علقمه مىگوید: من خدمت امام صادق(ع) رفتم و عرض کردم: آقا! پشت سر ما خیلى حرفهاى بد مىزنند تا حدى که یابن رسول اللّه! سینهام تنگ شده و دلم گرفته است!
«امام صادقی باشیم» یعنی انتظارمان از سیاسیون خیلی بالا باشد؛ فاجعۀ زمانِ امام صادق(ع) این بود که خوبها سطح عالی نداشتند. ضعف مهم ما هم اینست که اساساً مردم از مسئولین سیاسی زیاد انتظار تقوا ندارند.
پیشوایان چهارگانه اهلسنت بلاواسطه یا با واسطه شاگرد امام صادق(علیهالسلام)بودند. ابوحنیفه در راس این پیشوایان قرار دارد که به گفته خودش، دو سال شاگرد امام بوده و اساس علم و دانشش از این دوسال است.
یکی از القاب امام صادق(ع) رئیس مذهب شیعه است. در روز شهادت ایشان به سراغ آیت الله محمدعلی جاودان رفتهایم. این معلم اخلاق و حوزه های علمیه معتقد است که «حضرت باقر و صادق علیهما السلام در بنیانگذاری تشیّع نقش مهم و اساسی داشتهاند.این بدین معنا است که آنچه از اخلاق و احکام و اعتقادات به ما رسیده، از هر دو این بزرگواران و ائمه بعد بوده است.» آیت الله جاودان بر این باور است که نمی توان گفت موسس و رئیس مذهب و فقه شیعه تنها امام صادق(ع) هستند.
بعد از قیام امام حسین (ع)، امامان شیعه مسیری جدید را در تفکر شیعی باز کردند، مسیری که در آن قیام کردن یا تحرکات سیاسی به حداقل میرسد و در عوض سیره شاگردپروری و نظامسازی علمی پر رنگ میگردد.
امام صادق علیه السلام به جامعه شیعه آموخت نمی توان فقط شعار داد، شیعه علاوه بر قلب و زبان ، عمل را همراه خود دارد اینگونه نیست انسان لوازم زندگیش اموی و عباسی باشد و لباس سقیفه بپوشد ولی شعار علوی بدهد.
چرا امام صادق (علیه السلام) با چهار هزار شاگرد دست به قیام علیه حکومت ظالم وقت خود نزدند ولی امام حسین (علیه السلام) با هفتاد و دو یار با وفای خود بر علیه دستگاه حکومت جبار زمان خود قیام کردند؟
در روزگاری كه ائمه معصومین علیهم السلام در اختناق شدید حكام جور به سر می بردند شیفتگان اهل بیت به وسیله افرادی آگاه و از جان گذشته با پیشوایان خود در ارتباط بودند و جواب مسائل و مشكلات خویش را از امامانشان
مذهب یعنی: طریقه و روش؛ البـته مـعنای مذهب جعفری این نیست که امام جعفر صادق علیه السّلام مذهب جداگانه ای غیر از امامان دیگر دارد زیرا جای شبهه نیست که گفتار و رفتار امامان دوازده گانه علیهم السلام همگی سند و
امام صادق علیه السلام به دلیل جایگاه تاریخی و سیاسی که در میان مردم داشتند و اوضاع قدری از نظر بعد علمی نسبت به سایر دوران ائمه مساعد تر بود، افراد زیادی از هر گروه و فرقه ای سعی می کردند از ایشان بهره ببرند.
تاریخ شمارگان شاگردان امام صادق علیه السلام را در طول حیات مبارک ایشان به چهارهزار تفر معرفی می کند. مشخص است که در این میان،افرادی از گروه ها و نحله های مختلف فکری و عقائدی نیز حضور داشته اند و از سرچشمه علم بهره مند شده اند.
اکثر روایات شیعه از زبان امام صادق علیه السلام صادر شده است. همچنین دوره امامت آن حضرت یکی از طولانی ترین دوران های امامت ائمه علیهم السلام به شمار می رود.