تبیان، دستیار زندگی
سیروس برزو، روزنامه نگار و پیشگام ترویج کیهان‌نوردی مقیم روسیه که به تازگی برنده جایزه ترویج علم 1392نیز شده است نگاهی به برخی رخدادهای مهم فضایی در سال میلادی گذشته انداخته و درباره برخی از اقداماتش در روسیه صحبت کرده است.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

2013، سال مرگ و میر فضانوردان


سیروس برزو، روزنامه نگار و پیشگام ترویج کیهان‌نوردی مقیم روسیه که به تازگی برنده جایزه ترویج علم 1392نیز شده است نگاهی به برخی رخدادهای مهم فضایی در سال میلادی گذشته انداخته و درباره برخی از اقداماتش در روسیه صحبت کرده است.

2013، سال مرگ و میر فضانوردان

وی، سال 2013 را با تاسف، سال مرگ و میر فضانوردان عنوان کرد و با اشاره به مرگ هشت فضانورد از کشورهای مختلف در این سال اظهار داشت: از جمله فضانوردانی که در سال گذشته فوت کردند مالکوماسکاتکارپنتر، دیمیتری زایکین و الکساندر سریبروف بودند که دو نفر اول از اعضای نخستین گروه فضانوردان آمریکا و شوروی در آغار عصر فضا به حساب می آمدند اما نفر سوم یکی از فضانوردان مطرح شوروی بود. گرچه هر یک از این کیهان نوردان در پیشبرد فناوری فضایی زحمت های زیادی کشیده اند اما در بین آنها الکساندر سریبروف یک استثنای بی مانند بود. او از طراحان طراز اول سامانه های فضایی به شمار می رفت که خود چند بار به فضا سفر کرد و تجربه های بسیار خوبی اندوخت که در طراحی سامانه ها از آنها بهره گرفت.

سریبروف، راهپیمایی های مختلفی در فضای آزاد کیهانی داشت و در جریان یکی از همین نوع فعالیت ها متاسفانه ریه اش دچار مسمویت گازی شد. وی سال ها از این مشکل در عذاب بود و بارها تکه هایی از ریه او را ضمن جراحی برداشتند. این عمل های مکرر و مشکل سلامتی به تدریج او را ضعیف و ضعیف تر کرد و ظاهرا در 12 نوامبر2013 منجر به سکته قلبی و درگذشت او شد.

ناسا تا کی سر بار روس‌ها خواهد بود؟

وی همچنین در پاسخ به این سوال که ناسا از چه تاریخی قرار است پروازهای سرنشیندار خود را از سر بگیرد، اظهار داشت: ناسا فعلا دست شرکت های به اصطلاح خصوصی را در مسابقه ساخت ناوهای سرنشیندار باز گذاشته و قرار است از این سفینه ها در آینده استفاده کند.

سیروس برزو در آبان ماه امسال در اعتراض به آنچه بی توجهی مسوولان سازمان فضایی ایران به امر ترویج دانش فضایی و وضعیت نابسامان مروجان فضانوردی در ایران خواند از پذیرش جایزه ترویج علم ایران خودداری کرده بود

البته با توجه به وضعیت مالی دولت آمریکا و کم شدن بودجه ناسا، این سازمان بعید است که خود بتواند در آینده ای نزدیک در زمینه ناوهای سرنشیندار وارد عمل شود و در آینده هم یا به ناوهای روسی متکی خواهد بود و یا سفینه هایی که شرکت های خصوصی می سازند. تاریخ دقیقی برای بهره‌برداری عملی و واقعی از این ناوها هم مشخص نیست چون هر کدام از آنها باید مراحل آزمایشی پیچیده ای را پشت سر بگذارند تا کاملا از ایمنی بودنشان اطمینان حاصل شود.

به عقیده برزو، ناسا در مجموع با سردرگمی عجیبی رو برو است شبیه چیزی که روس ها بعد از فروپاشی شوروی داشتند چون با آمدن اوباما، برنامه ریزی تازه ای در ناسا شکل گرفت و بعد با بحران مالی در آمریکا و حتی تعطیلی کوتاه مدتی که ناسا دچار آن شد، نوعی ناامیدی به برخی دستگاه های آن حاکم شد. اینگونه ضربه ها گرچه خود می تواند کوتاه مدت باشد اما پس لرزه های طولانی مدت دارد.

2013، سال مرگ و میر فضانوردان

یکه‌تازی چین در برخی حوزه‌های فضایی طی 10 سال آینده بعید نیست!

پیشگام ترویج دانش فضایی در ایران در عین حال وضع چینی ها را خوب ارزیابی کرد و گفت: دستگاه برنامه ریزی فضایی چین، برنامه خوبی را در پیش گرفته و از ثبات مالی نسبتا مناسبی هم برخوردار است. برنامه بسیار دقیق و خردمندانه طرح شده و قدم به قدم پیش می رود. اگر این روند ادامه پیدا کند هیچ بعید نیست که طی 10 سال آینده نه تنها همپای آمریکا و روسیه در فضا جولان دهد بلکه در زمینه هایی ممکن است بر آنها برتری هم پیدا کند. الان چه در زمینه سرنشیندار و چه بدون سرنشین، سرعت قدم هایی را که برداشته قابل مقایسه با دهه 1960 و 1970 آمریکا و روسیه نیست. بعد از چند تجربه دیگر در تیانگون-1 ایستگاه فضایی بعدی خود را در مدار قرار خواهد داد که مانند ایستگاه‌های فضایی میر و بین المللی از واحد های جداگانه ای درست شده و قابل توسعه است و چه بسا در آن را یا لااقل واحد هایی از آن را بر روی همه کشور ها باز خواهد گذاشت و با جذب سرمایه از سوی اشخاص حقیقی و حقوقی و با دیدی باز تر، خیلی زود خواهد توانست نظر بسیاری را جلب کند.

این روزنامه نگار علمی در ادامه در ارزیابی وضعیت هندی ها در عرصه فضا گفت: هندی ها بسیار هوشمندانه پیش می روند. البته نباید توقع داشت که بتوانند به این زودی ها به پای چینی ها برسند اما قدم هایشان محکم و حساب شده است.

زمینه‌سازی برای ارسال محموله ایرانی بعدی به فضا

برنده جایزه ترویج علم سال 1392 که پس از اقامتی دو ساله در ایران به تازگی بار دیگر به روسیه برگشته در پاسخ به این سوال که آیا سفرش کوتاه خواهد بود یا مدت طولانی در روسیه خواهید ماند، گفت: فعلا برای مدت چند ماه به روسیه برگشته ام اما ماندن یا برگشتم بستگی به شرایط کاریم در ایران و یا زمینه های فعالیتم در اینجا دارد. البته شرایط کاری در اینجا فراهم تر است. در همین مدت حدود یک ماهی که در روسیه بودم و تنها توانستم فقط یک هفته به مسکو بروم ملافات های متعددی داشتم و توانستم با بیش از 10 فضانورد نشست و گفتگو داشته باشم که از جمله می توانم به صحبت با سرگئی کریکالف، فضانورد کهنه کار و سرپرست فعلی مرکز آموزش فضانوردان واقع در شهرک ستارگان، ملاقات با رئیس موزه یادمان های فضایی در مسکو، مصاحبه الکساندر کالری، فضانورد با سابقه ای که قرآن را به فضا برد، همچنین زمینه سازی برای محموله ایرانی بعدی که راهی فضا می شود و فعلا بنا به دلایلی از ذکر جزئیات آن معذورم و به موقع اعلام می کنم.

2013، سال مرگ و میر فضانوردان

گفتنی است سیروس برزو در آبان ماه امسال در اعتراض به آنچه بی توجهی مسوولان سازمان فضایی ایران به امر ترویج دانش فضایی و وضعیت نابسامان مروجان فضانوردی در ایران خواند از پذیرش جایزه ترویج علم ایران خودداری کرده بود.

وی معتقد است ‌هیچ حرکت اجتماعی نمی‌تواند در کشوری قوام و دوام بگیرد مگر آن که پشتوانه مردمی داشته باشد. ترویج دانش فضایی می تواند این اعتقاد را در آحاد مردم به وجود آورد که فناوری فضایی امری ضروری و غیر قابل اجتناب است. انجام این کار مهم براساس قانون وظیفه سازمان فضایی ایران به شمار می‌رود و این سازمان باید حامی و پشتیبان نهادهای مردمی و افرادی باشد که کمر همت به این امر بسته‌اند.حال باید ببینیم این دستگاه با میزهای عریض و طویلش آیا حتی گوشه چشمی به خادمان ترویج فضانوردی دارد یا به عبارت دیگر به وظیفه قانونی خود عمل کرده است یا خیر.

بروز با بیان این‌که از خود چیزی نمی‌گوید که آفتاب لب بام است و رفتنی، از تعدادی از روزنامه نگاران علمی و مروجان جوان دانش فضایی در کشور یاد کرد که به دلیل مشکلات مالی و عدم حمایت مناسب یا ناگزیر به مهاجرت شده‌اند یا ناچارند برای گذران زندگی به فعالیت‌های غیر مرتبط بپردازند.

فرآوری: م.ح.اربابی فر

بخش دانش و زندگی تبیان


برگرفته از ایسنا