کرم ابریشم - جلسه پنجم

اهداف حلسه:

بررسی رفتار تغذیه ای کرم ابریشم

مقدمه:

لارو کرم ابریشم به طور انحصاری از برگ توت تغذیه می نماید، اما برگ بعضی گیاهان دیگر را نیز می تواند مصرف کند که نام علمی آن ها عبارتند از:
Cudrania tricupidata
Maclora promifera
Broussonetia kazinoki
Lactuca sativa, lactuca lacininata

رشد کرم ابریشم روی این برگ ها رضایت بخش نبوده و د ر بیشتر موارد کرم ها پس از مدتی بیمار می شوند. اما چرا کرم ابریشم هیچ چیز به جز برگ توت را به خوبی نمی خورد؟
از زمان آغاز پرورش کرم ابریشم تا سال 1935 که یک استاد شیمی به نام هامامورا شروع به تحقیق در این زمینه کرد، این سوال بی پاسخ مانده بود.
او 2 تا 3 برگ توت را آغشته به اتانل سرد کرد و بوی برگ را از آن گرفت. بعد از 3 تا 4 ساعت رنگ برگ سفید شد و حلال رنگ سبز زیبایی به خود گرفت.
محلول از کاغذ صافی عبور داده شد. پس از تبخیر الکل، کاغذ سبزی با عطر و بوی برگ توت به دست آمد. هامامورا کاغذ صافی با عطر و بوی توت و هم چنین برگ توت بی رنگ را در دوطرف جعبه ای و 10 کرم سن پنجم را در وسط آن گذاشت و با یک درپوش آن را پوشاند.

بعد از 30 دقیقه مشاهده کرد که تمام لارو ها در اطراف کاغذ صافی جمع شده اند، لیکن هیچ کدام از کرم ها تلاش نمی کردند که کاغذ صافی را بخورند. در روز بعد لارو ها را روی برگ صنوبر و گیلاس گذاشت که آغشته به عصاره ی توت بود اما هیچ کدام تمایل به خوردن نشان ندادند. با گسترش جنگ جهانی دوم این آزمایش متوقف شد.
پس از جنگ، توری این آزمایش ها را ادامه داد.  او با یک قیچی کوچک برآمدگی های مختلف اطراف دهان را قطع کرد وسپس لارو ها را در وسط برگ توت و برگ گیلاس گذاشت. لارو های سالم به طرف برگ توت رفتند ولی لارو ها را در وسط برگ توت و برگ گیلاس گذاشت.

لارو های سالم به طرف برگ توت رفتند ولی لارو های بدون عضو حسی سرگردان بوده و نمی دانستند که چه انجام دهند. بنابر این اندام حس کردن بوی توت ممکن بود که در تعدادی از این برآمدگی ها باشد.
با آزمایش های بیشتر مشخص شد که آرواره ی پایین این نقش را بازی می کند، زیرا لارو های بدون آرواره ی پایین در حالت گرسنگی نه تنها برگ گیلاس بلکه برگ قاصدک، نوعی باقلا، کلم، انجیر، سیب زمینی شیرین و ... را می خورند.
بنابر این آرواره ی پایین گیرنده هایی دارد که ترکیبات ویژه توت را (قابل استخراج به وسیله ی متانول) که سبب کشش  لارو به سمت خوراک می شود حس می کند.

اطلاع از یافته های توری، هامامورا را تشویق کرد که آزمایش های خود را روی موضوعی که 10 سال آن را رها کرده بود مجددا آغاز کند. او تمام کار های قبلی اش را دوباره تکرار کرد و در یکی از روز ها، هنگامی که به طور تصادفی داخل سطل زباله را نگاه کرد بسیار متعجب شد که لاروهای دور ریخته شده روی برگ های توت بدون رنگ جمع شده بودند.
بنابراین این برگ ها باید ترکیبی داشته باشند که لارو ها را وادار به خوردن کرده اند.

او با متانول گرم از این برگ ها عصاره ای استخراج کرد و سپس قسمت روشن روی مایع را وارد آگارد کرد.
پس از تبخیر متانول، لارو ها را روی آگار گذاشت و مشاهده کرد که لارو ها با علاقه شروع به خوردن آگار کردند. کار های بعدی نشان داد که عامل گرفتن و خوردن غذا ماده ی بتاسیتسترول (قابل حل در اتر) و ایزوکوال سیترین (محلول در آب) است.
علاوه بر آن رنگدانه مورین برگ توت در گرفتن خوراک توسط لارو موثر است. پس از گرفتن و خوردن، غذا باید بلعیده شود که در این عمل سلولز نقش دارد. به جز سلولز فسفات پتاسیم اینوزیتول و برخی مواد دیگر نیز در عمل بلعیدن دخالت دارند.

تکلیف:

محل بازدید/ اردو/ خرید: