پرسش

سلام
قابلیت حل شدن ففسفات نقره در اب در 20 درجه سانتی گراد 0.0065 گرم بر لیتر است ثابت حاصل ضرب انحلالی این جسم را بگویید لطفا نحوه محاسبه را بگویید      با سپاس از شما

پاسخ

به نام خدا و با سلام

پس از انحلال و برقراری تعادل زیر:

Ag3PO4 = 3[Ag+] + [PO4^3-] 1

Ksp=K[Ag3PO4]=3[Ag+]^3.[PO4^3-] 2

همانطور که از معادله برمی آید، مقدار عددی که باید در فرمول بالا گذاشته شود، غلظت بر حسب مول در لیتر است، بنابراین شما ابتدا 0.0065 را به مول در لیتر تبدیل نمایید، سپس با جایگذاری در فرمول
Ksp=3x^4 و قرار دادن به جای x، ثابت حاصلضرب حلالیت را به دست می آورید.
به توضیحات تکمیلی زیر توجه نمایید:

در مورد مواد کم محلول از فاکتری بنام ثابت حاصلضرب حلالیت برای بیان میزان حلالیت استفاده می شود:

ثابت حاصلضرب حلالیت درواقع ثابت تعادل مربوط به انحلال یك نمك كم محلول می باشد.
می دانید از نظر انحلال در آب، مواد به چند دسته تقسیم می شوند. دسته ی اول كه حلالیت خوبی در آب دارند و به میزان زیادی در آب حل می شوند مانند بسیاری از اسیدها مانند H2SO4 یا برخی از نمكها مانند NaCl. محلول این مواد در آب را الكترولیت می گویند، زیرا رسانای جریان الكتریسیته هستند.
اما برخی مواد كم محلول و برخی دیگر نامحلول هستند.
چنانچه ماده ای نامحلول یا كم محلول در آب قرار داده شود، این ماده به میزان كمی در آب حل می شود و یونهایی حاصل از تفكیك مقدار كمی از آن وارد محلول می شود. اما بزودی هنگامی فرا می رسد كه سرعت انحلال یونها از جامد با سرعت رسوب كردن یونها از محلول سیر شده بر روی جامد، برابر می گردد. در این حالت می گوییم تعادل برقرار شده است. به عنوان مثال در هنگام انحلال یك نمك كم محلول مانند نقره كلرید این نمك به صورت یونهای مثبت و منفی در آب در می آید:
AgCl --> Ag+ + Cl
اما پس از مدتی كه محلول به صورت سیر شده در آمد سرعت واكنش فوق با واكنش زیر برابر می شود:
Ag+ + Cl- --> AgCl
در این حالت تعادل زیر برقرار می شود:
AgCl = Ag+ + Cl
ثابت تعادل فوق را به صورت زیر می نویسیم:
K=[Ag+][Cl-]/[AgCl]
از آنجا كه غلظت یك جامد خالص، مقدار ثابتی است، [AgCl] را می توان با K یكی كرد. در این صورت خواهیم داشت:
Ksp=K[AgCl]=[Ag+][Cl-]
ثابت Ksp حاصل ضرب انحلال نامیده می شود. توجه داشته باشید این ثابت برای نمكهای كم محلول تعریف می شود، یعنی نمكهایی كه در آنها همواره تعادل وجود دارد بین یونهای موجود در محلول و حالت جامد ماده. این تعادل برای نمكهای كاملا" محلول تعریف نمی شود، زیرا در انها رابطه یك طرفه است و فقط فرآیند انحلال وجود دارد.
از آنجا كه انحلال پذیری یك نمك معمولا" به طور وسیعی با دما تغییر می كند، مقدار عددی Ksp برای یك نمك با دما تغییر می كند.
این مقادیر معمولا" در 25 درجه سانتیگراد ثبت می شوند. غلظت یك ماده ی كم محلول در محلول سیر شده ی آن پایین است و بنابراین در رابطه تعادل می توان غلظت ها را به طور رضایت بخش بكار برد، اما برای نمكهایی كه انحلال پذیری بیشتری دارند، جاذبه ی بین یونی موجب می شود كه ضرایب فعالیت به طور موثری از واحد انحراف پیدا كنند و برای تحلیل ریاضی این سیستم ها، به جای غلظت ها باید از فعالیت ها استفاده كرد.
مقدار عددی Ksp یك نمك را می توان از روی انحلال پذیری مولی آن نمك پیدا كرد.

پیروز و سربلند باشید.