تبیان، دستیار زندگی

پاسخ : در آيين هاي هندو، زردتشت، يهود، مسيحيت و اسلام اين باور وجور دارد كه در آيندة جهان فرد صالحي ظهور خواهد نمود، و در جهت زدودن ستم و نجات بشر قدم بر مي دارد و در اين راه موفق خواهد شد. همة اين ها در هدف كلّي، يعني هدايت و ارشاد و نجات بشر از ناداني و گمراهي وحدت نظر دارند. حال ممكن است در امور و اهداف جزيي و برخي از ويژگي ها ديدگاه هاي متفاوتي داشته باشند. توضيحي دربارة ظهور مهدي و مصلح آخرالزمان از نگاه اديان بزرگ را به اطلاع شما مي رسانيم.همه پيروان اديان الهى و برخى از پيروان اديان غير الهى عقيده دارند كه در يك عصر بحرانى جهان كه فساد و ظلم بيداد مى‏كند، نجات دهنده بزرگ و مصلح جهانى ظهور مى‏كند و اوضاع آشفته جهان را اصلاح نموده و عدل را گسترش مى‏دهد.(1) گرچه در اين كه مصلح جهانى كيست، داراى چه ويژگى‏هايى است، نام او چيست و منسوب به كدام ملت و دين است، اختلاف نظر دارند.(2) هر ملتى او را با لقب مخصوص و ويژگى‏هايى مى‏شناختند و او را از خودشان مى‏دانند. زرتشتيان او را ايرانى و از پيروان زرتشت مى‏دانند.(3) يهوديان اورا از بنى اسرائيل و عيسويان او را مسيح موعود مى‏خوانند .اين مهدي و منجي در آيين هاي بزرگ بدين شرح بيان شده است.1ـ در آيين هندو و بودا:در آيين هندو نيز از نجات دهنده و موعود، به نام "آواتا" سخن به ميان آمده و در منابع هندوها در كتاب اوپانيشاد ها مطرح شده است.(4) مظهر ويشنو (مظهر دهم) كه در انقضاى كلى يا عصر آهن، سوار بر اسب سفيد ظاهر مى‏شود، درحالى كه شمشير برهنه درخشانى به صورت ستاره دنباله دار در دست دارد. شريران را تماماً هلاك مى‏سازد و خلقت را از نو تجديد مى‏كند و پاكى را رجعت خواهد داد. مظهر دهم در انقضاى عالم ظهور خواهد كرد.(5) در يكى از كتاب‏هاى ديگر هندوها آمده است: گردش دنيا به پادشاه عادلى در آخرالزمان تمام شود كه پيشواى ملائكه و پريان و آدميان باشد. حق همراه او است و آنچه در درياها و كوه‏ها پنهان شده باشد، همه را به دست مى‏آورد. از آسمان‏ها و زمين، آنچه باشد، خبر دهد و از او كسى بزرگتر به دنيا نيايد.(6) در آيين بودايى كه يكى از شاخه‏هاى كشين هندويى است، مسئله انتظار مطرح شده و شخصيت مورد انتظار بوداى پنجم مى‏باشد.(7)2ـ آيين زرتشت‏در آيين زرتشت سه منجى به نام‏هاى هوشيذر، هوشيذر ما و سوشيانس (نجات دهنده مرگ) از نسل زرتشت مطرح است. گويند: آنان پس از ديگرى جهان را پر از عدل خواهند كرد. از جمله، مهم‏ترين آنان، آخرين ايشان است كه او را سوشيانس پيروز گر مى‏خوانند(8) كه پس از ظهور، دين را به جهان رواج خواهد داد؛ فقر و تنگدستى را ريشه كن مي كند و مردم جهان را هم فكر، هم گفتار و هم كردار مى‏گرداند.(9)3 - آيين يهوددر آيين يهود نيز از شخص موعود سخن گفته شده است. گر چه يهوديان در اين كه موعود كيست، اختلاف نظر دارند. چون يهوديان به حضرت مسيح ايمان نياورده‏اند، به باور آنان موعودشان هنوز ظهور نكرده است. با اين حساب انتظار در يهوديت كيفيت ويژه مى‏يابد، ولى آنچه يهوديان بر آن اتفاق دارند، خروج شخصي در آخر زمان است كه كوكب افروز مى‏باشد و روى زمين را به نور رب كريم روشن مى‏گرداند... يهوديان به انتظار او زمان مى‏گذارنند.(10) موعود كسى است كه به عدالت داورى كند و مظلومان زمين را به راستى حكم راند و گرگ با بره سكونت كرده و پلنگ با بزغاله خوابد... در تمام كوه مقدس، ضرر و فسادى ديده نشود؛ زيرا جهان از معرفت خداوند پر خواهد شد.(11)4 - آيين مسيحيت مسيحيان نيز در انتظار مصلح جهانى هستند و اگر چه باور دارند كه او حضرت عيسى مسيح(ع) است كه از آسمان نزول كرده و جهان را پر از عدل خواهد كرد.(12) در انجيل مرقس آمده است: "پس بيدار باشيد، زيرا نمى‏دانيد در چه وقت صاحب خانه مى‏آيد، در شام، يا نيمه شب، يا بانگ خروس، يا صبح! مبادا ناگهان آمده، شما را خفته يابد!".(13)5 - آيين اسلام‏يكى از مسايل بسيار مهمى كه در حوزة انديشة اسلامي قرار دارد، اعتقاد به مصلح جهانى است. ما شيعيان عقيده داريم كه مصلح جهانى امام زمان(عج) است كه در آيات (14) و روايات(15) به آن اشاره شده است. امام زمان(عج) همان مهدى(ع) است كه جهان را پر از عدل و داد مى‏كند، همان گونه كه پر از ظلم شده است.(16) اعتقاد به مهدويت از معارف قطعي تمامي مذاهب اسلامي است.ابن ابى الحديد كه از عالمان اهل سنت است مى‏گويد: "ميان همه فرقه‏هاى مسلمان اتفاق قطعى است كه عمر دنيا به پايان نمى‏رسد، مگر پس از ظهور مهدى(عج)"(17) از آنچه گذشت مى‏توان نتيجه گرفت كه همه اديان الهى و برخى اديان غير الهى درخصوص مصلح جهانى اتفاق نظر دارند؛ ولى نمى‏توان قضاوت نمود كه مقصود آنان از مصلح جهانى امام زمان(ع) مى‏باشد كه در اسلام بدو اشاره شده است. گرچه برخى از نشانه‏ها و مشخصاتى كه در ساير اديان براى مصلح جهانى ذكر شده، درباره امام زمان(ع) نيز هم خوان است.(18)با توجه به اين كه بشارت به ظهور مصلح جهانى در اديان الهى بيان شده و مسئله ظهور حضرت مهدى(عج) در اديان الهى، پيش از تحريف‏شان وجود داشته، مصلح تمام اديان الهى، مهدى موعود است و مقصود دين‏شان همين است، اما پيروان آنها در تطبيق و تعيين مصداق به خطا رفته‏اند و با توجه به آن چه بيان شد تا حدودي هدف هاي آيين هاي مذكور از مهدويت نيز روشن مي شود.پى‏نوشت‏ها: 1. ابراهيم امينى، دادگستر جهان، ص 76.2. همان؛ فريده گل محمدى آرمان، رسالت جهانى حضرت مهدى، ص 98 به بعد. 3. ابراهيم امينى، همان.4. كتاب اوپانيشاد، ص 737.5. معارف اسلامى در جهان معاصر، ص 245.6. اديان و مهدويت، ص 19.7. رسالت جهانى مهدى(عج) ص 103 - 104.8. جاماسب نامه، ص 121، به نقل از فريده گل محمدى، همان، ص 99.9. همان؛ اديان و مهدويت، ص 19.10. ترجمه الملل و النحل، ج‏1، ص 312.11. رسالت جهانى مهدى، ص 106.12. رسالت جهانى مهدى(عج)، ص 109.13. انجيل مرقس، با اقتباس از رسالت جهانى مهدى(ع) ص 109.14. قصص (28) آيه 5.15. بحارالانوار، ج‏51، ص 67 به بعد.16. المهدى الموعود، ج‏2، ص 72؛ كتاب الغيبة نعمانى، ص 425.17. منتخب الاثر، ص 11 به بعد.18. ابراهيم امينى، دادگستر جهان 76 - 77.مي توانيد براي اطلاع بيش تر در مورد سؤال مذكور به كتاب هاي زير مراجعه كنيد:1 - مهدي موعود ، مير مسعود پاداتا؛2 - رسالت جهاني حضرت مهدي، فريده گل محمدي آرمان؛ 3 - دادگستر جهان، ابراهيم اميني ؛ 4 - آخرين اميد، داود الهامي؛5 - امام زمان (عج) در گفتار ديگران، علي دواني؛6 - يكصد پرسش و پاسخ پيرامون امام زمان، رجايي تهراني ؛ 7 - اديان و مهدويت.به پايگاه هاي اينترنت نيز مي توانيد مراجعه كنيد.

پاسخ : نگاه و لمس و تماس با بدن نامحرم حرام است، ولي اگر در موردي چاره اي نباشد، اشكال ندارد.(1) در اين مورد نيز اگر مي توان بدون نگاه كردن يا با دستكش به دست كردن، پانسمان يا تزريق را انجام داد (بدون هيچ مشكلي) بايد مراعات كرد. بر مردم روستا و نيز جنابعالي لازم است يك يا چند خانم كه بتوانند كارهاي ضروري را انجام دهند، آموزش دهيد تا نيازي به اين گونه ضرورت ها نباشد.پي نوشت ها : 1 - سيد مسعود معصومي، احكام روابط زن و مرد، ص 112 ، مسئله 115 و 116.

پاسخ : چون جنابعالي كثيرالسفر نيستيد، نماز شما در سفر شكسته است و روزه صحيح نيست. كثيرالسفر به كسي مي گويند كه به خاطر شغلش سفرهاي زياد داشته باشد، به طوري كه نه ده روز در وطن بماند و نه ده روز در سفر.بنابراين چون شما در ماه مبارك دو نوبت فقط مسافرت مي كنيد، كثيرالسفر نيستيد و هيچ كدام از مراجع به صحت روزة شما در فرض مذكور فتوا نمي دهند.

پاسخ : يكي از مسايل مورد بحث در علم فقه، ساختن مجسمه و خريد و فروش و نگهداري آن است حكم شرعي موارد مذكور را مراجع عظام بدين گونه بيان فرموده اند: ساختن عروسك جايز نيست و نمايش هاي عروسكي مانع ندارد. (1)ساختن مجسمة حيواني ذي روح "جاندار" (مانندانسان و حيوان كه روح دارند) حرام است، ولي نگهداشتن آن در منزل حرام نيست، خريد و فروش مجسمه اشكال ندارد.(2)آيت الله خوئي و آيت الله گلپايگاني، ساختن مجسمه را حرام اما خريد و فروشش را جائز مي دانند.(3)مجسمه سازي به فتواي برخي از مراجع اگر جنبة عقلايي داشته باشد و سبب ترويج باطل نشود نمي توان گفت به خودي خود حرام است بلكه جائز است مخصوصاً اگر در مسير خدمت به ارزش هاي اسلام و انقلاب اسلامي باشد.(4)به فتواي رهبر معظم انقلاب ساختن مجسمة انسان يا ساير حيوانات اگر به صورت كامل نباشد اشكال ندارد. (5) و نيز ساختن مجسمه به طور كامل اگر به وسيلة دستگاه باشد، نه به دست انسان اشكال ندارد.(6)نگاه به عروسك هايي كه به شكل زنان ساخته شده، اگر موجب تحريك شهوت نباشد، اشكالي ندارد و نگاه به موهاي آن ها نيز اشكالي ندارد. اگر موهاي عروسك را از موهاي زني گرفته باشند، اگر شناخته شده نباشد، نگاه به موها بدون شهوت اشكالي ندارد.پي نوشت ها : (1) امام خميني، استفتائات، ج 2،‌ ص 19.(2) همان. ص 2.(3) توضيح المسائل مراجع، تهيه و تنظيم سيد محمد حسن بني هاشمي خميني، ج 2،‌ ص 213.(4) آيت الله صانعي،‌ مجمع المسائل، ج 1، س 970 به بعد.(5) رسالة اجوبه الاستفتائات،‌س 1221.(6) همان، س 1224؛ آيت الله تبريزي،‌ استفتائات جديد، س 1010.

پاسخ : روايات اسلامى تمام خواب‏ها را به يك چشم نگاه نمى‏كند، بلكه خواب‏ها را سه قسم مى‏داند: قسمتى از خواب‏ها عبارت از افكار عادى يا اسرار نهانى انسان است كه در خواب گاهى به صورت همان انديشه‏ها ظاهر مى‏شود، اما گاهى تغيير شكل داده ،با صورت ديگرى خودنمايى مى‏كند. اين قسم خواب‏ها در روانكاوى و به نظر روانشناسان ارزش علمى بسيار دارد و به وسيله آن ها مى‏توان به ضمير مخفى اشخاص پى برد، نيز ريشه ناخوشى بيماران روانى را تشخيص داد.قسمت ديگر از خواب‏ها عبارت از افكار آشفته‏اى است كه گاهى در بيدارى و به خصوص در مواقع ناخوشى گريبانگير اشخاص مى‏شود و داراى ارزش روانى و علمى نيست، كه در روايات به "اضغاث احلام" خواب‏هاى آشفته و يا شيطانى تعبير شده است. قسم سوم خواب هايى است كه جنبه الهامى دارد و گاهى به وسيله آن ها حقايقى كه از هر جهت مجهول است، واضح و آشكار مى‏گردد.رسول اكرم(ص) مى‏فرمود: "خواب‏ها بر سه دسته‏اند: بعضى بشارت الهى، دسته‏اى ترساندن از حوادث و رخدادهاى بد، دسته سوم خواب‏هاى پريشان ناشى از افكار پريشان است".(1)در تعبير خواب دو نكته لازم است: 1 - عواطف مذهبى و فرهنگ عمومى اقوام و ملل جهان با يكديگر متفاوت است. از اين رو معبر خواب زمانى قادر است رؤيا را به درستى تعبير كند كه از عواطف مذهبى و فرهنگ ملى خوابديده آگاه باشد.2 - اغلب اوقات درك وجدانى يا ادب و اخلاق عمومى اجازه نمى‏دهد كه محتويات ضمير و باطن به صورت واقعى در خواب ظهور كند، از اين رو به صورت‏هاى مختلف و رمزگونه ظاهر مى‏شود. تعبير كننده خواب بايد به قدرى با هوش باشد كه از صورت ظاهرى خواب، واقع آن را درك كند و خوب بتواند خواب را تعبير كند. از اين رو خواب را هر كسى نمى‏تواند تعبير كند. رسول اكرم (ص) فرمود: "لا تقصّها الا على واد أو ذى رأى؛ خوابت را يا براى دوست صميمى خود نقل كن يا براى كسى كه علم تعبير خواب مى‏داند".(2) هم چنين از روايات استفاده مى‏شود هر وقت كسى بخواهد تعبير خواب كند، بهتر است براى آن تعبير خوبى كند كه مى‏تواند تأثير خوبى در روح و روان خوابديده برجاى گذارد و او را از نگرانى و اضطراب خارج سازد.در هر حال معيار مشخص و معينى در تعبير خواب وجود ندارد كه بتوان براساس آن قضاوت نمود يا حتى به طور كامل قابل يادگيرى باشد.پى‏نوشت‏ها: 1. گفتار فلسفى، كودك از نظر وراثت، ج1، ص375، به نقل از بحارالانوار، ج58، ص 180.2. همان، ص 385، به نقل از بحارالانوار، ج 58، ص 175.

پاسخ : براى طى الارض چندين معنا ذكر شده است:1- نزديك شدن مكان‏ها به يكديگر.2- تجدد امثال يعنى ارسال صورتى به مكانى كه اراده مى كند.3- اعدام و ايجاد، يعنى در يك مكان وجود عينى خود را نابود و همان زمان در مكان ديگر ايجاد مى كند. اين قدرت را خدا به پيامبران و ائمه و بعضى از اولياى الهى عنايت كرده است. ديگران هم با اجازه يا به دستور و يا همراه با اولياى الهى مى توانند طى الارض كنند، البته چنين افرادى مسئله را پنهان نگه مى دارند و به كسى نمى گويند مگر با اذن الهى و براى هدايت شخصى يا امر ديگر.اگر انسان روحش را از آلودگى‏ها و تعلق‏ها پاك ساخته و خود را به اصل خويش برساند، يعنى روح خدائى انسان ممكن است به اين مقام نائل آيد.ممكن است پاك كردن نفس از آلودگى، شرط لازم براى رسيدن به اين مقام باشد، ولى شرط كافى براى آن نباشد. عارفان معمولاً به سالكان در اين راه سفارش مى كنند كه در درجه اوّل از محرّمات اجتناب كنند و واجبات را انجام دهند. در درجه بعد آنان را به انجام دادن مستحبات و دوري از مكروهات توصيه مى كنند.اين كار نياز به مداومت جدى و رياضت شرعى دارد و بايد زير نظر اساتيد واقعى عرفان قرار گيرد، زيرا در اين باب مدعيان طى الارض زياد هستند.قرآن مجيد طى الارض را براى يكى از نزديكان با ايمان و دوستان حضرت خاص سليمان به نام آصف بن برخيا ذكر كرده كه توانست تخت سليمان را به يك چشم بر هم زدن حاضر كند.قرآن مجيد درباره او مى فرمايد: "كسى كه دانشى از كتاب داشت، اين كار را انجام داد".(1)بسيارى از مفسران گفته‏اند: اين مرد با ايمان، از اسم اعظم الهى با خبر بود. البته منظور از آگاهى بر اسم اعظم، تخلّق (آراستگى) به آن اسم و وصف است، يعنى انسان از نظر آگاهى و اخلاق و تقوا و ايمان آن چنان تكامل يابد كه مظهرى از اسم الهي گردد.اين تكامل معنوى و روحانى (كه پرتوى از آن اسم اعظم الهى است) قدرت بر اين كار را فراهم مى كند.(2)براى توضيح بيشتر اين بحث مراجعه كنيد به كتاب مهرتابان از علامه محمد حسين طباطبايى، ص 177 - 186. اما اين كه آسمان چه كساني هستند كه داراي مقامي هستند، بايد گفت:آن كه را اسرارحق آموختند مهر كردند دهانش دوختندمعمولاً چنين كساني در زمان خود شناخته شده نيستند. اگر مطالبي از چنين افرادي در كتاب ها مي خوانيم و مي شنويم، غالباً پس از رفتن آنها، از احوال شان آگاه مي شويم.در كتاب معاد شناسي علامه تهراني و كتاب نشان از بي نشان ها كه در شرح احوال نخودكي اصفهاني است، بعضي از نمونه ها بيان شده است.پي نوشت ها : 1. نمل (27) آيه 40.2. تفسير نمونه، ج 15، ص 470، با تلخيص.

پاسخ : كشتن حشرات و حيوانات موذي اشكالي ندارد.(1)پي نوشت ها : 1 - آيت الله فاضل، جامع المسائل ، ج2، س 1631.

پاسخ : موقعي كه يقين به دخول وقت پيدا كرديد، مي توانيد نماز را شروع كنيد.(1) اگر گويندة اذان وقت شناس باشد، مانند اذان راديو به افق منطقه اي كه هستيد، بعد از اذان مي توانيد نماز را شروع كنيد. لزومي ندارد كه مرجع تقليدتان نمازش را شروع كرده باشد. نماز شما ربطي به نماز مرجع تقليد ندارد.

پاسخ : راه رفتن در بين وضو اشكال ندارد. اگر بعد از شستن صورت و دست ها چند قدم راه برود و بعد سر و پا را مسح كند، وضوي او صحيح است. مقدار چند قدم مشخص نشده است، ولي به قرينة مسئلة ديگر كه فرموده اند "اگر بين كارهاي وضو به قدري فاصله شود كه از نظر عرف پشت سر هم نباشد، وضو باطل است".(1) معلوم مي شود نبايد فاصله زياد باشد. بنابراين اگر كسي صورت و دست ها را شست، بعد حدود پنجاه قدم راه رفت و بعد مسح كشيد، وضوي او اشكال پبدا مي كند اما اگر مثلاً حدود ده قدم فاصله افتاد، اشكالي ندارد. البته اگر در حال راه رفتن وضو بگيرد، مثلاً آب به دست مي ريزد و دست مي كشد تا حدود سي قدم مي رود ، بعد مسح سر و پا مي كشد، اشكالي ندارد، چون در حال راه رفتن وضو مي گيرد و عرفاً فاصله بين وضو ايجاد نكرده است.پي نوشت ها : 1 - توضيح المسائل مراجع، ج1، مسئلة 284 و 283 و ذيل آنها.

پاسخ : از جمله مكان هايي كه نماز خواندن در آن جا مكروه است، يعني ثواب نماز كمتر است، مكاني است كه در برابر نمازگزار عكس يا مجسمه باشد. نيز در جايي كه عكس باشد، اگر چه رو به روي نمازگزار نباشد.(1) بنابراين در اتاقي كه عكس در آن باشد، گرچه پشت سر نمازگزار باشد، نماز خواندن در آن جا كراهت دارد. اگر رو به روي نمازگزار باشد، كراهت آن بيشتر است.پي نوشت ها : 1 - توضيح المسائل مراجع، ج1، مسئلة 898.