ایران دستگاه سنجش گاز پرتوزا ساخت

دستگاه سنجش گازهای پرتوزای «رادون» و «تورون» با همكاری پژوهشگران دانشگاه صنعتی امیركبیر و سازمان انرژی اتمی ایران ساخته شد.

سید مهدی حسینی پویا ــ پژوهشگر طرح و فارغ التحصیل دكتری دانشكده مهندسی هسته‌یی و فیزیك دانشگاه صنعتی امیركبیر - تشخیص و اندازه‌گیری گازهای پرتوزا را راهی برای تشخیص وجود منابع مواد پرتوزا و همچنین بررسی میزان احتمال آلودگی كسانی كه در معرض این گازها قرار دارند، ذكر كرد و گفت: در این طرح، دستگاهی ساخته شده است كه بر اساس روشی جدید و با دقتی بیشتر از نمونه های ساخته شده می‌تواند دو نوع گاز رادون و تورون را به صورت همزمان اندازه‌گیری كند كه این كار هزینه‌ها را نیز كاهش می‌دهد.

وی افزود: برای اندازه‌گیری گازهای رادون و تورون در این طرح به وسیله پمپ، هوای محیط به داخل دستگاه مكیده شده و ذرات باردار روی صافی تجمع پیدا كرده و اثرات پرتویی آن روی فیلم پلی كربنات به صورت ردپای هسته‌ای ثبت می‌شود.

حسینی پویا، مرحله بعدی تشخیص را شناسایی نوع ذرات و غلظت گاز بر اساس اندازه ذره و حجم آن ذكر كرد و گفت: تصویر ذرات روی فیلم پلی كربنات به وسیله اسكنر، وارد نرم افزار شده و به صورت خودكار مقادیر مورد نظر به دست می‌آید.

وی با بیان این كه از نتایج این تحقیق تاكنون دو مقاله در مجلات معتبر بین‌المللی منتشر شده است، افزود: در این روش طیف نگاری در مقایسه با برخی از روشهای دیگر، به دلیل نیاز نداشتن به منبع تغذیه، عامل تولید امواج مزاحم (نویز) از اندازه‌گیری حذف می‌شود و همچنین به دلیل وابسته نبودن به دیگر عوامل محیطی مانند رطوبت و دما، دقت اندازه‌گیری در این روش افزایش می‌یابد.

براساس این گزارش، به علت خطر میزان بیش از حد مجاز گازهای پرتوزا در محیط، این دستگاه می‌تواند برای بررسی و تحقیق درباره وجود گازهای پرتوزا در هوای معادن اورانیوم، چشمه‌های طبیعی دارای مواد پرتوزا، مناطق و شهرهای دارای پرتوی طبیعی و همچنین برخی مصالح ساختمانی مانند سنگهای گرانیت استفاده شود.

مطالعات زیادی از سال‌های گذشته برای بررسی وضعیت رادون در كشور آغاز و مكان‌های متعددی نیز شناسایی شده است، ولی وسعت ایران و تعدد مكان‌هایی كه در آنها احتمال وجود گازهای پرتوزا وجود دارد، ادامه این بررسی‌ها را لازم می‌كند؛ از این رو ساخت دستگاههای تشخیصی ارزان و دقیق، كمك موثری برای این منظور خواهد بود.

گفتنی است، گاز رادون از فرایند گسست (واپاشی) اورانیوم و گاز تورون از فرایند گسست عنصر توریوم در طبیعت به وجود می آیند.

منبع: ایسنا