ناساندني شارستاني مهريوان
شارستاني مهريوان له خۆرئاواي پارێزگا و شاري مهريوان له دۆرينگي 125 کيلۆميتري باکووري خورئاواي سنه جێگير بوه . نێونجي بارشتي ساڵانهي مهريوان زۆرتر له 800 ميليميتر له ساڵ دايه و بهم بۆنهوا پڕبارانترين شاري پارێزگا به حسێب دێت شاري مهريواني ئهمڕۆ ، نزيک به يهک سهده پێشينهي مێژوويي ههيه و يێکێ له شازادهکاني شاپوور بهناويهيه . شاري مهريوان تا ساڵي 1344 به شێوهي دێژشاپوور ناو دهبريا . شارستاني مهريوان گرينگترين شارستاني پارێزگا له بواري گهشتياريه و گۆلي زرێبار که له 2 کيلۆميتري خۆرئاواي ئهم شاره جێگير بوه و يێکێ له گرينگترين ڕاکێشهري گهشتياري پارێزگا به حسێب دێت . باروودۆخي جوغڕافيايي شاري مهريوان له هاوسێيهتي سنووري ئێراق و بووني کاڵا و کهلوپهلي دهرهکي و ههرزان ، دۆرينگي نزيک لهگهڵ ناوهندي پارێزگا ، ئاووههواي خۆش و ناوچهي سروشتي مێشهيي و کوێستاني لهگهڵ جواني و شکۆي بژاردهي گۆلي زرێبار، مهريواني به گرينگترين شاري گهشتياري پارێزگا گۆڕاوه به جۆرێ که له تهواوي ڕۆژهکاني ساڵ دا به هۆي ناوهندي کڕيني ههرزان قيمهت، ئهم شاره پڕ له ميوان و ڕێبواردهبێت .
1- ناوهندي کڕيني شاري
يێکێ له هۆکارهکاني سهرهکي ههڵبژاردني شاري مهريوان بۆ سهفهرکردن هاندهري کڕيني کاڵا و کهلوپهلي دهرهکي به نرخێکي ههرزانه و شهقامهکاني سهرهکي شارو بازاڕي سهرداپۆشراو ناسراو به بازاڕي ههوراميهکان له ناوهندهکاني کڕيني گهشتيارهکانه .
2- گۆلي زرێبار
ئهم گۆله گرينگترين تاڵاو و بێ وێنهترين ڕاکێشهري ئاوي له خۆرئاواي وڵات به حسێب دێت که له دۆرينگێکي کهم له شاري مهريوان و له بهرزايي 1285 ميتري ڕووي دهليا جێگير بوه . دهورووبهري گۆلهکه کێوي پۆشراو له مێشه داگير گرتوه و جواني ئهم گۆلهي زياتر کردوه . درێژي ئهم گۆله 5/4 کيلۆميتر و پانايي ئهوه نزيک به 2 کيلۆميتره و ڕووبهرێ نزيک به 850 به 900 دهههزارميتري چوارگۆشه داگير گرتوه . قووڵي ناڤنجي گۆلهکه 3 ميتره ( 2 تا 5 ميتر) که له بواري قووڵي ، بهربڵاوي و بارسايي ئاو بارودۆخێکي زۆر باش بۆ قهياخهواني وئيسکي سهر ئاو پێک هێناوه .
3- سهيرانگاکاني مێشهيي دهوروبهر
به بۆنهي ناوچهي کوێستاني و مێشهيي له دهوروبهري مهريوان ، سهيرانگايێکي زۆر ههيه که دهتوانين به چۆم و سهدي گاڕان له ڕێگهي سهرهکي مهريوان بۆ سهقز ، ناوچهي مێشهيي دهوروبهري دێهاتي سياناو و سهيرانگاي مهڵاقوبي له قهراخي سنه - مهريوان له پشت دێهاتي هيجرهت ئاماژه بکهين .
4- تاڤگه وهرزيهکان
له ڕهوگهي مهريوان بۆ سهقز تاڤگه وهرزيهکان به ناوي قهمچيان ، کۆيله له نزيکي دێهاتهکان ههربهم ناوه جێگير بوه که له وهرزي بههار به جوانيهکاني خۆي هۆي ڕاکێشاني گهشتيارهکان لهم ڕهوگهدا دهبن .
5- لوتکه بهناويهکان
به هۆي بهرزاييه گرينهکان له شارستاني مهريوان دا ههموو ساڵێک ژمارهيێکي زۆر له شاخهوانهکان و ئارهزووکهراني گهشتياري سروشت به لوتکه و داوێني كێوهکاني ئهم شارستانه سهردهکهون که دهتوانين به لوتکهي سوڵتان ئهعزهتو له ڕهوگهي مهريوان بۆ سهقز ، لوتکهي ميراجي نزيکي دێهاتي نهي ، کێوي لوتکه بهرد نزيکي دێهاتي چور، لوتکهي گاڕان له ڕهوگهي مهريوان بۆ سهقز ئاماژه بکهين .
6- هونهره دهستيهکان و دياريه خۆماڵيهکان
گرينگترين بهرههمهکاني هونهره دهستيهکاني مهريوان بهرههمي چێکراو له چێو ، کڵاشي خۆماڵي و شاڵي دهست سازه . ههروهها ههنگويني سروشتي سهرشيو به ناوي دياري خۆماڵي مهريوان له بازاڕي شار به گهشتيارهکان دهفرۆشيێت .