پرسش

باسلام ...من دختری 14ساله هستم کلاس اول دبیرستان 9ام که قدم 157میباشد تازه نامزد کردم واینکه پدر ومادر باقد نسبتا بلندی دارم مثلا مادر 175ولی اطرافیانم همانند مادر بزرگم کوتاه قد است واین که دکتر غدد رفتم رشد استخوان من 11ساله بوده واینکه دوقلو هستم به دلیل اینکه نامزدم در قد من خیلی حساس است خواستم بدونم ایا قد کوتاهم وایا امکان رشد من در اینده وجود دارد واینکه حتی در مورد قاعدگی هر دوماه رخ مید ایا امکان این وجود دارد که من بلوغ دیرس باشد ودر اینده به قد ایده الم یعنی در حدود مادرم برسم....متشکر

پاسخ

با سلام و احترام
سرعت رشد قدی در دختران، در کنار دیگر عوامل، به میزان ترشح هورمون رشد و هورمون جنسی استروژن نیز مربوط می‌شود. هورمون رشد باعث افزایش رشد، به خصوص در استخوان‌ها و غضروف می‌شود، ولی هورمون جنسی زنانه (استروژن) سبب بسته شدن مرکز رشد استخوانی و کاهش رشد استخوان می‌شود. به همین دلیل است که بعد از شروع قاعدگی، سرعت رشد قدی در دختران کندتر می‌شود و معمولاً قد دختران در این زمان بیش از 6 سانتیمتر افزایش نمی‌یابد.
معمولاً قد دخترها میانگین قد پدر و مادرشان منهای 7 می‌شود.
دراین مورد هیچ استرسی نداشته باشید زیرا خود استرس می‌تواند مانعی برای رشد مطلوب باشد.
 
در میان مواد مغذی مورد نیاز برای رشد قدی، مصرف به اندازه پروتئین ها و املاح از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
 
در بدن، هورمونی به نام هورمون رشد موجود است که در سنین کودکی و نوجوانی تکثیر سلولی، در این مناطق غضروفی را تحریک و موجب افزایش استخوان سازی می‌شود. استخوان سازی تا پایان سنین بلوغ، ادامه دارد.
یکی ازعوامل تاثیرگذار بر رشد قدی تغذیه است. در میان مواد مغذی مصرف به اندازه‌ی پروتئین ها و املاح بسیار اهمیت دارد.
یک نوجوان باید پروتئین مورد نیازش را هر روز و به خصوص چند مرحله در طول روز دریافت کند. بهتر است پروتئین مصرفی از منابع پروتئین حیوانی باشد مثل گوشت گوسفند و گاو، مرغ و ماهی، تخم مرغ و شیر.
در میان املاحی که برای رشد قدی لازم‌اند کلسیم، فسفر، منیزیم، روی و فلوئور از اهمیت ویژه برخوردار هستند.
منابع کلسیم: لبنیات مثل شیر، ماست، پنیر خامه و بستنی است.
فسفر و منیزیم درگوشت و دیگر منابع پروتئین و حبوبات فراوان است.
فلوئور نیز در آب موجود است.
منابع مهم روی عبارت ازگوشت‌ها، حبوبات، مغزها و غلات کامل هستند.
 
توصیه متخصصان تغذیه برای نوجوانان، مصرف روزانه 150 گرم گوشت، نصف تا 1 لیوان حبوبات پخته، 2 تا 3 لیوان شیر و لبنیات دیگر به همراه سبزیجات فراوان است.
 
نوجوانانی که در سنین رشد هستند و افزایش قد خوبی ندارند می‌توانند با مصرف مکمل ویتامین‌ها و املاح، طبق دستور و مصرف هفتگی آهن، رشد قدی‌شان را بهبود بخشند. پس توصیه می‌شد کسانی که می‌خواهند قد بلند تری داشته باشند هفته ای یکبار جگر و دو بار غذای دریایی میل کنند وهر روز چند عدد، بادام، بادام زمینی وگردو بخورند.
 
غذاهای دریایی مثل ماهی، میگو، جگر و دانه‌های روغنی حاوی املاح زیادی هستند و فوائد بسیاری برای نوجوانان دارند.
یک نکته بسیارمهم در افزایش قد، انجام فعالیت‌های ورزشی است. هر چه تحرک ما بیشتر باشد گردش املاح استخوانی بیشتر خواهد بود و این مساله به رشد قدی کمک خواهد کرد. ورزش‌هایی مثل بسکتبال، والیبال، شنا، بدمینتون و تنیس برای کمک به افزایش قد بسیار مفید اند.
 
شش راه وجود دارد که شما می‌توانید با انجام آن‌ها تا حدی باعث افزایش ترشح هورمون رشد شوید:
1-خواب کافی و منظم باعث افزایش مقدار هورمون رشد در طول روز می‌شود.
 
2- به جای اینکه سه وعده غذایی و در هر وعده مقدار زیادی غذا مصرف کنید، سعی نمایید وعده‌هایی غذایی خود را به شش وعده غذایی برسانید تا در هر وعده مقدار کمتری غذا مصرف کنید، زیرا مصرف زیاد مواد غذایی که دارای اندیس گلیسمی بالا (قند بالا) هستند، بدن را وادار می‌کند که مقدار انسولین بیشتری ترشح نماید. این مسئله نه تنها منجر به ذخیره چربی اضافی در بدن می‌شود، بلکه ممکن است جریان هورمون رشد را در بدن متوقف کند.
به این نکته مهم اشاره می‌کنیم که مصرف غذاهای حاوی قند کمتر، از آزاد شدن انسولین جلوگیری خواهد کرد. ورزش کردن، خواب کافی، تغذیه صحیح و کاهش استرس، نه تنها شما را سالم تر نگه می‌دارد، بلکه غده هیپوفیز قدامی را برای انجام وظایف خویش که یکی از آن‌ها ترشح هورمون رشد است، تشویق می‌کند.
 
3-کارشناسان تغذیه بیان می‌کنند، مصرف غذاهای حاوی پروتئین و کربوهیدرات، دو ساعت قبل از فعالیت ورزشی و بلافاصله بعد از آن، باعث افزایش قابل توجه هورمون رشد و تستوسترون در خون می‌شود. بنابراین دو ساعت قبل از انجام فعالیت‌های ورزشی، یک ساندویچ کوچک سالاد و جوجه مصرف کنید.
 
4- انجام ورزش‌های کششی روزمره مثل نرمش‌های بدنسازی روزانه، تأثیر مستقیمی بر روی ترشح هورمون رشد دارند. مطالعات جدید نشان می‌دهند که مقدار و دفعات ترشح هورمون رشد با فعالیت ورزشی شدید مرتبط می‌باشد. بعد از فعالیت ورزشی شدید هورمون رشد بیشتری در بدن آزاد می‌شود. برای اینکه شما بیشترین بهره را از فعالیت ورزشی بدست آورید، باید مطمئن باشید که مدت و شدت فعالیت ورزشی شما برای ایجاد پاسخ مناسب (تحریک هیپوفیز قدامی برای ترشح هورمون رشد) کافی است.
ورزش‌های بی هوازی شدید و پیاده روی به مدت حداقل 30-20 دقیقه باید انجام شود. ورزش‌های کششی خاصی وجود دارد که ممکن است تا حدی باعث آزاد شدن هورمون رشد شوند.
با انجام حرکات کششی که مستلزم کار گروهی ماهیچه ها می‌باشد، شدت فعالیت ورزشی بالا می‌رود و به دنبال آن غده هیپوفیز قدامی مجبور می‌شود که هورمون رشد بیشتری آزاد نماید. شرکت در فعالیت‌های ورزشی هوازی شدید نیز می‌تواند باعث افزایش ترشح هورمون رشد شود.
 
5- بیشترین مقدار هورمون رشد در دو ساعت اولیه خواب ترشح می‌شود. هرگز دو ساعت قبل از خواب وعده غذایی سنگین (حاوی مقادیر زیاد مواد غذایی) مصرف نکنید، زیرا نیاز به انسولین بالا بعد از مصرف زیاد مواد غذایی، از آزاد شدن هورمون رشد به مقدار زیاد جلوگیری می‌کند. در نتیجه بدن نمی‌تواند از فواید استراحت بهره مند شود.
 
در نهایت این که با پوشیدن کفش های مناسب در بیرون از منزل و صندل های زیبا در خانه می توانید به بلندتر به نظر رسیدنتان کمک کنید و قطعا نامزدتان شما را این گونه پسندیده است و اصلا نگران نباشید.
در مورد بلوغ باید با یک متخصص غدد مشورت نمایید.
موفق و سلامت باشید.