پرسش

با سلام و عرض ادب
سوالی در مورد قد و وزن دخترم کرده بودم و بسیار ممنون از راهنمایی خوبتان . فر موده بودید با کد جدید سوالم را دو باره مطرح کنم تا راهکارهای لازم در مورد قد او را توضیح دهید . کد سوال من 1261923 و رمز prshxr بود با تشکر فراوان.

پاسخ

با سلام و احترام
 
قد کودک شما مناسب است و جای نگرانی ندارد اما توضیحات زیر به شما کمک خواهد کرد تا هر آنچه ازنظر تغذیه‌ای لازم است انجام دهید تا به حداکثر رشد مطلوب خودش برسد. ازنظر ژنتیکی قد دختران معمولاً میانگین قد پدر و مادر منهای 7 می‌شود.
 
کوتاهی قد کودکان ممکن است در دو مرحله‌ی قبل از تولد (مرحله‌ی جنینی) و پس از تولد و یا در هر دو مقطع اتفاق بیفتد. در دوران بارداری، مادر نقش مهمی در این رابطه ایفا می‌کند. به‌طوری‌که مصرف ناکافی ریزمغذی‌ها به انضمام نوشیدن الکل و استعمال دخانیات در دوران بارداری به رشد ناکافی و کم‌وزنی کودک در هنگام تولد می‌انجامد. بنابراین، مکمل یاری غذایی و اجتناب از الکل و سیگار برای چنین مادرانی ضروری خواهد بود.
 
علاوه بر انرژی، وجود چندین اسید چرب ضروری (که در اغلب چربی‌ها، به‌ویژه در چربی ماهی و روغن‌های گیاهی وجود دارند)، به انضمام چندین اسیدآمینه‌ی ضروری (که در ساختمان پروتئین‌ها وجود دارند) برای رشد و نمو کافی کودکان لازم است.
 
مصرف طولانی‌مدت غذاهایی که پروتئین آن‌ها کیفیت پایینی داشته و در نتیجه تمام اسیدهای آمینه‌ی ضروری را به حد کافی برای بدن کودک تأمین نکند، به کندی یا توقف رشد کودک می‌انجامد. البته مصرف غذاهایی که چربی زیادی داشته باشند نیز موجب می‌شود که پروتئین‌ها در حد نیاز، به بدن کودکان نرسند و همین برای رشد آن‌ها مشکل‌ساز خواهد بود.
 
علاوه بر انرژی (که بخش مهمی از آن از کربوهیدرات‌ها یعنی قندهای ساده و مرکب تأمین می‌شود) و چربی و پروتئین، (که این سه به نام درشت مغذی‌ها شناخته می‌شوند) دریافت کافی ریزمغذی‌های مختلف یعنی ویتامین‌ها و املاح نیز برای رشد کافی و مناسب کودکان ضروری است. نقش چندین ریزمغذی در تأمین رشد کافی کودکان شناخته شده است. اما این‌که کدام‌یک از آن‌ها بیش‌ترین تأثیر را در تأخیر و کندی رشد کودکان دارد، هنوز مشخص نیست.
 
کمبود روی (حتی کمبود متوسط یا خفیف) در کاهش رشد قدی کودکان نقش دارد. کمبود متوسط تا شدید ویتامین A، آهن، کلسیم و ید نیز در تأخیر رشد کودکان نقش شناخته شده‌ای دارند.
 
کمبود روی تا حدود زیادی به ناکافی بودن آن در رژیم غذایی، جذب ناکافی آن از رژیم غذایی یا اختلال جذب و از دست رفتن روی از بدن (مثلاً در هنگام اسهال) بستگی دارد. البته کمبود شدید نادر بوده و اغلب موارد کمبود خفیف و متوسط هستند. منابع مهم روی عبارت از گوشت‌ها، حبوبات، مغزها و غلات کامل هستند.
 
مشخص شده که خوردن غذاهای حیوانی به همراه مکمل‌های غذایی دیگر در مقابله با کاهش رشد کودکان مؤثر است. دلایلی وجود دارد که در بعضی شرایط مصرف شیر (بهترین منبع کلسیم) میزان رشد کودکان را بهبود می‌بخشد. افزایش قد جوانان ژاپنی از سال 1970- 1950 با افزایش مقدار کلسیم دریافتی آن‌ها (از کم‌ترین مقدار دریافت در دنیا به 600 میلی‌گرم در روز) مربوط بود.
 
کمبودهای غذایی در دوران کودکی، حتی در صورتی که مکمل‌های ویتامینی و غذایی در ابتدای خردسالی کودک به او داده شده باشند هم نمی‌توانند از کوتاهی قد او جلوگیری کنند. در کودکان «از رشد مانده» دادن یکی یا برخی از مکمل‌ها تأثیر چندانی نخواهد داشت، بلکه توصیه می‌شود از مخلوط مکمل‌ها استفاده شود.
 
با توجه به مطالب ذکر شده، مصرف غذا در حد متعادل و مناسب و از تمام گروه‌های غذایی بسیار مهم می‌باشد.
 
نان و غلات از منابع با ارزش برای تأمین انرژی، در برگیرنده‌ی بخشی از پروتئین مورد نیاز، برخی ویتامین‌های ضروری و بعضی املاح مهم برای بدن هستند. متأسفانه در غلات و به ویژه در پوسته‌ی غلات، علاوه بر تمام مواد با ارزش، موادی هم به نام فیتات وجود دارند که از جذب آهن، کلسیم و روی تا حدود زیادی جلوگیری می‌کنند. ولی اگر خمیر نان سبوس‌دار به خوبی تخمیر شود و از جوش شیرین برای ورآمدن آن استفاده نشود، مقدار زیادی از فیتات موجود در آن تجزیه شده و به مواد قابل جذب تبدیل می‌شود و در نتیجه مقدار جذب املاح نان به حداکثر می‌رسد. مشخص شده مصرف نان‌هایی که به خوبی تخمیر نشده‌اند، به علت ممانعت از جذب املاح و به ویژه روی، باعث کوتاهی قد می‌شوند.
 
گروه بعدی غذاها، سبزیجات و میوه‌جات هستند که تأمین‌کننده بسیاری از املاح و ویتامین‌ها و از جمله پیش‌سازهای ویتامین A می‌باشند.
 
گروه شیر و لبنیات، با فراهم کردن اسیدهای چرب، پروتئین‌های مرغوب، برخی ویتامین‌های بسیار باارزش و بسیاری از املاح به خصوص کلسیم، در تأمین سلامت و رشد کودکان نقش بسیار مهمی را ایفا می‌کنند.
 
آخرین گروه غذایی یعنی گوشت‌ها، حبوبات و تخم‌مرغ با تأمین پروتئین‌ها، املاح (به‌ویژه آهن برای جلوگیری از کم‌خونی)، و برخی ویتامین‌ها از جمله ویتامین B12 (که برای خون‌سازی فوق‌العاده ضروری بوده و تنها در غذاهای حیوانی یافت می‌شود)، برای بدن ضروری هستند.
 
موفق و سلامت باشید.