اما چرا سرطان معده بیشتر مردان را گرفتار می کند؟ دکتر محمدجعفر فره وش، فوق تخصص گوارش در پاسخ می گوید: جدا از اثرات ناشی از مصرف بالای سیگار در مردان که در بروز این بیماری نقش دارد، بررسی ها نشان می دهد هورمون های زنانه تا حدی شخص را در برابر این بیماری محافظت می کند که بدن مردان فاقد این هورمون هاست. به همین دلیل تاکید می کنیم مردان در سنین بالای 40 یا 45 سال بروز علائم سوءهاضمه مانند درد، نفخ، سنگینی سردل، تهوع، استفراغ و مدفوع خونی را جدی بگیرند؛ چرا که احتمال دارد این علائم، هشداری درباره سرطان معده باشد.
بیماری خطرناک و بدون نشانه
چرا متخصصان بر خطرناک بودن سرطان معده با وجود پیشرفت های قابل توجه در روش های درمانی سرطان تاکید می کنند؟ این تاکید از آن روست که این بیماری اغلب بدون نشانه است و معمولا نشانه هایی دارد که به دیگر بیماری های گوارشی بویژه سوءهاضمه شبیه است. این ویژگی سبب می شود سرطان معده در بیشتر موارد دیر تشخیص داده شود؛ یعنی در مرحله ای که به بافت های مجاور چون ریه، کبد یا جاهای دیگر دست اندازی کرده است.
دکتر فره وش در گفت وگو با جام جم با اشاره به این که سرطان معده می تواند از طریق دیواره خود معده به بافت ها و اعضای مجاور راه یابد و نیز از طریق غدد عروق لنفاوی گسترش یابد، می گوید: متاسفانه این بیماری در مراحل پیشرفته می تواند از طریق خون، سایر اندام و اعضا را درگیر کند که در چنین شرایطی نجات جان بیمار حتی با وجود بهره گیری از روش های درمانی چون جراحی، رادیوتراپی و شیمی درمانی برای مدت طولانی و بیش از پنج سال ممکن نخواهد بود.
این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران می افزاید: واقعیت آن است که در مراحل ابتدایی سرطان معده علائم چندانی دیده نشده و این بیماری در این مرحله بسختی تشخیص داده می شود، اما نباید فراموش کرد این سرطان از آن دسته سرطان هایی است که طی چند سال و به آرامی رشد می کند. یعنی قبل از این که سرطان به معنای واقعی ایجاد شود، تغییراتی در لایه های معده ایجاد می شود و عوارضی شبیه به سوءهاضمه را بروز می دهد که پیگیری و ریشه یابی علت آن از طریق آندوسکوپی می تواند به تشخیص احتمالی سرطان معده و شروع مراحل درمانی موثر کمک کند.
نشانه هایی که نباید دست کم بگیرید
متخصصان گوارش تاکید می کنند سرطان معده می تواند علائمی چون کاهش اشتها بویژه نسبت به گوشت، کاهش وزن، کم خونی، ضعف، خستگی، نفخ شکم و سوزش سردل را به همراه داشته باشد.
دکتر فره وش نیز با اشاره به بروز درد های دائم در قسمت های بالای شکم در مراحل پیشرفته بیماری می گوید: آروغ زدن، استفراغ خونی، احساس پری معده، حتی پس از خوردن مقادیر اندک غذا، مدفوع سیاه، تهوع و استفراغ، درد بالای شکم ، سوزش سردل و علائم شبیه به زخم معده را هرگز نباید کم اهمیت تلقی کرد.حتی در برخی موارد آزمایش خونی که برای بررسی علت کم خونی داده می شود نیز به تشخیص سرطان معده منتهی می شود.
وجود سابقه ژنتیکی هوشیارتان کند
دکتر فره وش به نکته بسیار مهمی برای تشخیص زودهنگام سرطان معده اشاره می کند: گرچه احتمال بروز این بیماری از طریق ژنتیک فقط 10 درصد است، اما ضروری است که در صورت بروز این بیماری در یکی از اقوام درجه اول، مردان دیگر خانواده ده سال زودتر از سنی که وی مبتلا به بیماری شده است تحت بررسی های سالانه از طریق آندوسکوپی و اگر لازم شد رادیولوژی، سی .تی.اسکن و ام .آر.آی قرار بگیرند.
مقابله با عوامل سرطان معده
گرچه فقط 2 درصد افراد مبتلا به میکروب هلیکوباکترپیلوری (نوعی باکتری با قدرت سازگاری بسیار بالا که می تواند در معده زنده بماند، رشد کند و سبب اختلالات گوارشی متعدد، عفونت، زخم و التهاب معده شود) به سرطان معده مبتلا می شوند، اما لازم است افرادی که دچار درد معده می شوند از طریق آزمایش خون، آلوده شدن به این میکروب دستگاه گوارشی را بررسی کنند و در صورت آلودگی از طریق درمان های میکروبی و آنتی بیوتیکی تحت درمان قرار بگیرند. دکتر فره وش نیز در این باره می گوید: از آنجا که میکروب هلیکوباکترپیلوری ارتباط نزدیکی با بهداشت مواد غذایی دارد، لازم است غذاهایی که بیرون از یخچال نگه داشته می شود، مصرف نشود. به بیان دیگر رعایت موارد بهداشتی، موارد عفونت به این باکتری را کاهش می یابد.
با ترشی و شوری خداحافظی کنید
خوب است بدانید که خودداری از مصرف غذاهای با نیتریت بالا به اشکال مختلف اعم از مایع یا جامد، به عنوان عاملی موثر در پیشگیری از سرطان معده به تائید متخصصان گوارش رسیده است. دکتر فره وش با اشاره به تاثیر نیتریت موجود در مواد غذایی در بروز سرطان معده می افزاید: نیتریت یکی از مواد نگهدارنده است که در بسیاری از فست فود ها به کار گرفته می شود. پس باید تا حد امکان از مصرف فست فود، همچنین مصرف غذاهای دودی، نمک سودشده و انواع ترشی و شوری خودداری کرد. فراموش نکنید که مصرف غذاهای شور و ترشیجات، خطر ابتلا به سرطان معده را بشدت افزایش می دهد. همچنین استفاده از کودهای شیمیایی نیترات و اوره بشدت بر سلامت مواد غذایی از حیث بیماریزایی اثر می گذارد که این مساله از سوی وزارت بهداشت باید مورد تاکید و پیگیری قرار بگیرد.
چه کنیم تا سرطان معده نگیریم؟
متخصصان گوارش برای پیشگیری از ابتلا به سرطان معده بر موارد زیر تاکید دارند:
ـ از کشیدن سیگار خودداری کنید.
ـ رژیم های غذایی شامل غذاهای دودی، گوشتی و نمک سود را کمتر مصرف کنید.
ـ به علائم سوءهاضمه که بیش از چند روز طول بکشد، توجه کنید.
ـ رژیم غذایی مغذی و متعادل داشته باشید، بویژه از مصرف میوه و سبزیجات تازه که حاوی ویتامین های A، E و C است، غافل نشوید.
ـ در صورت وجود سابقه ژنتیکی در خانواده درجه اول، آزمایش های سالانه غربالگری را که از سوی پزشک توصیه می شود، انجام دهید.
ـ گوشت قرمز را بیش از اندازه مصرف نکنید و مصرف نمک و غذاهای سرخ کرده را بسیار محدود کنید.
ـ مصرف پیاز و سیر را که در کاهش خطر سرطان معده کمک می کند، فراموش نکنید.
جام جم
