تبیان، دستیار زندگی

 خلاقیت، از مهم‌ترین اصولی است كه باید در تربیت كودكان، آن را مدنظر قرار دهیم. خلاقیت و پرورش آن، موجب افزایش اعتمادبه‌نفس، كمك به پیدا كردن كلید حل مسایل در زندگی، نگاه زیبای انسان‌ها به زندگی، دوری از هرگونه احساس بی‏معنی بودن زندگی، پرورش حس كنجكاوی و در نتیجه، شكل‏گیری شخصیت سازنده و پویا می‌شود. یكی از مهم‌ترین راه های پرورش خلاقیت، انجام كارهای هنری توسط كودك است، ولی مهم‌تر از آن، نقش والدین در مدیریت و حمایت از كارهای هنری كودكان است. درباره این‌كه والدین چگونه می‏توانند با هم‌یاری خود، موجب پرورش خلاقیت هنری در فرزندان شوند، به نكته‏هایی اشاره می‏كنیم كه در ایجاد فضای سالم برای تربیت كودكان خلاق، موثر خواهند بود.

فراهم کردن امكان دسترسی همیشگی كودكان به مواد مصرفی نقاشی و حجم‌سازی:

همان‌طور كه مواد غذایی مختلف مانند لبنیات،پروتئین‏ها و...، باید در اختیار كودك قرار بگیرند و برای رشد جسمی كودك لازم هستند، مواد دیگری نیز وجود دارند كه موجب رشد خلاقیت می‏شوند، مانند خمیر بازی، كاغذ، مداد رنگی و... در واقع، این مواد، غذای ذهن كودك به حساب می‏آیند. با دسترس بودن این مواد ، كودك می‏تواند در تمام لحظات، به كشف دنیای درون و بیرون خود بپردازند و شخصیت خویش را كامل کند.

ایجاد فضای مناسب برای فعالیت ذوقی كودكان، صرف نظر از محدودیت‏های رایج:

امر و نهی فراوان و محدودیت والدین برای كارهای كودكان، به‌خصوص كارهای هنری آن‌ها باعث می‏شود كودكان نتوانند تمایلات درونی خود را بروز دهند. همین مساله، به‌مرور زمان، موجب انفعال، عدم تحرك و ضعف در قدرت بیان آن‌ها می‏شود. بهتر است اجازه دهیم تا جایی كه ضرر زیادی به ما وارد نمی‏شود، از شور و شوق آن‌ها در كارهای هنری حمایت كنیم.

دخالت نكردن بزرگ‌ترها در فعالیت‏های هنری كودكان:

مهم نیست كه نقاشی كودكان زیباست یا نه، مهم نیست آن‌ها چه‌قدر از رنگ استفاده می‏كنند و مهم نیست كه انتظارات ما در نقاشی‏ها و كارهای هنری كودكان برآورده شود؛ مهم آن است كه كودك، از كار هنری خود لذت ببرد، به كشف دنیای درون و بیرون خود بپردازد،  احساس خوبی داشته و روح خود را آزاد كند. هرگز نباید از آن‌ها بخواهیم چیزی را كه ما دوست داریم، بسازند.   هم‌چنین دست بردن و اضافه كردن بعضی چیزها به آثار كودكان،  موجب رنجش آن‌ها می‏شود. ما فقط باید آن‌ها را تشویق کنیم؛ حتی اگر كار آن‌ها، زیبا نباشد.

تاكید نكردن بر استفاده از مواد اولیه گران‌قیمت و نفیس در فعالیت‏های هنری كودكان:

تشریفات و استفاده از وسایل گران‌قیمت، مورد پسند والدین است، نه كودكان. آن‌ها دوست دارند آزادانه و با احساس راحتی، به كار هنری خود بپردازند. این راحتی، شاید به قیمت تمام كردن رنگ‏ها و كثیف كردن لباس‌شان تمام شود، اما در نهایت، احساس خوبی خواهند داشت. احتیاط و مواظبت از وسایل و ابزار هنری، روح آنان را درگیر مسایل حاشیه‌ای می‌كند و این مساله، مانع خلاقیت است.

اهمیت دادن به آثار هنری كودكان از طریق نگه‌داری، مراقبت و استفاده از آن‌ها در تزیین اتاق:

این كار، به معنی احترام گذاشتن و ارزش دادن والدین به كار كودكان است و تشویق خوبی برای آن‌هاست. آن‌ها یاد می‌گیرند كه ساخته دست‌شان، ارزشمند است و از این راه، اعتمادبه‌نفس به دست می‌آورند. آن‌ها یاد می‌گیرند كه به فكر خلق آثار بهتری باشند و این روند مثبت، هم‌چنان ادامه پیدا می‌كند.

هرگز بچه‌ها را تشویق نكنید در مسابقات كه كودكی را مقابل كودك دیگر قرار می‌دهد، شركت كنند:

خلاقیت، یك آفرینش منحصربه‌فرد است. مهم، كشف، ابداع و تولید كردن آثار هنری است. ارزش‏گذاری آثار هنری كودكان از طریق مقیاس‌های جهان بیرونی، كودك را مطیع شرایط بیرونی می‌كند و او، دیگر تلاش می‌کند كه رضایت الگوهای بیرونی را به دست آورد تا عقب نماند. این مقایسه‌ها،  بسیار مخرب خواهند بود. والدین باید یاد بگیرند که به كودكان، توجهی غیرمشروط را اهدا كنند؛ فارغ از این‌كه آن‌ها، در چه سطحی قرار دارند و تا چه حد، سلیقه‌های پدر و مادر را برآورده می‏كنند.

 

بازی کردن برای کودکان یک امر حیاتی به حساب می‌‌آید، آن‌ها کاری ندارند جز بازی و شیطنت، شما می‌توانید از این فرصت استفاده کرده و بازی‌ها را در جهت رشد شخصیتی، فیزیکی، ‌شناختی، اجتماعی و احساسی کودکان به کار بگیرید. با بازی کردن با فرزندتان نه تنها او را با محیط اطرافش آشنا می‌کنید و اجازه تجربه موقعیت‌های مختلف و کسب تجربه را به او می‌دهید، بلکه رابطه صمیمانه‌تری هم با او برقرار کرده و از این طریق به او نزدیک‌تر می‌شوید و می‌توانید ساعات خوشی را با هم بگذرانید. با بازی، قهقهه‌های کودک شما در خانه می‌پیچد. این نکته طلایی را فراموش نکنید: هرچه نوزادتان بیشتر بخندد کمتر فرصت گریه کردن دارد.

صفـر تا ۳ مـاه

ایـن رو ببـین!

بیشتر وقت نوزاد در این 3 ماه به خواب می‌گذرد، در زمان بیداری هم با تکان دادن چشم‌هایش و نگاه‌های کنجکاوانه دنیای اطرافش را سیر می‌کند، مطمئنا بیشتر وقت شما هم به نشان دادن اشیا و وسایل و لوازم خانه و هر چیزی که اطرافتان قرار دارد، خواهد گذشت؛ از دسته کلید‌ها گرفته تا چهره عمو و عمه و خاله. بنابراین توضیح درباره این وسایل می‌تواند یک بازی جالب برای ذهن کنجکاو نوزادتان باشد. نوزادان کشف دنیای اطراف را دوست دارند پس از نشان دادن هر چیز بی‌خطر از آن‌ها دریغ نکنید. آن‌ها از نگاه کردن به آلبوم عکس‌های خانوادگی، کتاب‌های رنگی، صفحات مجله، قاشق و کفگیر و حتی قوطی‌های شامپو و نرم‌کننده هم لذت می‌برند، اشیا مختلف را به نوزادتان نشان دهید، با او حرف بزنید و نگاه‌های جستجوگرش را بی‌پاسخ نگذارید. با این کار هم بینایی و تمرکز او را تقویت کرده‌اید و هم حس شنوایی‌اش را. از سوی دیگر با صدای شما هم بیش از پیش مانوس شده. این حرف زدن‌ها در رشد کلامی‌اش در ماه‌های آینده هم به او کمک خواهد کرد.

سفری به کمد لباس‌های مادر!

نوزادان تا 3 ماهگی تحرک و جنب و جوش زیادی ندارند و تنها در حال کشف دنیای جدیدی هستند که برایشان کمی نامانوس است. در این سن برای بازی انتخاب‌های زیادی ندارید، به جز بازی‌هایی که او را با دنیای اطراف بیشتر آشنا می‌کند. در یکی از این بازی‌ها می‌توانید سفری به کمد لباس‌های‌تان داشته باشید، به حتم این همه لباس رنگارنگ، یک جا باید به درد بخورد. درون کمد جستجو کنید و لباس‌هایی با بافت، جنس و شکل متفاوت انتخاب کنید، لباس‌های بافتنی، ساتن، نخی، شلوارهای جین یا پیراهن‌های گلدوزی شده می‌توانند انتخاب‌های مناسبی باشند. هر یک از لباس‌ها را آرام روی پوست دست، پا و گونه‌های نوزاد بکشید و با او حرف بزنید. مفهوم نرمی و زبری را می‌توانید از این طریق به نوزاد منتقل کنید. انگشتان کوچکش را روی حاشیه گلدوزی شده یا درزهای لباس‌ها بکشید تا تفاوت آن‌ها را حس کند. وقتی از این بازی خسته شد، لباس را روی زمین پهن کنید و نوزاد را روی آن بگذارید تا کمی هم به صورت درازکش روی لباس‌ها بازی کند. بعد از چند ماه متوجه خواهید شد که نوزاد شما چقدر به این تفاوت‌های ساده عکس‌العمل نشان خواهد داد و به دنبال حاشیه‌های سنگ‌دوزی و گلدوزی شده می‌گردد و با چه اشتیاقی روی آن‌ها دست می‌کشد. با این بازی شما نوزاد خود را به تفاوت‌ها حساس کرده و از او یک کودک کنجکاو می‌سازید که به راحتی از کنار قضایا نخواهد گذشت.

۳ تا ۶ ماه

ببین! چی رو سر مامانه؟

نوزاد شما حالا عکس‌العمل‌های بیشتری به حرکات شما نشان می‌دهد و این می‌تواند شروع خوبی برای بازی‌های دو طرفه باشد. لازم نیست اسباب‌بازی‌های گران قیمت تهیه کنید، می‌توانید با وسایل ساده و در دسترس هم بهترین بازی‌ها را انجام دهید و از زمان بازی لذت ببرید، یکی از این وسایل ساده روبان، کش سر، روسری، کلاه یا هر چیز دیگری است که در هر خانه‌ای یافت می‌شود. می‌توانید مو‌های‌تان را با روبان ببندید، کلاه یا روسری سر کنید و بعد با شکلک‌های خنده‌دار توجه نوزادتان را جلب کنید، «ببین!، نگاه کن چی رو سرمه!»، «یه روسری»، «اینو ببین» «کلاه گذاشتم». فرزندتان شاید در وهله اول عکس‌العملی نشان ندهد، چون کمی طول می‌کشد تا شکل و شمایل جدید شما را تجزیه و تحلیل کند، اما بعد از 2 یا 3 بار با خنده‌های دلفریبش شما را به ادامه بازی ترغیب خواهد کرد. این بازی را می‌توانید با عروسک‌ها هم امتحان کنید، مثلا کلاه را بر سر خرس مورد علاقه‌اش بگذارید و توجهش را به سمت آن جلب کنید. این بازی به نوزاد یاد می‌دهد که ماهیت افراد با تغییر ظاهرشان تغییر نمی‌کند.

دماغم کو؟

با یک بازی ساده شما می‌توانید به راحتی اعضای بدن را به کودک‌تان یاد بدهید. این بازی یکی از ابتدایی‌ترین بازی‌هایی است که والدین با فرزندان‌شان انجام می‌دهند. در این بازی که شاید ساعت‌ها هم طول بکشد باید با سوال‌های گوناگون توجه نوزاد را به خودتان جلب کنید. با لحن‌های مختلف از او بپرسید «دماغم کو؟» بعد دماغ‌تان را نشان دهید و بگویید «ایناهاش، ایناهاش.» این کار را با تمام اعضای بدن تکرار کنید. بعد نوبت به او می‌رسد، بپرسید «دماغ تو کو؟» و بعد با انگشتان خودش یا با انگشتان خودتان آن را نشان بدهید. این بازی را می‌توانید دوباره و دوباره تکرار کنید، بدون این‌که فرزندتان خسته شود. در این سن شاید خیلی کاری از او برنیاید و فقط شما را نگاه کند، اما با مرور زمان می‌تواند خودش اعضای بدنش را به شما نشان بدهد و وقتی هم که به حرف افتاد نام اعضا را با شما تکرار خواهد کرد. در نوع دیگر بازی می‌توانید مثلا شکمش را قلقلك بدهید و بگویید «این شکم مال کیه؟» یا انگشتانش را دانه دانه بشمارید و‌‌ همان سوال را تکرار کنید، حتی می‌توانید با خلاقیت خودتان شکل دیگری به بازی بدهید و هرطور که دوست دارید و نوزادتان راحت‌تر است، با او بازی کنید.

۶ تا ۹ ماه

بو کن!

در این سن نوزاد شما عکس‌العمل‌های واضح‌تری به دنیای اطرافش می‌دهد، احتمالا غلتیدن و نشستن را یاد گرفته، می‌تواند اشیا را در دست بگیرد و به دهانش ببرد. نوزادان در این سن از بازی‌های قلقلکی یا سواری روی پا بی‌‌‌نهایت لذت می‌برند، اما بازی‌های آرام هم همچنان به آن‌ها در شناخت دنیای اطراف کمک کرده و برایشان جذاب است. یکی از این بازی‌ها بازی بو کردن است که مشام او را قوی می‌کند.  وقتی در آشپزخانه هستید مطمئنا نوزادتان خودش را به آنجا می‌رساند، می‌توانید با یک بازی ساده و ابتدایی او را سرگرم کنید. چاشنی‌ها و ادویه‌های مختلف را مقابل‌تان بگذارید و یکی‌ یکی چاشنی‌های مختلف را به او معرفی کنید و مقداری از هر کدام روی دست‌تان بمالید و اجازه بدهید او بو کند. فقط حواس‌تان باشد ادویه‌ها و چاشنی‌ها برای او ایجاد حساسیت نکرده و او را به عطسه نیندازند. استشمام بوی دارچین، وانیل، زیره و انواع سبزی‌های معطر مثل نعناع و ریحان و... مطمئنا تجربه جدیدی برای نوزاد شماست و او از این کشف جدید لذت برده و سرگرم خواهد شد. این بازی را می‌توانید با غذا‌ها، لوسیون‌ها و کرم‌ها هم امتحان کنید و با این کار حس بویایی نوزاد را هم تقویت کنید، تنها باید مراقب باشید تا نوزاد آن‌ها را به سمت دهانش نبرد.

حباب و حباب و حباب

حباب و حباب بازی برای نوزاد مانند یک پدیده شگفت‌انگیز است. در این سن نوزاد شما قادر است نقاط دور‌تر از یک متر را هم ببیند. دفعه بعد که در برابر اشک‌های او مستاصل شدید و هیچ راهی برای آرام کردنش پیدا نکردید یکی از این حباب ساز‌ها را پر از کف صابون کرده و حباب‌های بزرگ و کوچک درست کنید و ببینید چطور این حباب‌های هفت رنگ مانند یک معجزه نوزادتان را ساکت و سرگرم می‌کند. می‌توانید مفاهیمی مانند بزرگ و کوچک یا دور و نزدیک را با حباب‌ها به او آموزش دهید؛ در حمام، رستوران، پارک یا مهمانی، هر جا که فکر کنید می‌توانید با این حباب‌های زیبا نوزادتان را سرگرم کنید. حتی می‌توانید از بچه‌های بزرگ‌تر برای این بازی بی‌خطر و ارزان کمک بگیرید. اگر نوزادتان چهار دست و پا رفتن را یاد گرفته ممکن است با تعقیب حباب‌ها یک بازی جدید برای خودش اختراع کند، پس از معجزه حباب‌های صابونی غافل نشوید.

۹ تا ۱۲  ماه

لمس کن، بگیر، بکوب!

در این سن نوزاد جلب توجه و ایجاد سر و صدا را بیش از پیش دوست دارد و این کار‌ها را آگاهانه انجام می‌دهد و هر چیزی که دم دستش باشد برمی‌دارد و به محض این‌که آن را در دست گرفت به این طرف و آن طرف می‌کوبد تا صدا ایجاد کند و نتیجه کارشان را ببیند. در واقع این کار برایش یک بازی هیجان‌انگیز است. پس بهتر است اعصاب‌تان را قوی کنید و بعد یک عروسک به دست کودک نوپای‌تان بدهید و ببینید چطور آن را روی میز می‌کوبد و سرمست می‌شود. شما نیز دو عروسک در دست بگیرید، اول یکی را و بعد دیگری را به ترتیب و در آخر هر دو را با هم روی میز بکوبید. در هر قسمت توجه او را به تفاوت‌ها جلب کنید و اجازه دهید او هم این بازی مهیج را تجربه کند. می‌توانید این کار را با اشیا دیگر هم تکرار کنید، قوطی‌های خالی، قاشق چوبی، قاشق پلاستیکی و فلزی و... . به پاسخ‌های متفاوتی که به صداهای مختلف نشان می‌دهد دقت کنید و ببینید او چقدر از این بازی ساده و بی‌دردسر لذت می‌برد. با این بازی او مفهوم عمل و عکس‌العمل را می‌آموزد و شما هم می‌توانید متوجه شوید قدرت کدام دستش بیشتر از دیگری است و با کدام دست راحت‌تر کار می‌کند.

گنجشکک اشی مشی

وقتی کودک نشسته یا خوابیده با این بازی شاد و خنده‌دار به سراغش بروید. انگشتان پا‌هایش را به نوبت بگیرید و شعر بخوانید: «این گنجشک اشی‌مشی رفت مغازه، این یکی موندش خونه، این یکی غذا خورد، این یکی هیچی نخورد، این یکی هم رفت و رفت و رفت تا رسید به خونه‌اش»، زمانی که جملات مربوط به انگشت کوچک‌تر را بیان می‌کنید، با انگشتان‌تان روی بدن او راه بروید تا به شکمش برسید. این بازی قلقلکی او را به وجد می‌آورد و هرگز از آن خسته نمی‌شود. یکی از بهترین بازی‌ها برای زمان تعویض است، به خصوص که در این سن کودکان پر جنب و جوش هنگام تعویض پوشک دیگر آرام نمی‌مانند و برای فرار کردن تلاش می‌کنند. نوع دیگر این بازی همان «لی لی لی لی حوضک» است که می‌توانید با انگشتان دست انجام دهید.

۱۲ تا ۱۸ماه

نگاه کن، پیدا کن، مرتب کن

در این سن نوزاد ارتباط بین اجسام و اشکال را کشف می‌کند و تفاوت و اندازه‌ها برایش معنا پیدا می‌کنند. در این سن نوزادان انباشتن، مرتب کردن و پر و خالی کردن را دوست دارند. با توجه به این قضیه فقط کافی است یک جعبه که درش هم راحت باز و بسته می‌شود، مثل جعبه کفش به او بدهید و بعد نشان بدهید چطور اجسام را می‌تواند درون جعبه بگذارد و بیرون بیاورد. به زودی خواهید دید که کودک شما ساعت‌ها بدون این‌که صدایش در بیاید مشغول بازی است. کیف هم یکی دیگر از وسایل سرگرم‌کننده برای نوزادان در این سن است. آن‌ها دوست دارند کیف بزرگ‌تر‌ها را بار‌ها و بار‌ها پر و خالی کنند، پس می‌توانید این بازی را با یک کیف هم انجام دهید. وقتی کودک‌تان کمی مهارت پیدا کرد، این بازی را می‌توانید با اجسام یک شکل که در اندازه‌های مختلف هستند یا رنگ‌های مختلف دارند انجام دهید و مثلا از او بخواهید اول اجسام بزرگ‌تر را درون جعبه بگذارد و بعد اجسام کوچک‌تر را. به این صورت به مرور مفهوم بزرگ و کوچک و رنگ‌ها را هم در خلال این فعالیت مفرح یاد می‌گیرد.

مسابقه موانع

در این سن نوزاد شما ناگهان به یک کودک نوپای پر جنب و جوش و کنجکاو تبدیل شده، احتمالا تا حالا ایستادن را یاد گرفته و تلاش‌هایش را برای قدم برداشتن آغاز کرده، با بازی موانع می‌توانید او را در قدم برداشتن تشویق کنید و به تقویت این مهارت در او بپردازید. در این بازی فقط کافی است تعدادی مانع مثل موبایل، تقویم جیبی، لباس مچاله شده یا هر چیز کوچک دیگری که به اندازه قدم‌هایش باشد سر راهش بگذارید و دستش را بگیرید و او را تشویق کنید تا پا‌هایش را بلند کرده و آن طرف مانع بگذارد. این کار، قدم برداشتن را به او آموزش داده و باعث می‌شود در این کار به مهارت برسد. زمانی‌که قدم برداشتن را یاد گرفت می‌توانید همین بازی را با حلقه هولاهوپ تکرار کنید، به این صورت که حلقه هولاهوپ را در هوا و در فاصله کمی از زمین بگیرید تا کوچولوی‌تان قدم زنان از داخلش رد شود.  اگر هنوز قدم برداشتن را بلد نیست و ترجیح می‌دهد با خزیدن و چهاردست و پا رفتن خودش را جابه‌جا کند باز هم می‌توانید بازی مشابهی را انجام دهید. تعدادی عروسک رنگارنگ و اسباب بازی بردارید، اولی را با فاصله کمی مقابل نوزاد بگذارید، وقتی برای برداشتن آن حرکت کرد، بعدی را در فاصله دورتری قرار بدهید و او را تشویق کنید برای گرفتنش جلو بیاید و بعد عروسک‌های بعدی را هم با فاصله‌های کم در طول مسیر قرار دهید تا نوزادتان برای برداشتنش جلو بیاید. توجه داشته باشید فاصله‌ها باید کم باشد، در غیر این صورت نوزاد ناامید شده و از تلاش دست بر می‌دارد. با این بازی عضلات شکم، پا‌ها و دست‌ها قوی می‌شوند و هرچه قوی‌تر باشند تلاش برای ایستادن و قدم برداشتن زود‌تر صورت خواهد گرفت.

۱۸ تا ۲۴

آب بازی

بچه‌ها آب بازی را در هر سنی که باشند دوست دارند، شاید از حمام کردن بدشان بیاید ولی آب بازی را دوست دارند، برای این‌که ساعت حمام هم ساعتی خوش و سرگرم‌کننده باشد می‌توانید بازی‌های مختلفی اختراع کنید. هر چه سبد و کاسه و اسباب بازی پلاستیکی دارید با خود به حمام بیاورید. برخی از وسایل خانه برای بازی کردن در حمام مناسبند و کودک می‌تواند بار‌ها و بار‌ها آن‌ها را پر و خالی کرده و در حالی که سرگرم است شما هم تند و تند سر و بدنش را بشویید. قوطی‌های خالی شامپو هم برای بازی در حمام مناسبند. یک قوطی را از آب پر کنید و برگردانید. به کودک نشان دهید که چطور قطره قطره آب از دهانه قوطی بیرون می‌ریزد و بعد قوطی را فشار دهید تا ببیند چه تغییری در جریان آب ایجاد شده. از او بخواهید انگشتش را روی دهانه قوطی بگذارد تا جلوی جریان آب را بگیرد. حتی می‌توانید چند سوراخ در قوطی ایجاد کنید تا با فشارهای دست کودک مانند یک دوش عمل کرده و بعد او اردک‌های پلاستیکی‌اش را حمام کند و شما هم او را بشویید. سبدهای سوراخ سوراخ و شیاردار هم برای کودکان در حمام جالب هستند و آن‌ها می‌توانند ساعت‌ها با جریان آب از لابه‌لای سوراخ‌ها و شیار‌ها سرگرم شوند. تمام این‌ها بازی‌های مهیجی هستند که به کودک شما در کشف محیط اطرافش کمک می‌کند.

موسیقی، ریتم، هم آوازی

در این سن نوزادان بیشتر از آنچه فکر می‌کنید می‌فهمند، اما شاید نتوانند به خوبی دستورات و گفته‌ها را انجام ندهند. تقلید، مشخصه بارز این سن است. شما می‌توانید با صداهای مختلف او را تشویق به تقلید کنید و آوا‌ها را به او یاد دهید. مثلا یک صدای خنده‌دار یا مضحک ایجاد کنید تا او نظرش به شما جلب شود، بعد می‌بینید که او هم سعی در تقلید صدا دارد، یا عینا آن را تکرار می‌کند یا صدای جدید خودش را می‌سازد. صدا و آوای بعدی را با توجه به آوایی که او تولید کرده ایجاد کنید و منتظر تقلید او باشید. در آخر متوجه می‌شوید که با هماهنگی هم دارید صدا تولید می‌کنید. می‌توانید با این آهنگ بالا و پایین بپرید و بازی کنید و قسمت‌هایی از تولید آن را هم به عهده کودک‌تان بگذارید و اجازه بدهید او هم در این آهنگ سهمی داشته باشد. این بازی را می‌توانید با شکلک‌های مختلف صورت هم امتحان کنید.

 

این نکته بسیار مهم را همه ما می‌دانیم که کودک زیر ۷ سال را نباید به طور  مستقیم آموزش داد و برای آموزش او باید از روش‌های تخصصی و عینی کمک بگیریم. همچنین همه ما می‌دانیم که آموزش تنها به آموزش‌های رسمی محدود نمی‌شود.

اولین آموزش‌ها در خانواده و در محیط آرام خانه شکل می‌گیرد. مانند آموزش خوب زندگی کردن، خوب حرف زدن و در کل آموزش چگونه درست اندیشیدن را باید از‌‌ همان روزهای نخست کودکی در نهاد کودک جای دهیم تا با رشد روحی و روانی و فیزیکی او این امر مهم نیز به تکامل برسد و بعد سایر آموزش‌های جانبی را شروع کنیم. شایان ذکر است که آموزش کودک در این سنین صرفا به صورت غیرمستقیم و بیشتر از طریق تحریک تمام حواس پنجگانه‌اش باید صورت بگیرد، چون کودک مانند ما تجربه لازم برای تمرکز در کلاس آموزشی رسمی را به دست نیاورده است و شاید تحمل کلاس آموزشی برایش خسته کننده وکسالت‌آور باشد. پس بهتر است آموزش‌ها در خلال بازی باشد تا برای کودک ایجاد علاقه و انگیزه کند. آموزش در این زمان بسیار دشوار و  مهم است زیرا ریشه‌های آموزش را به وجود می‌آورد و باید کاملا تخصصی و تکنیکی باشد.

آموزش زبان دوم

کودک از بدو تولد حس شنوایی فوق‌العاده‌ای دارد که به او اجازه می‌دهد اصوات مختلف را از هم تشخیص دهد. اگر از‌‌ همان بدو تولد با کودک با دو زبان صحبت کنیم او توانایی درک هر دو زبان  پیدا می‌کند. این کودک دیر زبان باز خواهد کرد زیرا با دایره وسیعی از لغات مواجه می‌شود که باید آن‌ها را پردازش کند و در نتیجه دیر زبان باز می‌کند وگاهی لغات دو زبان را با هم مخلوط می‌کند، ولی بعد از مدتی و  در صورت مداومت کار برایش عادی می‌شود. این حالت کاملا طبیعی است و در ۴- ۳ سالگی از بین می‌رود. این نکته را به یاد داشته باشید که هرگز برای آموختن یا حرف زدن یک زبان نباید به کودک فشار آورد. همیشه با کوچک‌ترین پیشرفتش او را تشویق کنید و در صورت ناکامی‌اش در هیچ صورتی نگرانی خود را به او نشان ندهید زیرا ممکن است در حرف زدنش دچار مشکل شود. البته بهتر است آموزش زبان دوم را پس از تکمیل زبان اول و کامل شدن دایره لغات کودک آغاز کنیم، زیرا کودک معمولا در ۳ تا5/3سالگی به این مهارت دست می‌یابد. می‌توان هم‌زمان با شروع مهدکودک آموزش زبان دوم را آن هم به طور غیرمستقیم آغاز كرد و آموزش مستقیم را با شروع مدرسه ادامه داد.

آموزش نقاشی

از ۲سالگی می‌توان آموزش رنگ‌ها را به کودکان آغاز کرد زیرا کودک از لحاظ روانی و جسمی رشد می‌کند، ماهیچه‌هایش قوی می‌شود و از نظر بینایی چشمش توانایی دنبال کردن و هدایت دست به هر سمتی را که می‌خواهد، دارد. کودکان معمولا سعی می‌کنند خطوطی را از چپ به راست رسم کنند. از آنجا که نقاشی آغازی برای نوشتن است، لازم است کودک را به کشیدن نقاشی تشویق کرد. بهترین سن برای شروع آموزش نقاشی با هدف  ایجاد خلاقیت در کودک و نه نقاشی کردن در پایان ۴‌سالگی است. منظور از آموزش نقاشی تنها فراهم کردن فضایی برای رشد خلاقیت بچه‌ها از جمله نقاشی است. حتی والدین خود می‌توانند عهده‌دار این امر باشند. می‌توانید از موسیقی، تئا‌تر، بازی، ‌قصه، شعر و... استفاده کنید و فضایی را به وجود آورید تا کودک‌تان خود را با زبان تصویر آشنا کند. نقاشی یک زبان بین‌المللی است؛ زبانی برای گفتن ناگفته‌ها. بهتر است کودک تا ۳ سالگی از گواش، آبرنگ و مداد شمعی برای نقاشی استفاده کند و از 4.5 سالگی به بعد از مدادرنگی استفاده کند. می‌توانید پایین دیوار اتاقش را سرتاسر مقوا بچسبانید و او را توجیه کنید که فقط در آنجا مجاز است نقاشی کند.

آموزش مهارت‌ها و ارزش‌های اجتماعی

مهارت‌های زندگی دائما تذکر دادن به کودک نیست؛ این‌که به او بگوییم مودب باش، جلوی بزرگ‌تر بایست، درست بخور، درست بشین، این‌طوری حرف نزن، این‌طوری حرف بزن، سلام کن، خداحافظی نکردی. این‌ها نه تنها مهارت‌ها را بالا نمی‌برد بلکه اعتماد به نفس آن‌ها را نیز پایین می‌آورد. او برداشتی را که ما از هر کدام از باید‌ها و نباید‌ها داریم را ندارد. پس باید به صورت تجربی بیاموزد که ادب یعنی چه؟ تربیت یعنی چه؟ هرچقدر ما برایش توضیح دهیم او به درک درست نمی‌رسد و باید تجربه کند. اگرکودک ما سلام نکرد یا خداحافظی را فراموش کرد نشانه آن نیست که او بی‌ادب است و بی‌ادب می‌ماند. او هنوز درک درستی از این واژه‌ها ندارد یا شاید زمان استفاده مناسب از آن را نمی‌داد. در هر صورت او را به اجبار وادار به کاری که میل به انجام آن ندارد، نکنید. برای آموزش او روش ترغیب وتشویق بسیار مناسب است. هیچ‌ وقت برای انجام ندادن رفتارهای اجتماعی احساس شرم و گناه به او ندهید و از جملاتی مانند بد و زشت است و گناه و... استفاده نکنید. برای انجام کاری اصرار و خواهش نکنید چون نتیجه‌ای نخواهد داشت یا اگر هم داشته باشد موقتی است و زود از بین می‌رود.

آموزش موسیقی

بر اساس پژوهش‌های بسیار، درک موسیقی از دوران جنینی آغاز می‌شود. اما دریافت علائم صوتی و واکنش‌های ناشی از آن زمانی است که کودک قادر به تحلیل و تفکیک صدا‌ها و آوا‌هاست. بسیاری از کار‌شناسان آموزش و نیز روان‌شناسان در پی تحقیقات پژوهشگران بهترین سن آموزش موسیقی به کودکان را ۲ تا ۸ سالگی می‌دانند؛ البته باز هم به روش غیرمستقیم.

آموزش ورزشی

یکی از رشته‌های ورزشی مناسب برای سنین زیر پیش دبستان ژیمناستیک است تا مهارت‌ها و هماهنگی‌های حرکتی کودک تقویت شود. در بسیاری از مهد‌ها و باشگاه‌ها این کلاس‌ها دایر است و والدین می‌توانند از ۴ سالگی فرزندشان را در این کلاس‌ها ثبت‌نام کنند. البته از این سنین می‌توان کودک را با شنا نیز آشنا کرد.

خلاقیت قابلیتی است كه در همگان وجود دارد اما نیازمند پرورش و تقویت می‌باشد تا به سر حدشكوفایی برسد. فرد خلاق كسی است كه از ذهنی جستجوگر و آفریننده برخوردار باشد. خلاقیت عبارت است از « توانایی دیدن چیزها به شیوه های جدی، شكستن مرزها و فراتر رفتن از چارچوب ها، فكر كردن به شیوه ای متفاوت، ابداع چیزهای جدید، استفاده از چیز های نا مربوط و تبدیل آن به شكل های جدید.» می توان نتیجه گرفت که خلاقیت برآیند فرآیندهای ذهنی و شخصیتی فرد بوده و به تولیدات و آثاری منجر می شود که نو و بدیع بوده، خاصیتی متکامل داشته و با واقعیتها، منطبق بوده و در غایت به سود جامعه بشری هستند.

 

 

 

خانواده یكی از عوامل بسیار مهم در رشد و پرورش خلاقیت کودکان محسوب می گردد که نقش مهمی در شكوفایی خلاقیت های كودكان دارد. از آنجا كه كودك حساسترین مراحل رشد خلاقیت را در محیط خانه سپری می‌كند، محیط مناسب خانوادگی، شیوه و نگرش‌های صحیح فرزندپروری در رشد و شكوفایی خلاقیت سهم مهمی ایفا می‌كند.

 

« كلیگان » ( 1971 ) معتقد است برای ظهور خلاقیت راههای زیادی در شیوه‌های فرزندپروری وجود دارد كه می‌تواند باعث ظهور یا محو خلاقیت شود. نحوه تربیت و استفاده از شیوه‌های دموكراتیك یا مستبدانه، اعمال نحوه انضباط و شیوه ابراز محبت هر كدام به نوعی در پرورش یا سركوب خلاقیت کودکان مؤثر است.

 

اساساً پرورش عنصر انگیزشی خلاقیت باید در بستر خانواده صورت گیرد، زیرا مستعدترین محیط برای شکل دهی آن محیط کلامی و نظام تربیتی و رفتاری خانواده است. کودک و نوجوان اوقات زیادی را در خانواده سپری می­کنند، بنابراین این طبیعی است که بیشترین تاثیر را نیز از آن بپذیرند. بیان این نکته از آن روست که بگوییم هر چند می توان در محیطی غیر از خانواده (آموزشگاه یا جایی دیگر) به تقویت عناصر انگیزشی خلاقیت مبادرت ورزید، اما تاثیر این عوامل به اندازه و اهمیت عامل نخستین نیست. پس بهتر است که هدایت­ها و روش­های اتخاذ شده محیط دوم یعنی «محیط یادگیری» به محیط نخستین یعنی خانواده نیز انتقال یابد و در آنجا هم مورد تمرین و تقویت قرار گیرد؛ این انتقال زمینه­ های تثبیت و تحکیم انگیزش خلاقه را بیش از پیش فراهم آورد.

 

در واقع والدین از طریق درگیر شدن در فعالیتهای خلاق كودك در رشد خلاقیت او سهیم هستند. خانواده ها باید فرصتهای لازم را برای سؤال كردن، كنجكاوی و كشف محیط به كودكان بدهند و هرگز آنان را تنبیه و تهدید نكنند.

زمینه رشد خلاقیت در خانه زمانی فراهم می شود كه به كودكانتان آزادی زیادی بدهید و به آنها به عنوان یك فرد احترام بگذارید، از نظر عاطفی در حد اعتدال به آنها نزدیك شوید و بر روی ارزشهای اخلاقی و نه قوانین خاص تأكید نمایید.

محیط خانه را به صورتی درآورید كه در آن فعالیت، بازی و خنده به مقدار زیادی وجود داشته باشد. شما و كودكانتان سعی نمائید كارها را به روش های جدید و جالب انجام دهید. با تشویق و تأیید رفتار كودك و فراهم آوردن زمینه های مساعد و تدارك بازیهای دلخواه او، قدرت تخیل و خلاقیت كودك را تقویت كنید. خیالپردازیهای كودكان را سرزنش نكنید زیرا خلاقیت او را محدود می سازید.

تحقیقات نشان می دهد كه والدین كودكان خلاق در رفتار خود هماهنگی بیشتری نشان می دهند، كودكان خود را آنگونه كه هستند قبول دارند و آنها را به كنجكاوی درباره اشیاء و امور تشویق می كنند و كودكان خود را در انتخاب موضوعات مورد علاقه آزاد می گذارند و كارها و برنامه های آنان را تحت نظر دارند و پی گیری می كنند. شایسته است والدین تا آنجا كه امكان دارد كودكان خود را مستقل بار آورده و در ایجاد اعتماد به نفس، آنان را یاری كنند و دستاوردهای آنان را با آغوش باز پذیرا شوند و هنگام شكست، به جای سرزنش، راهنما و راهگشای مشكلات كودكان خود باشند، تا كودكان بتوانند ضمن احساس ارزشمندی در انجام كارها، راه حل ها و عقاید غیر معمول و دور از ذهن را نیز بیازمایند، چراكه چنین كارهایی پایه و مایه اصلی خلاقیت است

 

اغلب اوقات اگر كمی وقت و حوصله كنیم متوجه وجود خلاقیت در بچه ها می شویم. بهترین زمان برای اطلاع از خلاقیت كودكان ، تماشای آنها به هنگام بازی است. خلاقیت عامل مهم بازی است. كودك را در حالی كه آزادانه و فارغ البال با مواد و اسباب بازیهایش سرگرم بازی است تماشا كنید. كودكان خلاق اغلب برای هر یك از وسایل بازی خود موارد استفاده متفاوتی پیدا می كنند و قبل از اینكه از وسیله ای به سراغ وسیله دیگر بروند از آن به انواع مختلف استفاده می نمایند.

كودك خلاق اغلب از منابع خود به انواع و اشكال مختلف و گاه حیرت انگیز استفاده می كند.ممكن است یك جعبه خالی برای كودك خلاق ارزشی به مراتب بیش از بهترین و پیچیده ترین اسباب بازیها داشته باشد. کودکان خلاق می توانند با توجه به موقعیت و مکان خاص بازی را تغییر دهند، بازیهای جدید ابداع کنند، مقررات خاصی وضع کنند، رهبری بازی را در دست گرفته و با سازمان بندی منسجم په به صورت فردی و چه به صورت گروهی بازی کنند.

بازی این گونه افراد از تنوع و گوناگونی آکنده بوده و می توانند با توجه به علایق خود و بازی کنان هدفهای بازی را اعمال کنند. در مقابل کودکانی که از خلاقیت بی بهره بوده و یا خلاقیت کمی دارند در بازی ها نقش پیرو را به عهده گرفته، خود را ملزم به رعایت کامل مقررات بازی می دانند، تخطی از قوانین را جایز نشمرده و بازی را بیشتر به عنوان وظیفه و کار تلقی می کنند تا وسیله ای برای رشد، بنابراین سهم آنها از لذت بازی کمتر از کودکان خلاق است.

ویژگیهای کودکان خلاق:

انگیزه و خلاقیت كودک در محیط خانواده زمانی از بین می رود كه :

برای افزایش خلاقیت كودكان باید:

13. با كودك خود شوخ طبع و مهربان باشید.

 

 

 

وقتی كه مشاهده می‌كنید این آثار به‌تدریج تمام خانه را اشغال می‌كنند‌، عكس‌العمل درست چیست؟ و چه باید كرد؟ در مقاله زیر 7 پیشنهاد مطرح می‌شود تا با این یادگاری‌های دوران كودكی چه كنیم:
در مدرسه، كودكان برای خلق آثار، كشیدن، رنگ كردن، نقاشی كردن و ساختن مورد تشویق قرار می‌گیرند.
مسلماً اینگونه فعالیت‌ها خلاقیت آنها را برانگیخته و موجب رشد آنها می‌شود.
 اغلب نیز این شاهكارهای هنری خلق شده توسط كودكان به خانه آورده شده و البته با افتخار نشان داده می‌شوند، اما وقتی كه مشاهده می‌كنید این آثار به‌تدریج تمام خانه را اشغال می‌كنند‌، عكس‌العمل درست چیست؟ و چه باید كرد؟ در مقاله زیر 7 پیشنهاد مطرح می‌شود تا با این یادگاری‌های دوران كودكی چه كنیم:
 1-آنها را دستچین كنید
به جای اینكه تمام آثار كوچك و بزرگی را كه فرزندتان خلق می‌كند نگه دارید، هر از گاهی كنار فرزندتان بنشینید و از او بخواهید یك یا دو مورد از كارهای جدیدش را كه به‌نظرش بهترین است انتخاب كند. در پایان سال خواهید دید كه آثاری كه از نظر او بهترین است حتی از انگشتان یك دست نیز تجاوز نخواهد كرد. با این روش، هم كاردستی‌ها تحت یك نظارت نگهداری می‌شوند و هم خواهید توانست آثار او را در آینده به یادگار نگهدارید.
 2-گاهی یك عكس، گویا‌تر از هزاران كلمه است:
از كار دستی‌های فرزندتان عكس گرفته و آنها را در آلبومی نگهداری كنید‌. بدین ترتیب حتی اگر به‌دلیل كمبود فضا، قادر به نگهداری آنها نباشید، حداقل یك عكس یادگاری از آنها خواهید داشت !
 3- صندوقچه بایگانی كودكان :
اداره‌ها برای نگهداری مدارك خود دارای صندوق‌های بایگانی قابل حمل هستند كه پوشه‌ها روی آنها قرار می‌گیرند و اغلب نیز دارای یك پوشش و دسته‌ای هستند كه به راحتی قابل حمل باشند. به فرزند خود در ساختن این سیستم بایگانی كمك كنید. مثلاً یك پوشه مخصوص كاردستی با درجه اهمیت 2، یك پوشه مخصوص كاردستی با درجه اهمیت 3 و الی آخر. حالا دیگر تمام نقاشی‌ها و هرگونه كاردستی از این قبیل كه كم حجم و صاف هستند‌، در جایی امن و به شكلی مرتب نگهداری خواهند شد و در ضمن شما با این روش‌، نحوه بایگانی را نیز به فرزندتان آموزش خواهید داد‌. نگران نباشید برای آموزش هیچگاه زود نیست‌!
 4 - نگهداری در محفظه‌ای بزرگ‌تر :
برای سایر كاردستی‌هایی كه صاف و كم حجم نیستند، جعبه مذكور ممكن است جعبه‌ای بزرگ‌تر از جنس پلاستیك و همراه با یك درپوش باشد‌. بدین روش فرزندتان فضایی برای نگهداری سایر كاردستی‌هایی كه ابعادشان مناسب پوشه بایگانی نیست خواهد داشت‌. اینجا باز هم انتخاب كنید‌. اگر شما بخواهید تمام كاردستی‌هایی را كه فرزند دلبندتان تا 15 سال آینده با خود به خانه می‌آورد نگهداری كنید، منزل شما مملو از این آثار هنری خواهد شد.
 5-آنها را آویزان كنید:
یك تخته‌ در اختیار فرزندتان قرار دهید تا او بتواند كاردستی مطلوبش را در اتاقش به نمایش بگذارد. اگر هم از یك تخته چوب پنبه‌ای برای این كار استفاده كنید،  بسیار عالی است چون به راحتی روی دیوار نصب می‌شود. به علاوه فرزندتان به راحتی و هر زمان كه بخواهد می‌تواند یك اثر را برداشته و اثر دیگر را جای آن بگذارد.
 6- مرتب نگهداشتن ابزار كار دستی:
اگر فرزندتان تعداد زیادی از این كاردستی‌ها را در منزل تهیه می‌كند‌، مسلماً دارای مقادیر زیادی مداد رنگی، ماژیك و سایر تجهیزات هنری است. تمام آنها را در جعبه‌ای سبك و قابل حمل نگهداری كنید تا او به راحتی بتواند آن‌را از اتاقی به اتاق دیگر حمل كند. به علاوه تمامی هر دسته از این وسایل را قبل از اینكه داخل  جعبه اصلی قرار دهید‌،  به‌طور مرتب و مجزا در محفظه‌ای كیسه‌ای  قرار دهید‌. بدین ترتیب تمامی آنها مرتب و قابل دسترسی هستند.
 7- یك هدیه عالی:
كاردستی‌های كودكان اغلب می‌توانند هدیه‌ای فوق‌العاده برای مادربزرگ، پدربزرگ، خواهر و برادر، خاله، عمو و سایر اعضای خانواده محسوب شوند. به جای اینكه برای فرزندتان هدیه‌ای بخرید تا او به اعضای خانواده تقدیم كند، تشویقش كنید تا با استفاده از خلاقیتش هدایایی مخصوص و ارزشمند به افرادی كه دوستشان دارد تقدیم كند.
 

 

زمان بازی با کودکتان فقط زمان بازی و سرگرمی نیست، بلکه زمان آموزش درسهای زندگی به کودکتان هم می‌باشد.تازه‌ترین تحقیقات حاکی از آن است که خلق و خو و عادات انسان از دوران جنینی و 2 سال اول زندگی وی ناشی می‌شود و این نکته اهمیت آموزش و روش صحیح تربیت در سنین ابتدایی تولد کودک را نمایان می‌سازد.در این مقاله ما بازیهایی را به شما پیشنهاد می‌دهیم که علاوه بر سرگرم کردن کودکتان آموزشهایی را در جهت ایجاد خلاقیت و تقویت هوش و افزایش سطح هوشیاری کودک دلبند شما فراهم می‌آورد.
1.کجا رفت؟
یک توپ کوچک نرم انتخاب کنید، آن را در یک ظرف درپوش دار بگذارید. از بچه بپرسید توپ کجا رفت؟ او را تشویق کنید که در ظرف را باز کند و توپ بیرون بیفتد مثل جعبه هایی که دلقکی بیرون می‌پرد، بیرون افتادن توپ هم برای او جالب خواهد بود. این بازی راهی است که به کودک می‌آموزد که چیزهایی که او نمی بیند ممکن است وجود داشته باشد. این بازی، آموزش ثبات هدف است.
2.وسایل آشپزخانه:
ظرفهای پلاستیکی یا ظروف ماست و یا کاسه های نشکن برای این بازی مناسب می‌باشد. از این ظروف برای ایجاد یک برج استفاده کنید، به کودکتان کمک کنید که برج را بریزد، این فعالیت به او درس خواهد داد که نشانه گیری هدف را بیاموزد در حالی که ریزش و چیدن را هم یاد خواهد گرفت.
3. می‌توانم صدا را بشنوم:
راه دیگر برای تقویت مفهوم ثبات هدف به وسیله مخفی کردن یک اسباب بازی صدادار زیر پتو و یا حوله است. ابتدا اسباب بازی را به طور جزئی با پتو بپوشانید سپس صدای اسباب بازی را در بیاورید و او را تشویق کنید که اسباب بازی را پیدا کند، دوباره اسباب بازی را پنهان کنید، البته این بار به صورت کامل، بازی را تکرار کنید، در صورت پیدا کردن اسباب بازی، کودکتان را تشویق کنید.
4.بازی آبی:
زمان حمام را به زمان اکتشاف و بازی تبدیل کنید. قاشق های پلاستیکی و آب پاش و کاسه های پلاستیکی را در وان کودکتان بگذارید، او با آنها ریزش آب را خواهد دید و از آنها لذت خواهد برد. تفریح دیگری هم می‌توان کرد، یک اسفنج را به کودکتان بدهید اسفنج را خیس کنید، او از فشار دادن اسفنج و ریزش آب لذت می‌برد.
5.مامان خوابه!
نزدیک کودکتان بنشینید البته این کار بستگی به سن کودکتان دارد می‌توانید او را بخوابانید. به او بگویی که قصد دارید که بخوابید و چشمهایتان را ببندید بعد از چند ثانیه چشمهایتان را باز کنید و مشتاقانه به او سلام کنید یا زمان را به او بگویید مثلاً صبح بخیر یا عصر بخیر که او زمانها را هم درک کند. دیدن چشمهای مامان که باز است و شنیدن صدای تبریکش معمولاً ایجاد خنده خواهد کرد بعد از چند دورِ، مکث خود را هنگام خواب بیشتر کنید احتمال هست که کودک حدود 6 ماهتان و یا بیشتر شروع به جیغ زدن کند و یا حتی به صورت شما ضربه بزند تا شما بیدار شوید!
6.بازی با برگها:
با کودکتان به بیرون از خانه بروید، تنوعی از برگها را برای او جمع کنید، به او اجازه بدهید آنها را بلند کند و با دستانش بازرسی کند، بدیهی است که با نظارت شما. برخی از برگها را چروک کنید تا او آنها را بازرسی کند و عمل چروک کردن را بیاموزد که این کار در برگهای خشک صدا هم خواهد داشت. با استفاده از یک برگ بزرگ بازی دالی موشه را با او انجام دهید.
7.بازی غلتکی:
کودکتان را روی زمین در مقابلتان بنشانید و یک ماشین اسباب بازی را روی زمین حرکت دهید او را تشویق کنید که بعد از شما این کار را انجام دهد سعی کنید که رفت و آمد ماشین را با او ادامه دهید. این کار جلو و عقب رفتن و چرخاندن و حرکت اجسام را به او یاد خواهد داد.
8.نقاشی:
این بازی کمی کثیف کاری است اما برای کودکتان بسیار جالب خواهد بود. کودک 8 تا 12 ماهتان را روی صندلیش یا روی زمین بنشانید. در مقابل او یک برگه و چندین غدای پوره ای رنگی که صاف شده است قرار دهید، او را تشویق کنید که با دستانش نقاشی کند، خواهید دید که او شاهکار خواهد ساخت. می‌توانید غذاها را در صورت اجازه پزشک بافت دار تهیه کنید(به دلیل در دهان بردن کودک) که نقاشی او بافت دار باشد.
9.بافتهای متفاوت:
چندین موضوع بافت دار را به کودک 10 تا 12 ماهتان بدهید، مثلاً یک تکه مقوا، روسری نرم، تکه های چمن و ماسه و ... حتماً تا انتهای بازی در کنار او باشید و مراقب باشید چیزی را در دهانش نگذارد. همراه هم همه چیز را بازرسی کنید، خواهید بفهمید که او از چه بافتی بیشتر خوشش خواهد آمد مخمل کبریتی یا پشم گوسفند؟
10.بازی با رنگها:
برای کودک 10 تا 12 ماهتان اسباب بازی های رنگی و یا وسایل آشپزخانه رنگی تهیه کنید و به او کمک کنید که اسباب بازیهای با رنگ مشابه را در کنار هم بگذارد. مثلاً سیب قرمز و ماشین قرمز و توپ قرمز باید در یک طرف باشد. در این بازی به او کمک می‌کنید که کم کم با رنگها آشنا شود.

 

 

خط خوب یکی از مهارت هایی است که باید از سن کم یعنی از دوره ی آمادگی به دانش آموزان آموخته شود در غیر این صورت بخشی از فرایند یاددهی ، یادگیری دچار نقص خواهد شد (آموزش وپرورش باید از خرد سالی شروع شود زیرا در این مرحله اگر اموزش صورت گیرد پایدار تر خواهد بود)

از این رو درک صحیح مکانیسم ها و عواملی که می توانند باعث مشکلات دست خط شوند ضروری به نظر می رسد در بسیاری موارد دیده شده که مشکلات خوانایی دست خط بدون مداخلات در مانی بر طرف نمی گردد )

شرایط موثر بر بدخطی دانش آموزان

گانیه معتقد است که برای یادگیری دو دسته شرایط وجود دارد : شرایط درونی یادگیری و شرایط بیرونی یادگیری . البته در بررسی علل بدخطی و بد آموزی خطی دانش آموزان دوره ی ابتدایی علاوه بر عوامل آموزشی و تربیتی و در حقیقت ، کار معلم ، که جزء شرایط بیرونی هستند باید شرایط درونی که مربوط به شرایط روانی کودکان می باشند نیز مورد توجه قرار گیرند چه بسا بدخطی دانش آموزان  به دلیل حالات عاطفی نامطلوب  و نداشتن هدف و انگیزه برای زیبا نویسی و یا ضایعات استخوانی  و یا نداشتن آمادگی روحی روانی و محیط  نامناسب و فقر آموزش همچنین تمرینات غلط و فقدان رسیدگی باشد برای ارائه ی راهکار های مناسب عوامل به طور کلی به سه گروه عمده تقسیم بندی می شود.

الف ) عوامل مربوط به خانواده

بی توجهی اولیا به خط بچه ها وطرز نوشتن انها  و یا سر مشق نادرست دادن  و همچنین والدینی که خودشان بد خط هستند زمینه هایی برای بد خطی فرزندان را فراهم می کند بدخطی والدین  سر مشق نا مناسبی برا ی کودکان است از انجا که خوشنویسی مهارتی است  که باید اموخته  شود  چنان چه  کودک  در خانواده ای زندگی کند که  اعضای ان از ذوق  و استعداد بیشتری برخوردار باشند کودک زمینه ی بیشتری برای خوب نوشتن دارد خانواده هایی که به صورت  دیکتاتور ی و دموکراسی و ﺁزادی مطلق اداره  می شوند نیز تاثیرات متفاوتی  بر عملکرد  دانش اموز دارند افرادی دوران کودکی  خود را در خانه ای اکنده از استبداد و خود خواهی می گذرانند هیچ گاه فرصتی برای ابراز وجود و نشان دادن قابلیت ها و گرایش های خود به دست نمی اورند  کودکانی که در خانواده هایی زندگی می کنند که نسبت به فرزندان خو بی تفاوت اند وار تشویق و تنبیه به موقع برای انجام تکالیف فرزندانشان استفاده نمی کنند در واقع انگیزه ی لازم  را برای انجام بهتر تکالیف در فرزندان خود به وجود نمی اورند چنین کودکانی اغلب با اکراه و بی میلی اقدام به نوشتن می کنند و نتیجه ی  عملکرد آنها رضایت بخش نخواهد بود همچنین مو قعیت کودک در خانه یعنی تنها فرزند خانواده بودن یا کوچکترین کودک یا تنها پسر خانواده بودن وارتباطی که کودک با خواهر و برادران خود دارد سبب یادگیری های مهارتی بدنی متفاوتی می شود

انتظارات خاص والدین از فرزندان خود اگر با واقع بینی همراه باشد اختلالی در رفتار بچه ها به وجود نمی آورد ولی اگر این انتظارات بدون توجه به امکانات فرزند باشد سبب بروز عکس العمل های شدید از طرف بچه ها می شود و سبب شکست بچه ها در انجام کارهای معین می گردد همچنین وضعیت طبقاتی خانواده بر روی یادگیری دانش آموز تاثیر دارد وضع مادی و معنوی خانواده در رشد نوشتن بچه ها تاثیر دارد تحقیقاتی که درباره ی اختلاف استعداد بچه ها در طبقات مختلف به عمل امده است نشان می دهد که پرورش استعداد بچه ها در حد وسیعی مربوط به فرهنگ و راه زندگی طبقات است

ب ) عوامل مربوط به معلمان

مسئله ی آمده سازی معلمان برای کاری که بر عهده دارند در همه ی کشور ها به ویژه کشور های در حال ترشد از اهمیت ویژه ای بر خوردار است این اهمیت هم نه نیازی به اثبات دارد و نه تاکید . از طرفی همیشه گفته می شود که مدرسه یک قدم از اجتماع عقب تر است . زیرا تحولات اجتماعی سریع تر از ان رخ میدهند که مدرسه و معلم بتوانند خود را با ان تطبیق دهند در این صورت معلم چه باید بکند).

اگر معلم خط خوبی داشته باشد و حروف را هم به خوبی اموزش دهد و در این رابطه با استفاده از بازی و تمرین عضلات بچه ها را تقویت کند بیشترین تاثیر را در خوب نویسی و خوانا نویسی دارد گاهی اوقات کتاب های درسی هم اشکالاتی در این زمینه دارند که معلم باید ان ها را به خوبی ببیند و با تذکر به موقع اجازه ندهد در شاگردانش دو گانگی ایجاد شود و بد خطی و خوانا نبودن  خط اموزگار  و بی توجهی او به خط  شاگردان نیز عاملی در ایجاد بد خطی و اختلال خط می باشد بهتر است معلمان از دادن تکالیف زیاد در منزل خود داری کنند

مواجه شدن دانش آموز با حجم زیاد تکالیف نیز باعث بد خطی دانش آموز می شود صبر و حوصله و دادن مقدار معینی تمرینات عضلانی در مقدمه ی کار ضروری است تا شاگرد قادر شود عضلات دست را کنترل کند تکنیک های متعددی از جمله مچاله کردن کاغذ یا استفاده از خمیر های بازی و ... وجود دارد تا عضلات دست را آماده کند تا به حروف الفبا شکل بدهد و همچنین برای اموزش مهارت خط نویسی به کودکان باید معلمین به این مولفه ها توجه داشته باشند وضعیت نشتن دانش اموز،  وضعیت قلم به دست گرفتن دانش آموز وضعیت دست آزاد بچه های راست دست و چپ دست ، حالت قرارگرفتن سر  ،  تابش نور و مقدار آن در هنگام نوشتن حالت قرار گرفتن پاها در هنگام نوشتن و طرز قرار دادن و فیزیک ایستادن پای تخته برای نوشتن و رعایت حاشیه در دفتر  دقت به این ویژگی ها باعث می شود تا  آموزگار بتواند دانش آموزان را به درستی هدایت کند)

معلمانی که با دانش آموزان دچار مشکلات رفتاری کار آموزشی می کنند در این زمینه آسیب پذیری بیشتری دارند بیشتر معلمان رغبتی به آموزش این گونه از دانش آموزان نشان نمی دهند)

معلمان باید به این باور برسند که نوشتن کودکان  از طریق تمرینات بیشتر پیشرفت می کنند و ان ها باید در پذیرش تلاش های کودکان حوصله ی بیشتری به خرج دهند واکنش مثبت معلم و بر انگیختن کودک به سمت تلاش بیشتر در ایجاد یک کلاس نوشتن مناسب است)

نگرش مثبت معلم  نسبت به تلاش های نوشتاری کودک به اندازه ی فراهم کردن زمان و فضا و مطالب نوشتاری مناسب حائز اهمیت است خط خطی کردن ها و نقاشی ها سطوح آغازین نوشتن هستند که در پیشرفت مهارت نوشتن کودک در مراحل بعدی  حائز اهمیت هستند بنا بر این این تلاش  ها باید  مورد تشویق معلمان قرار گیرد

معلم و نقش او در ایجاد زمینه های تجربی و عملی یادگیرنده اهمیت خاص دارد او می توتند فضایی را به وجود آورد که احساس وحشت  از کار ها را بر طرف کند  و دانش آموز را به  انجام کار  بهتر  در نوشتن حساس ترکند لذا  معلمان باید اساس کار خود را به کاهش تنش قرار دهند و در مورد خط بچه ها را توبیخ نکنند و خود از نظر خطی الگوی خوبی برای دانش آموزان باشند

ج) عوامل مربوط به دانش آموزان

در میان مهارت های  تحصیلی پایه ، نوشتن ملموس ترین مهارت نام گرفته است تفاوت نوشتن با سایر مهارت های ارتباطی این است که نوشتن سندی کتبی از خود به جای میگذارد و همچنین جز مهارت های ظریف حرکتی می باشد . می گویند خط هر کسی نشانه ای از روح او را در خود دارد و هر کسی را می توان از خط او شناخت . برای این که دانش اموز بتواند نوشتن را به نحو احسن انجا م دهد لازم است شرایطی برای نوشتن داشته باشد

* از رشد ذهنی کافی برخوردار باشد

*انگیزه ی کافی داشته باشد

* از علاقه ی کافی برخوردار باشد

* بین چشم و دست هماهنگی باشد

* هماهنگی حرکتی داشته باشد

* توانایی تطبیق بدن با فضای اطراف را داشته باشد

* مفهوم نوشتن از راست به چپ را بداند

همچنین وجود بعضی از نارسایی ها مانند اختلالاتی در عملکرد دست و انگشتان باعث می شود که کودک نوشتن را به طور مطلوب انجام  ندهد و همچنین معلولیت های جسمی و ضایعاتی که در سیستم اعصاب مرکزی یعنی مغز یا  طناب نخاعی به  وجود  می آید و صدمات وارده بر مغز باعث اختلال  در  نوشتن می شود این صدمات  ممکن  است  آنقدر خفیف  باشد که نتوان  تاثیر آن را بر رفتار کودک تشخیص  داد  و  یا آنقدر شدید باشد  که فعالیت کودک را به میزان پایینی کاهش دهد کودک مبتلا به اسیب مغزی ممکن است نشانه های رفتاری  وسیعی  از خود  نشان  دهد از جمله عدم هماهنگی  و  اعمال حرکتی  ناقص

اشکال در وضعیت قرار گرفتن کاغذ :  وضعیت نا مناسب کاغذ و دفترچه نسبت به بدن نیز از صحیح نوشتن جلو گیری کرده و در برو ز اشکالت مختلف هنگام دست نویسی نقش اساسی دارد برخی از دانش اموزان هنگام نوشتن سر خود را بیش از حد به کاغذ نزدیک می کنند و حتی گاهی احساس می شود سر خود را به ان می چسبانند گرو هی دیگر دفترچه ی خود را به حالت زاویه دار و کج قرار می دهند

اشکال در جهت یابی صحیح : برخی دانش اموزان درک صحیحی از رابطه های فضایی مانند با لا و پایین – زیر و رو چپ و راست ندارند به همین دلیل هنگام نوشتن حروف و کلمه ها ( حتی بر روی کاغذ خط دار ) قادر نیستند اشکال صحیح حروف را بنویسند مثلا حرف (( الف )) را بیش از حد امتداد داده و از روی خط می گذرانند

مشکلات نوشتن صحیح حروف الفبا ( حرف نویسی ) گاهی برخی دانش اموزان حروف را بیش از حد بزگ ئ یا کوچک می نویسند ودر برخی موارد خطوط مستقیم ( افقی یا عمودی ) را به حالت قوس دار می نویسند ویا بالعکس

مشکلات نسخه برداری صحیح از کلمات ( رو نویسی ) بعضی دانش اموزان ممکن است حروف سازنده ی کلمه را با فاصله ی زیاد بنویسند مثل (( آ  ز  ا  د  ی )) یا این که حروف را بیش از حد به هم نزدیک کرده و صورت کلی کلمه را مخدوش نمایند بسیاری از دانش اموزان در نوشتن حروف پیوسته که نیازمند حرکت های ظریف و دقیق و هماهنگ است با مشکلات جدی ای رو به رو شوند برخی از انان نمی توانند پس از نوشتن یک حرف بلافاصله به نوشتن حروف دیگر بپردازند به واسطه ی مشکلاتی که درنوشتن وجود دارد خطا هایی در نوشتن به وجود می آید

خطا های متداول در نوشتن

الف) کج نویسی بیش از حد که به دلایل متعددی مثل بسیار نزدیک بودن بازو به بدن و بسیار سفت گرفتن شست و دور بودن خیلی زیاد نوک قلم از انگشتان و صحیح نبودن جهت کاغذ و درست نبودن جهت حرکت قلم اتفاق می افتد

ب) راست نویسی بیش ازحد: عواملی مثل بسیار دور بودن بازو ازبدن وبسیار نزدیک بودن انگشتان به سرقلم-هدایت قلم به تنهایی توسط انگشت سبابه – نا صحیح بودن جهت  کاغذ در ایجاد ان موثر می باشد

پ ) پرفشار نوشتن که بر اثر فشار دادن بیش از حد انگشت سبابه و استفاده از قلم نا مناسب

ت ) کم رنگ نویسی بیش از حد به عواملی مثل بیش از حد کج یا  راست نگه داشتن قلم و چرخش نوک قلم به یک سمت و قطر بیش از حد قلم بستگی دارد

ث ) زاویه دار نویسی بیش از حد : به دلیل سفت بودن بیش از حد شست و بیش از حد شل نگه داشتن قلم و حرکت بیش از حد قلم اتفاق می افتد

ج ) نامرتب نویسی بیش از حد که چهار علت مهم برای این مورد و جود دارد که شامل نبود ازادی حرکت یا حرکت بیش از حد کند دست و محکم گرفتن قلم و در نهایت نا درست یا ناراحت بودن وضعیت می باشد   

چ ) فاصله گذاری بیش از حد که به واسطه ی پیشرفت بیش از حد سریع قلم به سمت چپ و حرکت بیش از حد و سریع جانبی ایجاد می شود  

روش های ترمیمی

قبل از فرا گیری نوشتن طراحی تصویر ها ی با قلم مو و انگشت دست روی شن و .... به امادگی قبل از نوشتن منجر می شود

* در مرحله ی اول تعلیم خط بهتر است که نمونه های حروف و کلمات از تخته یا چیز های دیگر ساخته شوند به طوری که نوآموزان بتوانند ان ها را لمس کنند زیرا این عمل اشکال ان ها را در مغز کودکان تثبیت می کند و نوشتنشان را برایشان اسان می سازد همچنین سبب می شود که کودکان با شوق و رغبت به یادگیری حروف و کلمات بپردازند

* پر رنگ نوشتن از روی متنی که به صورت کمرنگ نوشته شده نیز به بهتر شدن خط کمک می کند همچنین استفاده از کاغذ های پوستی و تمرین از روی کلمه ها یا حروف نوشته شده نیز برای این منظور بهتر می باشد

* اگر بچه ها فشار زیادی به کاغذ می اورند می توانیم از کاربن استفاده کنیم و از بچه ها بخواهیم طوری روی کاربن بنویسند که اثر زیادی از نوشته های انها روی ورقه ی زیرین نیفتد

* اگر بچه ها سرشان را زیاد به دفتر نزدیک می کنند از ضعیف نبودن چشم ان ها  با ارجاع به پزشک مطمئن شوید

* دقت کنیم بچه ها کاغذ را بیش از حد کج نگذارند تا از کج نویسی ان ها جلو گیری شود

* اگر کودکی کلمات را بیش از حد بزرگ یا کوچک می نویسد می توانید اندازه ی متوسطی برای کلمات در نظر بگیرید و با گذاشتن خط فاصله بین کلمات از کودک بخواهیدفاصله ی تعیین شده را پر کند

* نا مرتب نوشتن تکالیف ممکن است به علت محدودیت حرکتی در دست باشد یا این که مداد را بیش از حد محکم در دست می گیرد یا وضعیت درستی در هنگام نوشتن ندارد با بر طرف کردن هر یک از این علل دانش آ موز می تواند خط بهتری داشته باشد

* سر مشق هایی را انتخاب کنیم که اعتماد به نفس دانش اموزان را تقویت کند برای این منظوراز عبارت های آسان شروع می کنیم

* دانش اموزان را تشویق کنیم تا باور های مثبتی در باره ی توانایی ها ی خود داشته باشند و میان تلاش و ارزش ها ی فردی دانش آموزان ارتباط محکمی بر قرار کنیم و به ویژه انان را تشویق کنیم تا به تلاش خود اهمیت بدهند هدف می تواند این باشد که دانش آموزان خوشنویسی را مهارتی مهم به شمار آورند.

* به دانش اموزان تکالیف و مسولیت هایی بدهیم که انجام انها برایشان جالب باشد و به این وسیله علاقه و انگیزه برای صحیح نوشتن و زیبا نویسی را در کودکان تقویت کنیم

* همکاری والدین و اموزگاران در این اموزش بسیار مهم است از والدین بخواهیم با در اختیار قرار دادن ابزا ر مناسب برای نوشتن و بازدید از نمایشگاه های خط و نقاشی خط دانش آموز و اموزگار را برای اموزش و فراگیر ی بهتر این مهارت یاری کنند

 

 

یک روانشناس برخنداندن روزانه حداقل 10 دقیقه کودک برای پرورش خلاقیت تاکید کرد.
ریشه شکل‎گیری خلاقیت، در تربیت فرزند است و تربیت فرزند سخت‏‎ترین کار است. کودکان اگر عزت نفس داشته باشند خلاقیت دارند و یکی از راه‎های افزایش عزت نفس وقت گذاشتن برای کودک است. به‌عنوان مثال برای پرورش گل‎های یک باغچه باید به آن رسیدگی کرد و وقت گذاشت.
"زهرا مقدم" گفت: بازی با کودک، کتاب خواندن برای او و نوازش آن از روش‎های پرورش عزت نفس و خلاقیت کودک است. اولیاء باید یاد بگیرند که به حرف‎های کودک گوش دهند البته باید توجه کنند که ادای گوش دادن را درنیاورند بلکه با احترام قائل شدن به او تمام حرف‎های او را به دقت گوش کنند و حتی اگر نیاز باشد کار خود را تعطیل نمایند.
این روانشناس افزود: کودک تا 7 سالگی محتاج به کمک است و نمی‎تواند کارهای ریز را به خوبی انجام دهد، پس اگر در این دوران کودک نتوانست کارهایش را به خوبی انجام دهد و به‌عنوان مثال غذای خود را زمین ریخت او را زیر سوال نبرید زیرا این عمل تلقینی برای کودک است که نمی‎تواند کارهای خود را انجام دهد.
وی خاطرنشان کرد: اولیاء به دنبال موقعیت‎های تشویقی برای کودکان خود باشند به عنوان مثال اگر کودک پازل ساده‎ای را توانست درست کند یک جایزه ساده به او بدهند و کودک خود را با کسی مقایسه نکنند. این موضوع نه تنها برای کودکان بلکه برای تمام افراد صادق است، زیرا هر کس منحصر بفرد است و استعداد آنها نباید با کسی مقایسه شود.
مقدم اظهار کرد: والدین برای کودکان خود لحظات خاطره‎انگیز درست کنند و روابط احساسی و عاطفی با آن داشته باشند. نوازش کودک توسط مادر به دوران کودکی محدود نمی‎شود و گاهی نیاز است مادران نوجوانان خود را نوازش نمایند.
وی تصریح کرد: در بسیاری از کلینیک‎‌های روانشناسی تختی برای نوازش در نظر گرفته شده است که مادر روی آن می‏‌خوابد و کودکی روی در روی مادر قرار می‎گیرد و کودک خود را نوازش می‎کند، زیرا نوازش در دوران کودکی یک عطش است و اولیاء باید به‌طور مرتب به دنبال موقعیت‎های نوازش کودک خود باشند.
این روانشناس یادآور شد: اولیاء بایدها و نبایدها را در ارتباط با کودک خود به حداقل برسانند، زیرا امر و نهی خلاقیت را می‎کشد و در پی اندیشیدن تمهیداتی در یک محیط بسیار امن کودک را آزاد بگذارند تا کارهای خود را انجام دهد و نگران این نباشند که کودک لباس خود را کثیف کند و یا با دست خود غذا بخورد.

 رنگ‌آمیزی راه بسیار خوبی برای بروز خلاقیت بچه‌هاست. بهتر است والدین این اجازه را به کودکان بدهند که روش‌های مختلف رنگ‌آ‌میزی را امتحان کنند.در اینجا به چند مورد از رنگ‌آمیزی‌ها اشاره می‌کنیم.
رنگ‌آمیزی برجسته با نخ
* کاسه
* رنگ لعابی، مایع
* نشاسته مایع
*نخ
*کاغذ
برای این فعالیت، رنگ مایع را با نشاسته مایع، به مقدار مساوی، در کاسه مخلوط کنید. مقداری نخ در مایع فرو کنید، بعد آن ‏را روی کاغذ بیندازید. وقتی نقاشی خشک شد نشاسته باعث می‌‏شود نخ روی کاغذ بچسبد.
رنگ‌آمیزی قطره‏ ای
* کاغذ یا پاکت کاغذی قهوه‏ای، بریده و باز شده
*رنگ لعابی، مایع
* قطره‏چکان، قاشق یا نی
از کودک بخواهید با قطره‏ چکان، قاشق یا نی، رنگ لعابی مایع را روی یک برگه بزرگ کاغذ یا پاکت کاغذیِ باز شده بریزد. کاغذ را در جهات مختلف کج کنید تا طرحی درست شود. رنگ دیگری را با قطره‏چکان بچکانید و کاغذ را کج کنید. حاصل کار جالب است.
رنگ‌آمیزی با هوا
* کاغذ
* رنگ لعابی
*  قطره‏چکان، قاشق یا نی
* شیشه خالی اسپری (یا تلمبه دوچرخه)
*از کودک بخواهید کمی رنگ روی یک قطعه کاغذ بریزد و با پمپاژ کردن هوا به وسیله شیشه خالی اسپری، رنگ را بپراکند. با فوت کردن از داخل یک لوله یا نیِ پهنِ پلاستیکی هم می‌‏تواند این کار را بکند. اگر خواستید، رنگ دوم و سوم هم بیافزاید. همچنین می‌توانید انواع مختلف کاغذ را برای نتایج متفاوت، امتحان کنید.
رنگ‌آمیزی با حباب
 * روزنامه
 * مایع ظرفشویی
 * ظرف کم‌عمق
 *رنگ لعابی
 * نی
  کاغذ کاردستی یا کاغذهای دیگر
سطح کار کودک را با روزنامه بپوشانید. یک‌چهارم فنجان مایع ظرفشویی داخل ظرف کم‌عمقی بریزید. اگر از رنگ لعابی پودری استفاده می‌‏کنید، کمی از آن‏ را در آب کم حل کنید. ترکیب رنگ یا رنگ لعابی مایع را به مایع ظرفشویی بیافزایید تا رنگ غلیظ شود. یک طرف نی را داخل رنگ کنید و فوت کنید تا حباب‌های رنگی در لبه‏های ظرف تشکیل شود. به آرامی یک قطعه کاغذ کاردستی یا کاغذ دیگری، بالای حباب‌ها بگذارید و نگه دارید تا چند حباب بترکد. این کار را با رنگ‏های مختلف و در صورت نیاز با حباب‌های بیشتر ادامه دهید. برای این‏که یک کارت تبریک منحصربه فرد بسازید، یک قطعه کاغذ کاردستی را تا کنید. وقتی خشک شد کودک می‌تواند روی آن نقاشی بیافزاید و اسم خود را امضا کند.

 

 

 رنگ‌آمیزی با شابلون
*  مقوای نازک
*  قیچی
* کاغذ
*  نوارچسب
*اسفنج یا قلم‌مو
* رنگ لعابی، مایع
یک طرح یا حرف یا شکل حیوان را روی مقوای نازک بکشید. دورتادور شکل را ببُرید تا شابلون درست شود و آن‏ را روی یک ورق کاغذ بچسبانید. به کودک نشان دهید چگونه اسفنج یا قلم‌مو را در رنگ لعابی مایع بزند و داخل شابلون را با رنگ پُر کند. وقتی تمام شد، چسب را بکَنید، شابلون را بردارید و طرح را ببینید.
رنگ‌آمیزی با اسپری
*روزنامه
*کاغذ یا پاکت کاغذی قهوه‏ای، بازشده
* رنگ لعابی، مایع
*افشانه
برای این فعالیت بهتراست محیط را خوب آماده کنید. روزنامه‏های زیاد روی زمین پهن کنید و از نزدیک نظارت داشته باشید. تعدادی کاغذ یا پاکت کاغذیِ بازشده روی روزنامه‏‌ها بگذارید. کمی رنگ رقیق، داخل افشانه بریزید و بگذارید کودک‌تان آن ‏را روی کاغذ بپاشد. از چند رنگ مختلف استفاده کنید و وقتی کاغذ خشک شد، یک کاغذ کادوی عالی خواهید داشت.
رنگ‌آمیزی با بادکنک
*بادکنک در اندازه‏های مختلف
*رنگ لعابی، مایع
*کاغذ
بادکنک‏‌ها را باد کرده و ببندید. سرِ گره‌خورده را بگیرید و بادکنک را داخل رنگ لعابی مایع فروکنید و با آن روی یک ورق کاغذ لکه بیندازید. حاصل کار را می‌توانید روی دیوار به نمایش بگذارید یا به‏عنوان یک کاغذ کادوی منحصربه فرد استفاده کنید.
رنگ‌آمیزی با پا‌ها
*روزنامه
*کاغذ مخصوص رنگ انگشتی (یا هر کاغذی که رطوبت از آن عبور نکند)
*رنگ لعابی یا رنگ انگشتی، مایع
*آب گرم و ماده شوینده درون سطل
*حوله
* چکمه‏ های لاستیکی یا کفش تنیس (اختیاری)
کف اتاق را با روزنامه بپوشانید، بعد روی روزنامه‏‌ها، ورقه‏های بزرگ کاغذِ رنگ انگشتی پهن کنید، طرف براق را رو بگذارید. یک‌چهارم فنجان رنگ لعابی یا رنگ انگشتیِ مایع روی کاغذ بریزید. کودک را تشویق کنید پابرهنه در رنگ راه برود، پا بکوبد و سُر بخورد تا طرح‏هایی متفاوت ایجادکند. یک سطل آب گرم صابونی و یک حوله برای تمیز کردن آماده کنید. برای تنوع، از کودک بخواهید چکمه لاستیکی یا کفش تنیس بپوشد.
رنگ‌آمیزی با تیله
*تیله
*رنگ لعابی، مایع
*کاغذ
*جعبه صاف
یک قطعه کاغذ را داخل جعبه‏ای صاف بگذارید. (مثل جعبه بیسکویت) از کودک بخواهید تیله‏‌ها را در رنگ‏های مختلف رنگ لعابی مایع بیندازد، بعد آن‌ها را داخل جعبه بیندازد و بغلتاند یا چند قطره رنگ روی کاغذ بریزید تا کودک تیله‏‌ها را روی رنگ بغلتاند.
رنگ‌آمیزی با قطره ‏چکان
* قطره‏چکان
* رنگ لعابی، مایع
* کاغذ
به کودک یاد دهید چگونه با قطره‏چکان، کمی رنگ لعابی مایع روی کاغذ بریزد تا تصویری بکشد. اگر خواستید، از رنگ‏های مختلف استفاده کنید و نقاشی را وقتی خشک شد، حتما به نمایش بگذارید.
رنگ‌آمیزی با خلال دندان
*خلال دندان
* رنگ لعابی، مایع
*کاغذ
*چسب مایع
به کودک چند خلال دندان بدهید تا در رنگ لعابی مایع بزند و از آن‌ها مثل قلم‌مو استفاده کند. وقتی نقاشی خشک شد، او می‌تواند خلال‌ها را روی نقاشی بچسباند تا یک اثر سه بعدی به دست آید.

این بچه‌های دوست داشتنی که گاهی واقعا روی اعصاب هستند، وقت‌هایی چیزهایی می‌خواهند که به هیچ‌وجه درست و مناسب نیستند؛ مثلا در روز برفی دوست دارند دمپایی بپوشند یا نیمه‌شب فیلم تماشا کنند. این درخواست‌ها برای والدین بسیار ناراحت‌کننده هستند، زیرا کودک درک نمی‌کند و به هیچ صراطی هم مستقیم نیست. نتیجه هم این است که پدر و مادر برای متوجه کردن کودک دست آخر به داد زدن روی می آورند.
این مساله برای کودکان نیز خوب نیست. اگر همیشه با داد و هوار کردن می‌خواهید بچه را سر جایش بنشانید، باید بدانید اعتماد به نفس و احساس امنیت را در وجود کودک خود از بین می‌برید. اما اگر فقط در شرایط خاصی دست به دامن فریاد می‌شوید، فرزند دچار آسیب روحی نمی‌شود اما برای تربیت کودک هم روش خوبی نیست.
داد زدن ترسناک است و حس «جنگ در مقابل جنگ» را در کودک تقویت می‌کند. هنگامی که سر کودک داد می‌زنید در واقع درک اطلاعات توسط کودک را مختل می‌کنید. اما وقتی به آرامی اشتباه‌اش را به او گوشزد می‌کنید او با آسودگی خیال می‌تواند درک کند که منظور و هدف شما چیست. با داد زدن فقط به کودک می‌آموزیم هر وقت ناراحت یا عصبانی بود داد بزند. دکتر هات یکی از کارشناسان تربیت کودک می‌گوید: «اگر کودک را کتک بزنید، او کتک می‌زند. اگر داد بزنید، داد می‌زند. اگر آرام باشید، آن‌ها نیز یاد می‌گیرند خونسردی خود را حفظ کنند.»

 

عذرخواهی کنید
اگر به هر دلیلی سر کودک فریاد کشیده‌اید بسیار مهم است که از او عذرخواهی کنید و بگویید باید به روش دیگری این شرایط را کنترل می‌کردید. دکتر هات اعتقاد دارد: «خیلی از والدین متوجه نمی‌شوند که هرکسی می‌تواند اشتباه کند، به همین دلیل اشتباه خود را قبول نمی‌کنند. بدتر این‌که برای این کار هرگز عذرخواهی نیز نمی‌کنند.» این باعث می شود تا بیشتر حواس‌تان به رفتارها و واکنش‌هایتان باشد و شاید کمک کند تا روشی غیر از داد زدن را برای تربیت کودک خود انتخاب کنید.

 

 

 

 دوئل کردن
هنگام صبحانه، دخترتان از شما بستنی تقاضا می‌کند و به هیچ وجه هم تحمل شنیدن «نه» را ندارد. او با خود فکر می‌کند، اگر گریه کنم و جیغ بزنم شاید مامان آن را به من بدهد. او شروع می کند به جیغ زدن‌های اعصاب خرد کن و شما کنترل‌تان را از دست می‌دهید و سر او داد می‌زنید.

 

چرا والدین کنترل خود را از دست می‌دهند؟
هنگامی که کودک اعتماد به نفس والدین را از بین می‌برند (به حرف والدین گوش نمی‌کنند یا کارهایی می‌کنند که می‌دانند نباید انجام دهند)، این مساله برای پدر و مادر قابل تحمل نیست و در این موقعیت احساس درماندگی می‌کنند. وقتی سر کودک داد می‌زنید دلیل‌اش آن بستنی یا هر چیز دیگر نیست، مساله بازگرداندن آن اعتماد و به دست گرفتن دوباره کنترل اوضاع است. دوئلی که بین والدین و کودک برقرار می‌شود در واقع نشان‌دهنده این است که می‌خواهند به یکدیگر ثابت کنند، کدام یک قوی‌تر هستند. ما به این طریق می‌خواهیم به کودک یادآوری کنیم که ما مسئول و رئیس هستیم و حرف، حرف ماست.

 

بدون داد زدن هم می‌توان کودک را تربیت کرد
برای برنده شدن در دوئل، هوشمندانه‌ترین روش بیرون آمدن از حالت جنگ و دعواست. به جای این‌که شما در یک طرف میدان مبارزه کنید و کودک در طرف دیگر بایستید و با هم بجنگید، بهتر است با یکدیگر هم‌فکری کنید و برای حل مساله پیش آمده چاره بیاندیشید.

 

ابتدا موقعیت درست را برای او توضیح بدهید (ما برای صبحانه بستنی نمی‌خوریم). سپس چند پیشنهاد دیگر به او بدهید (آیا دوست داری شیر یا کورن فلکس بخوری؟) به این ترتیب کودک متوجه می‌شود او نیز تا اندازه‌ای روی شرایط کنترل و حق انتخاب دارد. اگر این روش هم کارساز نبود، باید سعی کنید این تنش را با کمی خنده، شوخ‌طبعی و به دست آوردن دل کودک از میان ببرید. به طور مثال، خیلی بی‌مقدمه با هم برقصید یا بازی‌های موردعلاقه او را انجام دهید تا ذهن‌اش از چیزی که خواسته منحرف شود.