اسماعیل طلایی

درباره سیستم آبرسانی در حرم مطهر

نادرشاه افشار در جنگ هرات،سنگی به طرفیت سه کر آب که یک پارچه بود را به غنیمت می گیرد و اعلام می کند هرکس این سنگ را بدون این که اسیبی ببینید،به مدت 12 روز به مشهدالرضا(ع) برساند جایزه ویژه ای نزد من دارد.

فردی اقدام به این کار می نماید و بعد از نه روز سنگ را به مشهد می اورد.

این سنگ در کنار جوی آبی که آن زمان از وسط صحن انقلاب اسلامی عبور می کرده،نصب می شود و مردم برای رفع تشنگی از آب درون آن استفاده می کردند.

چند سال بعد هدیه ای به دربار نادرشاه افشار می رسد. نادرشاه می خواهد این هدیه را باز کند ولی یکی از سرداران سپاهش به نام "اسماعیل خان"از او می خواهد چون این بسته مشکوک است آن را در خارج از شهر باز کنند و نادر موافقت می کند. بسته در خارج شهر باز می شود و چون درونش مواد منفجره بوده به محض گشودن منفجر می شود.

نادرشاه به جهت ذکاوت اسماعیل خان و به شکرانه این که از این بلا جان سالم به در برده،دستور می دهد هم وزن اسماعیل خان به او طلا اهدا کنند.

اسماعیل خان هم طلاها را صرف ساختن جایگاه آن سنگاب کرده و گنبد و پایه های سقاخانه را طلا می نماید. بدین جهت از آن زمان سقاخانه را "سقاخانه اسماعیل طلایی"نام گذاری کرده اند.

روایت دیگری از احداث سقاخانه اسماعیل طلایی

سنگ مرمر و شش ضلعی سقاخانه اسماعیل طلایی از هرات به مشهد آورده اند. "اسماعیل خان"سردار معروف فتحعلی شاه قاجار مشهور به "زرریزخان"‌ و "اسماعیل طلایی"اصالتا از اهالی طالب آباد سنگسر است که پیشتر شهرتش به غلط دامغانی گفته شده است و دلیل آن نزدیکی منطقه سنگسر و دامغان بوده است.

علت لقب های این است که در زمان فتحعلی شاه از طرف یکی از دول خارجه بسته ای به عنوان هدیه به دربار شاه رسید،و شاه قصد گشودن آن را کرده است.

اسماعیل خان که جزء ملتزمین بود استدعا کرد این کار در محوطه کاخ به وسیله خدمت گذاران انجام شود،چراکه احتمال سوقصد را نمی توان از نظر دور داشت.

اتفاقا هنگام بازکردن،بسته منفجر شد و خساراتی به بار آورد. فتحعلی شاه دستور داد برای این دوراندیشی هم وزن سردار به سکه های طلا به او مرحمت شود و چنین کردند و اسماعیل خان مروف به "زرریزخان"شد.

اسماعیل خان دستور داد از محل این سکه های طلا در داخل صحن امام رضا(ع) در مشهد سقاخانه ای بسازند و پوشش آن را از طلا کنند که تا به امروز به نام "اسماعیل طلایی"مشهور است.

گویند در قدیم آب آن از چشمه گیلاس در 48 کیلومتری شمال غربی مشهد تامین می شده است.

بخش حریم رضوی