تبیان، دستیار زندگی

كسي كه قضاي روزه رمضان را گرفته ، اگر بعد از ظهر عمدا كاري كه روزه راباطل مي كند انجام دهد، بايد به ده فقير هر كدام يك مد كه تقريبا ده سير است طعام بدهد، و اگر نمي تواند آیت الله گلپایگانی: سه روز روزه بگيرد. بنابر احتياط واجب بايد سه روز پي در پي روزه بگيرد.

در چند صورت فقط قضاي روزه بر انسان واجب است ، و كفاره واجب نيست :اول : آنكه روزه دار در روز ماه رمضان عمدا قي كند.

اگر غير آب چيز ديگري را در دهان ببرد و بي اختيار فرو رود، يا آب داخل بيني كند و بي اختيار فرو رود، قضا بر او واجب نيست .

مضمضه زياد براي روزه دار مكروه است ، و اگر بعد از مضمضه بخواهد آب دهان را فرو برد، بهتر است سه مرتبه آب دهان را بيرون بريزد.

اگر انسان بداند آیت الله گلپایگانی: يا ايمن نباشد كه ... كه به واسطه مضمضه ، بي اختيار يا از روي فراموشي آب وارد گلويش مي شود، نبايد مضمضه كند.

اگر در ماه رمضان بعد از تحقيق يقين كند كه صبح نشده و كاري كه روزه را باطل مي كند انجام دهد، بعد معلوم شود صبح بوده ، قضا لازم نيست .

اگر انسان شك كند كه مغرب شده يا نه ، نمي تواند افطار كند، ولي اگر شك كند كه صبح شده يا نه ، پيش از تحقيق هم مي تواند كاري كه روزه را باطل مي كندانجام دهد.

اگر ديوانه عاقل شود، واجب نيست روزه هاي وقتي را كه ديوانه بوده قضانمايد.

اگر كافر مسلمان شود، واجب نيست روزه هاي وقتي را كه كافر بوده قضانمايد، آیت الله گلپایگانی: ولي اگر پيش از ظهر روز ماه رمضان مسلمان شود و كاري كه روزه را باطل مي كند انجام نداده باشد، احتياط مستحب آن است كه آن روز را روزه بگيرد، و اگرترك نمود قضا نمايد... ولي اگر مسلماني كافر شود و دوباره مسلمان گردد، روزه هاي وقتي را كه كافر بوده بايد قضا نمايد.

روزه اي كه از انسان به واسطه مستي فوت شده بايد قضا نمايد، اگرچه چيزي را كه به واسطه آن مست شده براي معالجه خورده باشد، آیت الله گلپایگانی: پايان مسأله در رساله آيةالله گلپايگاني . بلكه اگر نيت روزه كرده و مست شده و در حال مستي روزه را ادامه داده تا از مستي خارج شده باشد، بنا بر احتياط واجب بايد روزه آن روز را تمام كند و بعدا قضا نمايد.

اگر براي عذري چند روز روزه نگيرد و بعد شك كند كه چه وقت عذر اوبرطرف شده ، مي تواند مقدار كمتر را كه احتمال مي دهد روزه نگرفته قضا نمايد، مثلاكسي كه پيش از ماه رمضان مسافرت كرده و نمي داند پنجم رمضان از سفر برگشته ياششم ، مي تواند پنج روز روزه بگيرد. و نيز كسي هم كه نمي داند چه وقت عذر برايش پيدا شده ، مي تواند مقدار كمتر را قضا نمايد، مثلا اگر در آخرهاي ماه رمضان مسافرت كند و بعد از رمضان برگردد و نداند كه بيست و پنجم رمضان مسافرت كرده يا بيست و ششم ، مي تواند مقدار كمتر يعني پنج روز را قضا كند. آیت الله گلپایگانی: اگر چه احتياط مستحب آن است كه مقدار بيشتر يعني شش روز را قضانمايد.

اگر از چند ماه رمضان روزه قضا داشته باشد، قضاي هر كدام را كه اول بگيرد مانعي ندارد، ولي اگر وقت قضاي رمضان آخر تنگ باشد، مثلا پنج روز از رمضان آخر قضا داشته باشد و پنج روز هم به رمضان مانده باشد، آیت الله گلپایگانی: بهتر آن است كه اول ، قضاي رمضان آخر را بگيرد. بايد اول ، قضاي رمضان آخر را بگيرد.