پرسش

باسلام و خسته نباشید
دختری ۱۳ ساله دارم با توجه به اینکه از مدرسه خواسته بودن یک گروه در تلگرام باز کردیم تا اطلاع رسانی ازاین طریق بین مدرسه و اولیا انجام گیرد و گروهی هم برای خود دانش آموزان ایجاد شده بود روبیکاراهم نصب کرده بود بطور اتفاقی دیروز وقتی پیام ها و تماس هایش را بررسی می نمودم متوجه شدم که احتمالا بایک پسر در ارتباط است و باهم چت و تماس تلفنی داشته اند می خواستم راهنمایی بفرمایید با این مساله چطور برخورد کنیم تا آسیب روحی وروانی هم وارد نشود دیروز کمی باهاش صحبت نمودیم و از خطرات فضای مجازی براش گفتیم روبیکارا با عصبانیت حذف نموده و معلوم است که استرس دارد موندم چطور بااین مساله کنار بیام لطفا راهنمایی بفرمایید
درضمن مدتی است نسبت به درس هایش هم کم اهمیت شده و بااینکه مدام تذکر می دهیم ولی موثر نمیشه و نسبت به نماز خواندن هم هر چه قدر تاکید می کنیم یکی رو روز بهتر میشه ولی بعدا دوباره برمی گرده بحالت اول
ممنون میشم راهنمایی کامل بفرمائید
تشکر از شما و سایت بی نظیر تبیان

پاسخ

باسلام
پدر گرامی واقعیت این است که از لحاظ روانی و فیزیولوژیکی، خیلی عجیب نیست که در این سنین، نوجوانان تمایل به برقراری ارتباط عاطفی داشته باشند. یعنی بعد از شروع بلوغ و ترشح هورمون های جنسی در دختر و پسر، تمایلات دگرجنس خواهانه هم در آنها شکل می گیرد. نوعی نیاز به برقراری ارتباط عاطفی و هیجانی

اما این مساله دلیل نمی شود که فرایند تربیت فرزندان ما دچار خلل شده و توجهی به هدایت رفتار درست در انها نداشه باشیم لذا وقتی والدین با شرایطی مشابه شما برخورد می کنند باید به این نکات توجه کنند:
-  ارتباط خودتان را با فرزندتان حفظ کنید

این اصل، مهمترین اصل تربیت فرزندان است. والدین باید به گونه ای با نوجوان تعامل کنند که خانواده مهمترین منبع ارتباطی برای او باشد. در واقع خانواده ای در تربیت فرزندش موفق شده است که فرزند نوجوانش اگر رابطه ای برقرار کرد یا تمایلی به فردی داشت، آن را ابتدا با والدین یا حداقل یکی از والدین در میان بگذارد.

خانواده های منطقی  خانواده هایی هستند که بعد از فهمیدن ماجرا، به احساس نوجوان شان احترام می گذارند. او را برای این ارتباط سرزنش نمی کنند. این خانواده ها آگاهانه سعی می کنند که ارتباط شان را با فرزندشان حفظ کنند تا نوجوان بتواند به راحتی مشکلاتی که پیش می آید را با آنها در میان بگذارد ولی در عین حال تلاش می کنند فرزندشان را راهنمایی کنند.

این راهنمایی به معنای نصیحت نیست بلکه آنها واقعیت های موجود را درباره ارتباط های نوجوانی می گویند. مثلا همانقدر که به احتمال بی ثباتی این رابطه ها اشاره می کنند، به جذاب بودنشان هم اشاره می کنند، به اینکه کنجکاوی نوجوان را برمی انگیزاند.

-  با نوجوان تان صادقانه صحبت کنید

آمارها نشان می دهند که نوجوانان بیشترین اطلاعات ارتباطی را از همسالان می گیرند و تنها درصد کمی را از والدین می گیرند؛ این در حالی است که همسالان همیشه اطلاعات مبهمی از اینگونه روابط دارند و والدین مشخصا دقیق ترین اطلاعات را دارند.

بنابراین نسبت به روابط، هیجان ها و احساس هایی که افراد می توانند در این دوره تجربه کنند، با نوجوان تان حرف بزنید و اطلاعات دقیق به او بدهید. سعی نکنید اطلاعات دلهره آور در اختیار او قرار دهید. اینکه اینگونه روابط موجب بدبختی آدم ها می شود یا ایجاد احساس گناه در نوجوان، کمکی به مدیریت این وضعیت نمی کند. منصف باشید و اطلاعات دقیق در اختیارش قرار دهید.

-  پذیرش تان را بالا ببرید

منظورم این نیست که هر اتفاقی افتاد با آغوش باز بپذیرید، نه؛ پذیرش یعنی اینکه آرامش خود را در مواجه شدن با برخی اتفاق های فرزندتان بالا ببرید. نوجوانی که با مسئله ای روبرو شده است، خود به اندازه کافی استرس و تنش دارد. بهتر است شما با آرامش تان، وضعیت روانی فرزندتان را بیشتر دچار تنش نکنید.

لزومی ندارد در آن لحظات شروع کنید به پیش بینی هایی که از این رابطه کرده بودید، اینکه این رابطه از اول اشتباه بوده است. جو حمایتی خانواده را به گونه ای پیش ببرید که فرزندتان به خانواده اعتماد کند. آنقدر پذیرش داشته باشید که نوجوان تان بتواند اتفاق های عجیبی که برایش افتاده را با شما در میان بگذارد. در واقع خانواده باید اولین حریم امن نوجوان باشد.

- کنترل نکنید

بعضی از خانواده ها تمام تلاش خود را می کنند که فرزند نوجوان شان را کنترل کنند. چک کردن گوشی، زیر و رو کردن وسایل شخصی اش برای پیدا کردن نشانه های خطر! یا پیگیری کردن کارهای روزمره زندگی نوجوان.

نوجوان ها متوجه این کنترل ها می شوند. آنها (و در کل همه انسان ها) نسبت به کنترل شدن حساس هستند. کنترل ارتباط را قطع می کند، اعتماد را از بین می برد و نوجوان را از خانه گریزان می کند. به حریم شخصی نوجوان احترام بگذارید ولی همیشه خود را برای شنیدن حرف های نوجوان تان درباره رابطه عاطفی اش آماده کنید.
- خط قرمزها را مشخص کنید

به جای تهدیدها یا نصیحت های مکرر، با در نظر گرفتن وضعیت خانوادگی، خط قرمزهایی را برای این ارتباط مشخص کنید. محدودیت های خانوادگی را با او در جریان بگذارید.
 
 
فرزندتان را چنان لبریز از عشق و محبت پرورش دهید که با ابراز علاقه دیگری عنان از کف ندهد. معمولا نوجوانانی که تجربه محیط گرم خانوادگی، تفریحات خانوادگی، جمع‌ها و وقت گذرانی‌های سالم با والدین را دارد کمتر به سمت عشق کور کشیده می‌شود.
سعی کنید نوجوان را به حال خود رها نکنید. در عین حال که تمام وقت و به شکل آزاردهنده‌ای حریم خصوصی او را نشانه نمی‌روید و خلوتش را نادیده نمی گیرد، برنامه‌های تفریحی، خانوادگی، آموزشی و ... در نظر بگیرید.
 
سعی کنید میزان ارتباط نوجوان با آن فرد به حداقل برسد، رفت و آمد و دیدوبازدید به ماجرا دامن می‌زند.
 
با انتقاد، سرزنش، مقایسه و... روان نوجوان را زخمی نکنید و مدام این مسئله را توی سرش نکوبید که مثلا او را پشیمان و دلزده کنید چون نتیجه عکس می‌دهد و او به سمت آن فرد کشش بیشتری پیدا خواهد کرد و حتی ممکن است به او به چشم یک منجی نگاه کند. در عوض او را غرق در مهر و محبت و تشویق و تعریف کنید تا کمتر نیازمند دریافت این احساسات مثبت از سوی جنس مخالف باشد. 
با تشکر از تماس شما