سهم امام زمان(عج) چقدر است؟

---

دکتر اسماعیل شفیعی سروستانی، محقق و پژوهشگری توانمند، و از نویسندگان و روزنامه ‌نگاران فعال عصر ماست که تاکنون بیش از 670 مقاله و 150 رساله ‌پژوهشی و 30 کتاب مستقل در حوزه های گوناگون فرهنگی، از قبیل غرب‌شناسی، ادبیات فارسی، مطالعات فرهنگی و به‌ ویژه مطالعات مهدوی و آخرالزّمان شناسی، از ایشان به‌ چاپ رسیده ‌است،استاد شفیعی سروستانی، با تأسیس «موسسه فرهنگی موعود»، گام ارزنده ای را در جهت نشر معارف حقه علوی و ترویج فرهنگ ناب مهدوی برداشت و اکنون نیز به عنوان سردبیر و مدیر مسوول ماهنامه فرهنگی «موعود عصر» و همچنین پایگاه اینترنتی موعود، در این زمینه فعالیت می‌نماید.

---

حضرتعالی در مقاله ای که در شماره 22 ماهنامه موعود به چاپ رسید، اشاره ای داشته اید به اینکه سهم امام چقدر است؟ اگر امکان دارد در این خصوص توضیحات بیشتری ارائه بفرمایید؟

سهم امام چقدر است؟

باید مشخص شود که وقتی می گوییم سهم، منظورمان چیست؟ از چه چیزی سهم امام چقدر است؟

همچنانکه مستحضر هستید، خلیفه خدا، وصی رسول الله(صلی الله علیه و آله) امام مبین، صاحب کل عالم است. کل عالم متعلق به امام است چونکه عالم برای خلیفة الله خلق شده، عالم می گوییم نه جهان. هفت آسمان و زمین و تمام ساکنان این آسمانها و زمینها و همه عوالم ملکی و ملکوتی صدقه سر خلیفة الله، امام مبین، انسان کامل خلق شده است. این حدیث قدسی که می فرماید: لولاک لما خلقت الافلاک. که خطاب به رسول اکرم(صلی الله علیه و آله) می‌فرماید: اگر تو نبودی همانا ما افلاک را خلق نمی کردیم.

نام محمد چو زد بر سر ایوان عرش        کرد ملک سجده بر عالم هستی تبار

جمله کربوبیان، جمله ملائک، خادمان حضرات معصومین علیهم السلام هستند. حضرت جبرئیل با همه عظمت و بزرگی‌شان نامه بر و پیک این خانواده و رسول الله هستند.

پس همه عالم متعلق به این بزرگان و متعلق به جانشین خدا و خلیفه خدا و امام مبین هست. هر چه دیگران سهم می‌برند از قِبَل ایشان است که سهم می برند.

«طفیل هستی عشقند آدمی و پری» یعنی همه موجودات طفیلی این خانواده هستند و طفیلی این خانواده خلق شده‌اند. در خدمت این خانواده خلق شده اند همه موجودات آشکار و نهان. پس در واقع میشود گفت که مالک اصلی عالم به اذن الله، وصی رسول خداوند است که آخرین وصی، حضرت صاحب الزمان(عج) است.

بدون اینها روزی برای کسی نمی آید. مستحضر هستید، هیچ روزی از آسمان به زمین نمی آید، مگر اینکه از مجرای حجت حی خداوند اتفاق بیفتد، یعنی روزی دهنده مردم و رازق خلق روزگار، امام مبین است، به اذن الله. یعنی اگر کرمی در دل خاک غذا می خورد، روزی مقدر او امضا شده امام مبین و حجت خداست در شب قدر. اگر هم که زمین در جای خود مستقر است، بخاطر وجود ایشان است.

چنانکه در روایت امام جعفر صادق علیه السلام آمده است که:

لولا الحجه لساخت الارض باهلها؛ اگر حجت نبود زمین اهلش را می بلعید.

یعنی زمین با اهلش بلعیده می شد و با اهلش در هم پیچیده می شد و باقی نمی ماند. پس بقا و دوام زمین به ایشان می باشد.

«بنا رزق الوری» یعنی از ماست که آفریده ها روزی می خورند. یعنی ما هستیم که به خلائق روزی می دهیم.

چنانکه در ادعیه و زیارات هم، باب خدا هستند و سبیل خدا هستند.

پس می توان با توجه به فرمایش شما اینگونه گفت که تمام عالم سهم امام است و در واقع ما سهمی نداریم.

بله اگر می گوییم که سهم امام چقدر است، در واقع باید بگوییم که سهم دیگران چقدر است؟

تمام عالم متعلق به امام است. مابقی خلق روزگار غاصبند. الا آنکه به اذن ایشان، یعنی امام تصرف کرده باشند. یعنی از طریق ایشان و از طریق حکم خدا و حکم رسول خدا و حضرات معصومین علیهم السلام، امانت دار شده باشند نه مالک. یعنی امانت به ایشان داده شده باشد برای مدتی. این امانت دادن هم برای این است که در همان مسیر استفاده بکنند. یعنی در مسیر و خواست خداوند و رسول خدا و اهل بیت علیهم السلام هزینه کنند. در غیر این صورت غاصبند.

آیا سهمی که از آن نام می بریم تنها در امور مادی است یا امور معنوی را هم شامل می شود؟

سهم در همه موارد است و همه امور مادی و معنوی را شامل می شود.

شما وقتی این آیه مبارکه را تلاوت می کنید که:

«العزة لله و لرسوله و للمومنین» به معنی این نیست که سهمی از عزت برای ایشان است بلکه تمام عزت متعلق به خدا و رسول خدا و مومنین است. در روایات حضرات معصومین علیهم السلام، مومنین در این آیه اهل بیت هستند. یعنی این صفت و این عنوان مخصوص اهل بیت است.

مومنین بر طبق روایات، این خانواده هستند. وقتی که می گویید «العزه لله و للرسول و للمومنین» یعنی تمام عزت متعلق به این خانواده است. چنانکه تمام قدرت متوجه و متعلق به این خانواده است، چنانکه تمامیت ولایت تامه متعلق به این خانواده است.

همه این موارد تام و کامل است. ولایت تامه و کامل دارند. عزت کامل و تام متعلق به این خانواده است، بقیه به نسبت قربتی که پیدا می کنند، سهم می برند. در واقع از روی لطف به آنها سهمی داده می شود. از عزت و هر چه از عزت یا هیبت یا ولایت پیدا می کنند، به دلیل نسبتی است که به اهل بیت پیدا می کنند و آنچه هم نصیبشان می شود هم جزئیه است و کلیه نیست. یعنی صاحب ولایت کلیه نمی شوند. ولایت کلیه و تام و اتم، مخصوص اهل بیت علیهم السلام می باشد. و از همین جاست که عرض کردم که تمام عالم متعلق به اهل بیت است و دیگران غاصبند، الا آنکه از این مسیر وارد شده باشند چنانکه حضرت صاحب الزمان(عج)  می فرمایند: اگر کسی یک درهم از مال ما را (یک درهم از مال ما یعنی چه؟ یعنی یک درهم از کل موجودی عالم را، نه اینکه مثلا در حساب یک بانکی مقداری درهم باشد و آن سهم امام باشد) در شکم انباشته باشد، آتش در شکم انباشته است.

یک درهم از مال ما یعنی یک درهم از کل هستی، چون همه اش برای ایشان است. بدون اذن ایشان و بدون طی مسیری که مشروعیت می دهد، اذن می دهد، کسی هزینه کرده باشد و انباشته باشد، آتش انباشته است. به همین خاطر عرض کردم که در واقع در زمره غاصبین شناخته می شوند در حالی که در میان عموم و افراد مردم گمان می شود که وقتی از این موضوع حرف می زنیم، غصب را در موضوع خلافت مد نظر ما هست، بلکه اینطور نیست و غصب فقط در موضوع خلافت نیست، خلافت بخشی از شئون امام است، خلافت شأنی از شئون امام زمان است، در روایات ما و در زیاراتی که وجود دارد، قریب به 180 شأن برای امام ذکر شده است، یکی از شئون امام خلافت است، نه همه شئون.

پس می بینید که هم در امور ملکی و مادی، و هم در سایر شئون به وجه تام همه اش متعلق به اهل بیت علیهم السلام است و علت هم این است که آنها انسان کامل هستند و خلیفة الله هستند، عالم به اذن الله به واسطه وجود این خانواده خلق شده است.

آیا غیبت حضرت ولی عصر(عج) با این مالکیت تام و کامل در تضاد نیست؟

خیر، اگر حضرت ولی عصر(عج) در غیبت قرار گرفته اند به معنای این نیست که مالکیت ایشان سلب شده است، بلکه مالکی است که در غیبت است، به سفر رفته و بر می گردد. و وقتی برگردند مبسوط الید می شوند. الان مبسوط الید نیستند. خوب چه کسی این مالک را دست بسته؟ خداوند که نمی خواسته است که مبسوط الید نباشند. مردم امام را از بساطت و آزادی دست خارج کردند، و دست ایشان بسته شد. پس موضوع ظهور در واقع چیزی نیست جز فرصت و زمان و وقت مبسوط الید شدن امام، وقتی مبسوط الید بشوند، اعمال ولایت می کنند، اعمال ولایت هم در امور جزئی، نیست. بلکه اعمال ولایت در تمامی امور جزئی و کلی عالم و ساکنان عالم است. یعنی بر کل ساکنان عالم ملکی و ملکوتی اعمال ولایت خواهند کرد. به نحو تام و نه جزئی، اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، مادی، معنوی، ملکی، ملکوتی و .. برای همه ساکنان عوالم مختلف ارواح، ملائک، اجنه، انسانها، حیوانات، نباتات و جامدات.

از همان زمان است که تمام موجودات و ساکنان عوالم به حق خودشان می رسند. چون الان آنها نیز به حق خودشون نمی‌رسند، چرا؟

چون وقتی امکان اعمال ولایت تام امام عادل وجود نداشته باشد، یعنی امام عادل وقتی مبسوط الید نیست، اول امام مظلوم واقع شده، دوم، دین خدا و شریعت خدا مظلوم واقع شده، و سوم، رعایای امام مظلوم واقع شده اند. اگر رعایای امام را (تمام جنیان و تمام انسانها و تمام حیوانات و نباتات) فرض کنیم، یعنی همه آنها روزی خوار هستند. چرا می گوییم روزی خوارند؟ چرا می گوییم اینها روزی خوار این خانواده اند؟ وقتی می گویید روزی خوارند یا می فرمایند اینها روزی خوارند یعنی رعیت و روزی خوار این خانواده هستند.

خوب وقتی صاحب و مالکش و ولی او که عادل است، دست بسته است و مبسوط الید نیست، صد البته که این رعایا به سهم خودشان نمی رسند و مظلوم واقع می شوند، نتیجه اش این می شود که بحران بوجود می آید. بحرانها نتیجه ظلم حاصله از بسته شدن دست امام است. آیا این همه آلودگی در زمین نمی بینید؟ خوب معلوم است که به آسمان ظلم می شود، آیا حق این درختهاست که این همه دود بخورند؟ خوب به درخت هم ظلم شده است. حق زمین است که این همه به او ظلم شود و مواد شیمیایی به او تزریق شود؟ خوب به زمین هم ظلم شده است. آیا حق این همه جانور هست که نسلش برچیده شود، و از آنها کفش و کیف ساخته شود؟ خوب به این حیوانات هم ظلم می شود. و حق این همه زن و مرد و بچه است که تحت استعمار و استثمار و استحمار فرهنگی قرار بگیرد؟

چرا این همه مظلوم وجود دارد؟ یک عده استعمار می شوند، یک عده استثمار می شوند و یک عده استحمار.

خوب چرا به اینها ظلم می شود؟  بخاطر اینکه صاحب ندارند. یعنی پدر ندارند، پدر آنها کجاست؟ غائب است.

مگر نه اینکه نبی الله، حضرت رسول اکرم (صلی الله علیه و آله) فرمودند: «انا و علی ابوا هذه الامه».

من و علی پدران این امتیم. حالا پدر ما کجاست؟ غائب است. پدر که غائب است به بچه ظلم می شود. توی سر او می زنند، و حق او را می خورند.

اهل بیت، «کلهم نور واحد» هستند ، وقتی می گویید «کلهم نور واحد» یعنی امام علی علیه السلام تجسم پیدا می کند در صورت و سیمای امام مهدی (عج) پس وقتی حضرت علی علیه السلام نیست یعنی پدر نیست. وقتی امام مهدی(عج) غائبند یعنی پدر غائب است. پدر که غائب است تکلیف بچه هایش معلوم است. یعنی مورد ظلم واقع می شوند و حقشان غصب می شود.

پس خلاصه این شد که سهم امام همه عالم است و این سهم امام داده نمی شود. اگر بگویند سهم امام را می دهیم ، می گوییم نمی دهید، چرا؟ اظهر من الشمس است. چون امام غائب است.

وقتی امام غائب است، یعنی امام مبسوط الید نیست، یعنی سهمش داده نشده است.

مصاحبه: امیر رضا عرب

بخش مهدویت تبیان