تلویزیون بدون خندوانه...

خندوانه که این روزها پر مخاطب ترین برنامه حال حاضر تلویزیون محسوب می شود رو به پایان است و باید دید تلویزیون برای نگه داشتن مخاطب به دست آمده از این برنامه چه فکری دارد.

خندوانه کم کم روزهای پایانی پخش خود را پشت سر می گذارد؛ برنامه ای که با وجود بالا پایین های زیاد در طول اجرا توانست تا قسمت های پایانی مخاطب را نگه دارد و پرونده خود را با موفقیت ببندد.
از ابتدای شروع خندوانه تا به الان به فراخور موضوعاتی که در این برنامه مطرح شده به آن پرداختیم حالا با نزدیک شدن به ایام محرم پرونده سری دوم بسته می شود و آنچه می ماند تجربه ای است از یک برنامه پر مخاطب که به زعم عده بسیاری از اهالی رسانه و منتقدین از موفق های سال های اخیر در رسانه ملی بوده است.
سری اول برنامه سرو وضع جمع و جورتری نسبت به برنامه فعلی داشت و با توجه به اینکه شبکه نسیم در ابتدای شکل گیری بود و تنها از طریق دستگاههای گیرنده دیجیتال قابل دریافت، به این اندازه مورد توجه قرار نگرفت اما همان موقع هم موفق عمل کرد و توانست مخاطب جذب کند؛ مطمئنا یکی از دلایل ادامه برنامه همین استقبال و جذب مخاطب بوده است.
سری دوم با همان هدف اما با سرو شکلی متفاوت شروع شد؛ در طول پخش برنامه نقدها و اظهارنظرهای زیادی مطرح شد؛ عده ای موافق صد درصد برنامه بودند و عده ای از منتقدین ، مخالف اما نکته اصلی مخاطب بود که برنامه را دنبال می کرد.

گاردین و بی بی سی از خندوانه گفتند

مسابقه استند آپ کمدی که بین چهره های مطرح کمدی برگزار شد با استقبال خوب مخاطبان همراه شد و رقابت ها در مرحله دوم به اندازه ای بالا گرفت که تعداد پیام های ارسال شده برای شرکت در مسابقه از طرف مخاطبین رکورد تازه ای را ثبت کرد.

علاوه بر رسانه های داخلی که از ابتدای پخش خندوانه این برنامه را مورد توجه قرار دادند بازتاب هایی هم در رسانه های خارجی وجود داشت؛ همزمان با اجرای استند آپ کمدی شبکه بی بی سی فارسی به این موضوع پرداخت و در برنامه نوبت شما با دعوت از یک کمدین خندوانه را نقد کرد، همچنین گاردین در گزارشی جدای از منصفانه یا غیر منصفانه بودنش از دلایل توجه و موفقیت خندوانه نوشت.

خندوانه مخاطبش را می برد؟

خیلی از بینندگان فعلی تلویزیون مخاطبان رفته ای بودند که به واسطه پخش خندوانه دوباره با رسانه ملی همراه شدند؛ مخاطبینی که با پایان یافتن این برنامه به احتمال زیاد باز هم رسانه ملی را ترک می کنند.
بعد از فاجعه منا و اعلام سه روز عزای عمومی در کشور خندوانه پخش نشد که به قول دوستی تنها تغییر مشهود در تلویزیون پخش نشدن این برنامه بود؛ این نگاه ظریف دو جنبه دارد: در نگاه مثبت می شود خندوانه را برنامه ای موفق دانست که حذف موقتش هم کاملا مشهود است و مخاطب را از دست می دهد و در نگاه منفی هشداری برای دست خالی تلویزیون که وقتی شرایط تغییر می کند (مثل همین اعلام عزای عمومی) حرفی برای گفتن ندارد و تنها برنامه ی شاخص قابل تغییرش از یک برنامه فراتر نمی رود!

ایده های جذاب به دور از شعار زدگی

قطعا از برگ برنده های اصلی خندوانه وجود اتاق فکری است که به خوبی موضوعات را رصد کرده و سعی کرده تا به بهترین شکل به نمایش بگذارد. درست است که ذات برنامه همانطور که از اسمش پیداست بهانه ای است برای خندیدن اما این خندیدن و حال خوب تعریفی دارد که عوامل برنامه به خوبی آن را به اجرا درآوردند.
یکی دیگر از نکات قوت برنامه دعوت از مهمانان و  چهره هایی بود که کمتر به این شکل در تلویزیون حاضر می شدند؛ چه در مورد مهمانان برنامه و چه در مورد تماشاگران حاضر در استودیو؛ تماشاگرانی که همه به یک چشم و با یک نگاه با آنها برخورد شد، از خانواده شهدای ادیان مختلف گرفته تا مهاجرین افغان و بیماران ام اس و .... . تبلیغ برای انجام کارهای خیرخواهانه به شکل نو و به دور از تحقیر و ترحم کردن، ترویج کتابخوانی و... از ایده هایی بود که با خوش سلیقگی اجرا شد.

اینها نمونه هایی از مواردی است که در طول پخش خندوانه اتفاق افتاد، اتفاقاتی که جای خالی بعضی از آنها به شدت در تلویزیون ملی احساس می شد مانند دعوت از هم وطنان سیستان بلوچستان و یا جانبازان اعصاب و روان که با در هم زدن قالب خشک و رسمیِ برنامه های اینچنینی اتفاق افتاد و کاری نو و ارزشمند بود.

خندوانه تنها یک سهم دارد

اما خندوانه عنوان یک برنامه است که در بین انبوه تولیدات تلویزیون به اندازه همان یک برنامه می تواند سهم داشته باشد نه اینکه عیاری برای سنجش برنامه های رسانه ملی که در جایی برای توجیه عملکرد تلویزیون به عنوان عامل موفقیت از آن یاد شود و در جایی دیگر توجیه برای برنامه های بی کیفیت که حالا که خندوانه هست پس برنامه بی کیفیت هم باشد مهم نیست!
خندوانه در حال حاضر پر بیننده ترین برنامه تلویزیون است؛ برنامه ای که نود را پشت سر گذاشته و آمدن کیمیا اولین سریال صد قسمتی هم هنوز نتوانسته جایگزینش شود.
درست است که خندوانه به عنوان یک برنامه نشاط آور و سرگرمی ساخته شد و موفق بود، اما این اصل ماجرا نیست؛ اینکه بگوییم اگر برنامه ای می خواهد موفق شود باید نشاط آور و همراه با خنده باشد. نکته بر سر خوب و بد بودن برنامه است که این خوب و بد بودن از ایده اولیه تا اجرا نکته هایی دارد که اگر مغفول بماند نتیجه آنچه که باید باشد نمی شود. می شود غالب طنز و سرگرمی نداشت اما موفق بود، نخنداند اما حال خوب ایجاد کرد. پارک ملت، ماه عسل، از نمونه های پر مخاطب و موفق سال های اخیر است که اتفاقا اساس شان چیز دیگری بوده است.
رسانه ای که عنوان ملی دارد باید هنر جذب همه سلایق و طرز تفکرات را داشته باشد نه اینکه به تریبونی برای عده ای محدود تبدیل شود. کمدی، درام، تاک شو، و.... همه از ملزومات تلویزیون است که در کنار هم به دیده شدن کمک می کنند.   
به هر حال خندوانه هم مانند هر برنامه ای پایانی دارد و چه بهتر که این تمام شدن در نقطه اوج برنامه اتفاق بیفتد؛ با توجه به اینکه از چند روز دیگر ماه محرم شروع می شود و برنامه های تلویزیون به طور کلی وارد فضایی دیگر می شود باید دید تلویزیون در این بلاتکلیفی که تا الان با خندوانه توانسته بود مخاطب جذب کند در این ایام که محتوایی کاملا متفاوت را طلب می کند می تواند وظیفه خود را طوری انجام دهد که مورد قبول واقع شود یا اینکه مثل چند سال گذشته باید شاهد برنامه های تکراری و بی رمق باشیم و نهایت امر چند سخنرانی و پخش مداحی است...