تبیان، دستیار زندگی

تلقین درمانى  :

اكثر روان شناسان بر این باورند كه روان  درمانى عقلانى هیجانى، سه جنبه شناختى، انگیزشى و رفتارى دارد. این بنیان  فكرى به فعالیت و كار اهمیت مى دهد; زیرا كار كردن رفتار منطقى انسان است.  اگر رفتار انسان به روشى هدف دار انجام گیرد، جایى براى اهمال كارى نخواهد  بود; چرا كه تنها انجام كار، انسان را از تردید، بى تكلیفى و ترس نجات مى  دهد.
به طور مثال، آن كه از سخنرانى در برابر جمع هراس دارد، هر چه آمادگى  او براى سخن گفتن كم تر باشد، ترس او بیش تر تقویت مى شود; چرا كه ترس  نتیجه ضعف روحى شخص است. در نتیجه، او باید تلاش كند تا با جرأت و بدون  واهمه سخنرانى كند.
از امام موسى ابن جعفر(علیه السلام) نقل شده است: «اذا  هبت امرا فقع فیه»;  هرگاه از انجام كارى هراس داشتى، خود را به ناگاه  در آن موقعیت قرار ده. وقتى در برابر انجام كارى پاداش دریافت مى كنید، در  حقیقت بر انجام آن كار تشویق شده اید و آن را در دفعات بعدى با رغبت بیش  ترى انجام مى دهید.  ولى هرگاه در برابر كارى كه انجام داده اید پاداش  دریافت نكنید، در فرصت هاى بعدى چندان رغبتى براى انجام آن نخواهید داشت.   پرمك  و  هلم  به این نظریه، نكته اى را اضافه كرده اند: دو  كار كنار هم را در نظر بگیرید، اگر بر یكى از آن ها پاداش بگیرید و دیگرى  را پاداش كم تر دریافت كنید، تقویت اولى بر كار دومى تأثیر گذاشته و آن كار  نیز تقویت مى شود.

http://anjoman.tebyan.net/newindex.aspx?pid=17257&threadid=634719&forumid=470&pageindex=3

درمان اهمال کاری با:

شكستن بستر اهمال كارى 

بى شك توجیه حفظ موقعیت شخصى،    بستر اهمال كارى است. اهمال كار هر چند بخواهد براى اهمال خود دلیل و  برهان اقامه كند ولى خودش مى داند كه دلایلش قانع كننده نیست، بلكه براى  فرار از مسؤولیت، آن براهین ساختگى را عنوان مى كند. در ابتداى امر،  استفاده از این روش براى فرد اهمال كار قدرى شرم آور است ولى به تدریج، با  گذشت زمان اقامه این گونه دلایل بى اساس بر او عادى شده و بدتر از آن، درك  زشتى توجیه نابجا از بین مى رود.  از این بدتر، شخص با عذر و بهانه  تراشى، رفتار خود را منطقى جلوه داده، در نتیجه با این رفتار، اهمال كارى  را در خود تقویت كرده و هر بار كه عذرى مى تراشد، یك گام از اصلاح خود  دورتر مى شود. انسان هرقدر با سوادتر باشد، از توجیهات دقیق ترى براى اغفال  خود و دیگران سوء استفاده مى كند.

اهمال كار براى درمان خویش پیش  از هر چیز باید از عامل تقویت و ماندگار شدن اهمال كارى بپرهیزد; یعنى از  توجیه كارهاى خویش اجتناب كند و توجه داشته باشد كه خود را گول نزند.
امیر  بیان على(علیه السلام) در این رابطه مى فرمایند: «فإن أجله مستور عنه و  أمله خادع له، و الشیطان موكل به، یزین له المعصیة لیركبها،...»;   البته، پایان كارش بر او پوشیده و آرزویش او را گول مى زند، شیطان نیز موكل  اوست تا گناه و عصیان را براى او زینت دهد.
توصیه دیگر از آن بزرگوار این  است كه، شخص اهمال كار راه بازگشت مناسب را به هیچ قیمتى از دست ندهد: «...  و یمنّیه التوبة لیسوفها إذا هجمت منیّته علیه أغفل ما یكون عنه...»;    انسان را در انتظار توبه نگه مى دارد تا آن را به تأخیر اندازد و تا  هنگام فرارسیدن مرگ، از هر زمان دیگر نسبت به بازگشت و رجوع غافل تر باشد.  بنابراین،
امام(علیه السلام)سرعت به خرج دادن، اهمال نكردن در توبه و  بازگشت را دستورالعملى جدى مى بینند.

براى پرهیز از افتادن در ورطه توجیه گرایى، امورى را باید مورد توجه قرار داد:

1. براى موجّه جلوه دادن تأخیر در انجام كار، دلایل گوناگون را دستاویز براى دفاع از خود قرار ندهد.

2. از دیگران هم توجیه براى فرار از وظیفه را نپذیرد، تا اهمال در آن ها تقویت نشود.

3. از كسى كه مسؤولیت كارى را داشته، تنها نتیجه كار سؤال شود; چرا كه برنامه ریزى و مدیریت از وظایف اوست و به ما ربطى ندارد.

4. به فرد توجه داده شود كه ما نسبت به سوء برنامه ریزى شخص، هیچ مسؤولیتى نداشته و حتى تمایل به شنیدن توجیهات او نداریم.

5. توجه داشتن و بیدار باش دادن به این كه توجیه كردن اشتباه، خود اشتباهى دیگراست.

6.  توجه به عواقب توجیه گرایى، كه اهمال كارى را به شكل اعتیادى بى درمان در  مى آورد. هنگامى كه توجیه عادت شد، به گفته امام على(علیه السلام)، ناگزیر  نابهنجارى بر انسان حكومت خواهد كرد: «العادة عدو متملك»;  عادت دشمن  حكومت كننده و سلطه گر است.

http://anjoman.tebyan.net/newindex.aspx?pid=17257&threadid=634719&forumid=470&pageindex=3

درمان اهمال کاری با:


تلاش در ایجاد انگیزه و پرهیز از تنبلى و بى حالى 

از  عوامل دیگر اهمال كارى تنبلى و بى حالى است.   طرفداران نظریه  گشتالت   همچون  ورتیمر كهلر  و  كافكا  بر این باورند كه انسان با اندیشه تكامل  گرایى، پیوسته در تلاش براى رفع كمبودهاى ذهنى خویش است; چرا كه انسان ها  به نواقص خود آگاهى داشته و براى رفع آن تلاش مى كنند. تنها كسانى كه تحمل  ناكامى را ندارند و خود را در برابر ناملایمات زندگى ضعیف مى بینند، دهان  به شكوه گشوده و مأیوس مى شوند و به تنبلى روى مى آورند.

براى درمان تنبلى، چند نكته ذیل قابل توجه است:

1. با یك یا چند شكست خود را حقیر ندانید و در انجام كار همت به خرج دهید. با  توجه به فواید كوشش   و مبادرت در انجام كارها، مى توان با بى حالى و  تنبلى به مبارزه برخاست. امام على(علیه السلام)در نامه اى به برخى از یاران  خود این گونه نگاشته اند: «فتدارك ما بقى من عمرك، و لا تقل غدا و بعد غد  ...»،  پس باقى مانده عمرت را قدر بشناس، و [در مبادرت به انجام كار]  فردا، پس فردا مكن.

2. عزم را جزم كنید تا بى حالى و سستى را در  خود بشكنید. امام على(علیه السلام) در این باره فرموده اند: «تداو من داء  الفترة فى قلبك بعزیمه»;  درد سستى را با داروى عزم و اراده اى جازم  درمان كن.

3. درك خطرات بى حالى و تنبلى: توجه به خطرات زیان بار  تنبلى، موجب عبرت براى خردمندان است. امام امیرالمؤمنین(علیه السلام) به  دنبال همان نامه مرقوم فرموده اند: «... فانما هلك من كان قبلك باقامتهم  على الامانى والتسویف...»،  البته، كسانى پیش از شما بوده اند كه به  خاطر افتادن در آرزوها و اهمال كارى ها، به هلاكت افتاده اند.

4. توجه به نتایج وحشتناك اهمال كارى: نكته اى كه مى تواند انسان را در فرار  از تنبلى كمك كند، نگریستن به نتایج اهمال، تنبلى و بى حالى است. امام(علیه  السلام) مطلب را این گونه به اتمام رسانیده اند: «... حتى اتاهم امر الله  بغته و هم غافلون»;  تا این كه ناگهان حكم خداوند فرا رسیده، در حالى  كه آنان در غفلت به سر مى برده اند.

درمان اهمال کاری با:

اقدام به كار در حد توان :

گاه انسان به كارى مبادرت مى كند كه آن كار از حد توان و طاقت او به مراتب فراتر است. در این جا شخص با انتخاب غلط، زمینه اهمال كارى خود را فراهم ساخته است.

بنابراین، هر كس اول باید توان خویش را در انجام كارها درست برآورد كند و سپس كارى درخور و مناسب با توانش بپذیرد. چنانچه خداوند متعال به اندازه توان هر كس به او مسؤولیت داده است: « لا یكلف الله نفسا الا وسعها » (بقره: 286). در آیه اى دیگر آمده است: « لایكلف الله نفساً الا ما آتاها » (طلاق: 27).

http://anjoman.tebyan.net/newindex.aspx?pid=17257&threadid=634719&forumid=470&pageindex=3

درمان اهمال کاری با:

اولویت بندى كارها :

اشخاص براى خود وظایف گوناگونى را در نظر مى گیرند. هركسى باید بتواند كارهاى با اهمیت تر را با اولویت اول انجام دهد. این تقسیم بندى، بى شك شما را مقید خواهد كرد تا به كارى كه فوریت بیش ترى دارد، بیندیشید. در این مورد، اگر به طور جدى در انجام آن تسریع نكنید، اهمال كارى شما در سایر امور نیز تأثیر خواهد گذاشت. 

از امام على(علیه السلام) نقل شده است كه «الفرصة تمرّ مرّ السحاب، فانتهزوا فرص الخیر»;  فرصت چون ابر مى گذرد، پس فرصت هاى خیر را غنیمت شمارید. شكى نیست كه در یك زمان هیچ گاه قادر به انجام چندین كار نیستیم، پس باید ارزشمندترین كار را در اولین فرصت ممكن به انجام رسانیم.

http://anjoman.tebyan.net/newindex.aspx?pid=17257&threadid=634719&forumid=470&pageindex=3

درمان اهمال کاری با:

استفاده از فن «جزء جزء »:

درمان اهمال کاری با:

 استفاده از طرح پنج دقیقه اى :

براى این كه از ایستا بودن خود در انجام كار جلوگیرى كنید، زمان را به اجزاى مختلف تقسیم نمایید. به این شكل كه، براى شروع هر كار تنها بر مبناى پنج دقیقه وقت در نظر بگیرید و پنج دقیقه پنج دقیقه براى خود برنامه ریزى كنید. كوتاه بودن زمان، به شما كمك مى كند تا كار را به انجام رسانید.

http://anjoman.tebyan.net/newindex.aspx?pid=17257&threadid=634719&forumid=470&pageindex=3

درمان اهمال کاری با:

تعیین دقیق تاریخ تحویل : 

با توجه به این كه راه پیش گیرى از اهمال در انجام كار، تعیین وقت معین براى پایان آن است، لازم است در اندازه گیرى زمانى و مقایسه توان خویش در اجراى به موقع آن دقت كافى داشته باشیم.

http://anjoman.tebyan.net/newindex.aspx?pid=17257&threadid=634719&forumid=470&pageindex=2

درمان اهمال کاری با :

تعیین وقت معین براى انجام هر كار :

از حضرت على(علیه السلام)نقل شده است:
«كل مؤجل یتعلل بالتسویف»;  آنان كه (در انجام كار) مهلت دارند، در انجام آن كوتاهى مى كنند.

اغلب اهمال كارى ها نتیجه عدم آگاهى شخص از وقت معین براى انجام آن كار است. اگر انجام كارى را مطلق و بدون قالب گیرى زمانى در نظر بگیریم، معمولا اهمال به آن راه مى یابد.

براى درمان، باید شخص زمان را بشناسد و بر آن مبنا كار را اندازه گیرى كند; یعنى براى هركارى زمان پایان در نظر بگیرد.

http://anjoman.tebyan.net/newindex.aspx?pid=17257&threadid=634719&forumid=470&pageindex=2