پرسش

سلام.از زحمات شما خیلی متشکرم.آیا یک راه حل فرمولی برای موازنه کردن هست؟

پاسخ

با عرض سلام خدمت شما دوست عزیز:

خیر . برای انجام موازنه، یک راه حل فرمولی وجود ندارد. به هر حال برای موازنه کردن یک واکنش باید مراحل مختلفی طی شود. راههای مختلفی برای طی این مراحل وجود دارد، اما روش وارسی روشی است که در کتاب شیمی سال سوم به آن اشاره شده است.
در زیر روش وارسی اما مبسوط تر بیان شده است:

یک سری قواعد وجود دارد که به کمک آنها می توانید برای هر واکنش شیمیایی موازنه ی جرم (و نیز بار را انجام دهید) .
به این ترتیب که شما برای هر معادله ای که به شما می دهند به قواعد زیر عمل کنید:
1- برای شروع موازنه ی جرم، ابتدا به سراغ اتمی بروید که در هر طرف از معدله تنها در یک ترکیب حضور داشته باشد..
2- حتی الامکان موازنه را از عنصری شروع کنید که به حالت آزاد یا عنصری مانند H2, Fe, Cl2 و ... وجود نداشته باشند.
3- موازنه را از پیچیده ترین ترکیب شروع کنید.
4- موازنه را در این ترکیب از اتمی که دارای بیشترین تعداد دارد، شروع کنید.
5- موارنه را با اتم یا عنصری ادامه دهید که همواره در یک طرف معادله تعداد آن مشخص شده است و در طرف دیگر تعداد آن مجهول می باشد.
به عنوان مثال در معادله ی زیر
HBrO3 + HBr --> Br2 + H2O
چون اتم Br و H در سمت چپ در دو ترکیب وجود دارند، نمی توانیم موازنه را با انها شروع کنیم به این ترتیب موازنه را اتم اکسیژن شروع می کنیم:

1HBrO3 + HBr --> Br2 + 3 H2O
حال تعداد ئیدروزن در سمت راست مشخص شد. برای موازنه ی آن یک ضریب 5 به HBr می دهیم:
1HBrO3 + 5 HBr --> Br2 + 3 H2O
و بالاخره برم را موازنه می کنیم:
1HBrO3 + 5 HBr --> 3 Br2 + 3 H2O
به این ترتیب معادله های موازنه شده ی زیر را ببینید:
FeCL2 + 2AgNO3 --> Fe(NO3)2 + 2AgCl
2C4H10 + 13O2 --> 8CO2 + 10H2O
Mg + 2 HCl --> MgCl 2 + H2
3NaOH + (NH4)3PO3 --> 3NH3 + 3H2O + Na3PO3

پیروز و سربلند باشید.