پرسش

منظور از خردجال در موقعه ظهور امام زمان چیست

پاسخ

با عرض سلام و تحیت.
دوست محترم!
در احادیث اسلامی به این مطلب اشاره شده است كه دجال هنگام خروج سوار بر خری است.
از امیرالمؤمنین(ع) روایت شده است كه فرمودند: "الدجّال یخرج من بلدة یقال لها یهودا، راكب علی حمار..." یعنی دجال از سرزمینی كه به آن یهودا گفته می شود خروج می كند، و بر خری سوار است.(الزام الناصب، ج2، ص209)
ولی با توجه به خصوصیات این خر كه مثلاً در بعضی از روایات آمده، فاصله بین دو گوش او 40 باع ـ و هر باع 162 سانتی متر ـ است ـ (كنزالعمال، ج14، ص327) ـ و یا این كه طول هر گامش 70 ذراع است ـ (الزام الناصب، ج2، ص209) ـ گاه ابهاماتی در ماهیت آن بوجود می آورد؛ و این از مسائلی است كه برای ما نامعلوم است. بعضی خواسته اند آن را اشاره به ماشینهای جنگی امروز تلقی كنند؛ والله العالم.
به طور كلی حقیقت بسیاری از علامات زمان ظهور تنها پس از گذشت زمان برای ما معلوم شده است؛ مثلاً در روایتی آمده است كه زنان در دوران قبل از ظهور "كاسیات عاریات" ـ یعنی پوشیده برهنه ـ هستند ـ (معجم الملاحم والفتن، همین عنوان)؛ این تعبیر متضاد تا حدود 100سال پیش برای بسیاری نامفهوم بود، ولی مصادیق و نمونه های بارز این تعبیر را شما امروزه مشاهده می كنید؛ تعبیر خر دجّال نیز می تواند از این نمونه تعابیر باشد. پس تأویل قطعی خر دجّال بدون مبنای علمی به چیزهای دیگر نمی تواند خالی از اشكال باشد. در این رابطه اگر هم چیزی گفته می شود، جز بیان احتمالاتی نیست.
با آرزوی توفیق.
مشاوره مذهبی ـ قم.