فرهنگ ماهواره قبل از تکنولوژی آن!
صحبت از زمانی است که بساط تکنولوژی را پیش از بستر فرهنگی وآموزشی در بطن یک جامعه میگسترانیم و به نحوی یکی را بدون دیگری درنظر می گیریم و تازه چندین سال بعد از ورودش مدام سعی درجاانداختن فرهنگ خاص آن تکنولوژی دربین اذهان عموم مردم جامعه داریم .
تا آنجا پیش میرویم که اگر به شیوه مسالمت آمیز موفق به مجاب کردن مردم برای استفاده ی مفید و سازنده و اخلاقی از آن تکنولوژی نشدیم نهایتا متوسل به قوانین و مقررات و ضوابطی می شویم که معمولا تحت عنوان حفظ حاکمیت ملی از آن یاد می شود.
به این شکل که مسئولان مملکتی معتقدند اگر پیام ها وبرنامه های هر یک از فناوریهای روز دنیا برطبق اصول اخلاقی وقوانین عرفی آن کشور نباشد میتوان برای حفظ وصیانت از حاکمیت ملی واجرای کامل احکام در آن کشور جلوی دریافت محتوای تولیدشده توسط کشورهای غربی وغیر اسلامی را به طریق سانسور ویا فیلترینگ گرفت و از این راه سعی درپاکساری فضای های مجازی داشت..
البته با این همه افراد متبحر ومتخصص در امرفیلترشکنی آن اصل دوام چندانی نخواهد داشت وبه مراتب یک تلاش مداوم ومستمر از هردوطرف را میطلبد.
درمورد ماهواره ها که با نازلترین قیمت وبه راحتی میتواند در دسترس همگان قرار بگیرد ،وضع به گونه دیگری است وشاید بتوان گفت خرید آن مساوی با استفاده از همه شبکه ها ومحتواهای موجود در انها میباشد ،که در این حالت چون امکان سانسور وفیلتر کردن وجودندارد عده ای عزم خود را جزم میکنند در جهت جمع آوری دیش های ماهواره هایی که میتوان گفت امروزه کمتر خانه یا آپارتمانی را میتوان یافت که بربالای پشت بامش اثری از آن نباشد.
به راستی چقدر دور از انصاف است اگر ما ذهن خود را همیشه درجهت نامطلوب سوق دهیم وتصور کنیم که هر کسی هر تکنولوژی را که به خانه میآورد حتما و بلا استثنا مصرف غیراخلاقی آن را در نظر دارد وبا این حساب باید همه را به یک چشم دید
واکثر مردم هیچ ممنوعیت ومحدودیتی برای خود قائل نمیشوند و به راستی چقدر دور از انصاف است اگر ما ذهن خود را همیشه درجهت نامطلوب سوق دهیم وتصور کنیم که هر کسی هر تکنولوژی را که به خانه می آورد حتما و بلا استثنا مصرف غیر اخلاقی آن را در نظر دارد وبا این حساب باید همه را به یک چشم دید وانگشت اتهام را به سمت تک تک افراد یک جامعه نشانه رفت ، که این عمل نه قانونا ونه شرعا نیک وپسندیده نیست ، چراکه مطمئنا امکان دارد از هر تکنولوَژی که ایجاد میشود وکم کم وارد کشورهای مختلف میشود به شیوه مطلوب ومفید استفاده کرد .
واگر ما غیر ازاین فکر میکنیم باید سعی کنیم فرهنگ بهینه زیستن وزیبا اندیشیدن را درجامعه رواج دهیم وکاری کنیم که مردم خود میل ورغبتی به شکستن تعهدات وجدانی واخلاقی خود نداشته باشند وحتی با وجود فراهم بودن همه ی شرایط برای هرنوع استفاده ی شهروند این به اصطلاح مدینه فاضله، او خود به حکم قانون نانوشته ی وجدانش راهی را انتخاب کند که نهایتش رشد کمالات روحی و بالا رفتن ظرفیتهایش به بلندای مقام انسان وانسانیت است که خالق توانای هستی در وجودش به ودیعه نهاده. نه اینکه با زور و اجبار آنها را پایبند به اصولی کرد که گاها هیچ اعتقادی به آن ندارند واین ناشی از ضعف نظام آموزشی کشور است که نتوانسته افرادی مقید پرورش دهد.
چرا که این تقصیر مردمی که استفاده کننده و بهره بردار تکنولوژی هستند, نیست که راه درستش را نمیدانند ومصرف سالم آن را نیاموخته اند. بلکه قصور از وارد کننده فناوری های روز دنیاست . که فقط به آثار آنی وکوتاه مدت ورود یک تکنولوژی به جامعه میاندیشند ویا تصور میکنند مردم خود در جریان کاربرد هر ابزاری بهترین راه آن را انتخاب میکنند.
البته در این که اگر افراد یک جامعه به اندازه لازم وکافی دارای افکار واندیشه های سالم ومثبت وخلاق باشند در برخورد با هر ابزاری ناخودآگاه ذهنشان به جنبه های مثبت ومفید آن معطوف میشود ؛ شکی نیست؛ وهمه معتقدند که بهترین ومؤثرترین پیش برنده وبازدارنده از هر امری دردرون خود انسانها وجود دارد وهیچ کس جز خودآنها توان تغییر بینش ونگرش ومنش آدمی را ندارد وبه عبارتی همه قدرتهایی که از خارج بر انسان مستولی میشود در مقابل اراده و وخواست آن شخص بی ثآثیر است ودر واقع خود اوست که انتخاب کننده ورونده در هر مسیری میباشد.
ولی اگر همه تقصیرها بر گردن همین انسان صاحب اراده انداخته شود به کلی دور از انصاف است. چراکه بالاخره دولت ونظام آموزشی و فرهنگی درهر کشوری عهده دار وظایفی است که نمی تواند به بهانه های اینچنینی از زیر بار مسئولیتی که متوجه او وحرفه اوست شانه خالی کند.
اگر برنامه شبكه‌های داخلی كمی انعطاف پذیری از خود نشان دهند و توان مقابله با كشش‌های دروغین برنامه‌های ماهواره را در خود تقویت كنند و افراد و به خصوص جوانان بتوانند آنچه را كه می‌خواهند در چارچوب قوانین و موازین شرعی بدانند، در كانالهای داخلی پیدا كنند دیگر كششی به سمت ماهواره و برنامه‌های آن پیدا نمی‌كنند
طراحان و اشاعه دهندگان فناوری ماهواره در پاسخ به این سوال که آیا برنامه‌های ماهواره‌ای باعث آسیب پذیری فرهنگ‌های ملی و بومی می‌شوند؟ اشاره می‌كنند به این نكته كه اگر فرهنگ‌های بومی و داخلی آنقدر ضعیف هستند كه توان مقابله و حضور در برابر كانالهای خارجی و ماهواره‌ای و مبادلات فرهنگی را ندارند همان بهتر است كه بمیرند. این پاسخ مسأله‌ای قابل توجه را مطرح می‌كند و آن این است كه اگر برنامه شبكه‌های داخلی كمی انعطاف پذیری از خود نشان دهند و توان مقابله با كشش‌های دروغین برنامه‌های ماهواره را در خود تقویت كنند و افراد و به خصوص جوانان بتوانند آنچه را كه می‌خواهند در چارچوب قوانین و موازین شرعی بدانند، در كانالهای داخلی پیدا كنند دیگر كششی به سمت ماهواره و برنامه‌های آن پیدا نمی‌كنند.
از همین جا میتوان به خوبی نقش پررنگ واساسی تولیدکنندگان برنامه ها ی داخلی را مشاهده کرد زیراکه هرکجا خلائی در فرهنگ وآموزش ونظام برنامه ریزی یک کشور وجود داشته باشد وآن جامعه نتواند خودش خلاء هارا پرکند ؛ مطمئنا از خارج از جامعه برای تغییر وتحول فرهنگ مذکور دیگرانی هستند که کمر همت بسته وآستین بالا بزنند برای ایجاد ونوعا دگرگونی شیوه های جدید حیات بشریت و ارائه نسخه ای از قبل تعیین شده برای برنامه ریزی زندگی همه انسانها در پهنای گیتی.
سالها دل طلب جام جم از ما میکرد
آنچه خود داشت زبیگانه تمنا میکرد....
زهرا تعالی بخش اجتماعی تبیان
