تبیان، دستیار زندگی

همه‌ی ما کم و بیش اطلاعاتی راجع به سیاره‌ی زمین داریم. اگر چه برای داشتن دیدی جامع‌تر و البته علمی‌تر، بررسی نتایج تحقیقات دانشمندان در مورد زمین و فضای پیرامون آن تا حدی کمک می‌کند، اما با توجه به گسترده بودن تحقیقات و دخیل بودن بیشتر شاخه‌های علم در این حوزه، جمع آوری تمام اطلاعات مربوطه کاری دشوار و وقت‌گیر خواهد بود. در ادامه خلاصه‌ای از نتایج تحقیقات دانشمندان در زمینه‌های اصلی (زمین‌شناسی، زیست‌شناسی، هوا و فضا) را ارائه می‌کنیم.

فضا:

• تاکنون 150 میلیارد دلار صرف ساخت ایستگاه بین المللی فضایی (ISS) شده است به طوری که تا به امروز پر هزینه‌ترین ساخته‌ی دست بشر به شمار می‌رود.
• دورترین فاصله‌ای که از آن عکسی از کره‌ی زمین ثبت شده است، در فاصله‌ی 5.95 میلیارد کیلومتری زمین قرار دارد. در این عکس زمین به صورت نقطه‌ی آبی کم رنگی دیده می‌شود.
• «خرس آبی» (موجودی آبزی و بسیار ریز) به عنوان جان‌سخت‌ترین موجود روی کره‌ی زمین، قادر است 10 روز در خلا به حیات خود ادامه دهد.
• انسان بدون استفاده از تجهیزات حفاظتی قادر است 2 دقیقه در فضا زنده بماند.
• یک روز دقیقا 24 ساعت نیست، در واقع مدت زمان گردش زمین به دور خودش معادل با 23 ساعت و 56 دقیقه و 4 ثانیه است.
• آلودگی هوای کشور چین از فضا قابل رویت است، اما برعکس تصور عموم، دیوار چین از فضا قابل دیدن نیست.
• کل تجهیزات ساخت بشر که بعد از پرتاب اولین ماهواره‌ در سال 1957 (ماهواره‌ی اسپوتنیک) به فضا فرستاده شده‌اند و هم اکنون در حال گردش به دور زمین هستند به 38,000 عدد می‌رسد.
• کره‌ی زمین صیقلی‌تر از یک توپ بولینگ است. در واقع اختلاف ارتفاع بین بلندترین کوهستان‌ها تا کف عمیق‌ترین اقیانوس‌ها، کمتر از 0.0002 محیط کره زمین است.
• تعداد اجسام ساخته شده توسط بشر که طولی بزرگتر از 10 سانتی‌متر دارند و هم اکنون در حال گردش به دور زمین هستند به 22,000 عدد می‌رسد. تنها 5 درصد از این اجسام ماهواره‌های فعال هستند. 87 درصد آنها زباله‌های فضایی و ماهواره‌های بلا استفاده به شمار می‌روند. 8 درصد باقیمانده هم قطعات موشک‌ها و تجهیزات فضایی هستند.
• سازمان فضایی ناسا برآورد کرده است که هر روز یکی از اجسام مصنوعی معلق در فضا، به زمین باز می‌گردد.

جو زمین:

• جرم شهاب‌سنگ‌هایی که در هر روز وارد جو زمین می‌شوند به 100 تن می‌رسد.
• سوراخ لایه‌ی اوزن کوچک‌تر شده است. در سال 2012 مشخص شد که سوراخ لایه‌ی اوزن نسبت به 10 سال گذشته کوچک‌تر شده است.
• در ارتفاع 19 کیلومتری از سطح زمین (معروف به حد آرمسترانگ) پوشیدن لباس فضانوردی امری حیاتی است زیرا بدون استفاده از آن، مایعات درون بدن انسان در دمای متعارف بدن به جوش خواهند آمد.
• ارزش کل اتمسفر زمین، فقط با احتساب بهای دی اکسید کربن موجود درآن به 4.3 کوادریلیون (4.3 در 10 به توان 15) پوند برآورد شده است.
• هر روز به طور متوسط حدود 8.6 میلیون صاعقه در سرتاسر زمین رخ می‌دهد.
• در زمانی که دایناسورها بر روی زمین زندگی می‌کردند درصد بیشتری از جو زمین را اکسیژن تشکیل می‌داد. هم اکنون به دلیل کم شدن سهم اکسیژن از گازهای تشکیل دهنده‌ی هوا، امکان اینکه دوزیستان و خزندگان به سایز اجداد خود برسند وجود ندارد.

دریا:

• فقط 3 درصد آب‌های موجود در کره‌ی زمین شیرین هستند.
• با فرض ذوب‌شدن یخ‌های قطب جنوب، حجم آب تولید شده به اندازه‌ی کل حجم آب اقیانوس اطلس خواهد بود.
• هر لیتر از آب دریا حاوی 13 میلیاردم گرم طلا است.
• پلاستیک، 90 درصد از زباله‌های موجود در اقیانوس‌ها را تشکیل می‌دهد.
• هر ساله به طور متوسط 2000 گونه‌ موجود دریایی شناسایی می‌شوند.
• اقیانوس‌ها به تنهایی 99 درصد از اکو سیستم روی کره‌ی زمین را تشکیل می‌دهند.
• کوسه‌ها هر سال بطور متوسط موجب مرگ و میر 8 الی 12 انسان می‌شوند. این در حالی است که در همین مدت 100 میلیون کوسه فقط به منظور استفاده از باله‌هایشان کشته می‌شوند.
• طبق برآورد دانشمندان، بیش از یک میلیون گونه موجود آبزی در اقیانوس زیست می‌کنند که بشر تاکنون 2/3 آنها را شناسایی کرده است.
• حجم کل آب‌ موجود در کره‌ی زمین، برابر با حجم کره‌ای به قطر 860 کیلومتر است.
• 90 درصد از فعالیت‌های آتشفشانی در بستر اقیانوس‌ها انجام می‌شود.
• عمق «گودال ماریانا» که عمیق‌ترین قسمت اقیانوس‌ به شمار می‌رود 10.9 کیلومتر است.

درون زمین:

• ساختار صفحه‌ای طبقات مختلف زمین آن را از بقیه‌ی سیارات منظومه‌ی شمسی متمایز می‌کند. این ساختار باعث جذب و بازیافت کربن شده و از انتشار آن در جو و در نتیجه داغ شدن زمین جلوگیری می‌کند . فقدان چنین ساختاری در سیاره‌ی زهره که پیامد آن انتشار دی اکسید کربن بسیار زیاد در جو آن بوده، دمای آن را به طرز چشم‌گیری افزایش داده ‌است (480 درجه‌ی سانتی‌گراد در نزدیکی سطح سیاره).
• عناصر کمیاب لزوما کمیاب نیستند! عنصر لوتتیم به عنوان کمیاب‌ترین عنصر دنیا شناخته می‌شود اما فراوانی این عنصر در پوسته‌ی زمین حدود 200 برابر بیشتر از طلا است.
• 99 درصد از کل طلای موجود در کره‌ی زمین در هسته‌ی آن قرار گرفته است که برای پوشاندن سطح زمین با لایه‌ای از جنس طلا به ضخامت 45 سانتی‌متر، کفایت می‌کند.
• دمای هسته‌ی زمین برابر با دمای سطح خورشید، یعنی حدود 5500 درجه‌ی سانتی‌گراد است.
• توده‌ی آهنی هسته‌ی زمین، عرضی برابر با 2400 کیلومتر دارد. دما در این ناحیه بسیار بالاست، اما به علت فشار بسیار زیاد امکان ذوب شدن این هسته‌ی آهنی وجود ندارد.
• عمیق‌ترین گودالی که بشر تاکنون در پوسته‌ی زمین ایجاد کرده است، عمقی در حدود 12.4 کیلومتر دارد. این عدد در مقایسه با فاصله‌ی 6371 کیلومتری سطح زمین تا مرکز آن بسیار ناچیز به نظر می‌رسد.
• وزن بزرگ‌ترین کریستال که تاکنون کشف شده است به 55 تن می‌رسد.
• درعمق 4 کیلومتری بستر رودخانه‌ی آمازون، رودخانه‌ی (سفره آب زیرزمینی) دیگری قرار دارد. برآورد شده که طول آن 400 کیلومتر بوده و جریان آب در آن با سرعت 1 میلی‌متر در ساعت بین صخره‌ها حرکت می‌کند.
• باکتری‌ها حتی تا عمق 2.8 کیلومتری زمین هم یافت می‌شوند.

سطح زمین:

• وزن خاک حاصل‌خیزی که هر ساله توسط باد از صحرای بزرگ آفریقا به جنگل‌های استوایی آمازون آورده می‌شود 40 میلیون تن برآورد شده است.
• در کشور ترکمنستان دهانه‌ای به قطر 70 متر و به اسم «دروازه‌ی جهنم» وجود دارد که به واسطه‌ی فروریختن یک حوزه‌ی گازی پدید آمده است. اکنون بیش از  40 سال است که این گودال در آتش می‌سوزد.
• قدمت فسیل‌ باکتری‌هایی که در استرالیا کشف شده است به 3.5 میلیارد سال می‌رسد. درآن زمان اکسیژن در جو زمین وجود نداشت.
• بیشترین دمای یک ناحیه که تاکنون به ثبت رسیده 57.8 درجه‌ی سانتی‌گراد بوده است (1922، کشور لیبی).
• آخرین باری که خشک‌ترین ناحیه دنیا یعنی «دره‌های خشک قطب جنوب» شاهد بارش باران بود به دو میلیون سال پیش باز می‌گردد.
• قاره‌ها در هر سال به طور متوسط 2 سانتی‌متر جابجا می‌شوند.
• 75 درصد گونه‌های جانوری در طی 300 سال آینده منقرض خواهند شد.
• تنها 14 درصد از کل گونه‌های جانوری شناسایی شده‌اند.
• هر روز 200,000 نفر در دنیا متولد می‌شوند.
• قدیمی‌ترین مکان مذهبی که به دست انسان ساخته شده در کشور ترکیه قرار دارد. باستان‌شناسان قدمت آن را به 10,000 سال قبل از میلاد مسیح نسبت می‌دهند.
• تعداد کل انسان‌هایی که تاکنون در کره‌ی زمین زیسته‌اند 106 میلیارد نفر است.
• جمعیت زمین در سال 2050 به 9.2 میلیارد نفر می‌رسد.
• هر ثانیه دو نفر از دنیا می‌روند.

شهید رضا قدیر زارع بیستم دی ماه سال هزار و سیصد و سی و سه به دنیا آمد. تا مقطع ابتدایی تحصیل کرد. او تلفنچی بود و از این راه امرارمعاش می کرد. او متاهل و پدر سه فرزند بود و با خانواده اش در تهران زندگی می کرد. رضا در روز بیست وهفتم آبان ماه سال هزار و سیصد و شصت در پل سید خندان شهر تهران مورد شناسایی وسوء قصد نیروهای سازمان مجاهدین خلق (منافقین) قرارگرفته و به شهادت رسید.

زیارت در اسلام به ویژه در فرهنگ غنی تشیع از جایگاه والایی برخوردار است.
اولیای الهی و ائمه ی معصومین(علیهم السلام) پیروان خود را دعوت به زیارت كرده اند و پاداش فراوان برای «زائر» بیان شده است.
در زیارت، قبل از برهان و فلسفه چینی، شور و عشق و محبت نهفته است.
وادی زیارت، بیش از آن كه وادی معقولات و محاسبات عقلی باشد، وادی دل و جذبه ی درون است.

زیارت در اسلام به ویژه در فرهنگ غنی تشیع از جایگاه والایی برخوردار است.
اولیای الهی و ائمه ی معصومین(علیهم السلام) پیروان خود را دعوت به زیارت كرده اند و پاداش فراوان برای «زائر» بیان شده است.
در زیارت، قبل از برهان و فلسفه چینی، شور و عشق و محبت نهفته است.
وادی زیارت، بیش از آن كه وادی معقولات و محاسبات عقلی باشد، وادی دل و جذبه ی درون است.
در این جا پیش از آن كه «عقل » محاسبه كند، دل فرمان می دهد. زائر اگر بداند و بشناسد كه مورد زیارت كیست، دیگر نمی پرسد: «كجاست؟» به راه می افتد و همچون موسی(علیه السلام) در پی «عبد صالح » روان می گردد.
آن چه زائر را به پیمودن این راه وا می دارد، كشش درونی و علاقه ی قلبی اوست، چراكه اگر عشق آمد، خستگی رخت بر می بندد.
«آنچه در راه طلب خسته نگردد هرگز      پای پرآبله و بادیه پیمای من است »
شوق دیدار محبوب، انسان عافیت طلب را بادیه پیما می سازد. به خصوص اگر عشق راستین به خدا باشد كه معشوق كامل و محبوب مطلق است و پیوند با او، سوزنده و سازنده است و به فرموده ی امیر بیان، حضرت علی ( علیه السلام): «حب الله نار لا تمر علی شییء الا احترق و نور الله لایطلع علی شییء الا اضاء» (محبت خدا آتشی است سوزان و نورخدا، فروغی است، روشنگر)¹
و به قول میكل آنژ (تندیس پرداز ایتالیایی): «عشق، شهری است كه خداوند به انسان داده تا با آن نزد وی پرواز كند» ²
عشق، معمار عالم و آباد كننده ی دل است و دانشمند دیگری می گوید:
«یك قلب می تواند هزارسال فكر خود را به كار برد، لیكن به قدر آن چه عشق، یك روز یاد می دهد، كسب نتواند كرد» ³
و حافظ در این خصوص می گوید:
«ناز پرور تنعم نبرد راه به دوست     عاشقی شیوه ی رندان بلاكش باشد»
عاشق محبت خدا و اولیای خدا، سر بركف می نهد ودر كوی دوست می رود و راضی است به هرچه او بپسندد، چه راحت، چه رنج، چه غم و چه شادی و به قول باباطاهر:
یكی درد و یكی درمان پسندد       یكی وصل و یكی هجران پسندد
من از درمان و درد و وصل و هجران      پسندم آنچه را جانان پسندد
داغ محبت خدا و رسول و اهلبیت(علیهم السلام) برسینه داشتن، همراه است، با رنج ها و مشقت هایی كه در راه این محبت است. مگر می توان از دشت ها به سوی خانه و دیار محبوب، گذر كرد و خار بیابان را درپای ندید؟!

نتیجه ی محبت و دوست داشتن ائمه (علیهم السلام)
بعضی شیعیان خدمت ائمه ی اطهار(علیه السلام) می رسیدند و ابراز می كردند كه ما، شما اهل بیت را دوست می داریم و آنان در پاسخ می فرمودند:
من احبنا اهل البیت فلیعد للفقر - او للبلاء - جلبابا⁴
«كسی كه ما اهل بیت را دوست دارد؛ آماده ی سختی باشد و تن پوشی از فقر و محرومیت برای خود آماده سازد.»
و در فرهنگ جامع تشیع، معشوق های برین، خدا و رسول و ائمه ی اطهار (علیهم السلام) صدیقین، شهیدان و پاك مردانی هستند كه در احیای مكتب، جان در طبق اخلاص نهادند و لایق محبت شدند. به تعبیر زیبای امام صادق (علیه السلام):
«هل الدین الالحب »⁵ (دین، چیزی جز محبت نیست).
پس محبت پشتوانه ی زیارت است.
زیارت، زبان علاقه و ترجمان وابستگی قلبی و نمودی از احساس شوق درونی و نشانی از محبت و دلیلی بر عشق و علامتی از تعلق خاطر است.

فیض حضور
اگر در مدار عشق قرار گرفتی و در قلمرو محبت ائمه و اولیاء وارد شدی، این محبت چاره ساز است.
مگر می شود انسانی خدا را دوست بدارد؛ ولی خدای سبحان او را دوست ندارد؟
مگر می شود شیفته ی پیامبر شد؛ ولی پیامبر نسبت به عاشقش بی توجه باشد؟
مگر می شود كسی خدا را یاد كند، همان گونه كه فرموده است:
«فاذكرونی اذكركم »⁶ (مرا یاد كنید، تا من هم به یاد شما باشم)؛ ولی خداوند او را یاد نكند؟ وقتی زیارت شونده، در خاطر زائر باشد، زائر هم در خاطر او است.
وقتی به پیامبر و امام معصوم و امام زادگان سلام می دهیم، آنان توجه دارند و جواب سلام ما را می دهند.
در زیارت نامه ها، درموارد متعددی چنین تعابیری وجود دارد كه خطاب به مزور گفته می شود:
«اشهد انك تشهد مقامی و تسمع كلامی و ترد سلامی»
یعنی شهادت می دهم كه تو شاهد این مقام و موقعیت زیارت من هستی و سخنم را شنیده و سلامم را پاسخ می گویی.
در این خصوص از پیامبر اكرم(صلی الله علیه و آله) نقل شده است:
ان لله ملائكة سیاحین فی الارض یبلغونی عن امتی السلام⁷
یعنی خداوند را فرشتگانی است كه روی زمین می گردند و سلام های امت مرا به من می رسانند.
و در روایت دیگر فرموده است:
من سلم علی فی شیء من الارض بلغته و من سلم علی عندالقبرسمعته⁸
یعنی هر كه بر من سلام دهد در جایی از زمین، به من رسانده می شود و اگر كنار قبرم سلام بدهد، می شنوم.
هنگامی كه زیارت پیامبر(صلی الله علیه و آله) در حال مرگ و حیات یكسان است و آن حضرت ودیگر معصومین(علیه السلام) به سلام ما پاسخ می دهند و این جاست كه دیگر محبت، یك طرفه نیست.
و چه نیك سروده است اقبال لاهوری از مددخواهی خدا و رسول:
«فقیرم از تو خواهم هرچه خواهم      دل كوهی خراش، از برگ كاهم
مرا درس حكیمان درد سر داد            كه من پرورده ی فیض نگاهم »
آری «زیارت» نشانه ی جهت گیری انسان است. الهام بخش و آموزنده است. الهام گرفته از اسوه ها است. خط دهنده است. تعظیم شعایر است. تقدیر از فداكاری ها و تجلیل و گرامی داشت فضلیت هاست. زمینه ساز شناخت و تربیت است. بالا برنده است. تعالی بخش است و پرورش یافتن از «فیض نگاه» است.
زیارت، یا تجدید عهد با «خط امامت» است، یا میثاق با «خون شهید»، یا پیمان با «محور توحید» و «بیعت با رسالت و وحی» است.

زیارت از منظر ثامن الحجج علی بن موسی الرضا ( علیه السلام):
امام هشتم شیعیان جهان درمورد عهد و پیمانی كه هر امامی برگردن رهروان خود دارند، فرموده است:
ان لكل امام عهدا فی عنق اولیائه و شیعته و ان من تمام الوفاء بالعهد زیارة قبورهم فمن زارهم رغبة فی زیارتهم و تصدیقا بما رغبوا فیه كان ائمتهم شفعائهم یوم القیامه⁹
یعنی: برای هر امامی به گردن شیعیان و هوادارانش پیمانی است و جمله ی وفا به این پیمان، زیارت قبور آنان است. پس هركس از روی رغبت و پذیرش، آنان را زیارت كند، امامان در قیامت شفیعان آنان(او) خواهند بود.
بر اساس همین وفای به عهد است كه شیعه همواره در احیای نام و یاد و زیارت قبور اولیای دین، چه رنج ها كه كشیده و چه شهیدها كه داده است و هم اكنون نیز این خط ایثار و شهادت تداوم دارد.
آری، زیارت تداوم همین خط است و تبرك و توسل و استشفاء و استشفاع، فیض گیری از آن معنویات است، كه سیره و روش گذشتگان صالح ما نیز همین بوده است.


پی نوشت ها:
1. میزان الحكمة، ج 2، ص 226
2. عطر اندیشه های بهاری، ترجمه حسین سیدی، ص 165
3. چكیده ی اندیشه ها، ج 1، ص 251
4. میزان الحكمة، ج 2، ص 240
5. بحارالانوار، ج 69، ص 237
6. سوره ی بقره ی، آیه 152
7. وسائل الشیعه، ج 10، ص 246
8. همان.
9. وسائل الشیعه، ج 10، ص 253، حدیث 5

منبع: دیدار آشنا شماره 43؛ سید عباس رفیعی  پور علویچه

نویسنده: حجةالاسلام علیرضا پناهیان

/ج

والدین از وعده و وعید دادن به فرزندان خود به چند دلیل استفاده می کنند: برای رشوه دادن به فرزند جهت انجام کاری که خودشان می خواهند، اجتناب از برخورد احتمالی با فرزندشان، ناامید نکردن فرزند و ایجاد امید در او. ولی بچه ها وقتی نوبت به قول می رسد بسیار سمج می شوند و شکستن قول و عهدتان با آنها در واقع اعتماد او به شما را از بین می برد. در این جا به چند قول و وعده و وعید که معمولاً والدین می دهند (و آنها را می شکنند!) اشاره می کنیم و توصیه هایی برای والدین می آوریم.

1. "قول میدم درد نداشته باشه."

باید بدانید که درد یک امر درونی است، پس وقتی بانداژ شما را برمی دارند زیاد برایتان مهم نیست، ولی فرزندتان حس دیگری دارد. بجای آنکه قول بدهید که اصلاً درد ندارد، بگویید که ممکن است کمی درد داشته باشد، ولی خیلی زود تمام می شود.

2. "قول میدم قبل از این که خوابت ببره بیام خونه."

در مورد موقعیت ها و شرایطی که خارج از کنترل شما هستند – مانند ترافیک و جلسات دقیقه نودی – مراقب باشید. به جای آن بگویید: "قول میدم تمام تلاشمو بکنم و قبل از اینکه بخوابی خونه باشم."

3. "قول میدم هفته دیگه ببرمت پارک با دوستت بازی کنی، ولی امروز نه."

بچه ها همیشه جزئیات را به یاد دارند. اگر بگویید هفته دیگر، یادشان می ماند. سعی کنید گزینه واقع گرایانه تری بدهید: "بذار با مامان دوستت حرف بزنم و قرار بذاریم بریم پارک."

4. "قول میدم اگه اتاقتو مرتب کنی، ببرمت بیرون بستنی بخرم برات."

رشوه دادن به فرزندتان به او خودکفایی را یاد نمی دهد. قول دادن و رشوه دادن را فراموش کنید و در عوض به او کمک کنید عواقب موضوع را درک کند. مثلاً چنین چیزی بگویید: "اسباب بازی هاتو جمع کن تا کسی روشون نیفته خراب بشن."

5. "قول میدم اگه مشقاتو انجام بدی، باهوش ترین بچه کلاس بشی."

به او کمک کنید تا ارزش یادگیری را بفهمد، نه اینکه تمرکز او را به سمت بهترین بودن جلب کنید. بهتر است بگویید: "انجام دادن تکلیف شب باعث می شه که رشد کنی و چیزای زیادی یاد بگیری."

6. "قول میدم که فردا روز بهتری باشه."

والدین می خواهند همه چیز را برای فرزندانشان بهتر کنند، ولی گاهی آنچه بچه ها بیش از همه به آن نیاز دارند، این است که احساساتشان درک و پذیرفته شود. جمله بهتر این است: "به نظر می رسه که امروز روز سختی برات بوده."

7. "قول میدم که دفعه دیگه برای تولدت بریم مسافرت."

فرزندتان ناامیدانه چیز خاص و ویژه ای از شما می خواهد و شما ناامیدانه می خواهد آن را به او بدهید، ولی چیزهای بزرگ و گرانی مانند سفر نیاز به پول و برنامه ریزی دارد. فرزندتان را در برنامه ریزی ها دخالت دهید تا بهتر وسعت آن را درک کند. مثلاً بگویید: "منم فکر می کنم تو این مسافرت بهمون خیلی خوش بگذره. پس بذار براش پول پس انداز کنیم."