آیا امکان تغییر نام خانوادگی وجود دارد؟

برخی از افراد به نام خانوادگی خود علاقه ندارند و قانون این اجازه را به آن ها داده تا آن را بر اساس شرایطی تغییر دهند. معاون اداره كل حقوقی و سجلی سازمان ثبت احوال كشور  اعلام کرد هر ایرانی تنها یك بار حق تغییر نام خانوادگی خود را دارد.

فرآوری: فاطمه نوری_ بخش حقوق تبیان

مشایخی معاون اداره كل حقوقی و سجلی سازمان ثبت احوال كشور ، با اشاره به اینكه با توجه به اهمیت حفظ اعتبار و جلوگیری از تزلزل اسناد هویتی، محدودیت هایی برای تغییر نام خانوادگی وجود دارد، در عین حال گفت: افرادی كه نام خانوادگی آنها به یكی از دلایل ذكر شده در قانون، ممنوع شناخته می شود، می توانند تقاضای تغییر نام خانوادگی خود را به ادارات ثبت احوال یا دفاتر پیشخوان اعلام كنند تا در محل صدور سند به آن رسیدگی شود.
وی با بیان اینكه شرط تغییر كامل نام خانوادگی افراد این است كه آن نام خانوادگی دارای «باقیمانده مناسب» نباشد، اظهار كرد: به این ترتیب اگر نام خانوادگی فردی دارای پسوند نامناسب بوده و یا پسوند مكان و زمان به دنبال آن آمده باشد، می تواند جزء زائد را حذف و باقی مانده مناسب نام خانوادگی را حفظ كند.

هر ایرانی تنها یك بار حق تغییر نام خانوادگی خود را دارد

مشایخی خاطرنشان كرد: در صورتی كه پدر، نام خانوادگی خود را تغییر دهد، تغییر نام خانوادگی فرزندان و وحدت با پدر، به سادگی میسر می شود؛ چراكه برابر قانون نام خانوادگی فرزند همان نام خانوادگی پدر است. به این ترتیب، تغییر نام خانوادگی فرزندان كمتر از هجده سال با درخواست كتبی پدر امكانپذیر خواهد بود. فرزندان بالای هجده سال هم می توانند با اخذ اجازه نامه از پدر، از نام خانوادگی جدید وی استفاده كنند.
وی در ادامه، به این موضوع اشاره كرد كه هر ایرانی بالای 18 سال می تواند یك بار در طول عمر خود نسبت به تغییر نام خانوادگی اقدام كند. البته به شرط اینكه نام خانوادگی او به یكی از دلایل قانونی، قابل تغییر شناخته شود.
معاون اداره كل حقوقی و سجلی سازمان ثبت احوال تاكید كرد: نام خانوادگی كه تعویض شود، دیگر امكان بازگشت یا تعویض مجدد را ندارد.
وی تصریح كرد: فردی كه قصد تغییر نام خانوادگی خود را دارد باید از طریق انتخاب نام خانوادگی بلامعارض (كه فرد دیگری دارای حق تقدم آن نام خانوادگی نباشد) یا با اجازه از دارنده حق تقدم، تقاضای خود را اعلام كند.
مشایخی یادآور شد: استفاده از نام خانوادگی زوج برای زوجه در زمان زوجیت، با ارائه اجازه نامه از زوج، بدون رعایت حق تقدم بلامانع است. همچنین در صورت انصراف زوجه و درخواست وی، به نام خانوادگی قبلی برگشت داده می شود.

وی در ادامه گفت برخی نام های خانوادگی كه برابر قانون، به دلیل بدمعنا و نامناسب بودن، ممنوع به شمار می روند را برشمرد و گفت: گرگی، گرگوند، پیاده، سواره، حلقه به گوش، افیونی، گوش بر، بنده گنهكار، دو كله، سوراخ، عملی، كچل وند، تیغ زن، دو سر قندی، چه دانم، گاوی، تب خال پور، پالان دوز، قوری، پیش دستی، بزهكار، دویستی، دل كبابی و شمری، تنها برخی از نام های خانوادگی غیرمتعارفی هستند كه ثبت احوال به دلیل نامناسب و بدمعنا بودن، با درخواست تغییر آنها در سال های پس از انقلاب اسلامی موافقت كرده است.برخی به نام خانوادگی خود علاقه ندارند حال سئوال اینجاست که آیا امکان تغییر نام خانوادگی وجود دارد؟

در موارد ذیل ، می توان نام خانوادگی را تغییر داد:

١- نام خانوادگی ، از دو کلمه بیشتر باشد مانند : فرشچی اصل امامی ، ناصری محمدی مطلق و ...

٢- نام خانوادگی ، بیش از یک کلمه و یک عدد باشد مانند چهل تنان محمودی ، جعفری هفت برادران و ...

٣- بیش از یک کلمه و حرف باشد مانند : آحسینی نژاد ، ق قنبری پور و...

٤- بیش از یک کلمه و پسوند باشد مانند : محمدی نژاد مطلق ، موسوی فرد متدین و ...

٥- نام خانوادگی از واژه های مستهجن و ناپسند ، ترکیب شده باشد مانند : گدا پور

٦- نام خانوادگی از واژه های خارجی باشد . مانند : ویلیامز , کارتر ، میچل و ....

٧- نام خانوادگی های مذموم و نکوهیده که مغایر ارزشهای ایرانی - اسلامی باشد مانند : بی ایمان ٓ پول پرست، کافر و ...

٨- هرگاه نام خانوادگی ، اسم یک محل بطور مطلق باشد مانند تهرانی ، اصفهانی ، شیرازی ، تبریزی ، کرجی و .....

9 - هرگاه در نام خانوادگی ، اسم یک محل بصورت پسوند وجود داشته باشد : مانند حسینی تبریزی ، وثیق تهرانی ، مهدوی کرمانی که در این موارد ، پسوند (نام محل) ، قابل حذف است.

10- در هر مورد که افراد ، به هر دلیل شخصی ، مایل باشند نام خانوادگی خود را تغییر دهند ، مشروط به انکه کسی که قبلا آن نام خانوادگی را دارد، معترض نباشد.

مدیرکل امور هویتی ایرانیان خارج از کشور گفت: تغییر نام خانوادگی با رعایت شرایط برای افراد 18 سال به بالا امکان پذیر است.بهمن مشایخی مدیر کل امور هویتی ایرانیان خارج از کشور سازمان ثبت احوال کشور اظهار داشت: از جمله شرایط تغییر نام خانوادگی دارا بودن واژه های نامناسب و خارجی، بیش از 2 کلمه و یا مغایر با فرهنگ و ارزش های اسلامی و همچنین القاب و عناوین یا نام خانوادگی که ترکیبی از یک واژه و نام محل یا منصوب به مکان، است.

مدیر کل امور هویتی ایرانیان خارج از کشور تاکید کرد: ایرانیان خارج از کشور می توانند برای انجام این فرآیند به نزدیک ترین نمایندگی جمهوری اسلامی ایران در کشور محل اقامت خود مراجعه و اقدام به درخواست تغییر نام خانوادگی خود کنند تا برابر مقررات انجام شود.

بنابراین معاون اداره كل حقوقی و سجلی سازمان ثبت احوال كشور با اعلام اینكه هر ایرانی تنها یك بار حق تغییر نام خانوادگی خود را دارد، گفت: نام خانوادگی كه تعویض شود، دیگر امكان بازگشت یا تعویض مجدد را ندارد.

منابع: میزان
باشگاه خبرنگاران جوان
ایسنا