تبیان، دستیار زندگی
پس از هخامنشیان و تاخت و تازاسکندر مقدونی به ایران، هنگامی که وضعیت سلوکیان آشفته بود،اشکانیان ایرانی که از پارت ها بودند به حکومت رسیدند. در این دوران که نفوذ ادیان بودایی ومسیحیت از شرق و غرب، آیین زرتشتی را کم‌رنگ نموده بود، زنان ایرانی همچون گذشته دار
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

پوشش زنان در دوره ی اشکانیان


پس از هخامنشیان و تاخت و تازاسکندر مقدونی به ایران، هنگامی که وضعیت سلوکیان آشفته بود،اشکانیان ایرانی که از پارت ها بودند به حکومت رسیدند. در این دوران که نفوذ ادیان بودایی ومسیحیت از شرق و غرب، آیین زرتشتی را کم‌رنگ نموده بود، زنان ایرانی همچون گذشته دارای حجاب پوشیده ای بودند.

همچنین از آثار این دوره، روسری ابریشمین خوش رنگ و نگار و نفیس زنان سنگسری به جا مانده‌است که «ساخته مکنه»نام دارد و سده‌هاست که زنان سنگسری آن را می‌بافند و می‌آرایند. آنان این روسری را به ترتیب خاصی بر سر خود می‌بندند، که این خود نمونهء کامل پوشش سر زنان در زمان اشکانیان می‌باشد.

زنان اشکانیان

در دورهء اشکانیان پوشش زنان شامل پیراهن شلوار و در مراسم‌های رسمی و مذهبی همراه با شال بلندی بوده است که نمونه‌های آن در مجسمه‌های دورهء اشکانیان نمایان است. این مجسمه‌ها بانو اوبال و دخترش را با کلاهی بلند وجواهر نشان همراه با شال بلندی که در پشت آویزان است و گیسوان بافته و جمع سده و پیراهنی دراپه(چیندار به صورت افقی) وشلوار دراپه و جواهرات فراوان نشان می‌دهد که بسیار یادآور پوشش بانوان هندی است.

لباس زنان اشكانی پیراهنی بلند روی زمین، گشاد، پرچین، آستین دار و یقه راست بوده است و پیراهن دیگری روی آن را می پوشانیده است. قد پیراهن دوم نسبت به اولی كوتاه و ضمناً یقه باز بوده است و روی این دو پیراهن چادر به سر می كردند. پیراهن ها از پارچه های منقش ( مخصوصاً قلابدوزی شده ) تهیه می شده است. آنان كفش ساده دوران اشكانی را به پا می كردند و كمربند آنان منحصر به نواری بوده كه برای جمع كردن گشادی پیراهن در زیر سینه می بستند.

هیبت مجلل و با شكوه زنانه شان، در پوشیدن البسه پرچین دست دوزی شده و به كار بردن زینت آلات فراوان و گاهی كلاههای با ابهّتشان بوده است. برای مثال در مجسمه ای، پرنس داشفاری دختر سناتروك اشكانی ( اشك دهم ) به سكویی نشسته، كلاهی به شكل مخروط ناقص و پنج قسمتی بر سر نهاده است. در بالای كلاه، از یك قطعه فلز تخت و گرد دانه نشان، دو رشته جواهر گرد به دو سوی پیشانی اش فرود آمده، و گوشواره های سنگین به گوش آویخته دارد، گردنبندی نازك به گردن و دو رشته سینه ریز وزین نیز روی سینه اش گسترده است. زنجیری از طرفین این سینه ریزها به وسط سینه راه یافته، گوهری را كه به شكل دل است به خود آویخته است.

دامن پرچین، پیراهن آستین دارش كه بسیار بلند است، از زیر چادرش در جلو پیداست و پیراهن دیگری پوشیده كه سرشانه آن در محل چپ به وسیله دكمه ای به پشت وصل است. كف دست راستش به علامت حرمت بالاست و بر مچ این دست دانه هایی درشت به شكل دستبند دارد و دست چپش بر روی زانوی چپ قرار دارد و چادری را كه از روی شانه اش افكنده، گرفته است.

نقش برجستة دیگری از پالیر در موزه لوور هست كه زنی از دوره اشكانی را نشان می دهد.

در دورهء اشکانیان پوشش زنان شامل پیراهن شلوار و در مراسم‌های رسمی و مذهبی همراه با شال بلندی بوده است که نمونه‌های آن در مجسمه‌های دورهء اشکانیان نمایان است. این مجسمه‌ها بانو اوبال و دخترش را با کلاهی بلند وجواهر نشان همراه با شال بلندی که در پشت آویزان است و گیسوان بافته و جمع سده و پیراهنی دراپه(چیندار به صورت افقی) وشلوار دراپه و جواهرات فراوان نشان می‌دهد که بسیار یادآور پوشش بانوان هندی است

این زن چادر به سر دارد و زیر آن عمامه اش به خوبی نمایان است. مورخان براساس آثار به جای مانده از آن عصر می گویند: زنان اشكانی كه به رنگهای روشن علاقمند بودند چادرهایی به رنگهای ارغوانی و سفید می پوشیدند. بر بالای پیشانی ( پایین عمامه ) فلزی پهن منقوش و برجسته چون نواری موهای جلوی سر را پوشانده و با وضع مطلوبی به عقب سر برده است. یك رشته گردنبند از دانه های گرد به گردن و گوشواره های كوتاه به گوش دارد، یقه راست پیراهن او كه سه گوش بر روی سینه ریخته، پیداست و گوشه چادر كه زیر یك قطعه فلز به شكل حیوان بسته شده است، از شانه سمت چپ آویزان است. همچنین زنان دربار اشکانی به استفاده از لباسهای پرچین دوره پارسی و هخامنشی رغبتی نداشتند و مد روز در آن دوران متمایل به لباس یونانیان بود. با این وجود آنان برای زیبایی بیشتر بر سرشان چادر می انداختند و گاهی پارچه ای را به دور كمر خود می بستند. نكته جالب توجه در این خصوص اینست كه زنان قاسم آبادی گیلان امروزه از پارچه ای برای بستن دور كمرشان استفاده می كنند.

معبود اشكانیان ستارگان و سیاراتی چون خورشید و ماه بود و برای همین زنان اشكانی برای تزیین دور لچك و روی سربندها وكلاهایشان علائم مذهبی همچون ماه، ستاره و پیكره مهر را به كار می بردند.

فرآوری : طاهره رشیدی

بخش تاریخ ایران و جهان تبیان


منابع : 1-وبلاگ چادر / 2- ویکی پدیا / 3- جهان نیوز