• مشکی
  • سفید
  • سبز
  • آبی
  • قرمز
  • نارنجی
  • بنفش
  • طلایی
کد: 1128726

پرسش

با سلام . با توجه به پاسخی که به سوال با کد <span> 1127596 فرمودید ضمن تشکر از شما دوسوال مطرح است. اول اینکه فرمودید: </span>"اگر زمان تحریك كمتر از 10 به توان 8- ثانیه باشد ،این پدیده را فلورسانس گوییم واگر زمان تحریك بیش از 10 به توان 8- ثانیه باشد آن را فسفرسانس می نامیم."باتوجه به این جمله آیا منظور این است که مثلا ZnS را نباید تنها فلوئورسنت دانست بلکه هر ماده ی لومینسنتی هم فلورسنت است و هم فسفرسنت و اینکه چه رفتاری نشان دهد بستگی به زمان تحریک دارد یا منظورتان این بوده که چون روی سولفید فلورسنت است زمان تحریک آن لزوما کم تر از 10 به توان 8- است؟ و سوال دیگر بنده این است&nbsp; آیا این جمله که گفته میشود پرتو کاتدی بر اثر برخورد با ماده ی فلورسنت نور سبز رنگ ایجاد میکند اشتباه است. چون فرموده بودید رنگ بستگی به نقل و انتقالات الکترونی دارد. بسیار متشکرم<br />

پاسخ

به نام خدا و با سلام

ZnS البته نه به طور خالص بلکه به کمک افزایش مقدار بسیار اندک چند ppm از یک ماده ی فعال کننده به عنوان یک ماده ی فسفرسانس شناخته شده است زیرا زمان تابش آن پس از برانگیختگی، زیاد و بیشتر از 10 به توان 8- ثانیه می باشد.

اشاره به یک نکته ضروری به نظر می رسد که در آزمایش لوله کاتدی با استفاده از تخلیه هوای لوله استوانه ای شکل، ما با دو پدیده مواجه هستیم، یکی پدیده ایجاد پرتو کاتدی که نامرئی است و تنها در صورتی که در آند ماده ی فلوئورسنتی وجود داشته باشد، این پرتو مرئی می شود و دیگری پدیده تابانی که طی آن کل یا قسمتی از شیشه استوانه ای شروع به درخشش می کند.
در حالت اول می توان پرتو کاتدی داشته باشیم، بدون اینکه استوانه تشعشعی و تابانی داشته باشد. در این حالت وجود پرتوهای کاتدی نامرئی را نمی توان دید یا حس کرد مگر اینکه در آند یک صفحه ی فلورسنت قرار داد که این صفحه با تابش پرتوهای نامرئی کاتدی متلالع شود.
یا اینکه در پدیده تابانی پرتو کاتدی ایجاد کرد که مسیر عبور آن پرتو تابان باشد یا حتی از آن گذشته، کل استوانه تابان و متلعلع شود.
داشتن هر یک از این دو پدیده هم بستگی به میزان فشار گاز درون لوله استوانه ای دارد.
اگر بین دو الکترود در یک محفظه شیشه ای مسدود که تا حد ممکن از هوا تخلیه شده باشد، یک اختلاف ولتاژ بسیار قوی برقرار شود از الکترود منفی ( کاتد ) اشعه ای صادر میشود که به خط مستقیم سیر می کند. این اشعه نامرئی بوده و اگر در آند صفحه ای فلورسنت قرار داده شود، در محل برخورد با دیواره شیشه ای مقابل کاتد، نقاط نورانی می شود. به این اشعه ، اشعه کاتدی می گویند .

حال اگر تخلیه هوای مناسب و فشار گاز مناسب، گاز درون لوله شروع به تابانی می کند اما این تابانی در کل فضای لوله نیست، بلکه وقتی مقداری از کاتد فاصله می گیریم، تابانی شروع می شود.
این قسمت تاریک که به کاتد وصل بوده و مقداری ادامه دارد،به فضای کاتودی تاریکی معروف است.

ستون گاز تابانی که بقیه قسمتهای لوله از بعد از فضای تاریک کاتد تا آند را پر میکند،ستون مثبت نامیده
میشود . در فشار های خاصی ستون مثبت ممکن است به لایه های مجزایی با شکاف های تاریک تقسیم شود و به اصطلاح طبقه ای شود .
وقتی که مقدار گاز درون لوله باز هم کاهش یابد، فضای تاریک لوله بیشتر و ستون مثبت کوتاه تر می شود به طوریکه در فشار بین 10 به توان -4 تا 10 به توان -5 تابانی به کلی محو میشود و تنها جریانی از الکترونها از کاتد به آند گسیل میشوند، یعنی اشعه کاتدی حاصل می آید . به عبارت بهتر در فشار های بالا تر از حد 10 به توان -4 تا 10 به توان -5 به جای ایجاد تخلیه تابانی، پرتو کاتدی اتفاق می افتد. بدیهی است در فشار هایی بسیار پایین تر از این مقدار ( نزدیک به خلا ) نیز اشعه کاتدی حاصل نمی آید ، چون تراکم گاز های موجود برای یونیزه شدن وکندن الکترون کافی نیست .

در خلا مطلق نمی توان پرتو کاتدی تولید کرد. درواقع برای داشتن پرتوهای کاتدی لامپ تخلیه باید حاوی مقداری گاز باشد (هر چند خیلی کم ). زیرا الکترونها در اثر برخورد با مولکول های گازی ، آنهارا دچار برانگیختگی می کنند و باعث نورافشانی آنها می شوند. و ماده ی فلوئورسنت هم تنها سبب روشن شدن نقطه ی مقابل آند و همچنین سبب مرئی شدن پرتو نامرئی کاتد می شود. بنابراین اگر لامپ تخلیه گازی بیشتر از حد لازم خلا شود، نه یونهای مثبت ظاهر می شود و نه پرتوهای کاتدی .
البته باید فشار گاز خیلی کم باشد اما در یک محدود ی معین و اندک ، فشار گاز بیشتر یعنی وجود اتم های بیشتری که تابش می کنند بنابراین در یک محدوده ی کوچک، با افزایش فشار گاز درون لوله پرتو کاتدی، شدت رنگ نیز افزایش می یابد.وقتی مقدار گاز داخل لوله تخلیه الکتریکی کاهش می‌یابد، فضای تاریک کاتد ، بیشتر و ستون مثبت کوتاهتر و روشنایی آن کمتر می‌شود. با کاهش بیشتر فشار تابانی باز هم ضعیفتر می‌شود و شیشه لوله در مجاورت کاتد شروع به تابانی مختصری می‌کند. وقتی که فشار تا ۰.۰۰۱میلیمتر جیوه افت کند، تابانی گاز عملا متوقف می‌شود، درحالی که تمام سطح شیشه لوله ، نور درخشانی (معمولا سبز) گسیل می‌دارد.
اگر هوا باز هم با پمپ تخلیه بیشتر خارج شود، تابانی شیشه سبز ضعیف‌تر می‌شود. با شروع فشار از ۰.۰۰۰۰۱ تا ۰.۰۰۰۱ میلیمتر جیوه این تابانی بکلی محو می‌شود و تخلیه خاتمه می‌پذیرد.

پیروز و سربلند باشید.

مشاور : خانم ايلي | پرسش : دوشنبه 30/10/1392 | پاسخ : پنج شنبه 24/11/1392 | دبیرستان | نا مشخص | 18 سال | شيمي | تعداد مشاهده: 143 بار

تگ ها : ZnS فسفرسانس

مشاوره های مرتبط

با سلام . در کتاب شیمی 2 مبتکران نوشته شده : " علائم و نوشته های مربوط به تابلوهای راهنمایی و رانندگی که بر اثر برخورد نور معمولی با آنها نوری با درخشندگی جالب منعکس می کنند ،نمونه های خوبی از مواد فلوئورسانس هستند. " و در کتاب درسی نوشته شده : " در برخی وسایل شب نما از موادی با خاصیت فسفرسانس استفاده می شود." اما مگر علائم و تابلوها از وسایل شب نما به حساب نمی آیند؟ پس چرا فلوئورسنت هستند؟

با سلام . در کتاب شیمی 2 درج شده که بکرل روی ترکیبات اورانیوم دار کار می کرده . پس اینطور تفسیر میشه که اورانیوم فسفرسانس دارد چون پذیرفته ایم که بکرل روی مواد فسفرسنت کار میکرد. پس چرا گفته میشه اورانیوم خاصیت پرتوزایی داره نه فسفرسنت ؟ ( یه سوال دیگه بکرل فقط روی فسفرسانس کار میرد؟ روی فلوئورسانس کار نمی کرد؟)

UserName