رشد غیرطبیعی استخوان در گوش (اتواسکلروزیس)
ساختمان گوش
گوش به سه قسمت تقسیم میشود: گوش خارجی، گوش میانی و گوش داخلی.
1- گوش خارجی شامل قسمت لاله گوش و کانال (مجرای) گوش و پرده صماخ است.
2- گوش میانی پشت پرده صماخ قرار دارد و از هوا پر شده است. هوا از پشت بینی و از لوله باریکی به نام شیپور استاش، وارد گوش میانی میشود. در گوش میانی، سه استخوان باریک با نامهای استخوان چکشی، استخوان سندانی و استخوان رکابی وجود دارند.
3- گوش داخلی شامل مجاری نیم دایرهای و حلزون شنوایی میباشد. مجاری نیم دایرهای در گوش داخلی دارای مایعی است که در محلهای مختلف، این مایع حرکت میکند. حرکت مایع توسط موهای باریک در مجاری نیم دایرهای احساس میشود و توسط اعصاب گوش، این پیامها به مغز فرستاده میشود و به این وسیله، مغز به حفظ تعادل بدن کمک میکند.
در گوش میانی افراد مبتلا به اتواسکلروزیس، استخوانی زائد به شکل اسفنج رشد میکند. این استخوان زائد، مانع از لرزش استخوانهای گوش میانی میشود
روند شنیدن صداها توسط گوش
امواج صوتی وارد گوش خارجی میشود و به پرده صماخ ضربه می زنند و باعث میشوند که پرده صماخ به لرزش درآید.
لرزش پرده صماخ به استخوانهای گوش میانی میرسد. این استخوانها، لرزشها را به حلزون شنوایی در گوش داخلی منتقل میکنند.
حلزون شنوایی، لرزشها را به علائم صدادار تبدیل میکند و این علامتها از طریق عصب گوش به مغز میرسند و به این وسیله ما میتوانیم صداها را بشنویم.
چگونه اتواسکلروزیس رخ میدهد؟
در گوش میانی افراد مبتلا به اتواسکلروزیس، استخوانی زائد به شکل اسفنج رشد میکند. این استخوان زائد، مانع از لرزش استخوانهای گوش میانی میشود.
لازم به ذکر است که لرزش استخوانهای گوش میانی باعث شنیدن صداها میشود. لذا اتواسکلروز یکی از دلایل شایع ناشنوایی در افراد بزرگسال میباشد.
این عارضه از اوایل تا اواسط نوجوانی آغاز میشود.
اتواسکلروزیس در زنان شایعتر از مردان میباشد.
بارداری و سابقه خانوادگی ابتلا به ناشنوایی، جزو عوامل خطر این عارضه میباشند.
علت اتواسکلروزیس
علت آن ناشناخته است.
برخی تحقیقات میگویند این عارضه ممکن است زمینه خانوادگی داشته باشد. حدود 2 نفر از 3 نفر مبتلا به اتواسکلروزیس، دارای سابقه خانوادگی میباشند.
برخی بر این عقیدهاند که برخی ویروسها از قبیل ویروس سرخک باعث این بیماری میشود. تعدادی از مبتلایان به این بیماری، هنگامی که واکسن سرخک را زدند، این عارضه در آنها کاهش یافت.
علائم اتواسکلروزیس
- ناشنوایی (اوایل کم است، ولی با گذشت زمان بدتر میشود)
- زنگ زدن گوش (وزوز گوش)
- سرگیجه
- آرام صحبت کردن
- عدم تعادل بدن
- با حضور صداهای پس زمینهای، بهتر میشنوید، برای مثال اگر در محل های شلوغ باشید، بهتر میشنوید.
سمعک از دست دادن شنوایی را درمان نمیکند و یا از بدتر شدن آن جلوگیری نمیکند، اما ممکن است برخی از علائم را کاهش دهد
تشخیص اتواسکلروزیس
تست شنوایی (ادیومتری و یا شنوایی سنجی) شدت از دست دادن شنوایی را مشخص میکند.
آزمایش تصویری سر که به نام سی تی اسکن استخوان تمپورال خوانده میشود و با این آزمایش، علل دیگر از دست دادن شنوایی مشخص میشوند.
درمان اتواسکلروزیس
اتواسکلروزیس ممکن است به آرامی و با گذشت زمان بدتر شود.
این عارضه نیازی به درمان ندارد، تا وقتی که دارای مشکلات خاص شنوایی شوید.
- داروهایی نظیر فلوراید، کلسیم و یا ویتامین D به کند شدن از دست دادن شنوایی، کاهش سرگیجه و مشکلات تعادلی کمک میکنند، اما فواید آن هنوز ثابت نشده است.
- سمعک ممکن است برای درمان از دست دادن شنوایی استفاده شود. سمعک از دست دادن شنوایی را درمان نمیکند و یا از بدتر شدن آن جلوگیری نمیکند، اما ممکن است برخی از علائم را کاهش دهد.
- جراحی برای از بین بردن استخوان رکابی در گوش میانی و جایگزین کردن آن با پروتز میتواند از دست دادن شنوایی را درمان کند. جایگزینی کامل به نام استاپدکتومی (stapedectomy) خوانده میشود.
در برخی مواقع، تنها بخشی از استخوان رکابی گوش میانی برداشته میشود و یک سوراخ کوچک در انتهای آن بوجود می آید، این روش را به نام استاپدوتومی (stapedotomy) میخوانند.
در برخی موارد از لیزر برای جراحی استفاده میکنند.
روند بهبودی اتواسکلروزیس
اتواسکلروزیس اگر درمان نشود، بدتر خواهد شد.
جراحی ممکن است کمی از شنوایی شما را باقی بگذارد.
درد و سرگیجه ناشی از جراحی، معمولا در عرض چند هفته از بین میروند.
کاهش عوارض بعد از جراحی
- 2 تا 3 هفته بعد از جراحی، فین نکنید.
- از خم شدن، بلند کردن چیزی و یا چرخیدن که ممکن است باعث سرگیجه شود، خودداری کنید.
- از افراد مبتلا به عفونت تنفسی و یا سایر عفونتها دوری کنید.
- از صداهای بلند و یا تغییرات ناگهانی فشار از قبیل غواصی، پرواز کردن و یا رانندگی در کوهها دوری کنید تا شما درمان شوید.
- اگر جراحی، باعث تسکین علائم نشد، ممکن است دچار ناشنوایی کامل شده باشید. در این مرحله درمانها شامل مهارتهای لازم برای مقابله با ناشنوایی و استفاده از سمعک برای انتقال صداها از گوش ناشنوا به گوش شنوا میباشد.
عوارض اتواسکلروزیس
- ناشنوایی کامل
- بعد از جراحی: عفونت، سرگیجه، درد و لخته خون در گوش
- تخریب اعصاب
- برخی از پزشکان بر این باورند که داروهای پیشگیری از بارداری و یا هورمون درمانی، میتواند شرایط این بیماری را بدتر کند.
اگر شما دچار از دست دادن شنوایی شدید و یا تب کردید، حتما به پزشک مراجعه کنید.
مطالب مرتبط:
علل کمشنوایی یا ناشنوایی در نوزادان