- آينه سكندر جام مي است بنگر
- تا بر تو عرضه دارد احوال ملك دارا
-
واژه نامه
- تو :
از ضماير سمبليك حافظ است كه گاه فقط با يك معشوق زنده و زيـبا از نوع انسان ، وگاه با خداي عرفاني ــ اصل وحدت وجود ــ قـابل انطباق است ، و گاه مستعار بديع و گسترده اي است كه هردو مفهوم را در بر مي گيرد
English Translation :
The cup of wine is Sikandar's mirror. Behold,--
First Mesra Translation:
So that it may show thee the state of Dara's Kingdom.
Second Mesra Translation:
شرح بيت
**- آئينه اسكندر همان جام شراب است ، در آن جام نگاه كن ; تا احوال ملك دارا را بر تو عيان كند،آئينه سكندر: آئينه اي بود كه بر سر مناره اي در شهر اسكندريه نصب كرده بودند تا كشتي هاي دشمن را از فاصله دور در آن ببينند و بنابراين خاصيت دوربيني از آب مراد است ،جام مي : در بيت معادل جام جم است و به جاي آن آمده است زيرا از جام جم هم با آيينه اسكندر مقايسه شده است ، مي دانند و جام جم ، جام غيب نماي جمشيد است كه به مناسبت غيب نمايي و دوربيني معمولاً همين جام مي مراد است ، كه هر دو به جمشيد منـتـسبـند و بعضي هر دو را يكي مي دانند،دارا: آخرين پادشاه هخامنشي كه مغلوب اسكندر شد، و مقصود از احوال ملك دارا عبرت گرفتن از شكست بزرگ دارا از اسكندر است ،پس خلاصه معني اينكه : آنچه دل آدمي را مثل آئينه اسكندر روشن و دوربين مي سازد جام مي است ; در آن جام نگاه كن تا حوادث تاريخ را بر تو روشن سازد، **
