آیت الله ميرزا ابوالهدى كرباسى
زندگی نامه
عالم جلیل القدر میرزا ابوالهدی کرباسی در اواخر قرن سیزدهم هجری قمری در خاندانی عالم پرور در اصفهان به دنیا آمد و تحصیلات خود را در محضر پدر و عدهای دیگر از علما گذارند. وی سپس برای تكمیل دروس خود در حدود سال 1281ش رهسپار نجف اشرف گردید و در درس خارج اصول و فقه حضرات آیات آخوندملامحمدكاظم خراسانی و سیدمحمدكاظم یزدی شركت جست. آیتاللَّه كرباسی پس از سالیانی توقف در نجف و رسیدن به مقامات عالی اجتهاد، به زادگاه خود بازگشت و حلقه درس خارج فقه، اصول و درایه و رجال خود را تشكیل داد.
ابوالهدى با همّتى بلند، ارادهاى استوار و تلاشى بىامان، دانشهاى معقول و منقول را با سفينهى تزكيه، تقوا و مراقبت دايمى درنورديد. اوج سهمگين هواهاى نفسانى را با استعانت از شبزندهدارى و ترنّمهاى عاشقانه سحرى در هم شكست و غوكهاى هوس را با كمك از ذكرى مدام و توفيق الهى، بر درگاه وصال حق سر بُريد.
با اين كه علوم رسمى حوزوى را با دقّت تمام نزد اساتيد بزرگى مانند آيات عظام:
ميرزا ابوالمعالى كرباسى، مير سيّد محمد هاشم چهارسويى، شيخ محمدباقر نجفى، صاحب كفايه و صاحب عروةخوانده بود و به مراتب بالايى از علم و فضل و اجتهاد دست يافته بود، امّا عشقى ديگر در سر و رازى والا در دل داشت. جان جهانبين او در اين سراى محدود نمىگنجيد و علوم رسمى، خواستههاى آن سويى او را بر نمىتابيد؛ او پيوستن به جان جهان و بقاى ابدى را مىجست.
اوصاف ملكوتى و فضايل اخلاقى جدّ امجدش، حاجى كرباسى، و نيز زهد و تقواى پدرش، ابوالمعالى، و احتياط فوقالعاده و مناجاتهاى شبانهى او، وى را بر ادامهى اين راه تحريض مىنمود، به طورى كه ثانى پدر و ثالث جدش به شمار رفت.
پدر وى ميرزا ابوالمعالى، همان بزرگ مردى است كه اندكى پيش از وفاتش، به هنگام تعقيبات نماز، ندايى از عالم غيب شنيد كه: «خانهى تو در بهشت، آماده و مهيّاست.»(1)
علاوه بر تأثير شگرفى كه روحيات و احوال معنوى پدر علاّمهاش بر او داشت، برخى از بزرگان و اولياى الهى نيز در به فعليت رساندن گوهر پاك وجودىاش، مؤثر بودهاند كه از جملهى آنها مىتوان به حضرات آيات: حاج ملا على محمد نجف آبادى و حاج محمد جواد سرجويى بيدآبادى اشاره كرد.
در احوال ملا على محمد نجف آبادى (حدود 1250 ـ 1332 ه.ق) ـ كه از مشاهير فقها و حكما و مدرسين بود ـ آوردهاند كه جز در دو روز حرام عيدين، تمام سال را روزهدار بود و در شبانه روز جز يك بار نمىخورد و پيوسته در حال ذكر و مراقبه به سر مىبرد. از اساتيد و مشايخ او مىتوان به: آخوند كاشى، جهانگير قشقايى، ابوالمعالى كرباسى، ميرزاى شيرازى مجدد، مير سيدعلى شوشترى و حاج ملا فتحعلى سلطان آبادى، و از شاگردان يا راويان از او مىتوان به: شيخ محمد حسين كمپانى، شيخ محمدحسين كاشف الغطاء، ميرزا ابوالهدى كرباسى، شيخ محمدحسين بحرانى و سيد شهاب الدين مرعشى اشاره كرد.(2)
ميرزا ابوالهدى، همچون پدر بزرگوار و مشايخ سلوكىاش، پيوسته به اوراد و اذكار اشتغال داشت و اغلب ايام سال روزهدار بود و شبها را به عبادت و مناجات به سر مىبرد. به رفت و آمد و معاشرت با مردم علاقهاى نداشت و اكثر عمر خود را در خانه مىگذراند و علاوه بر امور عبادى، به شدت سرگرم تأليف و تصنيف بود. نگارنده در رسالهى جداگانهاى نام نزديك به هشتاد رساله، كتاب و حاشيهى ايشان را آورده كه با توجه به كثرت عبادات و روزهدارىها و نيز تدريس و تربيت طلاب از سوى او، امرى خارقالعاده و شگفت به نظر مىآيد(3).
بزرگانى مانند حضرات آيات: حاج سيد حسين بروجردى، آقا سيد شهابالدين مرعشى، شيخ احمد فياض، سيد حسن خراسانى، حاج ميرزا على آقا شيرازى، حاج شيخ مجتبى لنكرانى، شيخ هبةاللّه هرندى، شيخ ذبيحاللّه محلاتى و سيد محمد حسين مهدوى از شاگردان يا روايتكنندگان از او به شمار مىروند.
طهارت نفس و عظمت روح او تا بدانجا بوده كه بزرگان وقت، او را به غايت ستوده و كلماتى بزرگ در وصفش گفتهاند. آيةاللّه بروجردى، او و برادرش را سلمان و اباذر وقت دانسته و در جاى ديگرى از ميرزا ابوالهدى به عالمى ربانى و خالى از هواى نفسانى تعبير فرموده است(4).
این فقیه عالی مقام از عالمانی همچون سید حسن صدر، میرزا هاشم خوانساری چهار سوقی و ملا علی محمد نجف آبادی اجازه روایت داشت و خود نیز از مشایخ اجازه حضرات آیات: سید شهاب الدین مرعشی نجفی، سید حسین خراسانی و شیخ عبدالحسین گروسی بود. آیتاللَّه كرباسی همچنین كتب متعددی را به رشته تحریر درآورد كه حاشیه بر كفایةُ الاصول، البَدرُالتّمام، زَلاّتُ الاَقدام و الفوائدُ الرّجالیه از آن جملهاند
این فقیه جلیل سرانجام در شانزدهم تیرماه 1316 ش برابر با بیست و هفتم ربیعالثانی 1356 ق درگذشت و در مقبره خانوادگیشان در قبرستان تخت فولاد اصفهان به خاك سپرده شد.
________________________________________
1. البدر التمام، ص 29.
2. بنگريد به: نقباء البشر، صص 1622 ـ 1623؛ الاجازه الكبيرة، صص 116 ـ 117.
3. سه اثر از تأليفات ايشان تاكنون چاپ شده است: البدر التمام(در شرح احوال پدر و جدّ والامقام)، سماء المقال(در علم رجال و در دو مجلّد) و التحفه الى سلالة النبوة(اجازهى روايتى علاّمهى كرباسى به آيةاللّه مرعشى قدسسره ).
4. مجلهى حوزه، ش 83، ص 36؛ مقدمهى سماء المقال، ج 1، ص 39.
منبع: سایت فصلنامه اخلاق دفتر تبلیغات اسلامی اصفهان
تهیه و تنظیم: فریادرس گروه حوزه علمیه
