اکران ناگهانی
«اكران ناگهانی»؛ شاید این بهترین تعبیر برای پدیدهای باشد كه سینمای ایران در چند ماه اخیر با آن مواجه شده است، اتفاقی كه پیامدهای منفیاش اعتراض و انتقاد بسیاری از اهالی هنر هفتم را همراه داشته است تا آنجا كه سخنگوی شورای صنفی نمایش هم آن را تائید میكند.
میگرن، پنهان، چك، نارنجیپوش، شور شیرین و آخرین سرقت برخی فیلمهایی است كه امسال روی پرده سینما رفته و دست اندركاران تولید آنها همگی از اكران ناگهانی و بدون برنامهریزی مناسب فیلمشان گلایه كردهاند.
حاشیههایی كه سینما از ابتدای سال تاكنون پشتسر گذاشت، نابسامانی اكران را مضاعف كرده است و این امر تا حدی گریبان سینما را گرفته كه تهیهكنندگان كمتر از یك هفته قبل از اكران، از زمان اكران فیلمشان مطلع میشوند، در نتیجه فرصت اندكی برای تبلیغات و اطلاعرسانی دارند.
در هر فصل از اكران با اعتراض چند تهیهكننده و كارگردان مواجهیم كه از اكران نابهنگام فیلمشان گلایه دارند، هر چند برخی معتقدند این اعتراضها ناشی از ضعف فیلمهای مذكور در جذب مخاطب است، اما این امر لزوم داشتن برنامهای مدون و جدول مشخص برای اكران فیلمها را نفی نمیكند.
چارهای نداریم
مهدی رحمانی، كارگردان فیلم «پنهان» كه فیلمش نابهنگام و با فرصتی اندك روی پرده سینماها اكران شده، در این باره به جامجم گفت: اكران نابهنگام فیلمها ناشی از بیبرنامگی است. از طرفی اگر همین اكرانی كه به شما دادهاند را از دست بدهید، معلوم نیست چه زمانی بتوانید فیلمتان را اكران كنید.
او ادامه داد: در واقع درست است كه نسبت به زمان اكران فیلممان اعتراض میكنیم ولی چارهای جز پذیرش این زمان هم نداریم.
كارگردان «پنهان» افزود: اكران جهانی با تبلیغات یكسان و همزمان صورت میگیرد، ولی تبلیغات هر فیلمی در اینجا برای خودش یك فرم خاص دارد. بزرگترین مسأله ما اكنون بینظمی و بیبرنامگی است.
رحمانی به راهحل معضل اكران نابهنگام فیلمها هم اشاره كرد و افزود: اگر یك سینماگر از ابتدای دریافت پروانه ساخت، زمان قطعی اكران فیلمش را بداند، برای خودش برنامهریزی میكند یا در نهایت تصمیم میگیرد كه فیلمش را نسازد. اینكه قواعد اكران و اولویتهایش روشن شود و یك جدول مشخص وجود داشته باشد، خیال سرمایهگذار و تهیهكننده را راحت میكند.
معضل سینما در تولید، اكران و فرار تماشاچی خلاصه میشود. تماشاچی هوشمند ما با فیلمهایی روبهروست كه بیبو و بیخاصیت است، آنها از سینما فراری شدهاند، از سوی دیگر در موقعیتی قرار داریم كه شورای صنفی نمایش با التماس فیلم برای اكران پیدا میكند و كسی حاضر نیست فیلمش را نمایش دهد.
تلاش برای كنترل ماشین تصادفی سینما
حبیب كاوش، سخنگوی شورای صنفی نمایش كه مسئول چینش و انتخاب فیلم برای اكران است،در این باره به جامجم گفت: به نظرمن همه كسانی كه امسال فیلم اكران كردند، نهتنها با عجله و شرایط نامناسب فیلمشان روی پرده رفت، بلكه گرفتاریهای دیگری هم داشتند. ما امسال بدترین نوع اكران را داشتیم كه با وجود سالهای گذشته، باركود تماشاچی هم روبهرو شد.
او افزود: تلاش شورای صنفی و فیلمهای خوب در سال 90، اكرانی را رقم زد كه با 21 میلیارد تومان درآمد برای سینماهای تهران داشت كه نسبت به سال 89، 120 درصد افزایش تماشاچی داشت.
كاوش با تشبیه شرایط كنونی سینما به ماشینی كه با سرعت بالا حركت میكند و یكباره سنگ بزرگی جلوی راهش را میگیرد، افزود: ما همه تلاشمان را كردیم كه این ماشین تصادف كرده را كنترل كنیم، ولی نتوانستیم و حتی سال آینده هم بعید میدانم كه این شرایط سرو سامانی بگیرد.
او ادامه داد: معضل سینما در تولید، اكران و فرار تماشاچی خلاصه میشود. تماشاچی هوشمند ما با فیلمهایی روبهروست كه بیبو و بیخاصیت است، آنها از سینما فراری شدهاند، از سوی دیگر در موقعیتی قرار داریم كه شورای صنفی نمایش با التماس فیلم برای اكران پیدا میكند و كسی حاضر نیست فیلمش را نمایش دهد.
سخنگوی شورای صنفی نمایش خاطر نشان كرد: متاسفانه وضعیت كنونی سینما به فیلمها لطمه میزند. وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به قوانینی كه خودش وضع كرده پایبند نیست و مدیریت سینما ملوكالطوایفی شده است و هر كسی از سمتی این سینما را مدیریت میكند.
اكران ناگهانی نتیجه بیبرنامگی
محمد احمدی، تهیهكننده و كارگردان سینما كه فیلم «آزمایشگاه» را روی پرده داشت، با اشاره به مغشوش بودن وضع اكران گفت: اكران ناگهانی و بدون برنامه فیلمها فرصت تبلیغ و اطلاعرسانی به تماشاگر را از بین میبرد و این به ضرر تهیهكننده، كارگردان و سینمادار است كه میخواهند فیلمشان دیده شود و بازگشت سرمایه داشته باشد.
او افزود: در این بین فیلمهایی كه امكان جذب مخاطب كمتری دارند با از دست دادن امكان تبلیغات، ضرر مضاعفی میكنند، ضمن اینكه حتی فیلمهایی كه به گیشه شان امید هست هم از استقبال محروم میشوند.
كارگردان «شاعر زبالهها» اكران نابهنگام را نتیجه بیبرنامگی دانست و افزود: فقدان هماهنگی عوامل سینما از شورای صنفی تا اجزای سازمان سینمایی و وجود مراكز متعدد تصمیمگیری، در اصل به ضرر همه سینماست.
آشفتهترین اكران سینما
علی معلم، تهیهكننده و منتقد سینما هم با اشاره به وضع كنونی اكران اظهار كرد: از ابتدای امسال مقوله اكران شبیه معادلهای بهم ریخته شد و به نظرم به چند جنبه برمیگردد، از آرایش اكران بگیریم تا وضعیت نامناسبی كه از لحاظ دفاع از حقوق صاحبان فیلم وجود دارد، همچنین عملكرد ضعیف شورای صنفی نمایش هم به این موضوع دامن زده است.
او افزود: از ابتدای سال جاری خشت كج اكران بنا گذاشته شد و سینمای كشور كودك بیپشتوانهای شده كه هر كس هر جا میخواهد آن را میفرستد. به نظرم امسال آشفتهترین اكران را داشتیم و كسی از قانون تبعیت نمیكند و بسیاری قوانینی كه توسط خودشان وضع شده را نادیده میگیرند.
تهیهكننده «آل» ادامه داد: در شرایط فعلی بدا به حال كسانی كه فیلم برای اكران دارند، چون عملا نمیدانند كه فیلمشان كی اكران میشود و چطور اكرانش به پایان میرسد، در نتیجه تكلیف موفقیت یا عدم موفقیت یك فیلم هم مشخص نیست. متاسفانه آشفتگی حیرت انگیزی در عرصه اكران را شاهدیم كه تاكنون سابقه نداشته است.
بخش سینما و تلویزیون تبیان
منبع: جام جم