پرسش

با سلام
دختری ۶ ساله دارم. مشکلی که با آن روبرو هستیم به این شرح است.
هنگامی که به مهمانی می رویم مخفیانه اسباب بازی موجود در آنجا را بر می دارد و با خود به خانه می آورد. وقتی او را مورد بازخواست قرار می دهیم واکنش او داد زدن است و می گوید منو بزنید من احمق هستم من بی فکرم.کلا وقتی به مهمانی می رویم رفتار ها و اخلاقیات او کاملا تغیر می کند به طوری که انگار نه ما را می بیند و نه صدای ما را می شنود. با اینکه من از طریق قصه سعی کردم مناسبات اجتماعی را به صورت غیر مستقیم به او آموزش دهم ولی تا کنون موفقیت کمی بدست آوردم.
مشخصات خانواده ما
من معلم هستم و خانمم خانه دار است
یک پسر ۱سال و ۶ ماهه داریم که جنب و جوش فراوانی دارد
از لحاظ مالی در حد متوسط هستیم و می توانم بگویم‌ بسیاری از نیازهای خانواده تامین شده است (البته اعتقاد دارم که حتی در صورت امکان نباید تمام خواسته ها را برآورده کرد)
ممنون می شم راهنمایی بفرمائید اگر هم سوالی نیاز هست پاسخ دهم در خدمتم.
با تشکر

پاسخ

باسلام
کاربر گرامی برداشتن وسایل دیگران ممکن است در هر سنی رخ دهد؛ اما معنای این عمل به اقتضای سن و شرایط افراد متفاوت است. این رفتار در سنین خردسالی تا حدودی شایع است و انگیزه کودکان در این زمان اغلب لذت بردن از داشتن چیزی یا اقناع حس کنجکاوی است.

بنابراین بچه ها معمولاً تلاش می کنند تا به وسایلی که والدین استفاده از آن را منع کرده اند یا متعلق به دوستان شان است دست یابند. کودکان کم سن و سال که هنوز به مدرسه نمی روند اغلب بدون آن که ارزش مادی اشیا را درک کنند، دست به این کار می زنند، آن ها حتی گاه از این که برداشتن چیزی بدون پرداخت پول یا اجازه از صاحب آن اشتباه است مطلع نیستند.

در واقع با آن که ممکن است به وسایل خود حساس باشند اما احتمال دارد مفهوم مالکیت برای دیگران را درک نکنند. هم چنین ممکن است کودکان به علت خشم، آزار رساندن به سایرین و یا داشتن استرس در محیط خانواده به انجام این عمل اقدام کنند.


بنابراین در ادامه به صورت خلاصه به برخی راه حل ها اشاره می شود:
- اشتباهش را با روش قابل فهم توضیح دهید:
بهترین روش آن است که بد بودن این کار را به شیوه ای قابل فهم برایش توضیح دهید مثلاً احساس فردی که وسیله اش در دست کودک شماست را شرح دهید. هم چنین با یک مثال ساده او را متوجه کنید که اگر شخص دیگری همین کار را با خود او می کرد تا چه حد رنجیده می شد. چنانچه کودک مفهوم قوانین را درک می کند به او بگویید که این کار خلاف قانون است.

- جریمه ای کوچک برای کودک در نظر بگیرید:
با آن که کودک بدون درک زشتی این کار، وسایل دیگران را برداشته است اما بهتر است که جریمه ای کوچک برایش تعیین کنید تا دریابد که از این عمل ناخشنود هستید. البته این جریمه را با اقتدار و مهربانی، به دور از هرگونه خشونت ارائه کنید. مثلا محروم شدن از دیدن برنامه تلویزیونی مورد علاقه اش در همان روز می تواند یک جریمه مناسب با سن کودک باشد.

- شرایط را برای جبران اشتباهش فراهم کنید:
بدون آن که عزت نفس و شخصیت کودک زیر سوال رود یا برچسب دزدی به او بخورد، باید شرایط را برای جبران این اشتباهش فراهم کنید. به عنوان مثال اگر چیزی از مغازه برداشته است باید عذرخواهی و پول آن را پرداخت کند یا اگر وسیله همکلاسی اش را برگردانده است، به او بگویید علاوه بر عذرخواهی، هدیه ای هرچند کوچک به او بدهد.

-  ریشه این اشتباه را قطع کنید:
بررسی کنید تا دریابید که چه مشکلی باعث شده است تا کودک شما این رفتار را انجام دهد. مثلاً گاه کودک واقعاً به چیزی احتیاج دارد اما والدین این نیاز کودک را نادیده می گیرند و او مجبور می شود خود راه حلی برای مشکلش پیدا کند و چه روشی آسان تر از استفاده از وسیله شخص دیگری که در دسترس او قرار دارد؟! همچنین می توانید بررسی کنید که آیا در محیط کودک مشکلی وجود دارد که او به ناچار استرس و پریشانی خود را به این نحو نشان می دهد؟!

- خودتان الگو باشید:
یکی از راه های مناسب برای آموزش رعایت حق مالکیت دیگران، رعایت این حقوق از سوی والدین است. پدران و مادران باید مراقب رفتار خود باشند مثلاً بدون اجازه به وسایل سایر اعضای خانواده دست نزنند و حتی برای استفاده از وسایل کودک نیز از او اجازه بگیرند.

-  پیشگیری کنید:
پیشگیری از این رفتارها بهترین روش ممکن است. از همان دوران کودکی تلاش کنید تا مفهوم مالکیت را به او آموزش دهید. مثلاً به او بگویید که باید برای برداشتن وسایل دیگران اول اجازه بگیرد در صورت عمل به این رفتار برای او تشویق هایی در نظر بگیرید.
با تشکر از تماس شما