بشر چگونه خواهد مُرد؟
(قسمت دوم)
انفجار ستارگان
ستارگان مانند موجودات زنده زمانی متولد می‌شوند و پس‌از سال‌ها می‌میرند. زندگی یک ستاره سرشار از پدیده‌های خطرناکی است که هریک برای نابودی حیات کافی است. پرتوهای پرانرژی و خطرناک فرابنفش، ایکس و گاما؛ شراره‌ها و طوفان‌های مغناطیسی، بادهای ستاره‌ای، انفجارهای ابرنواختری در پایان عمر ستارگان سنگین و فورانگرهای گاما که در ستارگان نوترونی و انفجارهای ابرنواختری دیده شده، هریک به تنهایی می‌توانند حیات را نابود کنند.
در اطراف ما، ستارگان بسیار بزرگ فراوان هست. قلب‌العقرب، پرنورترین ستاره صورت‌فلکی عقرب که بهار و تابستان به راحتی دیده می‌شود، ده‌هزار برابر از خورشید درخشان‌تر است و 520 سال‌نوری از ما فاصله دارد. یدالجوزا، دومین ستاره صورت‌فلکی شکارچی، پنجاه‌هزار برابر خورشید درخشنده است و 1400 سال‌نوری فاصله دارد.
این ستارگان در آینده‌ای نامشخص، فردا یا چند میلیون سال دیگر منفجر می‌شوند و انبوهی از پرتوهای پرانرژی خطرناک را به‌سوی زمین روانه می‌کنند. فاصله این ستارگان با ما نسبتا نزدیک است و مانعی بزرگ مانند توده‌های عظیم غبار کهکشانی بین منظومه شمسی و این ستارگان وجود ندارد. این دو عامل مهم، زمین را در برابر این انفجارها بسیار بی‌دفاع کرده است و اگر روزی یکی از این غول‌های همسایه منفجر شود، حیات روی زمین با تهدیدی خطرناک روبه‌رو خواهد شد. پرتوهای پرانرژی گاما، ایکس و فرابنفش به‌شدت به جو آسیب می‌رسانند و با نابود کردن لایه‌های محافظ آن مانند ازون، سطح زمین و موجودات روی آن‌را در معرض این پرتوهای مرگ‌آور قرار می‌دهند.
علاوه بر این انفجارهای ابرنواختری، فورانگرهای گاما را هم نباید از یاد برد. این موجودات، پرتوهای متمرکزی از تابش الکترومغناطیسی مرگبار گاما تولید می‌کنند که تا میلیون‌ها سال‌نوری سفر می‌کند و اثر تخریبی برجا می‌گذارد.
اگر یکی از این فورانگرهای گاما در نزدیکی ما فعال شود، پدیده‌ای شاید ویران‌گرتر از انفجار ابرنواختری روی می‌دهد.
این تنها برخوردی است که زمین حتما روزی گرفتار آن خواهد شد، اما اینکه سرنوشت این برخورد به کجا می‌کشد را هنوز کسی نمی‌داند. شواهدی در دست است که حدود 440 میلیون سال پیش، زمین در مسیر تابش یکی از این فورانگرها قرار گرفت و نسل بیش‌از هشتاد درصد موجودات زنده روی زمین منقرض شد.
گرمایش زمین
یکی دیگر از خطرات بزرگ بشری گرمایش زمین است. اگر انسان‌ها به رفتار غیر مسوولانه خود در انتشار گازهای گلخانه‌ای ادامه دهد، احتمالا در صد سال آینده کره زمین چند درجه گرم‌تر می‌شود. احتمالا درباره ذوب شدن یخ‌های قطبی و بالا آمدن سطح آب دریاها شنیده‌اید. در صورت بالا آمدن دریاها به میزان یک متر، خیلی از نواحی ساحلی به زیر آب فرو خواهند رفت، بعضی از کشورهای کوچک جزیره‌ای و ساحلی کاملا از روی نقشه کره زمین محو خواهند شد و جمعیت بسیاری آواره می‌گردند. شهر ونیز و کشور مالدیو در این وضع دیگر فقط در کتاب‌های تاریخ حضور خواهند داشت.
ولی مسئله فقط این نیست. بدبینانه‌ترین برآوردها می‌گویند که با گرم شدن زمین، بسیاری از زمین‌های حاصل‌خیز به بیابان تبدیل و منابع غذایی بشر به شدت محدود خواهند شد. با این حساب در پایان قرن جاری به‌دلیل از دست رفتن منابع غذایی تنها 10 درصد از جمعیت 10 میلیارد نفری زمین زنده خواهند ماند.اما این اول ماجراست. در زیر یخ‌های قطب شمال، ذخایر عظیمی‌از گاز متان خفته است و با بالا رفتن قیمت حامل‌های انرژی در دنیا، دولت‌ها کم‌کم به فکر بهره‌برداری از این ذخایر افتاده‌اند اما ذوب شدن یخ‌های قطبی و کاهش ضخامت لایه یخ، بخشی از ذخایر متان محبوس شده در زیر این یخ‌ها را آزاد خواهد کرد.
متان خود یک گاز گلخانه‌ای است و تاثیرش بر گرمایش زمین بسیار شدیدتر از دی‌اکسیدکربن است؛ بنابراین زمین باز هم گرم‌تر خواهد شد و به دنبال آن، یخ‌های بیشتری آزاد می‌شوند و این چرخه ادامه خواهد یافت. این سناریو آینده وحشتناکی دارد و افزایش دمای خیلی بالاتر از یکی دو درجه فعلی را نصیب کره زمین خواهد کرد. در بهترین حالت شاید شاهد حضور فیل‌ها و زرافه‌ها در سیبری باشیم. اما در بدترین سناریوها، دمای زمین آن‌قدر بالا می‌رود که در کوتاه‌مدت، شرایط زندگی برای بسیاری از موجودات بخصوص گونه‌های پیشرفته و حساسی مانند انسان مهیا نخواهد بود و بسیاری از آنها از بین خواهند رفت.
البته این رویداد در گذشته زمین بی‌سابقه نیست. زمین، عصرهای یخ‌بندان و بسیار گرم فراوانی را پشت سر گذاشته که البته همه آنها علتی طبیعی داشتند؛ هر بار، بعضی موجودات مجبور به ترک این کره خاکی شده‌اند و بعضی دیگر توانسته‌اند جان سالم به در ببرند. شاید اگر انسان‌ها به فکر بهبود تغییرات آب‌وهوایی نباشند، مجبور شوند تا پایان قرن حاضر، این کره خاکی را ترک کنند و آن‌را برای موجوداتی مانند سوسک حمام باقی بگذارند که می‌تواند شرایط سخت‌تر از این را هم تحمل کند!
برگرفته از دانستنی ها
