- خوش بر آ با غصه اي دل كاهل راز
- عيش خوش در بوته هجران كنند
-
واژه نامه
- بوته :
ظرف مخصوصي است كه از گِل مي سـازند و طلا و نـقره را در آن ذوب مي كنند
- دل :
سرچشـــمه جريـــان خون در بــدن است
English Translation :
O heart, careless of mystery I forth from grief, come happy:
First Mesra Translation:
In the crucible of separation, pleasant ease they-- make.
Second Mesra Translation:
شرح بيت
**- اي دل بر غصه و اندوه به خوبي غلبه كن ، زيرا آنان كه بر اسرار واقفند; در آتش ِ هجران ، زندگي خود را به شادي مي گذرانند،با غصه برآمدن : بر غصه غلبه كردن ،بوتــــه : يـا بوتـه زرگـري ، ظـرف مخـصوصـي است كه از گِل حكمت مي سازند و طلا و نقره را در آن ذوب مي كنند، خود به معني حتي آمده است ،هجران را، از جهت سوز و گدازي كه در آن است به بوته زرگري ، و مردم اهل راز را، به مناسبت اصالت به طلا تشبيه كرده ، خطاب به دل خود مي گويد در عين سوزش هجران بر غصه غلبه كن ; زيرا تو اهل معني هستي و اهل معني هم چنانكه در آتش هجران مي سوزند در عيش و لذت اند، هم چنانكه طلا وقتي در بوته در حال گداختن است به سوي كمال مي رود و از اين سير متعالي خوش است ،مولانا در همين معني گويد:دوست همچون زر بلا چو آتش است زر خالص در دل آتش خوش استو استاد فروزانفر ذيل اين بيت يادآور شده است : مستفاد است از حديث ذيل : اِن الله تَعَالي يُجَرب ُ عَبده بِالبَلاءِ كما يُجَرب ُ اَحدُكُم ذَهَبَه ُ بِالنارِ فَمِنهُم مَن يَخرُج ُكَالذَهَب ِ اِلا برِيزِ لَاَيربَدُ وَ مِنهُم دُون َ ذلِك َ وَ مِنهُم مِن يَخرُج ُ اَسوَدَ مُحتَرِقاً، **
