هشدار وزیر ارتباطات به دارندگان تلگرام

تلگرام یک برنامه پیام رسان است که تمرکزش را روی سرعت انتقال پیام و امنیت گذاشته است. این برنامه بسیار ساده و استفاده از آن رایگان است. با تلگرام شما می توانید عکس، ویدئو، متن و هر نوع فایلی را ارسال کنید. این برنامه به شما اجازه می دهد تا گروه هایی با ظرفیت حداکثر 200 نفر ایجاد کنید. شما می توانید شماره تلفن خود را بنویسید یا افراد را با نام کاربری جست وجو کنید. به عبارت دیگر تلگرام ترکیبی از پیام کوتاه و ای میل است.
تلگرام از هشتگ و منشن (ذکر نام یک فرد) نیز پشتیبانی می کند. اگر به دنبال بالاتر بردن امنیت هستید می توانید به تنظیمات برنامه رفته و امنیت را بالا ببرید. شما می توانید گفت وگوهای خصوصی داشته باشید و قابلیت از بین رفتن خود به خودی در آن را فعال کنید و همچنین برای برنامه خود رمز عبور قرار دهید.
در سایت خود تلگرام نوشته شده است که یک برنامه غیرتجاری است و به کشور خاصی تعلق ندارد و همه می توانند از آن استفاده کنند.

چه کسانی پشت تلگرام هستند؟
تلگرام توسط پاول و نیکلای دوروف دو برادر روس پشتیبانی می شود. پاول پشتیبانی مالی و ایدئولوژیک و نیکلای مسوولیت بخش تکنولوژی در تلگرام را بر عهده دارد. نیکلای بر روی پروتکل های باز، ایمن و بهینه روی چندین مرکز داده کار می کند و در نتیجه تلگرام بسیار سریع و ایمن است. در عین حال که موسسان این برنامه روسی هستند اما مقر اصلی آنان شهر برلین در آلمان است.
جولان ربات های مستهجن در تلگرام
به دلایل متعدد فضایی در جامعه ایجاد شده که وقتی کسی محتوای شبکه های مجازی را نقد کند معنی آن اینست که اساسا با وجود چنین شبکه هایی مخالف است و این در حالی است که همه میدانیم اگر فضایی سالم نباشد هر چقدر در آنجا مزیت وجود داشته باشد خیری در آن نیست.
در شهریورماه سال 93، معاون اول قوه قضائیه با ارسال نامه ای به وزیر ارتباطات از این وزارتخانه خواست تا ظرف مدت حداکثر یک ماه نسبت به فرآهم آوری زمینه و بستر فنی مورد نیاز مسدودسازی و کنترل اطلاعاتی موثر برخی شبکه های اجتماعی نظیر واتس آپ، وایبر و تانگو اقدام کند.

در این نامه آمده بود: نظر به انتشار گسترده محتوای مجرمانه و ارتکاب انواع جرائم علیه عفت و اخلاق اسلامی و امنیت عمومی و ... در شبکه های اجتماعی نظیر واتس آپ، وایبر و تانگو که بعضا توسط دولت های معاند نظام جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور مدیریت فنی و محتوایی می شود و با عنایت به اینکه علی رغم استمهال سه ماهه جنابعالی و همکاران محترم مبنی بر اعلام آمادگی در خصوص فرآهم آوری امکان مسدود سازی و پالایش هوشمند محتوای مجرمانه در شبکه های موصوف و ارائه شبکه های اجتماعی داخلی هم سطح با شبکه های مذکور، مع الاسف تا کنون اقدام موثری به عمل نیامده است. لذا در اجرای دستور ریاست محترم قوه قضائیه حضرت آیت الله آملی ظرف مدت حداکثر یک ماه نسبت به فرآهم آوری زمینه و بستر فنی مورد نیاز مسدودسازی و کنترل اطلاعاتی موثر شبکه های یاد شده اقدام عاجل صورت پذیرد، در غیر این صورت قوه قضائیه در راستای وظایف ذاتی خود نسبت به مسدودسازی شبکه های اجتماعی دارای محتوای مجرمانه اقدام مقتضی به عمل آورده و با متخلفین از دستورات قضایی در هر رده ای طبق قانون برخورد خواهد کرد.
پاسخ وزارت ارتباطات در آن مقطع تاکید بر فرهنگ سازی بود، گزاره ای که بیشتر به یک شعار جامعه پسند می ماند تا اراده ای برای فرهنگ سازی  و راه حلی عملی برای حل یک معضل جدی اجتماعی.
هر عقل سلیمی میداند که فرهنگ سازی لازم است، اما سوال اینجاست که بر اساس کدام منطق قرار است تا اجرا شدن برنامه های احتمالی مربوطه به فرهنگ سازی، شبکه های موبایلی در کشور آزادانه بنیان های اخلاقی جامعه را تهدید کنند. چه شخص و یا نهادی باید پاسخگوی مشکلاتی باشد که برای خانواده ها ایجاد می شود.
واکنش تاسف بار جناب واعظی وزیر محترم ارتباطات به خبر استیکر های اپلیکیشن تلگرام، و پاسخ سازندگان این نرم افزار مبنی بر عذر خواهی و عنوان کردند این مطلب که (سیستمی برای همه کاربران دنیا طراحی کرده ایم که کاربر بتواند استیکر بسازد، اما نمی دانستیم برخی کاربران در ایران از این موضوع سو استفاده می کنند!!!) سهوا یا عمدا  نتیجه ای جز تحقیر ملت شریف ایران نداشت یعنی کاربران دیگر کشورها از استیکرها برای مصارف آموزشی و از این قبل استفاده می کنند؟!
اخیرا وزارت ارتباطات مدعی شده که فیلترینگ هوشمند در حال اجراست ولی متاسفانه رصد مختصر شبکه های اجتماعی نشان میدهد فیلترینگ هوشمند بیشتر به یک شوخی شبیه است.
قوه محترم قضائیه هم اگر به محتوای شبکه های اجتماعی رایج مثل اینستاگرام و تلگرام سری بزند حتما مشاهده خواهد نمود که همان دغدغه های متصور برای شبکه های اجتماعی نظیر واتس آپ، وایبر و تانگو برای شبکه های رایج فعلی به شکل مضاعف وجود دارد.
پلیس محترم "فتا"هم  ظاهرا بیشتر روی مسائل امنیتی و رسیدگی به شکایات تمرکز نموده و یا لااقل شرایط حاضر نشان از نداشتن برنامه ای برای رصد حرکت های سازماندهی شده ضد اخلاقی دارد.
ربات های مفسده انگیز، شیطنت جدید فرصت طلبان فضای مجازی
اما  قابلیت جدید نرم افزار تلگرام، مدیران و فعالان فضای مجازی را با  تهدید فزاینده جدیدی مواجه کرده است. انتشار ربات توسط کاربران تلگرام و فعالیت آن در گروه های تلگرامی، امکان جدید این برنامه است. قابلیتی که البته دارای کاربردهای تسهیل گر و مفیدی  برای کاربران در حوزه خبررسانی، خدمات و استقاده از امکانات عمومی نیز هست اما همچون سایر ابزارهای ارتباطی، روی سیاه سکه اش خیلی زود خود را نشان داد.  ساخت و گسترش راحت این ربات های مجازی که امکان ارسال مدون و به روز تصاویر، کلیپ و متن را برای کاربران فراهم می کند باعث شده تا فرصت طلبان همیشه آماده، با طراحی ربات های مستهجن به راحتی محتویات غیر اخلاقی مد نظر خود را در اختیار کاربران قرار دهند.  این ربات ها امکان ارسال متن، فیلم و تصاویر مستهجن برای افراد بدون حضور مستقیم عامل انسانی را  فراهم می کند.متاسفانه در برخی مطالب ارسالی از این ربات ها فیلم ها و تصاویر خصوصی ایرانی نیز وجود دارد. درد آور اینکه آن قدر سازندگان این ربات ها احساس امنیت می کنند که برای سفارش ساخت ربات از ارسال شماره حساب و شماره تماس هیچ ابایی ندارند!

شاید اولین اقدام برای برخورد با چنین وضعیتی،رویکرد حاکمیت محور و معمول در سال های اخیر باشد. رویکردی که بر پایه فیلترینگ و برخورد حذفی با چنین نرم افزارهایی قرار دارد.این گونه اقدامات اگرچه  برای کاهش سرعت گسترش این ناهنجاری لازم وناگزیر است، با این حال نیاز به اتخاذ سیاست های موثرتر احساس می شود. ماهیت این گونه ناهنجاری ها چیز جدیدی نیست و در طول یک دهه گذشته ابتدا در محیط اینترنت و اتاق های گفتگو و سپس استفاده از سایت های مستهجن و پس از مدتی در شبکه های اجتماعی مجازی ظهور و بروز یافت و اینک به شکلی گسترده در اختیار کاربران تلفن های همراه قرارگرفته است.
ربات های بی اخلاق، آزمونی برای فیلترینگ هوشمند
در مجموع به نظر می رسد در کنار اقدامات سخت افزاری برای شناسایی گروه های فعال در زمینه تولید محتوای مستهجن، آگاه سازی سریع و بی تعارف مردم و به ویژه خانواده ها و فعالان حوزه آموزش و پرورش موثرترین راهکار برای حل بنیادین این معضل است.ارتقاء سواد رسانه ای این دو نهاد، در قالب «توانمندسازی پیش گیرانه» می تواندگروه های هدفی که بیشترین میزان آسیب پذیری را دارند(کودکان، دانش آموزان و نوجوانان) را تا حد زیادی از خطرات تنش زا و بحران آفرین ربات های مستهجن مصون بدارد. در نظر گرفتن شرایط سنی و ویژگی های شخصیتی فرزندان از جانب خانواده ها  باعث می شود تا ارائه ابزارهای ارتباطی از جانب آنان با درایت بیشتری صورت گرفته و خسارات آن کمتر شود.
نظارت بر محتوای شبکه های ارتباطی مجازی و فیلتر محتوای نامطلوب این نرم افزارها در بسیار ی از کشورهای توسعه یافته نیز رواج دارد چراکه  ناهنجاری های اخلاق این عرصه امنیت روانی جامعه را به شدت متاثر می سازد.شیوه برخورد با ربات های غیر اخلاقی در تلگرام می تواند محکی جدی برای امکان یا امتناع عملیاتی شدن ایده فیلترینگ هوشمند باشد. ایده ای که از همان ابتدای طرح، با دیده تردید به آن نگریسته می شد. هرچند وزیر ارتباطات اعلام کرده  است که مرحله اول فیلترینگ هوشمند که از طریق یک نرم افزار روی اینستاگرام صورت گرفته، ۸۳ درصد موفق بوده است اما باید دید با توجه به حضور روزافزون ربات های مولد مطالب مستهجن در تلگرام، صابون فیلترینگ هوشمندچگونه تن این نرم افزار پر مخاطب را از آلودگی ربات ها خواهد زدود؟  آیا عمق و گستره فعالیت های نامطلوب  برخی کاربران، تلگرام را قربانی خواهد کرد یا مکانیزم خاصی برای جدا کردن سره ازناسره طراحی خواهدشد؟
هشدار وزیر ارتباطات به تلگرام
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات گفت: در صورتی که موضوع دسترسی به کانال های مستهجن و غیراخلاقی شبکه پیام رسان تلگرام حل نشود ما هم به عنوان دولت راضی به فیلتر این شبکه هستیم.