خۆڕاگري له عاشوراي حسه‌يني
له ڕووداوي که‌ربه‌لا ، جوانترين ديمه‌ني خۆڕاگري و ڕاوه‌ستان له ڕێگاي ىروا و خۆڕاگري به‌رامبه‌ر به کێشه‌ي خه‌بات نێگارکيشي کراوه و بوه‌تا هۆي مانه‌وه و هه‌تاهه‌تايي ئه‌و حه‌ماسه و سه‌رکه‌وتني ئه‌و گرووپه که‌مه به‌سه‌ر دۆژمناني زۆريان ، هه‌ربه‌وجۆره‌ي که قۆرئان ئه‌فه‌رموێت : :«كممن فئة قليلة غلبت فئة كثيرة باذن الله و الله مع الصابرين» (1) و سه‌روه‌ري بڕواداران (ر.خ) فه‌رمووي : خۆڕاگري ، کاره‌سات و لێقه‌وماوي سه‌خت ئاسان ئه‌کات .(2) به فه‌رمووده‌ي ئيمام سادێق(ر.خ) ، خواي گه‌وره به ئه‌ندازه‌ي کاره‌ساته‌کان ئه‌خاته نێو دڵه‌کان (3)
له حه‌ماسه‌ي عاشورادا، خۆڕاگري هه‌م له درۆشم و گۆتاره‌کان و هه‌م له کرده‌وکاندا دياره، هه‌م له که‌سايه‌تي سه‌روه‌ري شه‌هيدان(ر.خ) ،هه‌م له عێتره‌ت و هه‌واڵه وه‌فاداره‌کاني . ئيمام حسه‌ين(ر.خ) ئه‌وکاته‌ي که ويستي له مه‌که به‌ره‌و عێراق بڕواته ده‌ر، وتارێکي پێشکه‌ش کرد که له وێڕاي ئه‌وه‌دا هاتووه : ڕه‌زامه‌ندي ئێمه بنه‌ماڵه ، ڕه‌زامه‌ندي خواي گه‌وره‌يه ، له‌سه‌ر به‌ڵا و کۆسپه‌کاني خۆڕاگرين ، ئه‌ويش پاداشتي خۆڕاگرانمان پێ ئه‌به‌خشێت (4) له يه‌کێک له مه‌نزڵه‌کاني نێو ڕێگاشدا ، سه‌رنجي هه‌ڤاڵه‌کاني ڕاکێشا بۆ سه‌ختي ڕێگا و پێشوازي کردن له نيزه و شمشێر و پێويستي عاشورا به پياواني ئازا ا به‌هه‌ڵمه‌ت و خۆڕاگر به‌رامبه‌ر به مردن و شه‌هيد بوون، فه‌رمووي : ئه‌ي خه‌ڵکينه! هه‌رکام له ئێوه که ئه‌تواني به‌رانبه‌ر به تێژي شمشێر و برينداري و زه‌ربه‌ي نێزه‌ي دۆژمن ڕاوه‌ستێت با له‌گه‌ڵ ئێمه بمێنێ ، ئينا با بگه‌رێته‌وه !(5)
له حه‌ماسه‌ي عاشورادا، خۆڕاگري هه‌م له درۆشم و گۆتاره‌کان و هه‌م له کرده‌وکاندا دياره، هه‌م له که‌سايه‌تي سه‌روه‌ري شه‌هيدان(ر.خ) ،هه‌م له عێتره‌ت و هه‌واڵه وه‌فاداره‌کاني .
هه‌ڤاڵه‌کاني هه‌ر به‌و جۆره بوون که ئه‌و ئه‌يه‌ويست . له گۆڕه‌پاني خۆڕاگري، و تێنوويه‌تي و که‌مي هێز و گه‌مارۆ و هێڕشي دۆژمن و شه‌هيد بوون ڕاوه‌ستان و له خۆشحاڵيدا له نيو پيستي خۆيان جێگه‌يان نه‌ده‌بوو .حه‌تا بڕێکيان له ڕۆژي عاشورا گاڵته‌يان ئه‌کرد و ئه‌يانگۆت : نێوان ئێمه و به‌هه‌شتدا ته‌نيا کاتژمێرێک شه‌ڕ و پێکدان و خۆڕاگري به‌رامبه‌ر به زه‌ربه‌ت و شمشێر و نێزه‌يه و دواي ئه‌و به‌هه‌شتي هه‌تاهه‌تاييه .ئه‌با عه‌بدۆڵڵاش ئه‌واني به‌و شيوه په‌روه‌رده کردبوو که ڕاوه‌ستانيان به پردي به‌هه‌شت ئه‌زاني . له ڕۆژي عاشورادا به‌م شيوه به‌رده‌نگي کردن : خۆڕاگري! ئه‌ي پياوه گه‌وره‌کان ، چونکوو مردن ، ته‌نيا پردێکه که ئێوه له ڕه‌نج و سه‌ختي ڕزگار ئه‌کات و به‌ره‌و به‌هه‌شتي پان و پۆڕ و نێمه‌ته نه‌بڕاوه‌‌کاني ده‌گه‌ينێت .(6)
حه‌تا ده‌رسي خۆڕاگري به بنه‌ماڵه‌که‌ي خۆي ئه‌دا و ئه‌واني به‌رامبه‌ر به شه‌هيدبووني خۆي بانگه‌شه ئه‌کرد بۆ خۆڕاگري و ڕاوه‌ستان . ئيمام خۆي له‌سه‌ر داخي منداڵ و هه‌ڤاڵه‌کاني خۆڕاگر بوو ، خۆشکي خۆڕاگري زه‌ينه‌ب ، خۆڕاگرانه باري ئه‌و حه‌ماسه خوێنيه‌ي به شان کيشا و کات به کاتي ڕووداوي که‌ربه‌لا ، ديمه‌ني خۆڕاگري و ڕاوه‌ستان بوو .
___________
سه‌رچاوه :
1-به‌قه‌ره،ئايهتي 249.
2-غۆررۆلحێكه‌م.
3-من لا يحضره الفقيه،ب 4،ل 416.
4-اعيان الشيعه،ب 1،ل 593.
5-ينابيع المودة،ل 406.
6-نفس المهموم،ل 135.
