پرسش

سلام.من نمی دانم که چگونه درس بخوانم و در کمترین زمان ممکن بیشترین استفاده را ببرم؟ و مشکل دیگر من این است که مغزم خسته می شود و راهکاری هم برای این می خواهم؟
با تشکر

پاسخ

با سلام.
به شما پیش نهاد می کنیم مقاله ی زیر را چندین بار به دقت مطالعه کنید. حتماً مطالب خوبی در آن پیدا می کنید:
روش های صحیح مطالعه، یادگیری
بارها شنیده ایم كه دانش آموز یا دانشجویی می گوید: "دیگر حال و حوصله خواندن این كتاب را ندارم" یا "آن قدر از این كتاب خسته شده ام كه قابل گفتن نیست" و یا "هر چقدر می خوانم مثل اینكه كمتر یاد می گیرم" و یا "10 بار خواندم و تكرار كردم ولی بازهم یاد نگرفتم".
به راستی مشكل چیست؟ آیا برای یادگیری درس واقعاً باید 10 بار كتاب را خواند؟ آیا باید دروس خود را پشت سرهم مرور كرد؟ و آیا باید ده ها بار درس را تكرار كرد تا یاد گرفت؟ مطمئناً اگر چنین باشد، مطالعه كاری سخت و طاقت فرسا است. اما واقعیت چیزی دیگر است. واقعیت آن است كه این گروه از فراگیران، روش صحیح مطالعه را نمی دانند و متاسفانه در مدرسه و دانشگاه هم چیزی راجع به چگونه درس خواندن نمی آموزند. یادگیری و مطالعه، رابطه ای تنگاتنگ و مستقیم با یكدیگر دارند، تا جایی كه می توان این دو را لازم و ملزوم یكدیگر دانست. برای اینكه میزان یادگیری افزایش یابد باید قبل از هرچیز مطالعه ای فعال و پویا داشت .
شیوه صحیح مطالعه ،چهار مزیت عمده زیر را به دنبال دارد:
1. زمان مطالعه را كاهش می هد.
2. میزان یادگیری را افزایش میدهد.
3. مدت نگهداری مطالب در حافظه را طولانی تر می كند.
4. بخاطر سپاری اطلاعات را آسانتر می سازد.
برای داشتن مطالعه ای فعال و پویا نوشتن نكات مهم درحین خواندن ضروری است تابرای مرور مطالب، دوباره كتاب رانخوانده و در زمانی كوتاه از روی یادداشت های خود مطالب را مرور كرد.
یادداشت برداری، بخشی مهم و حساس از مطالعه است كه باید به آن توجهی خاص داشت. چون موفقیت شما را تا حدودی زیاد تضمین خواهد كرد و مدت زمان لازم برای یادگیری را كاهش خواهد داد. خواندن بدون یادداشت برداری یك علت مهم فراموشی است.

شش روش مطالعه
خواندن بدون نوشتن، خط كشیدن زیر نكات مهم، حاشیه نویسی، خلاصه نویسی، كلید برداری و خلاقیت و طرح شبكه ای مغز.
1. خواندن بدون نوشتن: روش نادرست مطالعه است . مطالعه فرآیندی فعال و پویا است وبرای نیل به این هدف باید از تمام حواس خود برای درك صحیح مطالب استفاده كرد. باید با چشمان خود مطالب را خواند، باید در زمان مورد نیاز مطالب را بلند بلند ادا كرد و نكات مهم را یادداشت كرد تا هم با مطالب مورد مطالعه درگیر شده و حضوری فعال و همه جانبه در یادگیری داشت و هم در هنگام مورد نیاز ، خصوصا" قبل از امتحان ، بتوان از روی نوشته ها مرور كرد و خیلی سریع مطالب مهم را مجددا" به خاطر سپرد .
2. خط كشیدن زیر نكات مهم :این روش شاید نسبت به روش قبلی بهتر است ولی روش كاملی برای مطالعه نیست چرا كه در این روش بعضی از افراد بجای آنكه تمركز و توجه بروی یادگیری و درك مطالب داشته باشند ذهنشان معطوف به خط كشیدن زیر نكات مهم می گردد .حداقل روش صحیح خط كشیدن زیر نكات مهم به این صورت است كه ابتدا مطالب را بخوانند و مفهوم را كاملا" درك كنند و سپس زیر نكات مهم خط بكشند نه آنكه در كتاب بدنبال نكات مهم بگردند تا زیر آن را خط بكشند.
3. حاشیه نویسی: این روش نسبت به دو روش قبلی بهتر است ولی باز هم روشی كامل برای درك عمیق مطالب و خواندن كتب درسی نیست ولی می تواند برای یادگیری مطالبی كه از اهمیتی چندان برخوردار نیستند مورد استفاده قرار گیرد.
4. خلاصه نویسی: در این روش شما مطالب را می خوانید و آنچه را كه درك كرده اید بصورت خلاصه بروی دفتری یادداشت می كنید كه این روش برای مطالعه مناسب است و از روش های قبلی بهتر می باشد چرا كه در این روش ابتدا مطالب را درك كرده سپس آنها را یادداشت می كنید اما بازهم بهترین روش برای خواندن نیست .
5. كلید برداری: كلید برداری روشی بسیار مناسب برای خواندن و نوشتن نكات مهم است . در این روش شما بعد از درك مطالب، بصورت كلیدی نكات مهم را یادداشت می كنید و در واقع كلمه كلیدی كوتاه ترین، راحت ترین، بهترین و پر معنی ترین كلمه ای است كه با دیدن آن، مفهوم جمله تداعی شده و به خاطر آورده می شود .
6. خلاقیت و طرح شبكه ای مغز: این روش بهترین شیوه برای یادگیری خصوصاً فراگیری مطالب درسی است. در این روش شما مطالب را می خوانید بعد از درك حقیقی آنها نكات مهم را به زبان خودتان و بصورت كلیدی یادداشت می كنید و سپس كلمات، كلیدی را بر روی طرح شبكه ای مغز می نویسد ( در واقع نوشته های خود را به بهترین شكل ممكن سازماندهی می كنید و نكات اصلی و فرعی را مشخص می كنید) تا در دفعات بعد به جای دوباره خوانی كتاب، فقط به طرح شبكه ای مراجعه كرده و با دیدن كلمات كلیدی نوشته شده بروی طرح شبكه ای مغز، آنها را خیلی سریع مرور كنید. این روش درصد موفقیت تحصیلی شما را تا حدود بسیار زیادی افزایش می دهد و درس خواندن را بسیار آسان می كند و بازده مطالعه را افزایش می دهد.

شرایط مطالعه
به كارگیری شرایط مطالعه یعنی بهره وری بیشتر از مطالعه
شرایط مطالعه، مواردی هستند كه با دانستن، به كارگیری و یا فراهم نمودن آنها، می توان مطالعه ای مفیدتر با بازدهی بالاتر داشت و در واقع این شرایط به شما می آموزند كه قبل از شروع مطالعه چه اصولی را به كار گیرید، در حین مطالعه چه مواردی را فراهم سازید و چگونه به اهداف مطالعاتی خود برسید و با دانستن آنها می توانید با آگاهی بیشتری درس خواندن را آغاز كنید و مطالعه ای فعال تر داشته باشید :
1. آغاز درست: برای موفقیت در مطالعه ،باید درست آغازكنید.
2. برنامه ریزی: یكی از عوامل اصلی موفقیت، داشتن برنامه منظم است .
3. نظم و ترتیب: اساس هر سازمانی به نظم آن بستگی دارد .
4. حفظ آرامش: آرامش ضمیر ناخود آگاه را پویا و فعال می كند.
5. استفاده صحیح از وقت: بنیامین فرانكلین: "آیا زندگی را دوست دارید؟ پس وقت را تلف نكنید زیرا زندگی از وقت تشكیل شده است ."
6. سلامتی و تندرستی: عقل سالم در بدن سالم است .
7. تغذیه مناسب: تغذیه صحیح نقش مهمی در سلامتی دارد.
8. ورزش : ورزش كلید عمر طولانی است .
9. خواب كافی: خواب فراگیری و حافظه را تقویت می كند.
10. درك مطلب: آنچه در حافظه بلند مدت باقی می ماند، معنی مطالب است .

چند توصیه مهم كه باید فراگیران علم از آن مطلع باشند:
 حداكثر زمانی كه افراد می توانند فكر خود را بروی موضوعی متمركز كنند بیش از 30 دقیقه نیست، یعنی باید سعی شود حدود 30 دقیقه بروی یك مطلب تمركز نمود و یا مطالعه داشت و حدود 10 الی 15 دقیقه استراحت نمود سپس مجدداً با همین روال شروع به مطالعه كرد.
 پیش از مطالعه از صرف غذاهای چرب و سنگین خودداری كنید و چند ساعت پس از صرف غذا مطالعه نمائید. چون پس از صرف غذای سنگین بیشتر جریان خون متوجه دستگاه گوارش می شود تا به هضم و جذب غذا كمك كند و لذا خون رسانی به مغز كاهش می یابد و از قدرت تفكر و تمركز كاسته می شود. از مصرف دارو هم خودداری فرمائید همچنین غذاهای آردی مثل نان و قندی قدرت ادراك و تمركز را كم می كند نوشابه های گازدار هم همین طور هستند.
 ذهن آدمی با هوش است اگر یادداشت بردارید خود را راحت از حفظ و بیاد سپاری مطالب می كند و نیز همزمان نمی توانید هم مطلبی را بنویسید و هم گوش دهید. پس در حین مطالعه لطفاً یادداشت برداری نمائید.
خدانگهدار