اژدها به فضا می‌رود
او باما قرار بود خبر لغو برنامه بلند پروازانه جورج بوش را اعلام كند؛ برنامه‌ای كه در آن در یك طرح پیچیده كه كانسلیشن (به معنی صورت فلكی) نام گرفته بود نسل بعدی پرتابه‌های فضایی چه برای مدارهای پایین و چه برای سفرهای دور و دراز میان سیاره‌ای پیشنهاد شده بود. كسر بودجه اما مانع به تحقق پیوستن آن طرح شده بود و اینك اوباما قصد داشت برنامه‌ای كه چند سالی نه تنها بودجه ناسا را بلعیده بود بلكه در راس تبلیغات این سازمان نیز قرار گرفته بود را لغو و به جای آن برنامه‌ای واقع‌گرایانه و البته كم‌هیجان را جایگزین كند.
یكی از مهم ترین چالش‌های او در این راه این بود كه با لغو طرح قبلی و با بازنشسته شدن شاتل‌های فضایی دیگر امكان سفر به مدارهای پایین یعنی جایی كه ایستگاه بین‌المللی فضایی پس از سال‌ها تاخیر آماده فعالیت شده است، از بین می‌رفت و ناسا كه بخش عمده‌ای از هزینه‌ها و كار این ایستگاه را بر عهده داشت، برای انتقال فضانوردانش باید به پرتابهای سایوز روسیه وابسته می‌شد و این چیزی نبود كه ناسا و مردم كه هنوز خاطره رقابت‌های فضایی را در ذهن دارند، براحتی بپذیرند. به همین دلیل او و تیم مشاورانش، وابستگی روسیه را گامی موقت دانستند و اعلام كردند بخش خصوصی به حدی رسیده است كه بزودی این نقل و انتقالات را بر عهده بگیرد.
موشك فالكون نخستین پرتابه تجاری است كه بخش خصوصی آن را ساخته و مورد آزمایش قرار داده است. كمپانی اسپیس ایكس Space X مالك این پرتابه است اما اگرچه در اختیار داشتن پرتابهای استاندارد توسط بخش خصوصی گام بزرگی به شمار می‌رود اما در مقایسه با محموله‌ای كه این پرتابه با خود به مدار خواهد برد بسیار كم اهمیت خواهد بود.
دراگون ( اژدها)، یك كپسول چند كاربرده فضایی است كه كمپانی اسپیس ایكس آن را طراحی كرده و ساخته است و در قراردادی با ناسا متعهد شده تا بخشی از فعالیت‌های رفت و آمد محموله‌ها و در آینده دورتر انتقال خدمه به ایستگاه فضایی را بر عهده بگیرد. كمپانی اسپیس ایكس 2002 میلادی و با هدف مشاركت در برنامه‌های تجاری فضایی تاسیس شد. موسس این شركت یكی از كارآفرینان معروف آمریكایی به نام ایلان ماسك است. برای آنهایی كه او را نمی‌شناسند باید گفت او بنیانگذار شركت پی پال است كه خدمات نقل و انتقال پول آنلاین را فراهم می‌كرد و اكنون توسط ای بی (Ebay) خریداری شده است. اسپیس‌ایكس به دنبال وارد كردن بخش خصوصی به بدنه اصلی برنامه‌های فضایی است و این كار را با ساخت محصول اصلی خود پیش برده و البته در این راه از انبوهی از مهندسان و افراد بازنشسته ناسا و سایر متخصصان استفاده كرده است. 2 پرتابگر فالكون 1 و فالكون 9 و كپسول دراگون محصول این شركت هستند. بر اساس قراردادی كه این شركت با ناسا امضا كرده است پس از پایان آزمایش‌های مختلف، این شركت به پیمانكار ناسا برای انجام حمل و نقل محموله‌ها به ایستگاه فضایی بدل خواهد شد. در جهت همین هدف بود كه برای اولین بار اتحادیه فدرال نظارت بر حمل و نقل هوایی و فضایی آمریكا مجوز بازگشت یك سفینه بخش خصوصی از مدار به زمین را برای این شركت صادر كرده است.
كپسول دراگون با جرمی معادل 4200 كیلوگرم استوانه‌ای به قطر 6/3 متر و ارتفاع 9/2 متر است. فضای مفید درون این كپسول كه درون بخش آب‌بندی شده آن قرار دارد 10 متر مكعب خواهد بود. این كپسول نیروی خود را از صفحات خورشید كه پس از قرار گرفتن در مدار باز می‌شوند تامین می‌كند و قرار است به شكل چند منظوره‌ای مورد استفاده قرار گیرد. كاربرد اولیه این كپسول انتقال بار و محموله‌های مورد نیاز به ایستگاه فضایی است. با همكاری ناسا این كپسول به سیستم اتصال به‌ایستگاه بین‌المللی فضایی مجهز شده است و می‌تواند به این ایستگاه متصل شود.
به این ترتیب در صورت عملیاتی شدن این طرح، كپسول دراگون می‌تواند جایگزین پروگرس‌های روسی شود كه در حال حاضر نقل و انتقال بار به این ایستگاه را به‌عهده دارند. این موضوع به ویژه زمانی اهمیت می‌یابد كه به یاد آوریم در حال حاضر ناسا برای همه نقل و انتقال‌های مورد نیازش به ایستگاه وابسته به روسیه و كپسول‌های قدیمی پروگرس است.
ادامه دارد...
بخش دانش و زندگی تبیان
منبع: جام جم
