تبیان، دستیار زندگی
حکایت خواندنی از علامع حسن زاده با یک ریاضی دان
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

نتیجه گیری ریاضی برای انسان سازی
علامه حسن زاده آملی

بنده حدود سي سال پيش صحبتي با يك رياضيدان داشتيم تا اين كه كلام كشيد به اين شكل هندسي ((قطاع)) من از او، به خاطر غرض الهي كه در نظر داشتم ، سئوال كردم

عزيز من از اين شكل چند حكم هندسي مي توان استفاده كرد؟

گفت : شايد هفت تا ده تا حكم .

گفتم : مثلا  بيست تا چطور؟

گفت : شايد. ممكن است .

گفتم : دويست تا چطور ؟ به من نگاه مي كرد كه آيا دويست حكم هندسي مي توان ازآن استنباط كرد و توقف كرد.

گفتم : دوهزار تا چطور؟ همين طور به من نگاه مي كرد.

گفتم : دويست هزار چطور ؟ خيال مي كرد كه من سر مطايبه و شوخي دارم و به مجاز حرف مي زنم . بعد به او گفتم آقا اين خواجه نصير الدين طوسي كتابي دارد به نام : ((كشف القناع عن اسرار شكل القطاع)) .

و جناب خواجه از اين يك شكل ، چهارصد و نود و هفت هزار و ششصد و شصت وچهار حكم هندسي استنباط كرده يعني قريب نيم ميليون . بعد به او گفتم :

  1. اين خواجه نصير طوسي كه راجع به يك شكل هندسي ، يك كتاب نوشته و قريب پانصد هزار حكم از آن استنباط كرده ، شما آن كتاب و خود خواجه را مي شناسي ؟

گفت : نخير.

بعد راجع به شخصيت خواجه مقداري صحبت كرديم و به او گفتم : اين خواجه وقتي كه در بغداد حالش دگرگون شد و ديد دارد از اين نشائه به جوار الهي ارتحال مي كند، وصيت كرد:

  1. مرااز كنار امام هفتم ، باب الحوائج الي الله ، از اين معقل و پناهگاه بيرون نبريد و در عتبه به خاك بسپاريد و روي قبر در پيشگاه امام هفتم ; مثلا نوشته نشود، ((آيت الله ((علامه )) اين امام است ، حج الله . قرآن ناطق و امام ملك و ملكوت است . روي قبر من بنويسيد: وكلبهم باسط ذراعيه بالوصيد.

واين عالمي است صاحب اين همه كتاب در حكمت ، فلسفه ، عرفان ، رياضيات ، فقه و اصول ، علوم غريبه ، معماري و مهندسي و بنا كننده رصد خانه مراغه و صاحب زيج ايلخاني وبالاخره خواجه نصير الدين طوسي و استاد بشر و استاد كل في الكل . اما در پيشگاه امام هفتم اين طور وصيت مي كند كه روي قبرش بنويسند . او مي داند

گفتن بر خورشيد كه من چشمه نورم

دانند بزرگان كه سزاوار سها نيست

سها ستاره اي است خيلي كوچك ، طرف قطب شمال . در كتابها نوشته اند كه نور چشم را به وسيله آن امتحان مي كنند. هر كس ستاره سها را ببيند، چشمش خيلي قوي است . حالا ستاره سها بيايد در پيش آفتاب عالمتاب ، بگويد من هم نور دارم .

و جناب نظام الدين نيشابوري در شرح خود بر شرح مجسطي وقتي اين احكام را از خواجه نقل مي كند، مي نويسد:

تعجب مدار از آيه قرآن كه ((ولو ان ما في الارض من شجر اقلام و البحر يمده من بعده سبع ابحر مانفدت كلمات الله ان الله عزيز حكيم ))

وقتي از يك شكل هندسي مي شود قريب نيم ميليون حكم استنباط كرد چه مي پنداري درباره كلمات قرآن .))

يكي از اساتيد و مشايخ بزرگوار ما مي فرمود:

((عارف نامور، جيلي ، صاحب ((انسان كامل )) و رساله ((الكهف والرقيم )) نوزده جلد كتاب در تفسير بسم الله الرحمن الرحيم نوشته است . ))

بسم الله نوزده حرف است و ايشان راجع به هر حرف يك جلد كتاب نوشته است .


تنظیم برای تبیان حسن رضایی گروه حوزه علمیه

منبع : سایت علامه حسن زاده آملی