجم اسیدهای موجود در هوا آسیب نمی‌بینند ولی سنگ گچ تولید شده توسط سنگ آهک موجب خرابی در آنها می‌شود که به علت تبخیر حاصل از تبلور در سطح آنها به وجود می‌آید.

مرمر که اساسا کربنات کلسیم است مورد هجوم اسیدهای موجود در هوا قرار می‌گیرد و سطح صیقلی آن در مرور زمان زبر می‌شود. ولی به علت بافت متراکم و چگال آن کمتر تحت تاثیر عمل تبلور قرار می‌گیرد.^۱۰

 اثر یخبندان

تخریب بر اثر یخبندان در قسمت‌هایی از ساختمان نظیر محل درپوش‌ها، سایه بان‌ها، کرسی بنا و کف پنجره‌ها بیشتر دیده می‌شود. عموما سنگ آهک و دولومیت بیش از ماسه سنگ در معرض تهاجم اثر یخبندان هستند.

مرمر، شیت و گرانیت به علت تخلخل اندک تحت تاثیر اثر یخبندان واقع نمی‌شوند.^۱۱

 پوسیدگی فلزات

آب بارانی که از سطوح مس و آلیاژهای آن به سطح سنگ آهکی می‌ریزد باعث ایجاد لکه‌های سبزرنگی می‌شود. زنگ زدگی حاصل از مواد آهنی و فولادی بسیار سخت و دشوار از روی سطوح متخلخل سنگ‌ها پاک می‌شوند. بیشترین آسیب دیدگی ناشی از انبساط زنگ زدن قطعات آهنی و فولادی داخل سنگ کاری نما رخ می‌دهد. به این منظور کلیه قطعات فلزی مورد استفاده در نصب سنگ نما باید ضدزنگ باشند.^۱۲

آتش

آتش به ندرت موجب تخریب کلی در کارهای سنگی شود. ولی سطح نمای گرانیت، مرمر و ماسه سنگ‌ها ممکن است در اثر آتش سیاه یا خرد شوند.

سنگ‌های آهکی عموما تحت تاثیر آتش قرار نمی‌گیرند، فقط سنگ‌های با رنگ روشن به علت اکسید شدن آهن موجود در آنها برای همیشه صورتی رنگ می‌شوند.^۱۳

 

تبلور

معمولا کانی‌ها بصورت اشکال منظم هندسی متبلور می‌شوند که به آنها بلور می‌گویند. بلور را می‌توان به عنوان جسمی که دارای ساختمان اتمی منظم است، تعریف کرد. هرگاه بلور را بطور مداوم به قطعات کوچک تقسیم کنیم‏، به جایی می‌رسیم که دیگر قابل تقسیم کردن نیست. این جز کوچک غیر قابل تقسیم ، معمولا دارای شکل هندسی منظم است که اتم‌های تشکیل دهنده بلور در رئوس ، مراکز سطوح ، وسط یال‌ها و یا مرکز آن قرار دارند و به نام واحد بلور یا سلول اولیه خوانده می‌شود. هر جسم متبلور از پهلوی هم قرار گرفتن تعداد زیادی سلول اولیه تشکیل شده است که به نام شبکه بلور نامیده می‌شود. بسته به عناصر قرینه‌ای که در سلول اولیه وجود دارد، اجسام متبلور را به 7 سیستم شامل سیستم مکعبی ، تتراگونال ، تری گونال ، هگزا گونال ، ارتورومبیک ، مونوکلینیک و تری کلینیک تقسیم می‌کنند.

 

خواص عمومی کانی‌ها

سختی

سختی را می‌توان به صورت مقاومت کانی در برابر خراشیده شدن تعریف کرد. در کانی شناسی ، سختی یک جسم را با جسم دیگر می‌سنجند. طبق تعریف اگر جسمی ، جسم دیگر را مخطط کند از آن سخت تر است. برای سنجش سختی کانی‌های مختلف 10 کانی را به عنوان مبنای سختی انتخاب کرده‌اند و سختی سایر کانی‌ها را نسبت به آنها می‌سنجند. این مقیاس به نام مقیاس موس معروف است.

 

کلیواژ

برخی از بلورها در امتدادهای بخصوصی به آسانی و به صورت سطوح صاف شکسته می‌شوند. این سطوح به نام سطوح رخ یا کلیواژ خوانده می‌شود. باید توجه داشت که سهولت شکستن کلیواژ در کانی‌های مختلف متفاوت است و حتی ممکن است یک کانی دارای امتداد کلیواژهای مختلف باشد.

جرم مخصوص

جرم مخصوص به علت ناخالصی‌های موجود در کانی ثابت نیست و همیشه مقدار آن بین دو حد در نظر گرفته می‌شود. جرم مخصوص یکی از مشخصات مهمی است که توسط آن می‌توان نوع کانی را مشخص کرد.

 

رنگ

رنگ کانی‌ها معمولا خیلی متغیر است و بسته به عوامل فیزیکی و شیمیایی در حد وسیعی تغییر می‌کند. بطوری که نمی‌توان آن را جز مشخصه‌های اصلی در نظر گرفت. ولی رنگ خاکه کانی یعنی رنگی که در اثر مالش آن با یک صفحه چنین حاصل می‌شود، نسبتا ثابت تر است و در خیلی موارد به شناسایی کانی کمک می‌کند.

جلا

اشعه‌ای که در سطح کانی منعکس می‌شود منظره ویژه‌ای به آن می‌دهد که به نام جلای کانی خوانده می‌شود. جلای کانی به خواص سطح و قدرت جذب آن بستگی دارد و به انواع فلزی ، الماسی ، شیشه‌ای ، صمغی ، مومی ، صدفی ، چرب و ابریشمی تقسیم می‌شود.

خواص مغناطیسی

بعضی از کانی‌ها دارای خواص آهنربایی طبیعی‌‌اند که کمک موثری در شناسایی آنها بشمار می‌رود.

خواص شیمیایی

از خواص شیمیایی کانی‌ها نیز می‌توان برای شناسایی آنها استفاده کرد. از جمله این خواص می‌توان قابلیت انحلال کانی در آب و محلول‌های شیمیایی ، تشکیل املاح با اسیدها و بازها و ... نام برد.