یک تیر و سه هدف!
به دنبال وعده سابقمان در توضیح بیشتر لایحه جدید قانون مجازات اسلامی ، بخشی
از مقدمه این لایحه را تقدیم میکنیم :
بر اساس مقدمه به نسبت طولانی این لایحه جدید قانون مجازات سه ویژگی
1- كاركرد محوری كیفر
2- بیان كنندگی ارزشها
3- حمایت از اقشار مختلف جامعه به طور متناسب
از ویژگی هایی است که این لایحه ( که نویسندگان آن کلمه " دایمی" را نیز بدان اضافه کرده اند) به آنها وابسته می باشد.
به هر حال آنگونه که در مقدمه این لایحه بیان شده است با توجه به اینکه وظیفه حكومت در تضمین امنیت در جنبههای مختلف زندگی اشخاص و توجه به مصالح جامعه با ابزار قانون، به ویژه قانون جزا اعمال میگردد مباحث مرتبط با حقوق جزا به لحاظ مبانی كلان آن، ایجاب مینماید مقنن در تدوین قانون مجازات با شالودههای فكری و سیاستهای منبعث از آن همراه گردد.
نظر به این كه مقدمه قانون اساسی قانونگذار را مكلف به رعایت ضابطههای مدیریت اجتماعی بر مبنای قرآن و سنت نموده و اصل دوم این قانون نیز حكومت را بر پایه ایمان به خدای یكتا و وحی الهی استوار دانسته است، توجه به اجتهاد مستمر فقهای عظام در تدوین قوانین، بهویژه قانون مجازات ضروری است.
بنا برمقدمه لایحه تازه بررسی رویهقضایی شامل آرای وحدت رویه هیئت عمومی دیوان عالی كشور، بخشنامهها و دستورالعملهای صادره از مراجع عالی قضایی، نظریههای مشورتی اداره حقوقی قوهقضاییه و رویه قضات از یك سو و اخذ سیاستهای كلان نظام در امور قضایی مصوب سال1381 مقام معظم رهبری ، مبانی و مقاصد نظام جزای اسلامی، مباحث و رویكردهای نوظهور در سیاست های كیفری و دیدگاههای فقها، استادان حقوق و پژوهشگران از سوی دیگر زیربنای تدوین مواد این لایحه قرار گرفت.
كارآمدی قانون مجازات اسلامی به سه ویژگی كاركرد محوری كیفر، بیان كنندگی ارزشها و حمایت از اقشار مختلف جامعه به طور متناسب وابسته است و این سه ویژگی در راستای سیاستهای تربیتی و اصلاحی دین مبین اسلام و اهداف حكومت در قانون اساسی كه همان احیای قسط و عدل و بازگشت به آموزههای اسلامی به منظور حركت به سوی ارزشهای والای انسانی و الهی است، منتج خواهد شد.
همچنین بنا برمقدمه لایحه تازه قانون مجازات اسلامی با توجه به راهكارهای مذكور و برمبنای سیاستجنایی اسلام تدوین گردیده كه از جمله این سیاستها میتوان به اصلاح مجرم، فردی كردن مجازاتها، توجه به اقدامات تامینی در كنار مجازاتها، حفظ حقوق شهروندی و سیاستهای بشر دوستانه، حفظ حقوق متهم و حمایت از خانواده وی، حفظ حقوق بزه دیده وسعی در ترمیم آثار جرم، توجه به نقش مصالحه و حكمیت در حقالناس، قاطعیت، شدت و سرعت در برخورد با جرایم سالب امنیت ملی و آسایش عمومی، حمایت از سیاستهای كلان اقتصادی و اجتماعی با هدف حفظ حقوق عامه و مبارزه با مفاسد در این حوزهها، حبس زدایی و استفاده از كیفرهای عادلانه و هدفمند و محدود كردن حوزه كیفری با جرم زدایی و استفاده از ممنوعیتها و ضمانت اجراهای انتظامی، انضباطی، اداری و صنفی اشاره كرد.
زهرایی
سطح خارج حوزه
وکارشناس ارشد حقوق جزا وجرم شناسی
گروه جامعه و سیاست