تبیان، دستیار زندگی

خمس را بايد دو قسمت كنند : يك قسمت آن سهم سادات است ، كه امرآن با حاكم است و بايد آن را به مجتهد جامع الشرايط تسليم كنند و يا با اذن اوبه سيد فقير يا سيد يتيم يا به سيدي كه در سفر درمانده شده بدهند و نصف ديگر آن سهم امام عليه السلام است كه در اين زمان بايد به مجتهد جامع الشرايط بدهند يا به مصرفي كه او اجازه مي دهد برسانند، ولي اگر انسان بخواهد سهم امام را به مجتهدي كه از او تقليد نمي كند بدهد در صورتي به او اذن داده مي شود كه بداند آن مجتهد ومجتهدي كه از او تقليد مي كند، سهم امام را به يك طور مصرف مي كنند.

سيد يتيمي كه به او خمس مي دهند، بايد فقير باشد ولي به سيدي كه در سفردرمانده شده اگر در وطنش فقير هم نباشد مي شود خمس داد.

به سيدي كه در سفر درمانده شده ، اگر سفر او سفر معصيت باشد نبايدخمس بدهند.

به سيدي كه عادل نيست مي شود خمس داد، ولي به سيدي كه دوازده امامي نيست ، نبايد خمس بدهند.

به سيدي كه معصيت كار است ، اگر خمس دادن كمك به معصيت او باشد نمي شود خمس داد و به سيدي هم كه آشكارا معصيت مي كند، اگر چه دادن خمس كمك به معصيت او نباشد، بنابر احتياط واجب نبايد خمس بدهند.

اگر كسي بگويد سيدم نمي شود به او خمس داد مگر آنكه دو نفر عادل ، سيدبودن او را تصديق كنند يا در بين مردم به طوري معروف باشد كه انسان يقين يااطمينان پيدا كند كه سيد است .

به كسي كه در شهر خودش مشهور باشد سيد است ، اگر چه انسان به سيدبودن او يقين نداشته باشد، مي شود خمس داد.

كسي كه زنش سيده است بنابر احتياط واجب نبايد به او خمس بدهدكه به مصرف مخارج خودش برساند، ولي اگر مخارج ديگري دارد كه به آن محتاج است و بر شوهرش واجب نيست ، جايز است شوهر از بابت خمس به زن بدهد كه به مصرف آن مخارج برسد.

اگر مخارج سيدي كه زوجه انسان نيست بر انسان واجب باشد بنابراحتياط واجب نمي تواند از خمس ، خوراك و پوشاك او را بدهد ولي اگر مقداري خمس ملك او كند كه به مصرف ديگري - غير مخارج خودش كه بر خمس دهنده واجب است - برساند، مانعي ندارد.

به سيد فقيري كه مخارجش بر ديگري واجب است و او نمي تواند مخارج آن سيدرا بدهد مي شود خمس داد.

احتياط واجب آن است كه بيشتر از مخارج يك سال به يك سيد فقير خمس ندهند.