نوشابه های انرژی زا در واقع نوشیدنی هایی هستند که افزودنی هایی از قبیل محرک های مجاز، ویتامین ها (خصوصا ویتامین های گروه B) و مواد معدنی که تولید انرژی می کنند، در آنها به کار رفته است. دیگر مواد متشکله ی این نوشیدنی ها اغلب کافئین، گیاه گوآرانا(GUARANA)، دانه قهوه، ساخارین(قند مصنوعی) و کراتین هستند.

در برخی از آنها ممکن است مقدار زیادی گلوکز یا شکر نیز به کار رفته باشد. طرفدار این نوع نوشیدنی ها بیشتر جوانان، دانش آموزان، افراد پر تحرک و ورزشکاران هستند. برای اینکه این نوشیدنی ها هر چه بیشتر به نوشابه های عادی شبیه شوند، به اغلب آنها اسانس و رنگ اضافه می کنند.

تاریخچه :
JOLT COLA ( نوشابه ای با میزان کافئین بسیار زیاد) به عنوان اولین نوشابه ی انرژی زا، از سال 1980 در آمریکای شمالی به بازار آمد. در این نوشابه درصد کافئین و شکر بیشتر از حد معمول بود و خریداران آن اغلب جوانان، افراد پر تحرک و متخصصین بودند.

هر چند خریداران می دانستند این نوشابه صد در صد سالم نیست، اما همین که به آنان امکان می داد ساعات بیشتری از روز را کار کنند برایشان کافی بود. بعدها این نوشابه درمیان افرادی که کارهای فنی انجام می دادند رایج شد.

امروزه در بین متخصصین کامپیوتر، هکرها و به طور کلی افرادی که ساعت ها مقابل کامپیوتر می نشینند و کمتر می خوابند، بیشترین مصرف را دارد. JOLT COLA هنوز به عنوان یک نوشابه انرژی زای شناخته شده در سراسر دنیا به فروش می رسد. در حال حاضر RED BULL هفتاد درصد از بازار فروش این نوع نوشابه ها را در دست دارد.

در کشور ژاپن قدمت این نوشابه ها به سال 1960 برمی گردد. در آن زمان این نوشیدنی در بطری های دارو به فروش می رسید و آن دسته از کارگران ژاپنی که مجبور بودند شب ها بیدار بمانند از آن استفاده می کردند.

مواد اعتیاد آوری که در این نوشابه های انرژی زا وجود دارند، کافئین و گیاه گوآرانا (GUARANA) است که مصرف زیاد و طولانی مدتشان باعث می شود به آنها عادت کنیم. البتهاز آنجایی که ترک این مواد کار سختی نیست و سردرد از اصلی ترین عواقب آن است، اعتیاد به نوشابه های انرژی زا معمولا جنبه روانی دارد.

متفاوت با نوشابه های ورزشی :
نوشابه های انرژی زا با نوشابه های ورزشی (SPORTS DRINKS) متفاوت هستند. اکثر نوشابه های انرژی زا شکر و کافئین فراوانی دارند، در حالیکه نوشابه های ورزشی برای متعادل کردن میزان مواد قندی، آب و مواد مغذی مصرف می شوند و درصد این مواد در آنها معادل مقداری است که در بدن موجود است.

آیا این نوشابه ها اعتیاد آور است؟
مواد اعتیاد آوری که در این نوشابه ها وجود دارند، کافئین و گیاه گوآرانا (GUARANA) است که مصرف زیاد و طولانی مدتشان باعث می شود به آنها عادت کنیم (درصد این مواد در نوشابه های انرژی زا تقریبا با مقدار آنها در قهوه برابر است ، البته میزان کافئین در انواع مختلف قهوه ها بسته به میزان برشته شدن دانه هایش، متفاوت است).

از آنجایی که ترک این مواد کار سختی نیست و سردرد از اصلی ترین عواقب آن است، اعتیاد به نوشابه های انرژی زا معمولا جنبه روانی دارد.