عوامل محلی موثر در شکل گیری باغ اکبریه

عوامل زیادی دست به دست هم داده اند تا شاهکاری به نام اکبریه خلق شود. مهم ترین این عوامل عبارتند از:

 

زمین | عاملی مهم و موثر


زمین مهم ترین نقش را در شکل گیری باغ اکبریه بازی کرده و در اشکال و مقیاس های گوناگون باغ، نقش غیر قابل انکاری داشته است. جنس خاک، قابلیت آبیاری، نفوذ کافی در آن و حاصل خیزی تنها بخشی از ویژگی های زمین اکبریه هستند و شکل گیری آن را ممکن کرده اند. باغ اکبریه، مانند بسیاری از باغ های ایرانی در دشتی شیب دار ساخته شده و دارای شیبی از جنوب به شمال است.
 

زمین باغ اکبریه در محلی انتخاب شده که نسبت به مسیر قنات دارای شیبی ملایم است و آبیاری را به راحتی امکان پذیر می کند. این باغ مانند سایر باغ های ایرانی، در معرض وزش باد ملایم، آفتاب لازم و سایه ی کافی و خاک حاصلخیز قرار گرفته و به آب دسترسی دارد تا از هوای آزاد، نور، خاک و آب بهره مند شود و زمین از جنبه های گوناگون در ایجاد این شرایط نقش مهمی داشته است

 


 گیاه | حضوری پررنگ و تعیین کننده


مانند همه ی باغ های ایرانی، حضور پررنگ و تعیین کننده ی گیاهان در باغ اکبریه نیز مشهود است و نظم خاصی در چیدمان آن ها دیده می شود. باغ بندی، ترکیب و ترتیب کاشتن درخت و گل و گیاه در باغ های ایرانی از روابط و ضوابط خاصی پیروی می کند و بر اساس کارآیی، پویایی و مقابله با ناسازگاری های محیطی طراحی می شود تا زیبایی و چشم نوازی باغ را در فصول گوناگون سال حفظ کند. آنچه که در نگاه اول در باغ اکبریه جلب توجه می کند، تنوع گونه های گیاهی آن است که نشان می دهد صاحبان اولیه ی آن از موقعیت اجتماعی و نفوذ خویش بهره برده اند تا گونه هایی را که امکان رشد در این آب و هوا را داشته است، جمع آوری کرده و پرورش دهند. کاج، انار و توت از جمله درختان موجود در این باغ هستند و در گوشه‌ و کنار آن گل های تاج خروس نیز به چشم می‌خورند.


حضور گیاهان در باغ اکبریه دلایل زیادی دارد که مهم ترین آن ها عبارتند از:


تعریف و ایجاد فضا: درختان کاج که در ردیف های متراکم و به هم فشرده کاشته شده اند، تاثیر زیادی در ساخت و ارائه ی حجم و شکل کلی باغ دارند و تعریف فضا و فضاسازی در داخل باغ نیز از طریق همین درختان صورت می گیرد. گذرگاه اصلی باغ از مهم ترین فضاهایی است که درختان سایه گستر در تعریف آن نقش اساسی ایفا می کنند. این اولین لایه ی حضور گیاهان در باغ به شمار می رود و در حال حاضر ردیفی از بوته های شمشاد نیز در امتداد این درختان به تعریف فضای اصلی این گذرگاه رویایی کمک می کند.

 

گسترش جنبه های کیفی و کیفیت های بصری فضای باغ: از دیگر جنبه های حضور گیاهان در باغ می توان به ایجاد آسایش و آرامش برای ساکنان اشاره کرد که تنها در صورت گسترش جنبه های کیفی و کیفیت های بصری فضای باغ میسر می شود. اکبریه به گونه ای طراحی شده که بتواند به دشواری های زندگی در منظقه پاسخ مناسبی دهد. بوته ها و گل های تزیینی در لایه دیگر گیاهان این باغ قرار می گیرند و با حضور در باغچه هایی در دسترس و نزدیک جوی های آب، دشواری شرایط اقلیمی را با زیبایی خود به فراموشی می سپارند.


به دست آوردن محصول مورد نیاز از درختان: سطح وسیع درختان میوه داخل کرت ها در لایه ی بعدی گیاهان باغ قرار می گیرند که با تغییرات فصول رنگ عوض کرده و با میو های گوناگون بخشی از نیاز ساکنان باغ را برآورده می کرده اند.
منبع:مقاله جهانگردی
کتاب اطلاعات توریستی کشورهای جهان.سایت کارناوال