• مشکی
  • سفید
  • سبز
  • آبی
  • قرمز
  • نارنجی
  • بنفش
  • طلایی
 
 
 
 
 
 

2 . مطالعه كافى با دقت لازم پيش از مباحثه .

3 . حق پذيرى و حق جويى در مباحثه. طلبه بايد به دنبال حق باشد نه آنكه بخواهد حرف خود را به كرسى بنشاند.

4 . لازم است هر يك از افراد هم بحث آنچه را حق و صواب است بپذيرند.

5 . پرهيز از حاشيه روى. با توجه به اينكه مدت مباحثه محدود است و بايد به بهترين گونه ممكن از آن استفاده كرد پرداختن به مسائل جنبى و دورى از اصل و متن به درس ضربه مى زند، به علاوه موجب تضييع وقت است.

6 . لازم است هر يك از افراد هم بحث به سخنان ديگرى كاملا گوش كند و اشتباهات او را با استدلال و منطق تذكر دهد.

7 . بايد فضاى مباحثه از هرگونه عوامل آزاردهنده و سرگرم كننده به دور و در جاى مناسب و خلوت باشد.

8 . لازم است با افراد با سابقه و بزرگتر از خود در مباحثات و مذاكرات علمى، رفتارى آميخته با ادب در پيش گرفت.

9 . در مباحثه بايد اصل بر استدلال و مستندات علمى باشد و از سخنان و دلايلى كه پشتوانه علمى ندارد دورى شود «نحن أبناء الدليل، حيثما مال نميل».

10 . سزاوار است كه طرفين مباحثه پيش از حضور در جلسه با وضو گرفتن، خود را به طهارت روحى مزيّن، و سپس مباحثه را شروع كنند.

گفتنى است كه بين بحث و مجادله فرق است: در جدل كوشش بر اين است كه جدل كننده نظرهاى خود را بر ديگرى تحميل كند و توجهى به نظر ديگرى ندارد. ولى در مباحثه موضوعْ تحليل، و راههاى منطقى و اصولى دنبال مى شود.

در بحثْ نتايج بحث مورد رضايت طرفين و عكس العملها مثبت است; ولى در جدل طرفين دستخوش احساسات شديد مى شوند و چون مقتضاى طبيعت بشر برترى طلبى و خودخواهى است ناچار احساسات بر موازين عقلى غلبه پيدا مى كند. در بحثهاى منطقى احساسات مهار مى شود، اعضا مى كوشند تا نظر خود را به يكديگر تفهيم كنند نه تحميل، و كوشش مى شود كه بهترين پاسخ و راه حل به دست آيد، امّا در جدل چنين نيست.