تبیان، دستیار زندگی

روز پدر مبارك- ولات امام علی(ع) مبارك

پدر ای چراغ خونه! مرد دریا، مرد بارون

با تو زندگی یه باغه، بی تو سرده مثل زندون

هر چی دارم از تو دارم ، تو بهار آرزوها

هنوزم اگه نگیری، دستامو می افتم از پا . . .

-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-

ای تکیه گاه محکم من، ای پدر جان / ای ابر بارنده ی مهر و لطف و احسان

ای نام زیبایت همیشه اعتبارم / خدمت به تو در همه حال، هست افتخارم . . .

-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-

پدرم : منی که پدر شده ام می دانم چه رنجهایی برای من کشیدی. من می دانم که با چه

سختی هایی نیازهای من را بر طرف کردی ، پدرم قسم به تمام روزهای سرد و گرم که

برایم زحمت کشیدی دوستت دارم و خیالت برایم تکیه گاه است ، روزت مبارک . . .

-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-

علی پا به این دنیا گذاشت و قلب عاشقان را محسور کرد و همگان را با انسانی آشنا کرد

که پدر تمامی آفریدگان پروردگارش لقب گرفت روز پدر مبارک . . .

-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-

روز پدر رو به بابای خوب دست و دلبازم تبریک میگم

(هم اکنون نیازمند یاری سبز شما می باشیم!)

-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-

اگه یه مرد تو این دوره زمونه باشه اونم تویی روزت مبارک . . .

-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-

روز مرد رو به مرد راستینی که مقام زیبای مردانگی رو درک کرده تبریک میگم

روزت مبارک . . .

-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-

تبریک به کسی که نمی دانم از بزرگی اش بگویم یا مردانگی، سخاوت، سکوت، مهربانی

و… بسیار سخت است … پدرم روزت مبارک . . .

-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-

ولادت مولی الموحدین امیرالمومنین حیدر کرار شیر خدا مولود کعبه و فرا رسیدن روز پدر را

خدمت شما تبریک و تهنیت عرض میکنم . . .

-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-

مکه پر شور و شعف ، کعبه می گیرد شرف

قبله را قبله نما ، آمده میر نجف

-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-

میلاد مظهر علم و عزت و عدالت و سخاوت و شجاعت، اسد الله الغالب، علی بن ابیطالب،

مبارک باد . . .

-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-

ولادت باسعادت مولای عاشقان، امیر مؤمنان، علی علیه السلام، مبارک باد . . .

-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-

ای تو کعبه را نگین، یا امیر المؤمنین

ای تو خلقت را پدر، وی خلائق را امین

کن نظر از روی لطف، به تمام پدران

روز سیزده رجب، ای امیر مؤمنان

-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-

ای تکیه گاه محکم من، ای پدر جان ، ای ابر بارنده ی مهر و لطف و احسان

ای نام زیبایت همیشه اعتبارم، خدمت به تو در همه حال، هست افتخارم . . .

-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-

بابا دوستت دارم بابت تمام زحماتی که کشیدی دستانت را می بوسم و ممنونتم .

روزت مبارک . . .

-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-

پدر جان ، باش و با بودنت باعث بودن من باش . روزت مبارک .

از صمیم قلب دوستت دارم . . .

-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-

نمک بر زخم من شیرین تر از خواب سحر گردد ،

جگرها خون شود تا یک پسر مثل پدر گردد . . .

-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-

باور کن ماه هاست زیباترین جملات را برای امروز کنارمی گذارم،

اما امشب همه جملات را فراموش کرده ام، همینطور بی وزن و بی هوا آمدم بگویم .

پدرم روزت مبارک . . .

-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-

پدر عزیزم

از تو آموختم چگونه سبکبال زندگی کنم تا هجرتم نیز سبکبال باشد

این بالهای پرواز قناعت و امید و عشق را تو به من بخشیدی

-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-

بابا جون ، میدونم خیلی عذابت میدم ولی جوونیه و هزار جور شیطنت ،

شما به بزرگیه خودت ببخش و بدون که از تموم وجودم دوستت دارم . . .

-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-

پدر جان ، نگاه مهربان و صدای دلنشینت همیشه مرحم دل من در این غربت است ،

بدان که برای من بهترینی . روز پدر مبارک باد . . .

-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-

پدرم راه تمام زندگیست ، پدرم دلخوشی همیشگیست . روزت مبارک باباجون

-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-

دلم شده غرق سرور و شعف

کعبه شده بهر علی یک صدف

مرغ دلم رها شده به سوی

ایوان باصفای شاه نجف

-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-

نیستم بیگانه، هستم آشنایت یا علی

از ازل دل داده بر مهر و ولایت یا علی

تا جمال خویش را در کعبه حق ظاهر کند

پرده گیرد از جمال دلربایت یا علی

-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-

حضرت علی (ع) فرمود: کسی که زبانش را حفظ کند، خداوند عیب او را می پوشاند . . .

-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-

میلاد مرتضی اسدالله حیدر است

جشن ولادت علی(ع) آن میر صفدر است

زوجی برای فاطمه حق آفریده است

این زادروز همسر زهرای اطهر است

با کوردل بگو، که بجز شیر حق علی (ع)

جای ولادتش حرم خاص داور است؟.

-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-

حضرت علی (ع) فرمود: قناعت انسان را بی نیاز می کند.

-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-

حضرت علی (ع) فرمود: کار نیک را با منت باطل مکن .

-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-

حضرت علی (ع) فرمود: موج های بلا را ، پیش از آنکه بلا سر رسد، با دعا از خود رفع کنید.

-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-

آن شیر دلاور که زبهر طمع نفس / در خوان جهان پنجه نیالود، علی بود

شاهی که وصی بود و ولی بود، علی بود / سلطان سخا و کرم و جود، علی بود . . .

-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-

تمام لذت عمرم همین است

که مولایم امیرالمومنین است . . .

-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-

حضرت علی (ع) فرمود:

اسلام معنایش تسلیم در برابر دستورات الهی و عمل به آنها می باشد . . .

-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-

ناگهان یک صبح زیبا آسمان گل کرده بود / خاک تا هفت آسمان، بغض تغزل کرده بود

حتم دارم در شب میلادت، ای غوغاترین / حضرت حق نیز در کارش تأمل کرده بود

هر فرشته، تا بیایی، ای معمایی ترین / بال های خویش را دست توسل کرده بود

-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-

دل هر چه نظر به وسعت عالم تافت / جز نور تو در عرصه ی آفاق نیافت

هنگام نهادن قدم بر سر خاک / دیوار حرم به احترام تو شکافت . . .

-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-

زان سبب ماه رجب ماه خداست / که اندر آن میلاد شاه لافتی ست

شد رخش از کعبه ظاهر، عقل گفت: / چون که صد آمد نود هم پیش ماست

-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-

حجت حق، از حریم حق، به امر حق عیان شد

روشن از نور رخش، ارض و سما، کون و مکان شد

خانه زاد حق ولادت یافت اندر خانه ی حق

حق به مرکز جا گرفت، باطل گریزان از میان شد . . .

-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-

زد عشق تو خیمه در دل ما / حل شد زتو جمله مشکل ما

با مهر علی و آل بسرشت /از روز ازل خدا دل ما

-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-

چه کسی میداند در پس این چهره مهربان خستگیت را

پدرم دوستت دارم . . .

-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-

ولادت باسعادت مولای عاشقان، امیر مؤمنان، علی علیه السلام، مبارک باد.

-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-

ذکر من، تسبیح من، ورد زبان من علی است

جان من، جانان من، روح و روان من علی است

تا علی (ع) دارم ندارم کار با غیر علی

شکر لله حاصل عمر گران من علی است . . .

-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-

هر کس که شود داخل حصن حیدر / ایمن بود از عذاب روز محشر

جز مهر علی و آل چیزی نبود / سرمایه ی طوبا و بهشت و کوثر

-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-

ای تو کعبه را نگین/ یا امیر المؤمنین / ای تو خلقت را پدر/ وی خلائق را امین

کن نظر ز روی لطف/ به تمام پدران / روز سیزده رجب/ ای امیر مؤمنان . . .

-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-

تقدیم به پدر حقیقیمان، امام زمان-ارواحُنا فِداه:

ای سفر کرده ی موعود بیا / که دلم در پی تو دربه در است

جان ناقابل این چشم به راه / برگ سبزی به تو، روز پدر است>

 

ولادت حضرت علی علیه السلام كه به روز پدرنیزنامگذاری شده بر همه ی پدرهای دنیابه ویژه بركاربران تبیان مبارک باد

 

 

میلاد با سعادت مولای متقیان امیر مومنان حضرت علی ع  و روز پدر بر جمیع دوستان 
 و پدران عزیز تر از جان مبارک باد

ز لیلایی شـــــنیدم یا عــــــلی گفت            به مجنون چون رسیدم یا علی گفت

مگــــــــر این وادی دارالجنون اســت            كه هر دیوانه دیدم یا عــــــلی گفت

نســـــیمی غـنچـه ای را باز می كرد            به گوش غنچه كم كم یا عـلی گفت

چـــــمن با ریـــــــــــزش باران رحمت            دعایی كرد و او هم یا عــــلی گفت

یقیـــــــن پـــروردگار آفــــــــــــرینش            به موجودات عالم یا عـــــــلی گفت

دلا باید به هر دم یا علــــــــــی گفت            نه هر دم بل دمادم یا عـــــلی گفت

به هر روز و به هر شـب یا علی گفت            به هر پیچ و به هر خم یا علی گفت

خمــــــــیر خاك آدم را سـرشــــــتند            چو بر میخواست آدم یا عــلی گفت

عـــــــــــلی در كعبه بر دوش پیمبــر            قدم بنهاد و آن دم یا عـــــــلی گفت

عصــا در دسـت موسی اژدها گشت            كلیم آنجا مسلّم یا عـــــــــلی گفت

ز بطن حوت ، یونـــــس گـــشت آزاد            ز بس در ظلمت یم یا عــــــــلی گفت

به فرقش كی اثر می‌كرد شمشیــر            شنیدم ابن ملجم یا عـــــــــلی گفت


مــگر خــــیبر ز جایش كـــنده میشد

 یقین آن دم علی هم یا علی گفت

 

علی ای همای رحمت تو چه آیتی خدا را
که به ما سوا فکندی همه سایه ی هما را

دل اگر خدا شناسی همه در رخ علی بین
به علــی شناختم من به خدا قســم خدا را

علی علیه السلام و زیبائیها:

زیباترین ولادت: تنها کسی که در داخل خانه خدا بدنیا آمد، اوست.
زیباترین نام: بنا بر روایات متعدد، نام علی مشتق از نام خداست.
زیباترین معلم: علی تربیت شده دست پیامبر (ص) بود.
زیباترین سخنان: به تعبیر بسیاری از بزرگان، نهج البلاغه برادر قرآن کریم است.

تولد در خانه خدا
مکه در یکی از ماه های حرام، ماه رجب، پذیرای مقدم زیارت کنندگان خانه خدا بود. زائران با آداب و مناسک خود به گرد خانه خدا طواف می کردند، گاه پروردگارشان را می خواندند و گاه بت ها را. و آن روز نیز که روز جمعه سیزدهم ماه رجب بود در اطراف خانه کعبه ازدحام عجیبی برپا بود. در این جمع تنها یک زن بود که به جای عبادت بت، خدا را عبادت می کرد، شرک و کفر بر روحش سایه نینداخته بود. او دین حنیف داشت، همان دین جدش ابراهیم خلیل الرحمن، و او نیز در اطراف خانه خدا طواف می کرد، و از خدا می خواست تا وضع حملش را آسان کند.

او فاطمه دختر اسد بن هاشم بود و فرزندی را به بار داشت. و تقدیر چنین بود که این فرزند تولدی مبارک و استثنایی داشته باشد… تولد در خانه خدا…

فاطمه با خدا راز و نیاز می کرد. ناگهان در خود احساس دردی شدید کرد، دردی که فاطمه آن را به خوبی می شناخت، آخر این پنجمین حمل او بود، او قبلاً چهار بار دیگر این درد را در خود احساس کرده بود. فاطمه مضطرب و پریشان شد، او در میان جمعیت غوطه می خورد و طواف می کرد، پس از این احساس از طواف باز ایستاد ولی موج جمعیت او را به این سو و آن سو می کشاند. و درد هر لحظه شدیدتر و شدیدتر می شد.

چه می دانست که خدا چه سرنوشت افتخار آمیزی برای او و نوزادش رقم زده است.

فاطمه به دنبال پناهگاهی می گشت، مأمنی که او را از چشم مردم پنهان کند، و سرانجام آغوش گشوده کعبه را در برابر خود دید. فاطمه قدم به درون خانه کعبه گذارد. و این تقدیر الهی بود که مرد خدا در خانه خدا قدم به صحنه حیات پر افتخار خود بگذارد.

نامش را علی نهادند؛ و با علی، موجودی دیگر نیز موجودیت گرفت، موجودی عزیز، گرانبها و بس کمیاب. همان چیزی که باید راز سعادت جامعه ها را در آن جست، و در آن هنگام جوامع سخت از آن نهی شده بودند، جهان، “عدل” را نه می فهمید و نه می شناخت. میلاد علی با تولدی دیگر همراه بود؛ تولد عدل…

نسب علی (ع)
نسبت که به معنای اصل و نژاد است. از عوامل مؤثر در ساختار وجودی انسان و تشکیل دهنده شخصیت اوست. طبق گفته قرآن و روایات و ائمه معصومین و نیز علم روانشناسی، فرد بسیاری از صفات و روحیات خود را از طریق وراثت به ارث می برد. حضرت علی (ع) به داشتن این ویژگی ممتاز بوده که اجداد طاهرش همگی از نظر فضلیت و بزرگواری معروف و مشهور بودند. پدر و مادر حضرت علی (ع) هر دو از خاندان هاشم بودند و این خانواده، در فضایل اخلاقی و صفات والای انسانی، در میان عرب و قریش، زبان زد همگان بود و شجاعت و تیزهوشی و زیرکی، از امتیازات آنها به شمار می رفت و همه این فضایل، در حد اعلای خود به علی بن ابیطالب به ارث رسید.

پدر علی (ع)
یکی از شخصیت های نقش آفرین صدر اسلام، حضرت ابوطالب پدر حضرت علی (ع) و عموی بزرگوار پیامبر خدا (ص) است. او یکی از ده فرزند عبدالمطلب و خود از بزرگان مکه و رئیس قبیله بنی هاشم، و سراسر وجودش، سرشار از بخشش، مهربانی و فداکاری در راه آیین توحیدی بود. ابوطالب بعد از وفات عبدالمطلب، سرپرستی پیامبر اکرم (ع) را به عهده گرفت و بعد از اینکه پیامبر به مقام رسالت رسید، در راه هدف مقدس ایشان که همان گسترش آیین یکتا پرستی بود، با تمام وجود جانبازی و فداکاری کرد تا آنجا که گفت: «تا جان دارم، از محمد دفاع می کنم.» او سرانجام در سال دهم بعثت در سال ۶۴ سالگی دیده از جهان فروبست. حضرت علی (ع) مراحل آغازین کودکی را در دامان تربیت چنین پدری بزرگوار رشد یافت.

مادر علی (ع)
مادر گرامی حضرت علی (ع) فاطمه دختر اسد از فرزندان هاشم است. وی از نخستین زنانی بود که به پیامبر ایمان آورد و در دوران کودکی پیامبر، مدتی سرپرستی او را به عهده داشت. از این رو، پیامبر اکرم ضمن تکریم وی، با تعبیر مادر از او یاد می کرد و حتی هنگام رحلت فاطمه بنت اسد، پیامبر اکرم بسیار متأثر شده و پیراهن خود را بر او پوشانده و بر او نماز خواند و فرمود: «خداوند است که زنده می کند و می میراند. ای خدا، به حق من و همه انبیای پیش از من، مادرم فاطه بنت اسد را ببخشای و دلیل و برهانش را بر او تلقین کن و جایگاهش را وسعت بده، همانا که تو را ارحم الراحمین هستی».

کنیه علی (ع)
در فرهنگ عرب، کنیه اسمی غیر از نام اصلی شخص است، که برای مردان با کلمه اَب و اِبن، و برای زنان با اُم و بنت می آید و غالباً برای تعظیم و تکریم شخص به کار می رود. حضرت علی (ع) هم کنیه­های مختلفی داشت: از جمله:

ابو تراب که کنایه از هم نشینی آن حضرت با خاک و سجده های طولانی ایشان داشت. در سال دوم هجری، علی (ع) روزی زمین خوابیده و مقداری گرد و غبار بر لباسش نشسته بود. در این هنگام پیامبر اسلام بر بالین ایشان آمد و با خطاب «یا ابوتراب» آن حضرت را بیدار کرد. از آن زمان آن حضرت به این کنیه مشهور شدند. ابوریحانتین: این کنیه را هم پیامبر برای ایشان قرار داد و به معنای پدر دو ریحانه بهشت، امام حسن (ع) و امام حسین (ع) است.

القاب علی (ع)
در فرهنگ اعراب، لقب اسمی غیر از اسم اصل شخص و نامی است که کسی به آن شهرت می یابد. لقب بر مدح یا ذَمّ شخص اشاره دارد. القاب حضرت علی (ع) فراوان است و همگی دلالت بر مدح حضرت علی (ع) می کنند؛ از جمله:

یعسوب الدین و یعسوب المؤمنین: ابن ابی الحدید که از بزرگان اهل سنت است، در این باره می گوید: این دو لقب را پیامبر اکرم (ص) در دو نوبت به علی بخشید. یک بار به او لقب یعسوب الدین را داد؛ یعنی مالک و رئیس و حاکم دین، و در نوبت دیگر فرمود: یعسوبُ المؤمنین؛ یعنی آقا و رئیس مؤمنان.

مرتضی لقب دیگر حضرت علی (ع) به این معناست که رفتار و کردار آن حضرت، مورد پسند خدا و رسول خداست. از دیگر لقب های آن حضرت، می توان به اسدالله (شیرخدا)، حیدر (شیر بیشه ایمان) و کاشِفُ الکَرب (برطرف کننده غم) اشاره کرد.

نهج البلاغه علی (ع)
یکی از گنجینه های جاوید و درخشان علم علوی که از روح بلند پیشوای پرهیزکاران حضرت امیر مؤمنان (ع) سرچشمه گرفته است، کتاب گرانسنگ “نهج البلاغــه” است. نهج البلاغــه برگزیده ای از خطبه ها نامه ها و سخنان کوتاه و حکمت آمیز علـی (ع) و قطره ای از اقیانوس بیکران معارف الهــی است. مجموعه ای نفیس از سخنان زیبای امیر کلام حضرت علی (ع) که گذشت روزگار نمی تواند غبار کهنگی بر آن بنشاند. ستاره ای درخشان در آسمان علم و معرفت و هنر و ادب که تا همیشه بر تارک علوم اسلامی خواهد درخشید. تأمل و تعمق در محتوای نهج البلاغــه می تواند ما را با گوشه هایی از مکتب مولای دنیا و دنیا پرستی حماسه حکومت عدالت دعا و مناجات مؤمنان در بخشهای الهیات، شجاعت، تهذیب اخلاق، سلوک و عبادت و… آشنا سازد. توجه به این کتاب شریف یکی از نیازهای نسل امروز جامعه اسلامی است.

و علی (ع) می آید …
ساقه های نیلوفری از پایه های عرش بالا رفته و سریر ولایت را به عطر وجودی خود آراسته اند، تا او بیاید و بر تکیه گاه پوشیده از رازقی آن تکیه زند. درون کعبه چه غوغایی است امروز! ملائک، بال در بال گستره آسمان ها را پوشانیده اند و جبرائیل و میکائیل و اسرافیل حلقه خانه کعبه شدند تا پر به نور وجود او بسایند! طنین نام او هلهله شادی ملائک است. جام های افلاکی عاشقان به سوی او می آیند و گیسوان سیاه شب به یمن وجود او گل خنده های نقره ای را در میان آبشار آسمانی اش تقسیم می کند؛ چرا که امشب علی (ع) می آید!…

و جمعه چه شکوهی دارد و این جمعه شکوهی دیگر!… ۱۳ رجب سال سی ام از عام الفیل! آسمانیان طبق طبق نور می آوردند، آن گاه که دیوار کعبه شکافته شد و فاطمه بنت اسد قدم به درون کعبه نهاد که علی اعلی خانه خویش را از برای قدوم مبارک او آماده کرده بود … و او آمد که نام خود را از خدا گرفته بود و آمده بود تا بت های خانه را در هم بشکند و بر پشت بام آن ندای یگانگی و توحید ذات مقدس خدای تعالی را سر دهد و او را تقدیس کند و فریاد حق طلبی اش را از میان کفرها و نفاق به گوش جان های عاشقان برساند و پرواز شور آفرین کبوتران عشق را جانی تازه بخشد.

معشوق خدا
آسمانیان همه از شراب عشق علی (ع) نوشیده اند و لب از جام وصال او تر کرده اند و اینکه زمنیان را فرصتی است تا در چشمه جوشان معرفت او تن بشویند و به نور وجودی او رخ برگشایند؛ او که معشوق خداوند است و محمد (ع)، در خانه خدا، خانه عشق و شوریدگی پا به عرصه خاکی نهاد. او علی است و خدایش اعلی. او که مهتاب سپیدی رویش را از او دارد و کوچه ها همه بی قرار اویند و پنجره ها در انتظار قدوم مبارکش. او که چشمانش همه حدیث و اعجاز است و نگاه هستی بخشش پیاله جان ها را از شور زندگی، عشق و شیدایی لبریز می کند؛ او معشوق خداست.

طبیب دردمندان
یاس ها و نرگس ها در بی کران های گذرگاه هستی، عرشیان و زمینیان را در هاله ای از عطر و رویا می برند؛ چرا که عطر وجودشان را از وجود علی (ع) به ودیعت گرفته اند! آب های همه دریاها از انعکاس نام او می درخشند و می خندند و نسیم های بهاری، در وزش لابه لای شاخ و برگ های بیدهای مجنون نام او را زمزمه می کنند و نغمه خوش طنین نام اوست که این گونه بلبلان عاشق را به ترنم در آورده است و بهشت برای خاطر او تمام زنبق هایشان را نثار زمینیان کرده است! او علی است؛ طبیبی که هر کجا که لازم باشد بر زخم ها مرهم می نهد و دل های نابینا و گوش های ناشنوا و زبان های بی کلام را درمان می کند. او علی (ع) است که غفلت و نادانی و حیرت و سرگردانی را معالجه و روشنی های حکمت و عرفان را تقدیم دل ها و جان های تشنه عاشقان الهی می کند.

مردی از تبار نور
مردی می آید از تبار نور، از تبار عاشقان و شوریدگان. مردی که محمد (ص) از گل خنده های نگاه او نشاط می یابد و ابوطالب در نیمه شب های بیداری دل، با او راز دل می گوید و فاطمه بنت اسد باغ چشمانش را به روی او می گشاید تا گل شادمانی را آبشار لبخند او شکوفا کند. مردی که طلوع مهرانگیز نگاهش دیگر بار حلاوت وصال و عشق را در چشمه لایزال به جان پاکان می نوشاند و پیاله حیات عاشقان از نگاهش لبریز می شد. علی، فصیح ترین شعر حیات و زیباترین آواز آفرینش بود.

شهید دکتر بهشتی به موازات شهیدمطهری از جمله روحانیون نواندیشی بود که به مسئله نوآوری در وجوه مختلف آثار و سخنانش پرداخته است.
از نگاه به قرآن و معارف و علوم‌اسلامی گرفته تا ضرورت اصلاح جامعه و لزوم توجه به روش‌های جدید آموزشی در حوزه‌ و مدارس. حاصل این نوآوری و کاوش در امکانات آن، مفاهیم جدیدی بود که شهید بهشتی – گرچه در برخی موارد مشابه با دیگران؛ اما در معنا متفاوت- در تبیین و حل مسائل جامعه ما از خود به یادگار گذاشت.
بی‌تردید بازشناسی این میراث فکری راه ما را در ترسیم اهداف کلان جامعه خواهد گشود و ما را درحل پاره‌ای معضلات کنونی یاری خواهد رساند. در سالروز بیست و هفتمین سالگرد شهادت دکتر بهشتی، گفت‌و گویی در این‌باره با حجت‌الاسلام دکتر داوود فیرحی، استاد دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران انجام شده که از پی می‌خوانید.
▪ شهید بهشتی، در شمار روحانیون نواندیش نسل اول انقلاب قرار داشت. این نواندیشی و به تبع آن نوآوری در حوزه‌های گوناگون علوم دینی، به او امتیاز ویژه‌ای بخشیده بود. از سویی او از معدود روحانیونی بود که همزمان در حوزه و دانشگاه به تحصیل می‌پرداخت و به دیالوگ این دو که به نوعی نمایندگان سنت و تجدد به حساب می‌آمدند، امید بسته بود. شما به عنوان یک روحانی نسل دوم انقلاب چگونه با آثار و اندیشه‌های شهید بهشتی آشنا شدید و چه ارزیابی‌ای از نحوه این تاثیر بر ذهن و اندیشه خود و هم نسلان‌تان دارید؟
ـ علاقه من به شهید بهشتی از دو جهت بود: یکی؛ از لحاظ شخصی و دوم مسیر خاصی که او در مقایسه با دیگر روحانیون حوزه دنبال می‌کرد. راجع به علاقه شخصی‌ام به شهید بهشتی مقدمتا باید بگویم که گاهی وقت‌ها انسان‌هایی به طور خیلی انتخابی در مسیر زندگی فردی و اجتماعی ما قرار می‌گیرند و الگو می‌شوند. وقتی وارد حوزه شدم، ۱۴سال بیشتر نداشتم. در این زمان، به تدریج در میان متفکران روحانی، ۲شخصیت توجه‌ام را به خود جلب کرده بود؛ یکی شهید مطهری و دیگری شهید بهشتی با خواندن آثاری چون «شناخت اسلام» و «پنج گفتار» با اندیشه‌های شهید بهشتی آشنا شدم.
اهمیت شهید بهشتی برای من از آن جهت بود که در آن سال‌ها می‌بایست مسیر زندگی‌ام را تعیین می‌کردم و او می‌توانست برای من الگوی مناسبی در این زمینه باشد. شهید مطهری متعلق به دنیای سنتی حوزه بود و از همان جا به دانشگاه آمده بود؛ اما شهید بهشتی همزمان با تحصیلات حوزه (در قم) به دانشگاه(در تهران) می‌رفت. در واقع او روحانی‌ای بود که ضمن تحصیل در علوم سنتی و دینی، مدارج عالی نظام آموزشی عالی را نیز طی کرده بود. من هم تمایل به طی کردن این مسیر داشتم. به همین دلیل، وقتی زندگی‌نامه خود نوشت شهید بهشتی را در اول کتاب «پنج‌گفتار»ش خواندم، تاثیر زیادی بر من گذاشت: این بود که احساس کردم، شهید بهشتی کسی است که دوست ندارد در یکی از دو طرف دنیای سنت و تجدد محصور باشد، بیشتر می‌خواهد بین این دو باشد. این برای من خیلی جالب بود. شهید بهشتی، کسی بود که در قم زندگی می‌کرد و تحصیلات حوزوی را می‌گذراند و همزمان به دانشگاه‌های تهران هم رفت و آمد داشت.
این برای من خیلی مهم بود، چون احساس می‌کردم که او مسیر دروس حوزه را با جدیت دنبال کرده و در عین حال دانشگاه را هم رها نکرده است. نیز خوانده بودم که شهید بهشتی کمی پس از آن که وارد حوزه قم شد ( او مقدمات را در اصفهان خوانده بود)، به طور متفرقه دیپلم ادبی را گرفت و بعد وارد دانشکده معقول و منقول دانشگاه تهران شد. من در آغاز وقتی به وضعیت خود نگاه می‌کردم، این واهمه را داشتم که اگر از حوزه زنجان به قم بیایم، آیا می‌توانم از قم به تهران رفت و آمد کنم؟ یعنی می‌اندیشیدم که آیا امکان پیوند میان این دو (حوزه و دانشگاه) برای من وجود دارد؟ وقتی شهید بهشتی در سال ۱۳۲۹ این کار را کرد، مسیر برای من آسان شد. این بود که شهید بهشتی مرا به ادامه همزمان تحصیلات حوزوی و دانشگاهی مصمم کرد.
به تدریج که با آثار و اندیشه‌های شهید انس گرفتم، میل وی به آموزش و آموختن زبان‌های بیگانه در من انگیزه بیشتری ایجاد کرد.‌آثار شهید بهشتی، گواه بزرگی است بر تلاش وی در نوسازی حوزه به ویژه و تاسیس مراکز آموزشی با شیوه‌های جدید آموزشی چه در حوزه و چه در بیرون از حوزه. میل زیاد شهید بهشتی به اسلوب جدید تحقیق امری نبود که بر اندیشمندان و پژوهشگران حوزه و دانشگاه پوشیده بماند. این مسایل سبب شد تا من به طور شخصی علاقه خاصی به شهید بهشتی پیدا کنم و در واقع او الگوی من شده بود.
▪ تمایز بنیادینی که میان شهید بهشتی و دیگر اندیشمندان حوزوی آن زمان می‌دیدید، چه بود؟
ـ مثلا وقتی به شهید مطهری نگاه می‌کردم، می‌دیدم او در حوزه بسیار مشهور بود و به تهران هم آمده بود. من به عنوان یک جوان ۱۶-۱۵ساله پیش خود فکر می‌کردم که آیا باید اول به حوزه بیایم و بعد به دانشگاه یا برعکس؟ شهید مطهری این دغدغه دوگانه مرا جواب نمی‌داد. فاصله قم و تهران برای من گم شده بود و همواره در فکر هر دو باقیمانده بودم. شهید بهشتی نه این بود و نه آن. اگر کمی عمیق‌تر نگاه کنیم، شهید بهشتی راضی به توقف در سنت و مدرنیته نبود. او می‌خواست مرزهای (شاید ساختگی) مابین این دو را بشکند و شاید این امید را داشت که روزی تجدد را دینی کند و یا یک دین متجدد بسازد.
▪ آیا غیر از این رفتار و عمل شهید بهشتی؛ یعنی ورود همزمان وی به حوزه و دانشگاه به عنوان دو نهاد سنتی و مدرن، در آثار وی مستنداتی هم در این‌باره وجود داشت؟ به بیان بهتر؛ نگاه شهید بهشتی به بحث سنت و مدرنیته چگونه بود؟
ـ در واقع این دو مکان؛ یعنی حوزه و دانشگاه دو اقتضا متفاوت داشتند. با خواندن آثار شهید بهشتی دریافتم که او جرقه‌های زیادی که حاکی از اندیشه‌هایی بزرگ است، دارد. توضیح این بخش،‌به بخش دوم علاقه من به شهید بهشتی مربوط می‌شود. بحث بسیار جدی‌ای که در آثار شهید بهشتی وجود داشت، تفسیر خاص او از نظریه امامت شیعی بود. او این امر (امامت) را صرفا عقیدتی نمی‌دانست، بلکه برداشت سیاسی از آن هم داشت.
▪ این بحث در آثار شریعتی هم پیشتر وجود داشت؟
ـ بله و شاید به همین خاطر شهید بهشتی از شریعتی دفاع می‌کرد. کتاب «شریعتی، جست‌وجوگری در مسیر شدن» این نکته را به خوبی نشان می‌دهد. شاید شهید بهشتی تصور می‌کرد که بحث امت و امامت شریعتی با بحث امامت خود وی یکی است. با این حال، در اندیشه‌های شریعتی غلبه با گفتمان چپ (مارکسیستی) است، حال آنکه در آثار شهید بهشتی، این‌گونه نیست. شهید بهشتی نه تنها گرایش چپ نداشت، بلکه بیشتر مفاهیم مرتبط با آزادی را دنبال می‌کرد.شهید بهشتی در کتابی با عنوان «نقش آزادی و تربیت کوکان» که مجموعه سخنرانی‌های وی برای اولیای مدارس بود، بین آزادی و تربیت پیوند آشکاری می‌بیند. در مقایسه با دکتر شریعتی، وجه دمکراتیک شهید بهشتی قوی‌تر است. تکیه بر آزادی و حکومت دمکراتیک از وجوه مهم سیاسی آثار او است. نیز همانگونه که می‌دانیم، او تاثیر زیادی در وجوه دمکراتیک قانون اساسی داشت.
▪ این نو اندیشی شهید بهشتی در حوزه دین و نگاه جدید به معارف و علوم دینی چه حاصلی داشت؟
ـ شهید بهشتی در کتابی با عنوان «محیط پیدایش اسلام» (۱۳۵۴) برای نخستین‌بار کوشید تا دیالوگ بین قرآن و محیط عربستان آن زمان را بازشناسد. او رابطه بین وحی و زندگی آن دوران را مورد توجه قرار داد. او درباره ماهیت احکام قرآن و نسبت آن با ساختار اجتماعی عربستان در آستانه بعثت پیامبر(ص) تحلیل‌های خوبی دارد. می‌کوشید تا توضیح دهد که چرا قرآن این احکام خاص را دارد. در واقع، شهید بهشتی زمینه‌های اجتماعی گسترش وحی را توضیح می‌داد و به دیالوگ متن و زمینه توجهی کرد. البته ایشان هیچگاه فرصت نکرد که این کار را ادامه دهد. این بحث مهمی بود که می‌توانست بسیار راهگشا باشد.
▪ در مجموع تفاوت نگاه شهید بهشتی به قرآن با دیگران را در چه وجوهی می‌بینید؟
ـ از حدود سال‌های ۵۰ به بعد، یک گرایش عمومی به تفسیر علمی قرآن در میان اندیشمندان ما وجود داشت. این یک نگاه همسازانه بین قرآن و علم (علوم انسانی و علوم تجربی) بود. نیز اندیشمندان به فلسفه‌های معاصر به ویژه مارکسیسم و علوم اجتماعی حاصل از آن توجه داشتند. از این حیث، در این دوران یک اندیشه اصلاح‌گرایانه پیدا شده بود. این اصلاح دو وجه داشت: اصلاح حوزه‌ها و اصلاح دانشگاه‌ها و در کل جامعه، یعنی اصلاحات دوسویه بود. به همین دلیل اصلاح‌گرایان حوزوی و دانشگاهی یکدیگر را پیدا کردند و در این زمان در تضاد با هم حرکت نمی‌کردند. در شهید بهشتی هم این اندیشه دوسویه اصلاح‌گرایانه وجود داشت.
▪ آیا شهید بهشتی به مانند گرایش رایج زمانه‌اش، به دین ایدئولوژیک چون دکتر شریعتی نیز توجه نشان می‌داد؟
ـ شهید بهشتی در برخی از آثارش سعی می‌کرد تا از دین به عنوان ایدئولوژی تغییر استفاده کند. البته در آن زمان به‌طور کلی دین‌گرایی معطوف به تغییر بود، جامعه و مذهب سیاسی شده بود و تفسیرهای سیاسی و ایدئولوژیک از قرآن و دین رواج داشت. در واقع دین، به منبعی برای تولید و تبیین ایدئولوژی بدل شده بود. شاید به همین دلیل، شهید بهشتی به ورود حوزه‌های علمی به دانش‌های جدید تأکید داشت و بر روش‌ها و شیوه‌های جدید آموزشی انگشت می‌نهاد.
▪ در کل سیاست‌اندیشی شهید بهشتی معطوف به چه بود، آیا از این فضای سیاسی – اجتماعی‌ای که ترسیم کرده بودید، تأثیر گرفته بود و یا بیشتر، بحث وی درون دینی بود؟
ـ شهید بهشتی در مقایسه با شریعتی درک عمیق‌تری از دین داشت. نقطه عزیمت شهید بهشتی در تفسیر دین، اندیشه چپ نبود. او خود فقیهی متبحر در کنار بزرگانی چون سیدمحمدباقر صدر، آیت‌الله مشکینی، ربانی‌شیرازی، آیت‌الله شبیری‌زنجانی، امام موسی‌صدر، سیدمهدی روحانی و... بود. در واقع مباحثه و همدرسی با این بزرگان، پایگاه قوی‌ای به شهید بهشتی بخشیده بود. او آشنایی عمیقی با اسلام و شیعه داشت و این‌طور نبود که در آشنایی با مکاتب جدید به سمت و سوی خاصی کشیده شود. او آرای جدید را به اصول و مبانی مذهبی عرضه می‌کرد. به همین دلیل، وقتی از امامت صحبت می‌کرد، معنای متفاوت‌تری از آن از دیگران مراد می‌کرد.
▪ این تفاوت در برداشت از امامت، در نگاه شهید بهشتی در چه وجوهی خود را نشان می‌داد؟
ـ در اندیشه چپ، امری وجود دارد که کمابیش با اندیشه‌های شیعی شباهت دارد (بدون آنکه یکی باشند) و آن مفهوم ایدئولوژی‌پردازی است. همان‌طور که در اندیشه چپ جامعه به توده و روشنفکر تقسیم می‌شود، در اندیشه شیعی جامعه به امت و امامت بخش می‌شود. شهید‌بهشتی آن کارکردی را که یک ایدئولوگ یا روشنفکر در روشنگری جامعه بر عهده می‌گرفت، به مفهوم امامت و امت تسری ‌داد. درک من این است که شهید بهشتی امام را پیشتاز روشن‌اندیشی جامعه می‌دانست. طبق تعریف وی از امامت، نیز فقها باید این چنین (پیشتاز روشن‌اندیشی جامعه) باشند. شهید بهشتی، مفهوم امامت را در راستای تحول اجتماعی می‌دید. این مسئله، او را از دیگران متفاوت می‌کرد.
▪ آیا شهید بهشتی در این برداشت از امامت، به بحث‌های امام(ره) درباره ولایت فقیه نیز رسیده بود؟
ـ نه به‌طور خاص به نظریه ولایت فقیه، بلکه بیشتر به مرجعیت دینی رسیده بود. شهید بهشتی فکر می‌کرد که اگر روحانیت اصلاح شود، می‌تواند جایگزین قشر پیشتاز (روشنفکر) در جامعه بشود. به نظر وی، روحانیت با تفسیرهای به روز و مناسب می‌تواند سکان هدایت جامعه را در دست گیرد. به همین دلیل، آیات قرآن برای او انگیزه‌ای جهت مباحث سیاسی بود؛ یعنی او می‌کوشید تا پیوندی بین آیات قرآن و سیاست روز برقرار سازد. این درک تازه‌ای از نظریه امامت بود. او به نظامی چشم داشت که در آن رهبرانش پیشتاز، فداکار، از جان گذشته و روشنگرند و به قول خودش شیفتگان خدمتند. در واقع در تفسیرهایی که شهید بهشتی از قرآن داشت، دین را معطوف به عمل توصیف می‌کرد و می‌کوشید با تکیه بر چنین دینی در مقابل ایدئولوژی‌های چپ و راست بایستد. مرحوم صدر هم، این کار را در عراق می‌کرد. این دو (صدر و بهشتی) با هم نشست و برخاست داشتند.
در آثار شریعتی و دیگران هم این بحث کمابیش وجود دارد.
اما تفاوت شهید بهشتی با دیگران در این بحث، در بیان درون دینی آن بود. شهید بهشتی با ادبیات استدلالی خاص خود، این نظر را بیان کرد.
▪ آیا نظریه امامت شهید بهشتی، می‌توانست در عرصه سیاسی، به نظام‌سازی دست زند؛ به بیان بهتر، آیا این نظریه (سیاسی) به نظام خاص سیاسی‌ای منجر می‌شد؟
ـ نظریه امامت شهید بهشتی با بحث ولایت فقیه امام خمینی(ره) کمی نزدیک بود، اما با آن یکی نبود. در زمانی که شهید بهشتی نظریه امامت خویش را طرح می‌کرد، در بین اندیشمندان، یک تقسیم‌بندی کلی در مورد روشنفکر و وظایف آن وجود داشت؛ یعنی روشنفکر به عنوان رهبر فکری و روشنفکر به عنوان رهبر اجرایی جامعه. به نظر می‌رسد که شهید بهشتی هم این تفکیک را در نظر داشتند با این توضیح که غرض وی از امت و امامت امر اجرایی نبود؛ بلکه تبیین امر فکری، روشنی‌بخشی و آگاهی‌دهی اجتماعی بود. به همین خاطر نگاه وی با جریان‌های لیبرال جور در نمی‌آمد. حتی در نامه‌ای هم که به امام در زمان دولت موقت نوشت، همین مسئله وجود دارد.
شهید بهشتی در آن نامه اشاره کرده بود که ۲ بینش در دولت و نظام فعلی وجود دارد، یکی بینش مرحوم بازرگان و دیگری بینش روحانیون انقلابی. دولت را نمی‌توان با ۲ بینش اداره کرد. در واقع او از امام(ره) خواسته بود که بینش حاکم بر دولت را تعیین کنند. این مسئله نشان می‌دهد که شهید بهشتی علاقه‌ای به رفتن به سمت جریان‌های چپ و لیبرال نداشت. در عین حال، او در بحث امامت، بر مسئله آزادی تأکید شایانی داشت. در نظریه شیعی، امامت لطف است. به این معنا که اگر کسی خواست راهی را طی کند، باید راهنما داشته باشد. البته داشتن راهنما اجبار نیست. این، اساس امامت شیعی است. بنابراین نظریه امت و امامت شهید بهشتی نافی آزادی نبود؛ یعنی اینکه امت ملزم به پیروی از امام باشد. به این ترتیب، شهید بهشتی این نظریه (امامت) را برای تبیین مسائل روز به کار گرفت. نظریه امامت وی معطوف به تغییر بود و این تغییر در جهت آگاهی‌بخشی انسان‌ها بود.
▪ در بخشی از سخنانتان به رواج اندیشه‌های اصلاح‌گرایانه در جامعه ایران در آن سال‌ها و نیز اهتمام شهید بهشتی به این اندیشه‌ها اشاره کردید. در این خصوص آیا اصلاحات مورد نظر شهید بهشتی معطوف به مدیریت هم بود، به عبارت دیگر آیا او به مدیریت اصلاح‌گرایانه هم نظر داشت؟
ـ اتفاقاً این یکی از بحث‌های مهم شهید بهشتی است. گفتیم که اصلاح‌طلبی شهید بهشتی در بخش‌های حوزه و جامعه و دانشگاه قابل تسری بود، اما این مهم برای او در زمینه حوزه‌های علمی از طریق تزریق روش‌شناسی آموزشی جدید به آنها و آشنایی با علوم جدید و زبان‌های بیگانه صورت تحقق می‌پذیرفت. شهید بهشتی در زمینه مدیریت اصلاح تا جایی پیش رفت که بر تأسیس مدارس جدید تأکید داشت. او نیز از جمله کسانی بود که پیشنهاد تحقیق در مورد حکومت اسلامی را داد. کشاندن مسائل جدید به حوزه‌های علمیه، طرح مسائل جدید در حوزه اقتصاد اسلامی، بانکداری، ربا، تعلیم و تربیت از جمله این مسائل بود. بخش دیگری از اصلاحات مورد نظر شهیدبهشتی - همان‌گونه که در آغاز به‌طور گذرا اشاره کردیم- دفاع وی از مرحوم شریعتی بود.
شهیدبهشتی فکر می‌کرد که از طریق هماهنگی میان انجمن‌های اسلامی خارج از کشور نیز می‌تواند این مهم (اصلاحات اجتماعی و سیاسی) را به انجام برساند، به ویژه با تاکیدی که بر نقش معلم و مدرسه داشت. او احساس می‌کرد که باید یک آموزش قاعده‌مند از طریق معلمان آشنا با مسائل جدید و روش‌شناسی نوین صورت گیرد. جالب است که بدانیم این مسئله را با تاکید حفظ آزادی دانش‌آموزان دنبال می‌کرد. از این‌رو، میل به آزادی و اشتیاق به افزایش توان علمی جامعه، از جمله اموری است که در آثار وی بسیار دیده می‌شود. او هیچ‌گاه تعهد و تخصص را در برابر هم نمی‌دید.
به نظر وی یک فرد متعمد حتما باید متخصص باشد و الا تعهد او ناقص می‌ماند. تا جایی که او معتقد بود؛ جامعه‌ای که از نظر علمی و آگاهی رشد می‌کند، ایمان محکم‌تری دارد. در واقع شهیدبهشتی علم و ایمان را در برابر هم قرار نمی‌داد؛ بلکه می‌گفت؛ علم مولد ایمان و ایمان مولد علم است. به همین دلیل از رشد فرهنگی جامعه احساس خطر نمی‌کرد. همین بحث‌ها پس از انقلاب نیز دنبال شد.گام مهم دیگر شهیدبهشتی در زمینه مدیریت، توانمندی مدیریتی وی بود. او صریح، شفاف، قاطع و در عین حال پرمدارا بود. اینها خصلت‌های عجیب مدیری نظیر او بود. هیچ روحانی شیعه تا آن موقع نبود که بگوید حزب معبد من است. در حالی که از معروف‌ترین شخصیت‌های روحانی که به حزب می‌اندیشید، مرحوم صدر بود.
▪ تا جایی که به یاد دارم این وجه شهید بهشتی یعنی احساس نیاز مبرم او به وجود حزب، مربوط به تحول فکری وی پس از انقلاب اسلامی و به ویژه بنیانگذاری حزب جمهوری اسلامی می‌شود. دقیقا می‌توانید ترسیم کنید که آیا این تحول مربوط به پیدایی اوضاع جدید؛ یعنی لزوم حکومت اسلامی بود و آیا شهید بهشتی به تکثر حزبی و فعالیت احزاب نیز نظر داشتند؟
ـ از نظر شهید بهشتی حزب همچون امام وظیفه آگاهی‌بخشی دارد. دکتر بهشتی خصلت دنیای مدرن را فهمیده بود و براین اساس می‌دانست که دولت دمکراتیک با حزب پیوند خورده است. بحث این بود که چون حزب تولید نیرو و تصمیم‌سازی می‌کرد، بنابراین می‌توانست برای روز مبادا مدیریت جامعه را در دست گیرد. این بود که بنا به تعریف شهید بهشتی، حزب باید هر لحظه مواضع درست خود را در قبال مسائل جامعه آشکار سازد. در کل، دکتر بهشتی از حزب درکی کارکردی داشت. به هر حال، بحث حزب در آرای دکتر بهشتی شکل گرفته بود، اما اینکه آیا می‌شد بنابر آرای وی از پتانسیل حزبی مثل حزب جمهوری که خود موسس آن بود، در جهت دنیای چندحزبی استفاده کرد، نیاز به پژوهش بیشتر دارد.
دکتر بهشتی درک کرده بود که تحزب لازمه زندگی مدرن است و در واقع برلزوم آن صحه می‌گذاشت؛ اما اینکه این حزب واحد، حزبی در شرایط گذار است و از درون آن قرار است احزاب دیگری شکل گیرند، بحث مهمی است. شاید اگر جامعه به ثبات رسیده بود، زمینه برای تکثر احزاب و تشکیل احزاب دیگر از درون حزب جمهوری فراهم می‌شد. به هر حال، بحث حزب و تشکیلاتی عمل کردن از لوازم تفکر سیاسی شهید بهشتی بود. از نظر وی اگر احزاب نباشند، تشکل‌های غیررسمی و محفلی شکل می‌گیرند. دکتر بهشتی می‌اندیشید که حزب، زندگی را شفاف می‌کند. از این‌رو او به شدت بر مفاهیم مدرن حزب، قانون‌اساسی و انتخابات تاکید می‌ورزید.

سلام دوستان عزیزچهارشنبه4/4/1388ازسفرعتبات عالیات باوسیله زمینی به میهن اسلامیمان بازگشتیم البته ازایران باهواپیمامشرف شدیم امادربرگشت مسئول كاروان اعلام نمودكه دولت عراق اجازه برگشت زائرین به ایران راهوایی اجازه نمی دهدكه بادردپایی كه عارض بودازطریق مرزمهران به كشورایران بازگشتیم اماسعادتی كه دراین سفرماراهمراه بوداین بودكه ورودزائرین به سامرابلامانع اعلام شده بودواین كاروان هاكه ازاین زمان به بعدمشرف شوندهم چون زائرین كاروان ماموفق به زیارت امامان معصوم درسامراخواهندشدواین امتیازاین سفربودكه به نیابت ازشما عزیزان سلام شما را ابلاغ نمودیمسلام دوستان عزیزچهارشنبه4/4/1388ازسفرعتبات عالیات باوسیله زمینی به میهن اسلامیمان بازگشتیم البته ازایران باهواپیمامشرف شدیم امادربرگشت مسئول كاروان اعلام نمودكه دولت عراق اجازه برگشت زائرین به ایران راهوایی اجازه نمی دهدكه بادردپایی كه عارض بودازطریق مرزمهران به كشورایران بازگشتیم اماسعادتی كه دراین سفرماراهمراه بوداین بودكه ورودزائرین به سامرابلامانع اعلام شده بودواین كاروان هاكه ازاین زمان به بعدمشرف شوندهم چون زائرین كاروان ماموفق به زیارت امامان معصوم درسامراخواهندشدواین امتیازاین سفربودكه به نیابت ازشما عزیزان سلام شما را ابلاغ نمودیم

 

سلام دوستان خوبم دوستانی که تاحال به مطالب این حقیرتوجه فرمودیداینک که درتاریخ27/3/1388راهی کشورعراق به جهت درآغوش گرفتن مرقدمطهرامام حسین علیه السلام ودیگرامامان مظلوم هستم ازشما عزیزان خداحافظی می کنم ودرآن مکانهای مطهرنایب الزیاره شما عزیزان خواهم بودواگرعمری بود ومراجعت نمودم شرحی مفصل ازاولین سفرم به کربلای معلا به خدمتتان تقدیم خواهم نمودباآرزوی موفقیت های روزافزون برای کشوراسلامیمان ایران عزیزخدانگه دارتان بادمحمدعلی حاجیان

 فاطمه می آید
        آب زنید راه را هین که نگار می رسد مژده دهید باغ را بوی بهار می رسد
طبق طبق نور از آسمانها به زمین می آید...هفت آسمان را باشقایقها و رازقیها آذین بسته اند. هلهله ای برپاست درمیان ملائک که به یُمن قدوم مبارک «فاطمه» جام عشقش را نوشیده اند و مست عطر بهشتی اش شده اند. فاطمه می آید... مادرِ تمامی شقایقهای عاشق، معنای جمال، مقصود و حبیبه خدا، همسر علی، مادر حسنین، ادامه نبی می آید... می آید تا زمین و زمینیان را با نور وجودی خود به عطر آسمانی – بهشتی دعوت کند و سجده های عاشقی را شرمنده خویش سازد و محراب را در مقابل قامت بلند بی همتایش به زانو درآورد. می آید تا «زن» معنا بگیرد... فاطمه می آید.

 

فاطمه، یعنی سلام خدا

فاطمه، آن بانوی بزرگی است که چلچله ها به تمنای پاسخش، آمدن بهار را نوید می دهند. او که مهربانی را نثارمان می کند. همو که لاله ها در دشت مهربانی، از عشقش شور زندگی می گیرند. فاطمه، کوثر خدا و همتای علی است و واژه وفا با نام او معنی می یابد. فاطمه، آن پیغام وصلی است که کبوتران به باغهای روشن می برند. فاطمه، خورشید رسالت و قمر ولایت است. چشمه طهارتی است که جمال را معنا میکند و جلال را تفسیر. فاطمه، یعنی آفتاب از پس ابرهای سفید در آسمان آبی. فاطمه، یعنی عشق، یعنی مهر، یعنی زمزمه عشق در محراب مناجات. فاطمه، یعنی نگاه جستجوگر در بقیع، یعنی نگاه آسمانی... فاطمه، یعنی سلام خدا.

مادر تمام خوبی ها - فاطمه اختر گیتی فروز

مادر تمام خوبی ها... فاطمه جان! تو نشان لطف خدایی برایمان، تویی که پنجره ها همه بیقرار توأند و کوچه ها در انتظار قدوم مبارکت. تویی که چشمانت همه حدیث و اعجاز است. تویی که وقتی دیگر بهانه ای برای بودن نیست، می آیی و هستی و بودن و حتی بالاتر، زیستن و عشق را رنگی دیگر می بخشی. تو که عالم همه از نازِ قدوم تو آفریده شد. تو که کوته نظران دیوسیرت، عشق خداوند را در چشمان زهرآلود پیامبر ندیدند، آن هنگام که تو را می نگریست و باران عاشقی در آسمان چشمانش هویدا میشد. تو که مناجات با قامت آسمانی ات تفسیر می شد، آن هنگام که در محراب عشق، ترنم دلدادگی سرمیدادی، تو که جبرئیل حامل سلام خداوند برایت بود. تو که با عشقِ ولایت زیستن و با دردِ ولایت رفتن را به همگان آموختی. تو که پیوند نبوت و امامت و ولایت بودی. تو که دنیا از برای جلوه تمام وجودت کوچک بود. تو بهار جاودانی برای سالهای زندگیمان.

فاطمه مام پدر

بهترین راه شناخت فاطمه(ع) از دیدگاه پدر است که هیچ سخنی را بدون اراده و بدون دستور حق و به خواسته نفس نگفته و تمام سخنانش از وی و با اراده خداست. تاریخ، از رفتار رسول خدا با دخترش فاطمه(ع) در شگفت و حیرت است. پیامبر اسلام(ص) به او سلام می دهد و رفتار او با فاطمه(ع) با رفتارش با دیگران بسیار تفاوت دارد. پیامبر(ص) چهره و دست فاطمه(ع) دختر کوچکش را می بوشد. او را «ام ابیها» یعنی مادرِ پدر میخواند و با رفتار خود، چشمان کم سوی بزرگان و سیاستمداران و توده مردم مسلمان را به عظمت مقام فاطمه می گشاید و فاطمه مام پدر است.[4]حقیقت و عمق رابطه بین رسول خدا(ص) و فاطمه زهرا(ع) را باید در همین «مام پدر بودن» جستجو کرد.

بر ما ببخشای - طلوع اولین شعر اهورایی

فاطمه جان! ای اسوه خدایی، ای جلوه الاهی، ای عشق کبریایی! بر ما ببخشای کوتاهی کلام و زبانمان را در وصف جمال آسمانی ات. بر ما ببخشای فهمِ کوچکمان را از خانه گلی ات؛ خانه ای گلی، اما مهبط وحی، جایگاه فرشتگان عرض الاهی. وصف تو می گوییم، اما نه آنچنان که شایسته ات باشد، که تو بلندای خورشیدی در کنار قامت برافراشته ماه. آبی زلال سادگی را، راز گل یاس را ، فوران دلدادگی و عشق را، در لبخند مهربانت می یابیم، اما وصفش را عاجزیم. بر ما ببخشای ای بانو، در ناتوانی قلمهایمان در وصف «رضای الاهی، در رضای تو». بر ما ببخشای که چشمان جستجوگرمان، توان دیدن بلندای وجودت را ندارد، آنچنان که شایسته هستی. بر ما ببخشای که نگاه دریاگونه ات را، نوازش دستان سپید مهربانی ات را و عطر کلام آسمانی ات را تفسیر میکنیم، اما نه آنچنان که شایسته حبیبه خدا باشد.